METODYKA MASAŻU KLASYCZNEGO mgr fizjoterapii Aleksandra Bartkiewicz Poszczególne grupy mięśniowe dzielą się na mięśnie: - mięśnie głowy i szyi - kończyny górnej - kończyny dolnej - grzbietu, - klatki piersiowej. Mięsień płatowy szyi (musculus splenius cervicis) Przyczep początkowy: guzki tylnych wyrostków poprzecznych C1-C3 Przyczep końcowy: wyrostki kolczyste Th3-Th5 Ruch: - Mięśnie płatowe głowy obracają głowę do tyłu w stronę działającej grupy mięśni. - Obustronnie działając mięśnie prostują głowę. - W skurczu jednostronnym pochyla i obraca głowę w swoją stronę. Mięsień mostkowo- obojczykowo- sutkowy (musculus sternocleidomastoideus) Przyczep początkowy: koniec mostkowy obojczyka i powierzchnia przednia rękojeści mostka Przyczep końcowy: wyrostek sutkowaty kości skroniowej oraz boczna część kości potylicznej. Ruch: - W pozycji leżącej umożliwia podniesienie głowy, - Przy ustalonej głowie unosi mostek (podczas wdechu- pomocnicza funkcja wdechowa). - Przy jednostronnym skurczu powoduje odgięcie głowy w bok z obróceniem twarzy w stronę przeciwną i nieco do góry. - Obustronny skurcz mięśnia unosi głowę do góry. Masaż głowy i szyi Masaż głowy obejmuje masaż części owłosionej głowy oraz masaż twarzy. W masażu leczniczym kierunek masażu określa przebieg naczyń żylnych, chłonnych oraz przebieg mięśni twarzy. Masaż leczniczy głowy stosuje się w bezsenności, bólach głowy, porażeniach nerwu twarzowego i nerwobólach nerwu trójdzielnego, po zabiegach chirurgicznych w obrębie głowy. MASAŻ GŁOWY Skórę owłosioną głowy masuje się oburącz opuszkami palców od okolicy ciemieniowej w kierunkach bocznych do kąta żuchwy. Część potyliczną masuje się zsuwając ręce za uszami na kark. Stosuje się głaskanie i rozcieranie. Szczególną odmianę stanowi koliste, lekkie, trwające 10 minut, głaskanie opuszkami palca trzeciego lub czwartego w okolicy skroniowej. Celem tego głaskania jest działanie uśmierzające bóle głowy. MASAŻ TWARZY Masaż twarzy – obejmuje opracowanie mięśni twarzy w trzech częściach topograficznych, odpowiadających unerwieniu przez nerw twarzowy (VII). Są to część żuchwowa, szczękowa i czołowa. Masaż wykonuje się symetrycznie oburącz opuszkami palców od linii środkowej twarzy do okolicy kąta żuchwy. Stosuje się głaskanie, rozcieranie, oklepywanie i wibracje. W fazie końcowej stosuje się ćwiczenia bierne i czynne mięśni mimicznych twarzy. MASAŻ SZYI Masaż szyi obejmuje głaskanie przedniej jej części i opracowanie mięśni mostkowoobojczykowo- sutkowych. Głaskanie mięśnia płatowatego szyi wykonuje się oburącz, począwszy od żuchwy do węzłów chłonnych nadobojczykowych. Masaż mięśni M-O-S wykonuje się wzdłuż przebiegu włókien mięśniowych, stosując głaskanie i ugniatanie opuszkami palców pierwszego i drugiego. STAWY KOŃCZYNY GÓRNEJ 1. Stawy obręczy kończyny górnej a) staw mostkowo-obojczykowy (articulatio sternoclavicularis) - powierzchnie stawowe: wcięcie obojczykowe rękojeści mostka oraz koniec mostkowy obojczyka - jama stawowa przedzielona krążkiem stawowym na część boczną i przyśrodkową: zwiększenie ruchomości stawu - torebka stawowa: wzmocniona przez więzadło mostkowoobojczykowe przednie i tylne, w. międzyobojczykowe i w. żebrowoobojczykowe - ruchy w stawie: unoszenie, obniżanie, wysuwanie, cofanie, obrót obojczyka dookoła jego osi długiej - rodzaj stawu: staw wieloosiowy kulisty b) staw barkowo-obojczykowy (articulatio acromioclavicularis) - powierzchnie stawowe: wyrostek barkowy łopatki i koniec barkowy obojczyka - krążek stawowy: między powierzchniami stawowymi - torebka stawowa wzmocniona przez: w. barkowo-obojczykowe, w. kruczoobojczykowe - ruchy w stawie: unoszenie, obniżanie, wysuwanie, cofanie, obrót obojczyka dookoła jego osi długiej - rodzaj stawu: staw wieloosiowy kulisty 2. Staw ramienny (articulatio humeri) - powierzchnie stawowe: głowa kości ramiennej i wydrążenie stawowe łopatki - obrąbek stawowy: pogłębia i powiększa wydrążenie stawowe łopatki - torebka stawowa: zawiera więzadło kruczo-ramienne - ruchy w stawie: zginanie, prostowanie, odwodzenie, przywodzenie, odwracanie, nawracanie, obwodzenie - rodzaj stawu: wieloosiowy, kulisty, wolny 3. Staw łokciowy (articulatio cubiti) a) staw ramienno-łokciowy (articulatio humeroulnaris) - powierzchnie stawowe: bloczek kości ramiennej (główka) i wcięcie bloczkowe kości łokciowej (panewka) - ruchy: zginanie i prostowanie - rodzaj stawu: zawiasowy, jednoosiowy b) staw ramienno-promieniowy (articulatio humeroradialis) - powierzchnie stawowe: główka kości ramiennej i dołek głowy kości promieniowej - rodzaj stawu: dwuosiowy, obrotowozawiasowy - ruchy: zginanie i prostowanie, nawracanie, odwracanie c) staw promieniowo-łokciowy bliższy (a. radioulnaris proximalis) - powierzchnie stawowe: główka- obwód stawowy głowy kości promieniowej, panewka- wcięcie promieniowe kości łokciowej - torebka stawowa: wspólna dla wszystkich trzech stawów; więzadło poboczne łokciowe i poboczne promieniowe - ruchy: nawracanie i odwracanie; sprzężony z ruchem w stawie promieniowo-łokciowym dalszym - rodzaj: jednoosiowy, obrotowy 4. Staw przedramienia a) staw promieniowo-łokciowy bliższy b) staw promieniowo-łokciowy dalszy (a. radioulnaris distalis) - powierzchnie stawowe: głowa kości łokciowej i wcięcie łokciowe k.promieniowej - inne elementy: krążek stawowy (trójkątny, przylegający do głowy kości łokciowej), błona włóknista międzykostna (wiąże kości w jedną konstrukcję) - ruchy: nawracanie, odwracanie - rodzaj stawu: jednoosiowy obrotowy 5. Stawy bliższe ręki a) staw promieniowo-nadgarstkowy (a. radiocarpea) - pow. stawowe: