Kryteria oceniania z historii w Publicznym Gimnazjum nr 3 im. Jana Kochanowskiego Klasa 1 Ocena niedostateczna: Uczeń: - pomimo pomocy nauczyciela nie potrafi się wypowiedzieć, - nie opanował wiedzy i umiejętności w zakresie wymagań koniecznych niezbędnych do dalszego kształcenia, - nie potrafi wykonać prostego polecenia, - wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki, - nie interesuje się przedmiotem, - unika możliwości poprawy oceny. Ocena dopuszczająca: Uczeń potrafi: - określać wieki poszczególnych dat oraz ich połowy, - wyjaśnić pojęcia: historia, źródło historyczne, chronologia, kodeks Hammurabiego, zikkurat, system irygacyjny, politeizm, monoteizm, państwo, Międzyrzecze, „mądrość salomonowa”, Stary Testament, Tora, synagoga, Dionizje, igrzyska, Olimpiada, bieg maratoński, wychowanie spartańskie, Hellada, Hellenowie, Latynowie Lacjum, republika, monarchia, polis, hoplita, falanga, : lenno, feudum, lennik, patrymonium, wasal, senior, suzeren, dziesięcina, świętopietrze, monarchia, kanonizacja, statut, Dagome iudex, - powiedzieć kim był: Miltiades, Leonidas, Temistokles, Aleksander Wielki, Filip Macedoński, Romulus, Remus, Tarkwiniusz Pyszny, Juliusz Cezar, Oktawian August, Teodozjusz Wielki, Saul, Dawid, Salomon, Mieszko I, Dobrawa, Bolesław Chrobry, św. Wojciech, Gall Anonim, św. Stanisław, Jordan, - zlokalizować w czasie i przestrzeni Mezopotamię, Egipt i Izrael, Grecję i Rzym, państwo Karola Wielkiego oraz Cesarstwo Bizantyjskie, państwo pierwszych Piastów oraz Polskę okresu rozbicia dzielnicowego - do podanej daty dopisać wydarzenie: 776 r. p. n. e., 753 r. p. n. e., 509 r. p. n. e., 622 r., 800 r., 843r., 1453 r., 966, 1000, 1025, 1076, 1138 - umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny chrześcijaństwa, - podaje datę narodzin i śmierci Chrystusa, - umiejscawia w czasie i przestrzeni kierunki podbojów arabskich, - analizuje tekst z żywota Karola Wielkiego autorstwa Einharda. Ocena dostateczna: Uczeń opanowuje wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą oraz: Uczeń: - dokonuje podziału źródeł historycznych, - wyjaśnia różnicę pomiędzy politeizmem a monoteizmem, - wymienia nauki pomocnicze historii, - zna postacie: Solon, Kleistenes, Rea Sylvia, Hannibal, Scypion, Konstantyn Wielki, Romulus Augustulus, Neron, Mahometa, Karola Wielkiego, Teodozjusza, Grzegorza VII, Henryka IV, Zbigniewa, Władysława Hermana, Radzyma – Gaudentego, Hodona, Thietmara, św. Maurycy, Brzetysława, - potrafi wyjaśnij pojęcia: pięciobój, triera, nić Ariadny, puszka Pandory, Miecz Demoklesa, pięta Achillesa, pyrrusowe zwycięstwo, pryncypat, dominat romanizacja, kalif, Sunnici, Szyici, schizma, Hagia Sophia, Rzesza, uniwersalizm, chrystianizacja, biskupstwo misyjne, relikwia, arcybiskup, włócznia, żywot, gród, podgrodzie, denary, trybut, danina, - wyjaśnia wpływ środowiska geograficznego na gospodarkę i rozwój polityczny starożytnej Grecji, - wyjaśnia przyczyny i wskazuje skutki ekspansji Rzymu, - charakteryzuje działalność Karola Wielkiego, - omawia dynastię i władców z dynastii Karolingów i Merowingów oraz dynastię Ottońską, - rozpoznaje typowe instytucje systemu lennego, - do podanych dat potrafi podać wydarzenia. Ocena dobra: Uczeń opanowuje wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą, dostateczna oraz: Uczeń: - określa granice czasowe epok historycznych, - opisuje poszczególne nauki pomocnicze historii, - opiuje i odróżnia poszczególne przykłady źródeł historycznych, - porównuje koczowniczy tryb życia z