główka- kości szeregu bliższego nadgarstka (bez k.grochowatej), panewkapowierzchnia stawowa nadgarstkowa kości promieniowej oraz dalsza powierzchnia krążka stawowego, który oddziela głowę k. łokciowej od kk. nadgarstka - torebka stawowa: wzmocniona 6.więzadłami - ruchy: zginanie dłoniowe i grzbietowe, łokciowe i promieniowe, obwodzenie - rodzaj stawu: kłykciowy dwuosiowy b) staw śródnadgarstkowy (a. mediocarpea) - powierzchnie stawowe: oba szeregi kości nadgarstka (łódeczkowata, księżycowata, grochowata, trójgraniasta oraz czworoboczna większa, mniejsza, główkowata i haczykowata) 6. Stawy dalsze ręki a) staw śródręcznonadgarstkowy (a. carpometacarpea) - powierzchnie stawowe: szereg dalszy kości nadgarstka oraz podstawy kości śródręcza - torebka stawowa: w. nadgarstkowośródręczne grzbietowe i dłoniowe b) staw śródręczno- nadgarstkowy kciuka (a. carpometacarpea pollicis) - powierzchnie stawowe: kość czworoboczna większa nadgarstka i podstawa I kości śródręcza - ruchy: odwodzenie, przywodzenie kciuka, przeciwstawianie i odprowadzanie, obwodzenie - rodzaj: dwuosiowy, siodełkowy c) stawy śródręczno-paliczkowe (a. metacarpophalangeae) - powierzchnie stawowe: głowy kości śródręcza i podstawy paliczków bliższych - torebka wzmocniona więzadłami pobocznymi d) staw sródręczno-paliczkowy kciuka - rodzaj stawu: zawiasowy, jednoosiowy e) stawy międzypaliczkowe (a. interphalangeae manus) - powierzchnie stawowe: paliczki bliższe i środkowe z paliczkami środkowymi i dalszymi - rodzaj: zawiasowy, jednoosiowy - ruchy: zginanie, prostowanie Mięśnie działające na obręcz kończyny górnej - m. czworoboczny grzbietu (trapezius) - m. równoległoboczny (rhomboideus) - m. dźwigacz łopatki (levator scapulae) - m. zębaty przedni (serratus anterior) - m. piersiowy mniejszy (pectoralis minor) - m. podobojczykowy (subclavius) Mięśnie stawu ramiennego - m. naramienny (deltoideus) - m. piersiowy większy (pectoralis major) - m. najszerszy grzbietu (latissimus dorsi) - m. obły większy (teres major) - m. obły mniejszy (teres minor) - m. podłopatkowy (subscapularis) - m. nadgrzebieniowy (supraspinatus) - m. podgrzebieniowy (infraspinatus) - m. kruczo-ramienny (coracobrachialis) - m. dwugłowy ramienia (biceps brachii) - m. trójgłowy ramienia (triceps brachii) Mięśnie stawu łokciowego - m. dwugłowy ramienia (biceps brachii) - m. trójgłowy ramienia (triceps brachii) - m. ramienny (brachialis) - m. ramienno- promieniowy (brachioradialis) - m. łokciowy (anconeus) Mięśnie stawu promieniowołokciowego - m. dwugłowy ramienia (biceps brachii) - m. odwracacz przedramienia (supinator) - m. nawrotny czworoboczny (pronator quadratus) - m. nawrotny obły (pronator teres) - m. ramienno- promieniowy (brachioradialis) Mięśnie stawów bliższych ręki - zginacz promieniowy nadgarstka (m. flexor carpii radialis) - zginacz łokciowy nadgarstka (m. flexor carpii ulnaris) - dłoniowy długi (m. palmaris longus) - zginacz powierzchowny palców (flexor digitorum superficialis) - zginacz głęboki palców (flexor digitorum profundus) - zginacz długi kciuka (flexor pollicis longus) - prostownik promieniowy długi nadgarstka (extensor carpii radialis longus) - prostownik promieniowy krótki nadgarstka (extensor carpii radialis brevis) - prostownik łokciowy nadgarstka (extensor carpii ulnaris) - prostownik palców (extensor digitorum) - odwodziciel długi kciuka (abductor pollicis longus) - prostownik długi kciuka (extensor pollicis longus) - prostownik wskaziciela (extensor indicis) 10. m. szeroki szyi 11. m. czworoboczny 12. wyrostek barkowy 13. m. naramienny 14. m. kruczo-ramienny 15. głowa boczna m. trójgłowego ramienia 16. m. dwugłowy ramienia 17. dół łokciowy 18. ż. odpromieniowa 19. m. ramienno-promieniowy 20. ścięgno m. zginacza promieniowego nadgarstka 21. bruzda promieniowa przedramienia 22. kłąb 23. dół nadobojczykowy większy 24. obojczyk 25. trójkąt naramienno-piersiowy 26. m. piersiowy większy 27. głowa długa m. trójgłowego ramienia 28. bruzda przyśrodkowa m. dwugłowego ramienia 29. głowa przyśrodkowa m. trójgłowego ramienia 30. m. ramienny 31. ż. odłokciowa 32. nadkłykieć przyśrodkowy k. ramiennej 33. ż. pośrodkowa łokcia 34. ż. pośrodkowa przedramienia 35. ścięgno m. dłoniowego długiego 36. kłębik 4. wyrostek łokciowy 6. m. prostownik łokciowy nadgarstka 7. m. prostownik palców 11. ścięgno m. prostownika palców 14. m. prostownik promieniowy długi nadgarstka 15. m. prostownik promieniowy krótki nadgarstka 18. ścięgno m. prostownika długiego kciuka 21. m. obły większy 22. głowa przyśrodkowa m. trójgłowego ramienia 23. miejsce palpacji n. łokciowego 24. m. zginacz łokciowy nadgarstka 25. sieć żylna 26. wyrostek barkowy 27. m. naramienny 28. głowa boczna m. trójgłowego ramienia 29. ż. odpromieniowa 30. tabakierka anatomiczna METODYKA MASAŻU KOŃCZYNY GÓRNEJ Masaż kg wykonuje się najczęściej w pozycji siedzącej (indywidualne podejście w zależności od stanu pacjenta). Masaż kg polega na opracowaniu nie tylko mięśni, ale również stawów i powierzchownych naczyń. MASAŻ RĘKI Pozycja: Przy masażu ręki przedramię powinno spoczywać na stole. Metodyka masażu: - głaskanie powierzchowne i głębokie w obrębie dłoniowej i grzbietowej części ręki oraz łokciowej i promieniowej strony przedramienia (udrażnianie naczyń żylnych i chłonnych) - w fazie właściwej opracowuje się szczegółowo mm: * kłębu (odwodziciel krótki kciuka, zginacz krótki kciuka, przywodziciel kciuka, przeciwstawiacz kciuka); * kłębiku (odwodziciel palca V, zginacz krótki palca V, przciwstawiacz palca V); * mm. międzykostne i glistowate z równoczesnym opracowaniem ścięgien mm. długich ręki po stronie grzbietowej i dłoniowej). Mięśnie ręki Mm. międzykostne (mm.interossei) Mm. międzykostne dłoniowe Mm. międzykostne grzbietowe Początek: kość śródręcza IIPoczątek: zwrócone do siebie strona łokciowa, k.śródręcza IV powierzchnie dwu sąsiednich i V- str.promieniowa; kości śródręcza I-V; Przyczep: rozcięgno grzbietowe i torebki stawów śródręczno- paliczkowych II, IV i V palca, po tej samej stronie, na której leżą początki śródręczne. Przyczep: torebki stawów śródręczno- paliczkowych oraz rozcięgna grzbietowe II-IV palca. - masaż stawów międzypaliczkowych i śródręczno- paliczkowych * każdy palec masuje się osobno w kierunku od paliczka dalszego do bliższego, głaskając jedną ręką raz za boczne, raz za przedniotylne powierzchnie paliczków dalszych; * rozcieranie stawów międzypaliczkowych i śródręczno- paliczkowych wykonuje się dwupalcowo kciukiem i palcem wskazującym. - masaż śródręcza * rozpoczyna się głaskaniem mięśni kłębu i kłębiku, następnie głaskanie wzdłuż przestrzeni międzykostnych po stronie dłoniowej; * na mm. kłębu i kłębiku wykonujemy również rozcieranie, ugniatanie szczypcowe, oklepywanie i wibrację. * na powierzchni grzbietowej stosuje się głaskanie i rozcieranie. W fazie utrwalającej wykonuje się głaskanie głębokie i powierzchowne w obrębie reki i przedramienia oraz ruchy bierne i czynne we wszystkich stawach ręki. Masaż przedramienia Pozycja do masażu: Przedramię układa się w pozycji semipronacji („półodwróconej”) tak, by kości przedramienia były zwrócone do siebie równolegle. Zespół mm. zginaczy znajduje się po stronie łokciowej a prostowników po stronie promieniowej. W czasie masażu mm. zginaczy ręka powinna być lekko zgięta (ok.30 st.) dłoniowo w nadgarstku. W czasie masażu mm.prostowników ręka powinna być lekko zgięta grzbietowo w nadgarstku. PRZEDRAMIĘ Grupa przednia - powoduje zgięcie dłoni, nadgarstka i palców : (1) Mięsień nawrotny obły - / m. pronator teres / nawraca i zgina przedramię w stawie łokciowym (2) Mięsień dłoniowy długi - / m.palmaris longus / - zginacz dłoni (3) Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka - / m. flexor karpi ulnaris / - zgina i odwodzi rękę w stronę łokciową (4) Mięsień zginacz powierzchowny palców - / m. flexor digitorum superficialis / - zgina palce (5) Mięsień odwracacz - / m .supinator / - odwraca przedramię (6) Mięsień zginacz długi palucha - / m. flexor pallicis longus / - zgina kciuk (7) Mięsień zginacz głęboki palców - / m. flexor digitorium profundus / - zgina dalszy staw miedzypaliczkowy (8) Mięsień nawrotny czworoboczny - / m. pronator quadratus / - nawraca przedramię PRZEDRAMIĘ Grupa tylna - prostują nadgarstek i palce Mięsień prostownik łokciowy nadgarstka - / m. extensor carpi ulnaris / - prostuje nadgarstek i odwodzi łokciowo Mięsień prostownik palców - / m. extensor digitorum / - prostuje palce dłoni Mięsień prostownik wskaziciela - / m. extensor indicis / - prostuje palec wskazujący Mięsień prostownik krótki kciuka - / m. extensor pollicis brevis / - prostuje kciuk Metodyka masażu przedramienia: 1.Faza wstępna: głaskanie powierzchowne i głębokie: - wzdłuż mm. zginaczy kg a następnie - wzdłuż mm. prostowników kg od nadgarstka do dołu pachowego. 1. Głaskanie zginaczy 2.Głaskanie prostowników 2. W fazie właściwej: * głaskanie, rozcieranie, ugniatania szczypcowe lub oburęczne opuszkami palców, oklepywanie i wibracja) opracowuje się kolejno: -zespół mm. zginaczy ręki i palców (zginacz promieniowy nadgarstka, zginacz łokciowy nadgarstka, m. dłoniowy długi, zginacz powierzchowny palców, zginacz głęboki palców, zginacz długi kciuka) -zespół mm. prostowników ręki i palców (prostownik promieniowy długi i krótki nadgarstka, prostownik łokciowy nadgarstka, prostowniki długie palców); * głaskanie, rozcieranie na: - stawach nadgarstka (staw śródręczno- nadgarstkowy, śródnadgarstkowy, promieniowo- nadgarstkowy). 1. Głaskanie zginaczy 2. Rozcieranie zginaczy 3. Ugniatanie zginaczy 4. Wałkowanie przedramienia 2. Rozcieranie prostowników 3. Ugniatanie prostowników 4. Oklepywanie prostowników 5.Wibracja labilna prostowników 3. W fazie utrwalającej wykonuje się: * głaskanie głębokie i powierzchowne w sposób podobny jak na początku zabiegu oraz * ruchy bierne i czynne we wszystkich stawach nadgarstka, w tym ruchy pronacji i supinacji. Masaż ramienia Pozycja do masażu: najlepiej siedząca Metodyka masażu ramienia: w czasie masażu opracowuje się kolejno: - mm. zginacze przedramienia (dwugłowy ramienia, ramienny, ramienno- promieniowy) - mm. prostowniki przedramienia (trójgłowy ramienia, łokciowy) - staw łokciowy. Kość ramienna Kość łokciowa Kość promieniowa Kość łopatki Mięśnie zginacze ramienia M. dwugłowy ramienia (m. biceps brachii) Przyczep początkowy: - głowa długa: guzek nadpanewkowy łopatki - głowa krótka: wyrostek kruczy łopatki; Przyczep końcowy: guzowatość kości promieniowej. M. ramienny (m. brachialis) Przyczep początkowy: Dolna połowa przedniej powierzchni trzonu kości ramiennej; Przyczep końcowy: guzowatość kości łokciowej. Grupa przednia - zginacze ramienia (1) Mięsień dwugłowy ramienia - /m. biceps brachii/ (2) Mięsień ramienny - / m. brachialis/ zgina ramię w łokciu (3) Mięsień kruczo - ramienny - /m. coracobrachialis/ - zgina i przywodzi ramię, stabilizuje staw ramienny Grupa tylna - prostują kończynę w stawie łokciowym (4) Mięsień trójgłowy ramienia - /m. tricipitis brachii/ (5) Mięsień łokciowy - /m. anconeus/ M.ramienno- promieniowy (m.brachioradialis) Przyczep początkowy: brzeg boczny kości ramiennej; Przyczep końcowy: wyrostek rylcowaty kości promieniowej • M. trójgłowy ramienia (triceps brachii) • p.p.: - głowa długa: guzek podpanewkowy łopatki - głowa przyśrodkowa: tylna pow.ierzchnia k.ramiennej poniżej bruzdy n.promieniowego - głowa boczna: tylna pow.ierzchnia k.ramiennej powyżej bruzdy n.promieniowego •p.k.: wyrostek łokciowy k.