osiadłym, - charakteryzuje strukturę społeczeństwa i system wierzeń w Egipcie, - charakteryzuje główne zasady judaizmu, - odwołuje się do przykładów politeizmu i monoteizmu, - zna genezę teatru greckiego, - wie kim był Drakon i Etruskowie. - wyjaśnia pojęcia: komedia, tragedia, dramat, - omawia organizację społeczeństwa w Rzymie republikańskim i cesarskim, - opisuje postawę Rzymian wobec niewolników i ludów podbitych, - charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej antycznego świata w różnych dziedzinach (nauce, architekturze, sztuce, literaturze), - omawia proces rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa, - wskazuje przyczyny i przykłady prześladowania chrześcijan w państwie rzymskim, - omawia kierunki rozprzestrzeniania się chrześcijaństwa, - wskazuje przyczyny i przykłady prześladowania chrześcijan w państwie rzymskim, - wskazuje na mapie zasięg podbojów arabskich, - opisuje podstawowe zasady i symbole Islamu, - wyjaśnia pojęcie: arabeski, - omawia proces powstania Państwa Kościelnego, - wyjaśnia na czym polegał renesans karoliński, - charakteryzuje główne idee uniwersalnego cesarstwa Ottona III, - rozpoznaje osiągnięcia kultury bizantyjskiej w dziedzinie architektury i sztuki, - zna postać Justyniana, - zna postać Ibrahima ibn Jakuba, Stefana Wielkiego, Jarosława Mądrego, Hodona, Miecława, Bernarda Hiszpana, Henryka IV, Henryka V, Ottona z Bambergu, - zna daty: 965, 972, 1002 – 1018, 1034, 1079, - wskazuje na przykładzie państwa pierwszych Piastów charakterystyczne cechy monarchii patrymonialnej, - wyjaśnia okoliczności przyjęcia chrztu przez Piastów oraz następstwa kulturowe, społeczne i polityczne chrystianizacji w Polsce. Ocena bardzo dobra: Uczeń opanowuje wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą oraz: Uczeń: - opisuje skutki przyjęcia przez człowieka trybu osiadłego, - wyjaśnia zależności pomiędzy środowiskiem geograficznym a warunkami życia człowieka, - wyjaśnia znaczenie pisma i prawa w procesie powstawania państw, - rozpoznaje typy pisma wykształcone na terenie Mezopotamii i Egiptu, - umiejscawia w czasie i porównuje system sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Sparcie i Atenach peryklejskich, - charakteryzuje czynniki integrujące starożytnych Greków (język, system wierzeń, teatr oraz igrzyska olimpijskie), - charakteryzuje system sprawowania władzy w Rzymie, - podaje przykłady wpływu kultury greckiej na kulturę rzymska, - rozróżnia wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku starożytnego państwa rzymskiego - charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej antycznego świata w dziedzinie filozofii, - podaje przykłady osiągnięć cywilizacyjnych antyku, które oddziaływają na cywilizację współczesną, - wyjaśnia rolę Arabów w przekazywaniu dorobku kulturowego pomiędzy Wschodem i Zachodem, - opisuje relację pomiędzy władzą cesarską a papieską w X – XI w., - rozpoznaje osiągnięcia kultury bizantyjskiej w dziedzinie prawa, - wyjaśnia przyczyny i skutki rozłamu w Kościele w XI w., - potrafi wskazać władców z dynastii Przemyślidów oraz krótko ich scharakteryzować, - ocenia dokonania pierwszych Piastów w dziedzinie polityki, gospodarki i kultury, - opisuje postanowienia statutu Bolesława Krzywoustego. Ocena celująca: Uczeń opanowuje wiedze i umiejętności na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą oraz: - wiedza i umiejętności zdecydowanie wykraczają poza obowiązujący program nauczania, - potrafi łączyć wiedzę z różnych dziedzin, - swobodnie