łokciowej • M. łokciowy (m.anconeus) • p.p.: • nadkłykieć boczny kości ramiennej • p.k.: wyrostek łokciowy kości łokciowej M. naramienny (m.deltoideus) Początek: barkowa część obojczyka, wyrostek barkowy łopatki, grzebień łopatki; Przyczep: guzowatość naramienna kości ramiennej. Masaż mięśni ramienia 1. Głaskanie zginaczy ramienia prawego masuje się ręką prawą, a prostowników ramienia prawego (tego samego) ręką lewą. 2. Rozcieranie na mięśniach ramienia wykonuje się chwytając brzusiec mięśni dłoniową stroną wyprostowanych palców obu rąk. 3. Ugniatanie wykonuje się w sposób typowy oburącz. 4. Można zastosować wałkowanie. 5. Oklepywanie 6. Wibracja Masaż stawów ramienia Głaskanie i rozcieranie stawu łokciowego: wykonuje się od strony dołu łokciowego, wyrostka łokciowego i strony bocznej, głównie opuszkami kciuków. W czasie masażu st. łokciowego kończyna powinna być zgięta w łokciu pod kątem 90 st. Faza utrwalająca: Głaskanie końcowe mięśni i stawów przedramienia. Ćw. bierne i czynne w stawie łokciowym. Masaż obręczy kończyny górnej Masaż obręczy barkowej wykonuje się w pozycji siedzącej najczęściej z podparciem głowy. W czasie masażu obręczy barkowej opracowuje się kolejno: - mięśnie ruchowe i ustalające łopatkę (czworoboczny, równoległoboczny, dźwigacz łopatki, zębaty przedni) - mięśnie obrotowe ramienia (podłopatkowy, obły większy i mniejszy, podgrzebieniowy) - m. przywodzące ramię (piersiowy większy, najszerszy grzbietu) - m. odwodzące i unoszące ramię (nadgrzebieniowy, kruczoramienny, naramienny). Ten schemat postępowania znajduje zastosowanie w zaburzeniach funkcji narządu ruchu. Mięśnie przywodzące ramię: 1. M. najszerszy grzbietu p.p. wyrostki kolczyste Th 7-12, 7-12 żebr, kość krzyżowa, kość biodrowa p.k. grzebień guzka mniejszego kości ramiennej 2. M. piersiowy większy p.p. mostkowa część obojczyka, chrząstki IIVI/VII żebra, pochewka mięśnia prostego brzucha p.k. grzebień guzka większego kości ramiennej Mięśnie odwodzące i unoszące ramię 1. M. nadgrzebieniowy p.p. dół nadgrzebieniowy łopatki p.k. guzek większy kości ramiennej 2. M.kruczo- ramienny p.p. wyrostek kruczy łopatki p.k. trzon kości ramiennej przyśrodkowo od m.naramiennego 3. M. naramienny p.p. barkowa część obojczyka, wyrostek barkowy łopatki, grzebień łopatki; p.k. guzowatość naramienna kości ramiennej. Mięśnie ruchowe i ustalające łopatkę: 1.M. czworoboczny grzbietu p.p. wyrostki kolczyste Th, wiązadło karkowe, kresa karkowa górna kości potylicznej p.k. grzebień łopatki, wyrostek barkowy łopatki, koniec barkowy obojczyka 2. M. równoległoboczny p.p. wyrostki kolczyste C 6-7, Th 1-4, więzadło karkowe p.k. brzeg przyśrodkowy łopatki 3. M. dźwigacz łopatki p.p. wyrostki poprzeczne Th 1-4 p.k. kąt górny łopatki 4. M. zębaty przedni p.p. I-IX żebro, powierzchnia zewnętrzna p.k. brzeg przyśrodkowy łopatki Mięśnie obrotowe ramienia 1. M. podłopatkowy p.p. powierzchnia żebrowa łopatki p.k. guzek mniejszy kości ramiennej 2. M. obły większy p.p. dolny kąt łopatki p.k. grzebień guzka mniejszego k.ramiennej 3. M. obły mniejszy p.p. brzeg boczny łopatki p.k. guzek większy kości ramiennej 4. M. podgrzebieniowy p.p. dół podgrzebieniowy łopatki p.k. guzek większy kości ramiennej Masaż mięśni wchodzących w skład mięśni grzbietu – patrz masaż tułowia. W dysfunkcji splotu barkowego nie wykonuje się masażu mięśni piersiowych, mięśnia zębatego przedniego, najszerszego grzbietu i podłopatkowego. Metodyka masażu obręczy kończyny górnej Faza wstępna 1. Głaskanie powierzchowne i głębokie części górnej i pośrodkowej m. czworobocznego w kierunku wyrostka barkowego (stroną dłoniową obu rąk). 2. Głaskanie powierzchowne i głębokie m. naramiennego (osobno część przednią i tylną); kciuki obu rąk przesuwamy przez środek mięśnia, pozostałe palce przesuwają się do przedniej i tylnej części mięśnia, tak by na wysokości wyrost6ka barkowego łopatki kciuk dołączył do nich w kierunku dołu pachowego. Faza właściwa Na m. naramiennym i czworobocznym (części górnej i pośrodkowej) wykonujemy: Głaskanie/ Rozcieranie/ Ugniatanie/ Oklepywanie. Rozcieranie i ugniatanie m. naramiennego rozpoczyna się od przyczepu dolnego (od guzowatości naramiennej kości ramiennej) raz w kierunku obojczyka, raz w kierunku łopatki. Torebkę stawu barkowego rozciera się ze wszystkich stron (by dojść do torebki stawowej od przodu: pacjent układa rękę na lędźwiach; by dojść do torebki od tyłu: ręka pacjenta powinna spoczywać na barku drugiego ramienia; by dojść od dołu pachowego pacjent układa rękę na barku masażysty. Faza utrwalająca Głaskanie głębokie i powierzchowne okolicy karku i okolicy naramiennej Ruchy bierne i czynne w stawie ramiennym. Masaż całościowy kończyny górnej Pełny masaż kg: -masaż mięśni obręczy barkowej -masaż mięśni kończyny górnej wolnej: -masaż m. zginaczy potem prostowników ramienia -masaż m. zginaczy potem prostowników przedramienia -masaż m. zginaczy potem prostowników ręki -opracowanie stawów kończyny górnej po zakończonym masażu mięśni kg. Po masażu kolejnego stawu należy stosować głębokie głaskanie obejmujące dany staw w kierunku dołu pachowego. W fazie utrwalającej niezbędne jest wykonywanie ruchów biernych i czynnych we wszystkich stawach kg. MASAŻ KLATKI PIERSIOWEJ Masaż klatki piersiowej polega na opracowaniu: - mięśni piersiowych - mięśni zębatych przednich - mięśni międzyżebrowych (zewnętrznych i wewnętrznych). M. piersiowy większy (m. pectoralis major) p.p. mostkowa część obojczyka, mostek, chrząstki II-VI/VII żebra, pochewka mięśnia prostego brzucha p.k. grzebień guzka większego kości ramiennej. M. piersiowy mniejszy (m. pectoralis minor) p.p.: III-V żebro p.k.: wyrostek kruczy łopatki M. zębaty przedni (m. serratus anterior) p.p. I-IX żebro, powierzchnia zewnętrzna p.k. brzeg przyśrodkowy łopatki Mm. międzyżebrowe - zewnętrzne: p.p.: dolna krawędź wyżej leżącego żebra na zewnątrz od bruzdy żebra (bruzda żebra biegnie wzdłuż krawędzi dolnej po jej wewnętrznej stronie) p.k.: górna krawędź niżej leżącego żebra - wewnętrzne p.p.: dolna krawędź wyżej leżącego żebra do wewnątrz od bruzdy żebra p.k.: górna krawędź niżej leżącego żebra Metodyka masażu klatki piersiowej 1.Faza wstępna: Głaskanie powierzchowne i głębokie mięśni piersiowych, zębatych przednich i międzyżebrowych. Kierunek głaskania: zgodny z przebiegiem mięśni: - mm. piersiowe: od mostka do dołu pachowego; - m. zębaty przedni: od linii pachowej na wysokości IX żebra skośnie w górę w kierunku łopatki; - mm. międzyżebrowe: od mostka do kręgosłupa. 2. Faza właściwa: • Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie i oklepywanie mięśnia piersiowego większego: - u mężczyzn w trzech pasmach: górnym, pośrodkowym i dolnym; - u kobiet w paśmie górnym (ze względu na gruczoł piersiowy- na nim stosuje się specjalny masaż wyłącznie przy utrudnionej laktacji); • Głaskanie i rozcieranie opuszkami palców mm. zębatych przednich i międzyżebrowych. • Oklepywanie łyżeczkowe, wibracja i wstrząsanie przy odpowiedniej pozycji drenażowej stosuje się przy chorobach układu oddechowego. MASAŻ BRZUCHA Masaż brzucha: - masaż powłok brzusznych - masaż jamy brzusznej (zabieg lekarski) http://www.youtube.com/watch?v=ENsUIulLJJI Masaż powłok brzusznych Masaż ten stosuje się w przypadku: - osłabienia mięśni brzucha - blizn pozabiegowych w obrębie mięśni brzucha - kolki gazowej u dzieci (głaskanie powierzchowne) - zaburzeń motoryki jelit (po uwzględnieniu przeciwwskazań). M. skośny brzucha - zewnętrzny p.p.: powierzchnia zewn. żeber V-XII p.k.: warga zewn. grzebienia kości biodrowej, więzadło pachwinowe - wewnętrzny p.p.: powięź piersiowo- lędźwiowa, kresa pośrednia grzebienia kości biodrowej, 2/3 boczne więzadła pachwinowego p.k.: krawędzie dolne trzech dolnych żeber M. prosty brzucha p.p.: powierzchnia zewnętrzna chrząstek żebrowych V-VII, wyrostek mieczykowaty p.k.: gałąź górna kości łonowej, przednia powierzchnia spojenia łonowego M. poprzeczny brzucha p.p.: powierzchnie wewnętrzne chrząstek żebrowych VII-XII, wyrostki żebrowe kręgów lędźwiowych, warga wewnętrzna grzebienia kości biodrowej, boczna część więzadła pachwinowego p.k.: kresa biała Metodyka masażu powłok brzusznych 1. Głaskanie powierzchnią dłoniową rąk wzdłuż przebiegu mięśni prostych i skośnych brzucha w kierunku od góry ku dołowi. 2. Rozcieranie i oklepywanie mm. skośnych i prostych brzucha. 3. Rolowanie/ zwijanie tkanki łącznej brzucha w kierunku od linii pośrodkowej do boków. Masaż powłok brzusznych uwzględniający oddziaływanie na jelita: 1. Głaskanie płasko ułożonymi dłoniowymi powierzchniami rąk lub brzegiem łokciowym ręki; wykonywanie ruchu okrężnego zgodnie z ruchem wskazówek zegara (od prawego talerza biodrowego nad pępkiem ku lewemu talerzowi biodrowemu). MASAŻ GRZBIETU • Masaż grzbietu obejmuje opracowanie dużych grup mięśni, powierzchownie leżących (czworoboczny grzbietu, najszerszy grzbietu) oraz mięśni głębokich (prostownik grzbietu). Pozycja ułożeniowa: leżenie przodem z zastosowaniem wałków i półwałków. • Mięsień czworoboczny • Można wyróżnić w mięśniu 3 części: • zstępującą, poprzeczną i wstępującą. • p.p. wyrostki kolczyste Th, wiązadło karkowe, kresa karkowa górna kości potylicznej • p.k. grzebień łopatki, wyrostek barkowy łopatki, koniec barkowy obojczyka • Funkcja: pociągnięcie baków ku tyłowi, • M. najszerszy grzbietu • Przyczep początkowy (pp): dolne kręgi piersiowe, powięź piersiowo- lędźwiowa, grzebień biodrowy oraz dolne żebra. • Wszystkie włókna zbiegają się w kierunku dołu pachowego • Przyczep końcowy (pk)- grzebień guzka mniejszego kości ramiennej. • Funkcja: mięsień opuszcza podniesione ramię przywodzi do tyłu oraz obraca do wewnątrz. • Prostownik grzbietu Metodyka masażu grzbietu 1. Głaskanie powierzchowne/ głębokie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie i wibracja mięśni leżących powierzchownie: - karkową część mięśni masuje się od potylicy i wyrostka kolczystego C7 do wyrostka barkowego łopatki (m. czworoboczny grzbietu); - piersiową część od wyrostków kolczystych Th do wyrostka barkowego łopatki i do dołów pachowych (m. czworoboczny grzbietu); • 2. Głaskanie powierzchowne/ głębokie, rozcieranie, ugniatanie (w tym rolowanie, piłowanie, śrubowanie i chwyt podłopatkowy), oklepywanie i wibracja (labilna lub stabilna) prostownika grzbietu (od kości krzyżowej do guzowatości potylicznej po obu stronach wyrostków kolczystych kręgów całego kręgosłupa). • 3. Głaskanie głębokie i powierzchowne KOŃCZYNA DOLNA • • • • Masaż stopy Masaż podudzia Masaż uda Masaż obręczy kończyny dolnej Budowa miednicy KOŚĆ UDOWA • Najdłuższa kość szkieletu. Jak wszystkie kości długie posiada koniec bliższy, dalszy i trzon. Konic bliższy składa się z: - Głowy kości udowej o kształcie kuli: wchodzi w skład stawu biodrowego. Na jej powierzchni jest dołek do którego przyczepia