stosuje myślenie przyczynowo – skutkowe, - potrafi uzasadnić swoje stanowisko w rozwiązywaniu problemów, - uwzględnia wiele sfer procesu historycznego w aspekcie politycznym, kulturalnym, społecznym, - potrafi pisać oryginalne prace, z własnymi wnioskami i ocenami. Klasa 2 Ocena niedostateczna: Uczeń: - pomimo pomocy nauczyciela nie potrafi się wypowiedzieć, - nie opanował wiedzy i umiejętności w zakresie wymagań koniecznych niezbędnych do dalszego kształcenia, - nie potrafi wykonać prostego polecenia, - wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki, - nie interesuje się przedmiotem, - unika możliwości poprawy oceny. Ocena dopuszczająca: Uczeń: - zna pojęcia: renesans, odrodzenie, humanizm, reformacja, demokracja szlachecka, hołd pruski, wolna elekcja, artykuły henrykowskie, pacta conventa, monarchia absolutna, monarchia parlamentarna, KEN, abdykacja, - zna osiągnięcia cywilizacyjne odrodzenia, - zna postacie: Michała Anioła, Leonarda da Vinci, Mikołaja Kopernika, Jana Kochanowskiego, Mikołaja Reja, Henryka Walezego, Zygmunta Starego, Zygmunta II Augusta, Stefana Batorego, Zygmunta III Wazy, Władysława IV Wazy, Jana Kazimierza Wazy, Jana Karola Chodkiewicza, Stanisława Żółkiewskiego, Stefana Czarnieckiego, Jana III Sobieskiego, Ludwika XIV Słońce, Elżbiety I, Augusta II Sasa, Augusta III, Stanisława Leszczyńskiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego, Hugona Kołłątaja, - wymienia nowe Kościoły powstałe w wyniku reformacji, - zna daty: 1525,1569,1573, 1655-1660, 1683, 1699, 1772, 1776, 1793, 1794, 1795, 1797, 03.05.1791, - zna przyczyny I rozbioru Polski, - zna przyczyny wybuchu rewolucji we Francji, - zna skutki rewolucji francuskiej, - potrafi wymienić dziedziny gospodarki i kultury, które rozwinęły się w czasach stanisławowskich, - zna zasady ustrojowe wprowadzone konstytucją majową, - zna przyczyny II rozbioru Polski, - zna przyczyny III rozbioru Polski, - potrafi odróżnić średniowieczną produkcję rzemieślniczą od produkcji nakładczej. Ocena dostateczna Uczeń opanowuje wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą oraz: - zna pojęcia: mecenat, odpusty, protestanci, kalwini, luteranie, anglikanie, arianie, sejm walny, senat, konstytucja, liberum veto, trójpolówka, folwark, pańszczyzna, unia realna, piechota wybraniecka, nuncjusz, bojar, janczarzy, husaria, Zaporoże, Dzikie Pola, Sicz, ataman, kozak, porohy, czajki, wojna partyzancka, Inflanty, śluby lwowskie, potop szwedzki, barok, sarmatyzm, makaronizmy, kompania handlowa, praca nakładcza, manufaktura, kapitalizm, ogradzanie, merkantylizm, protektor, Izba Lordów i Gmin, absolutyzm, rewolucja, burżuazja, Bastylia, terror, gilotyna, jakobini, republika, egzekucja, Marsylianka, klasycyzm, Szkoła Rycerska, nobilitacja, czarna procesja, Straż Praw, powstanie, uniwersał, naczelnik, kosynierzy, - zna postacie: Medyceuszy, Galileusza, Jana Gutenberga, Erazma z Rotterdamu, Marcina Lutra, Jana Kalwina, Henryka VIII, Albrechta Hohenzollerna, , Iwana Groźnego, Dymitra Samozwańca, Bohdana Chmielnickiego, Wasyla Szujskiego, Karola Gustawa, Kara Mustafy, Moliera, Jana Andrzeja Morsztyna, Jana Zamoyskiego, Armanda de Richelieu, Jana Colberta, Oliviera Cromwella, Piotr I, Fryderyka II, Marii Teresy, Katarzyny II, - zna cechy stylu renesansowego w architekturze, malarstwie, rzeźbie, - potrafi wymienić przykładowe zabytki stylu renesansowego, - zna genezę i skutki reformacji, - zna warunki drugiego pokoju toruńskiego, - zna przyczyny handlu zbożem, - zna postanowienia