się więzadło głowy k. udowej. - Szyjka k. udowej- łączy głowę z trzonem. Od jej nachylenia zależy czy mamy do czynienia z biodrem szpotawym, czy koślawym. Jeśli kąt jest mniejszy niż ok. 128 stopni- szpotawe, większykoślawe. - Krętarz większy- duża wyniosłość wystająca ku górze. Dobrze wyczuwalny- przyczepiają si do niego liczne m. miednicy. - Krętarz mniejszy- położony niżej Trzon k. udowej - Guzowatość pośladkowa- przyczep m. pośladkowego wielkiego. • Koniec dalszy k. udowej Służy do połącznie z kością piszczelową i rzepką w stawie kolanowym. Zbudowany z 2 wypukłych kłykci: przyśrodkowego i bocznego. Na kłykciach tych znajdują się powierzchnie stawowe. Od tyłu rozdziela je dół międzykłykciowy. Od przodu łączą się tworząc powierzchnię stawową dla rzepki. Częsci najdalej wysunięte na boki obu kłykci to nadkłykcie. Kość piszczelowa Kość strzałkowa • Kość piszczelowa- należy do kości długich. Koniec bliższy łączy się z kością udową w stawie kolanowym oraz ze strzałką w stawie piszczelowo-strzałkowym. • Na końcu bliższym są 2 kłykcie: przyśrodkowy i boczny a na nich odpowiednio powierzchnie stawowe: przyśrodkowa i boczna. Pomiędzy powierzchniami stawowymi jest pole międzykłykciowe. Pole międzykłykciowe jest rozdzielone wyniosłością na pole przednie i tylne. Pomniżej kłykci jest guzowatość piszczeli. • Koniec dalszy- połączenie ze stopą w stawie skokowogoleniowym. Na nim znajduje się kostka przyśrodkowa oraz 2 powierzchnie stawowe. 1 powierzchnia jest na kostce przyśrodkowej, a druga na dolnej powirzchni końca dalszego • Strzałka- leży po stronie bocznej k. piszczelowej. Jest dużo cieńsza. Koniec bliższy tworzy: - głowa strzałki- na niej jest pow. stawowa do połączenia z k. piszczelową (staw piszczelowostrzałkowy). Koniec dalszy: - przedłuża się w kostkę boczną, na której jest pow. stawowa łącząca z k. skokową stopy (staw skokowogoleniowy). - łączy się za pośrednictwem więzozrostu z k. piszczelową. KOŚCI STOPY • Stęp zbudowany jest z 7 kości: skokowej, piętowej, łódkowatej, sześciennej i 3 klinowatych (boczna, pośrednia, przyśrodkowa) • - • - Kości śródstopia I – V Kości długie łączące się z kośćmi stępu w stawach stępowośródstopnych Głowy tworzą połączenia z paliczkami bliższymi w postaci stawó śródstopno-paliczkowych Kości palców Paluch – ma 2 paliczki (bliższy i dalszy) II- V – mają 3 paliczki (bliższy, środkowy, dalszy) MIĘŚNIE KOŃCZYNY DOLNEJ M. piszczelowy przedni • Dochodzi do brzegu przyśrodkowego stopy; kończy się po stronie podeszwowej kości klinowatej przyśrodkowej i I kości śródstopia. • Silny prostownik odpowiedzialny za zgięcie grzbietowe stopy. Trójgłowy łydki • składa się z 3 głów: 2 głów m. brzuchatego łydki i 1 głowy m. płaszczkowatego. • M. brzuchaty łydki położony najbardziej powierzchownie; ma 2 głowy boczną i przyśrodkową. Łączą się u dołu tworząc silne ścięgno Achillesa. Ścięgno Achillesa kończy się na guzie piętowym. • M. piszczelowy przedni • Dochodzi do brzegu przyśrodkowego stopy; kończy się po stronie podeszwowej kości klinowatej przyśrodkowej i I kości śródstopia. • Silny prostownik odpowiedzialny za zgięcie grzbietowe stopy. • TRÓJGŁOWY ŁYDKI• składa się z 2 głów: m. brzuchatego łydki i m. płaszczkowatego. • M. brzuchaty łydki położony najbardziej powierzchownie; ma 2 głowy boczną i przyśrodkową. Łączą się u dołu tworząc silne ścięgno Achillesa. Ścięgno Achillesa kończy • M. prostownik palców długi • Dzieli się na 4 ścięgna kończące się na grzbietowej stronie palców II- V. • Zgina stopę i palce • w kierunku grzbietowym M. Prostownik palucha długi • Kończy się długim ścięgnem na grzbietowej stronie palucha • Funkcja: zginanie stopy w kierunku grzbietowym oraz prostowanie palucha Mięśnie uda- grupa tylna Mięsień dwugłowy uda • Głowa długa zaczyna się na guzie kulszowym • Głowa krótka na trzonie kości udowej. • Wspólne ścięgno końcowe przyczepia się na głowie strzałki. Mięśnie uda- grupa przednia Czworogłowy uda • 4 głowy tworzące odrębne mięśnie: - m. prosty uda- zaczyna się na k. biodrowej (kolec biodrowy przedni dolny ) - M. obszerny boczny- zaczyna się na trzonie k. udowej - M. obszerny przyśrodkowy- trzon k. udowej - M. obszerny pośredni- trzon k. udowej. • • Wszystkie 4 głowy łączą się w 1 ścięgno końcowe obejmujące rzepkę, przyczepiające się do jej brzegów i kończy na guzowatości kości piszczelowe.j Główna funkcja- prostownik stawu kolanowego Mięśnie uda- grupa przyśrodkowa • Mięsień przywodziciel długi ma kształt trójkąta. Jest wydłużony. Rozpoczyna się na kości łonowej i kończy na wardze przyśrodkowej kresy chropowatej kości udowej. Jego czynność polega na przywodzeniu, unoszeniu oraz obracaniu uda na zewnątrz. • Mięsień przywodziciel wielki znajduje się w najgłębszej warstwie mięśni uda. Jest jednym z największych mięśni ciała. Ma kształt trójkąta. Rozpoczyna się na powierzchni przedniej gałęzi dolnej kości łonowej oraz gałęzi kości kulszowej i stronie bocznej guza kulszowego. Włókna końcowe znajdują się na kresie chropowatej kości udowej oraz na guzku przywodziciela powyżej nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej. Czynność mięśnia polega na przywodzeniu, obracaniu, prostowaniu oraz zginaniu stawu biodrowego. • Mięsień przywodziciel krótki znajduje się w warstwie środkowej mięśni uda. Rozpoczyna się na powierzchni przedniej gałęzi dolnej kości łonowej i kończy na wardze przyśrodkowej kresy chropowatej. Jego czynność polega na przywodzeniu, obracaniu na wewnątrz oraz zginaniu uda. • Mięsień smukły to długi mięsień, płaski i cienki. Jego przyczep początkowy znajduje się na gałęzi dolnej kości łonowej oraz gałęzi kości kulszowej, a przyczep końcowy - poniżej guzowatości kości piszczelowej. Czynność mięśnia polega na przywodzeniu oda, prostowaniu i obracaniu go na zewnątrz. Na staw kolanowy jego działanie polega na zginaniu i obracaniu kolana do wewnątrz. • Mięsień grzebieniowy jest mięśniem spłaszczonym. Rozpoczyna się wzdłuż grzebienia kości łonowej, na guzku łonowym oraz więzadle łonowym górnym. Włókna kończą się na kresie grzebieniowej kości udowej. Czynność mięśnia polega na przywodzeniu, zginaniu i obracaniu uda na zewnątrz. Dodatkowo mięsień pomaga w zakładaniu nogi na nogę. Mięśnie uda- grupa boczna • • • • Mięsień naprężacz powięzi szerokiej napina powięź szeroka uda, zgina staw biodrowy, już zgięty staw kolanowy zgina dalej, a wyprostowany umacnia. Odwodzi i nawraca udo. Unerwiony przez n. pośladkowy górny (L4-S1). Mięsień rozpoczyna się na zewnętrznej powierzchni grzebienia biodrowego pomiędzy kolcem biodrowym przednim górnym a guzkiem biodrowym. Oprócz przyczepu kostnego jego włókna rozpoczynają się również na blaszce głębokiej powięzi szerokiej uda. Spłaszczony brzusiec mięśnia biegnie ku dołowi i przechodzi w płaskie ścięgno łączące się z przednim brzegiem pasma biodrowo-piszczelowego. Pasmo biegnie po bocznej stronie uda i ostatecznie przyłącza się na górnej części kości piszczelowej. Mięsień otoczony jest blaszkami powięzi szerokiej. Miednica- m. pośladkowy Pośladkowy wielki (gluteus maximus) • Rozpoczyna się przyczepem na kości krzyżowej i na talerzu kości biodrowej. • Kończy na guzowatości pośladkowej kości udowej. • Utrzymuje pionową postawę, jest najsilniejszym prostownikiem stawu biodrowego; obraca udo na zewnątrz; może przywodzić lub odwodzić udo. Pośladkowy średni (gluteus medius) i mały (gluteus minimus) • oba rozpoczynają się na powierzchni pośladkowej talerza biodrowego i kończą na krętarzu większym kości udowej. MASAŻ KOŃCZYNY DOLNEJ • Pozycja leżąca (z zastosowaniem wałków i półwałków)- przodem/ tyłem/ bokiem. 1. Masaż stopy - głaskanie powierzchowne i głębokie (tylnej grupy mięśni podudzia, str. podeszwowa i str. grzbietowa stopy), rozcieranie, ugniatanie i oklepywanie bocznej i przyśrodkowej części podeszwowej stopy; - głaskanie głębokie i powierzchowne; - ruchy bierne/ czynne w stawach stopy. • 2. Masaż podudzia - głaskanie powierzchowne i głębokie zginaczy podudzia (brzuchaty łydki, płaszczkowaty, piszczelowy tylny, zginacz długi palucha i palców) oraz prostowników (piszczelowy przedni, strzałkowy długi i krótki…) oraz ścięgna Achillesa; - rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, wibracja zginaczy i prostowników i Achillesa; - głaskanie głębokie i powierzchowne i Achillesa; - ćwiczenia bierne i czynne stawu skokowego. 3. Masaż uda Opracowanie - grupy tylnej (m.dwugłowy uda, półbłoniasty, półścięgnisty) - przedniej (czworogłowy uda, krawiecki) - przyśrodkowej (przywodziciel długi, wielki i krótki) - bocznej (naprężacz powięzi szerokiej) - okolic stawu kolanowego. Pozycja: leżąca przodem i tyłem. 1. Rozpoczęcie masażu uda Głaskanie powierzchowne i głębokie (obejmujące) uda poniżej stawu kolanowego/ dołu podkolanowego- z ominięciem samego dołu- w kierunku pachwiny i bocznie. 2. Faza właściwa • Strona tylna: Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie i wibracja: poniżej dołu podkolanowego w okolicy głowy strzałki i kłykcia przyśrodkowego kości udowej w kierunku fałdy pośladkowej. • Strona przednia Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie i wibracja m. czworogłowego uda: poniżej rzepki wzdłuż naczyń uda w kierunku kolca biodrowego przedniego górnego /SIAS/ kości biodrowej, z uwzględnieniem głowy pośredniej, przyśrodkowej, bocznej i prostej mięśnia czworogłowego uda. • Strona przyśrodkowa Głaskanie obejmujące, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie przywodzicieli uda: od przyśrodkowej guzowatości kości piszczelowej w kierunku pachwiny; w górnej 1/3 części bliższej odcinka uda ruchy prowadzi się bliżej linii pośrodkowej uda w celu uniknięcia strefy erogennej. • Strona boczna Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie i wibracja naprężacza powięzi szerokiej: od głowy kości strzałkowej do bocznej części kolca biodrowego przedniego górnego (SIAS). • Masaż stawu kolanowego Głaskanie i rozcieranie uwzględniając ścięgno rzepki i boczne brzegi rzepki (rozcieranie wykonuje się po obu stronach rzepki; wzdłuż brzegów rzepki schodzi się ku dołowi w kierunku szpary stawowej, a wzdłuż niej do dołu podkolanowego, następnie z powrotem do brzegu rzepki i dalej ku dołowi do guzowatości piszczeli). 3. Zakończenie masażu uda Głaskanie głębokie i powierzchowne uda oraz Ćwiczenia bierne i/lub czynne w stawie kolanowym. MASAŻ OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ 1. Głaskanie powierzchowne i głębokie mięśni pośladkowych od kości krzyżowej do krętarza większego kości udowej. 2. Głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie i wibracja od kości krzyżowej do krętarza większego kości udowej, wzdłuż przebiegu mięśni. 3. Masaż okolicy stawu biodrowego Udo powinno znajdować się w odwiedzeniu i rotacji wewnętrznej; stosuje się głaskanie i rozcieranie w okolicy nadkrętarzowej. 