hołdu pruskiego, - zna postanowienia unii w Lublinie, - zna przyczynę wojen polsko-rosyjskich w XVI w, - zna daty: 1587-1632, 1605, 1606, 1620, 1621, 1634, 1648, 1651, 1667, 1668, 1632-48, 1648-68, 1655-60, 1657, 1672, 1673, 1683, 1699, 1772, 1776, 1793, 1794, 1795, 1797, 03.05.1791, - zna przyczyny i skutki wojen Polski z Rosją, Turcją, Szwecją i Kozakami, - zna przyczyny kryzysu Rzeczpospolitej w XVII w. - potrafi wymienić charakterystyczne elementy baroku, - potrafi wymienić cechy charakterystyczne kultury sarmackiej, - zna nowe sposoby produkcji towarów i usług, - wymienia cechy charakterystyczne monarchii absolutnej i parlamentarnej, - zna przyczyny upadku monarchii w Anglii w XVII w. - zna cele polityki Sasów na tronie polskim, - wymienia cele polityki ostatniego króla Polski, - zna przyczyny I rozbioru Polski, - wymienia nazwiska najwybitniejszych filozofów oświecenia, - zna przyczyny wybuchu wojny o niepodległość USA, - wymienia reformy przeprowadzone przez Zgromadzenie Narodowe we Francji, - potrafi przedstawić cechy i przykłady sztuki klasycystycznej, - zna stronnictwa polityczne Sejmu Wielkiego, - zna reformy Sejmu Wielkiego, - zna genezę i skutki konfederacji targowickiej, - zna przyczyny i skutki powstania kościuszkowskiego. Ocena dobra: Uczeń opanowuje wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą, dostateczną oraz: - zna poglądy humanistów, - zna pojęcia: arras, heliocentryzm, predestynacja, konfederacja, sobór, jezuici, kontrreformacja, herezja, unici, wojsko kwarciane, instrukcje sejmikowe, ruch egzekucyjny, królewszczyzny, giełda, weksle, gubernator, grażdanka, pijar, bostońskie picie herbaty, Kongres Kontynentalny, styl empire, - rozumie związki między osiągnięciami antyku i odrodzenia, - zna daty: 1517, 1529, 1534, 1555,1573, 1596, 1515,1505, 1466, 1493,1561, 1569,1573,1577, 1582, 1643-1715, 1685, 1641-49, 1689, 1682-1725, 1701, 1740-45, 1740-86, 1697-1733, 1709, 1717, 1740, 1733-36, 1733-63, 1764, 1768, 1764-95, 1776, 1787, 14.07.1789, 1791, 24.03.1794, 1796-97, 1799, - zna przebieg reformacji, - potrafi wskazać związki między ideałami odrodzenia a reformacją, - potrafi wyjaśnić zasadę „czyj kraj tego religia”, - potrafi wymienić i omówić programy głównych nurtów reformacji w Polsce, - wymienia założenia konfederacji warszawskiej, - zna postanowienia soboru trydenckiego, - zna przykłady działalności zakonu jezuitów, - zna najważniejsze przywileje szlacheckie, -zna etapy powstawania sejmu walnego, - zna osiągnięcia demokracji szlacheckiej, - potrafi wyjaśnić zasady nowego ustroju Rzeczpospolitej, - zna przyczyny wzrostu znaczenia ekonomicznego polskiej szlachty, - zna postanowienia i znaczenie układu habsbursko - jagiellońskiego, - zna postacie: Gotara Kettlera, - zna przebieg i charakter stosunków polsko-litewskich, - zna różnicę między unią personalną i realną, - zna skutki układu pokojowego zawartego z Rosją w 1582r. - potrafi opisać, jak wybierano króla w XVI w. w Polsce, - zna przebieg wojen Polski z Rosją, Turcją, Szwecją i Kozakami, - potrafi omówić politykę dynastyczną Zygmunta III Wazy, - potrafi wskazać wpływ obrony Jasnej Góry na przebieg wojny polsko-szwedzkiej, - potrafi wykazać wpływ kontrreformacji na kulturę baroku, - zna przyczyny konkurencji na polu kolonialnym między narodami europejskimi, - opisuje monarchię absolutną we Francji, - opisuje rządy Cromwella w Anglii, - potrafi wykazać podobieństwa i różnice między monarchią absolutną a parlamentarną. - wymienia reformy, jakie wzmocniły