4. Ćwiczenia bierne i/lub czynne w stawie biodrowym MASAŻ IZOMETRYCZNY Rodzaje skurczów mięśnia skurcz izotoniczny- mięsień skraca swą długość bez zmiany napięcia (charakterystyczny dla pracy dynamicznej/ kinetycznej, np. m. dwugłowy ramienia przy zginaniu stawu łokciowego); * skurcz izometryczny- wzrost napięcia przy niezmienionej długości mięśnia (praca statyczna, np. napinanie mm. pośladkowych, żwaczy). Masaż izometryczny początkowo stosowany był przede wszystkim jako masaż sportowy, ale jego działanie może być wykorzystane w szerszy sposób. Zabiegi te stosuje się do głównie do leczenia efektu zmęczenia mięśni po intensywnych treningach czy wysiłku fizycznym (masaże mają za zadanie przywrócić mięśniom siłę i masę oraz wzmocnić je w celu ochrony przed urazami i nadwyrężeniem). Masaż izometryczny to terapia rehabilitacyjna stosowana w przypadku częściowego zaniku lub osłabienia mięśni (do podobnych sytuacji dochodzić może w wyniku unieruchomienia kończyn czy urazów). Masaże wykonywane podczas skurczu izometrycznego sprawdzają się również w kuracjach odchudzających, modelujących i redukujących tkankę tłuszczową. Zabiegi te zastępują standardowe ćwiczenia fizyczne, pozwalając na zbudowanie masy mięśniowej, jak i pobudzenie krążenia limfy. Odchudzające właściwości masażu izometrycznego sprawiły, iż technika wykorzystywana w rehabilitacji sportowej, została zaadoptowana przez kosmetykę estetyczną. Częstotliwość i specyfika kuracji jest ustalana indywidualnie i zależy między innymi od ilości zbędnej tkanki tłuszczowej pacjenta. Aby zweryfikować skuteczność serii masaży izometrycznych stosuje się pomiary poszczególnych części ciała dające obraz osiąganych rezultatów. Masaż izometryczny Masaż izometryczny używany jest jako: - masaż powodujący wzrost masy i siły mięśniowej, nadający określonym częściom ciała pożądany kształt (bez konieczności wykonywania wysiłku fizycznego) - masaż stosowany w leczeniu skutków zmęczenia mięśni spowodowanych dużym wysiłkiem fizycznym (rozpowszechniony w środowisku sportowym, gdzie zapobiega uszkodzeniom różnego rodzaju mięśni, które ulegają nadwyrężeniu podczas treningów sportowych) - rodzaj rehabilitacji uszkodzonych, bądź unieruchomionych kończyn. - masaż wyszczuplający/ redukujący tkankę tłuszczową (zmniejsza obwody tłuszczowe przez upchnięcie tkanki tłuszczowej w przestrzeniach między komórkowych). Przeciwskazania: - niepełny zrost kostny - przerwanie ciągłości skóry - nadciśnienie - miesiączka - ciąża - choroby zakaźne niewyleczone - choroby przenoszone przez krew - gorączka Masaż izometryczny - ma na celu szybki przyrost masy i siły mięśni - masaż wykonuje się w napięciu izometrycznym mięśnia stanowiącym ok. 8095 % napięcia max. Masaż izometryczny można wykonywać na jednorodnych grupach mięśni lub na poszczególnych mięśniach. Pozycje do masażu należy dobierać w taki sposób, by uzyskać silny skurcz izometryczny mięśnia bez zewnętrznych obciążeń. PRZYKŁADOWE POZYCJE NAPIĘCIOWE: - czworoboczny uda: leżąc tyłem podciągamy palce stopy zginając grzbietowo stopę w kostce, kolano dociskamy do podłoża; - brzuchaty łydki: leżąc przodem podciągamy palce stopy zginając stopę podeszwowo; - dwugłowy uda: unosimy nogę, kolano proste; - pośladki: unosimy nogę i delikatnie w bok), - kończyna górna: złożone dłonie jak do modlitwy - brzuch: leżąc tyłem zginamy kończyny dolne w stawach biodrowych i kolanowych i delikatnie unosimy klatkę piersiową odrywając łopatki od podłoża. Przed serią zabiegów wykonujemy pomiar obwodu części ciała poddawanej terapii: pomiaru kończyny dolnej- uda dokonujemy 10-20 cm nad kolanem; podudzia: 10-20 cm poniżej kolana; kończyny górnej: na ramieniu 10-20 cm powyżej łokcia; przedramienia: 10-20 cm. poniżej łokcia. Pomiaru kontrolnego dokonujemy ok. 2 tyg. po rozpoczęciu zabiegów (można codziennie). Uwaga! Efekty możliwe do obserwacji po 3 tyg. Sposób wykonywania masażu izometrycznego składa się z 3 faz: 1. Faza przygotowawcza Czas trwania ok. 8-10min, wykonywane techniki z masażu klasycznego na mięśniu rozluźnionym, stosując naprzemiennie głaskanie, rozcieranie, ugniatanie. Cel: uzyskanie przekrwienia mięśnia i pobudzenie proprioreceptorów. 2. Faza właściwa - na mięśniu znajdującym się w stanie skurczu izometrycznego przez ok. 5-20 sek.) wykonuje się intensywne rozcieranie lub wibrację; - w przerwach między skurczami (trwającymi 30 sek.) stosuje się wstrząsanie w celu rozluźnienia mięśnia; - cykl skurczu i przerwy powtarza się 6-12 razy w czasie jednego zabiegu. 3. Faza końcowa Czas trwania: ok. 5 min; wykonuje się masaż klasyczny zmniejszający powysiłkowy tonus mięśniowy, stosując technikę głaskania, rozcierania i wstrząsania. Różnica między masażem a treningiem izometrycznym Masaż izometryczny Trening izometryczny wykonywanie masażu na napiętych izometrycznie mięśniach Rozpoczynanie i kończenie Zabiegu masażem klasycznym napinanie izometryczne mięśni Masaż izometryczny można stosować: - codziennie przez miesiąc lub - 3x w tygodniu przez trzy miesiące w połączeniu z innymi zabiegami. Podczas stosowania masażu izometrycznego obserwuje się w pierwszym okresie trwającym ok.12 dni zmniejszenie obwodów masowanej kończyny przy równoczesnym przyroście siły. Zjawisko to tłumaczy fakt, że tkanka tłuszczowa jest szybko redukowana, co w efekcie zmniejsza obwód kończyny (dot. osób z grubszą warstwą tkanki tłuszczowej). Po cyklu zabiegów obserwowano ok. 20%-wy przyrost siły mięśniowej. Przyrost siły i masy mięśniowej jest reakcją adaptacyjną organizmu do nowych warunków obciążenia. Ma to związek z pobudzaniem centralnego układu nerwowego. Przyrost siły i masy mięśni pod wpływem masażu izometrycznego jest ograniczony w czasie: początkowo szybki, później wolniejszy by osiągnąć w końcu fazę „plateau”, kiedy to organizm przestaje reagować na ten rodzaj obciążenia. Okres ten występuje po ok. 9-12 miesiącach stosowania zabiegów masażu izometrycznego.