państwa ościenne w XVIII w., - wymienia skutki unii personalnej z Saksonią, - wymienia konsekwencje I rozbioru Polski, - wymienia reformy sejmu konwokacyjnego , - wymienia przemiany cywilizacyjne XVIII w., - potrafi wytłumaczyć wpływ XVIII-wiecznych wynalazków na życie człowieka, - zna przebieg wojny o niepodległość USA, - zna zasady ustrojowe wprowadzone przez konstytucję amerykańską, - opisuje zmiany ustrojowe wprowadzone przez konstytucje francuską, - zna przebieg rewolucji francuskiej, - zna przyczyny i skutki wprowadzenia polityki terroru rewolucyjnego, - potrafi omówić sytuację polityczną Rzeczpospolitą po I rozbiorze, - zna przebieg wojny w obronie Konstytucji 3 maja, - zna postanowienia sejmu w Grodnie, - zna przebieg powstania kościuszkowskiego. Ocena bardzo dobra: Uczeń opanowuje wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą oraz: - zna poglądy mistrzów polskiego odrodzenia, - przedstawia wpływ idei odrodzenia na awans cywilizacyjny Rzeczpospolitej, - potrafi dostrzec i wykazać wpływ rozwoju gospodarczego Włoch na rozwój kultury, - ocenić działalność wielkich Polaków doby odrodzenia, - zna poglądy reformatorów religijnych, - zna nowe Kościoły i ich założenia programowe, - potrafi ocenić skutki reformacji, - potrafi wyjaśnić różnice między Kościołem katolickim a reformacyjnymi, - wyjaśnić tezę „Rzeczpospolita parostwem bez stosów”, - potrafi wyjaśnić znaczenie unii brzeskiej, - potrafi wyjaśnić założenia konstytucji Nihil Novi, - potrafi wyjaśnić różnice między demokracją szlachecką a ateńską, - potrafi zanalizować wpływ ulepszeń technicznych na rozwój rolnictwa, - potrafi wykazać korzyści i zagrożenia wynikające z układu wiedeńskiego w 1515r, - potrafi omówić rolę wybitnych postaci w wojnach toczonych przez Polskę w XVII w. - potrafi zinterpretować znaczenie zwycięstwa pod Wiedniem dla Europy Wschodniej, - potrafi ocenić postawę szlachty i magnaterii podczas konfliktów z Rosją i Szwecją, - potrafi porównać cechy odrodzenia z barokiem, - potrafi omówić zmiany zachodzące w gospodarce europejskiej XVII w., - opisuje politykę gospodarczą ministra Colberta, - opisuje zmiany zachodzące w ustroju i gospodarce Francji za rządów Ludwika XIV, - opisuje zmiany ustrojowe zachodzące w Anglii w XVII w. - dokonać analizy danych statystycznych, - tłumaczy gest Tadeusza Reytana na sejmie rozbiorowym, - opisuje wpływ pierwszej encyklopedii i jej twórców na rozwój nauki, - opisuje wpływ Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela na sytuację społeczeństwa francuskiego, - opisuje reakcje państw europejskich na wybuch rewolucji we Francji i ścięcie Ludwika XVI, - potrafi wyjaśnić dlaczego próby reform w Polsce wzbudziły niechęć państw sąsiednich, - ocenia decyzje króla o przystąpieniu do Targowicy. Ocena celująca: Uczeń opanował wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą oraz: - potrafi wyjaśnić wpływ nowych wyznań na postawy społeczne i działalność gospodarczą, - potrafi scharakteryzować zróżnicowanie religijne ludności po reformacji, - wiedza i umiejętności zdecydowanie wykraczają poza obowiązujący program nauczania, - potrafi łączyć wiedzę z różnych dziedzin, - swobodnie stosuje myślenie przyczynowo – skutkowe, - potrafi uzasadnić swoje stanowisko w rozwiązywaniu problemów, - uwzględnia wiele sfer procesu historycznego w aspekcie politycznym, kulturalnym, społecznym, - potrafi pisać oryginalne prace, z własnymi wnioskami i ocenami. Klasa 3 Ocena niedostateczna: Uczeń: - pomimo pomocy nauczyciela nie potrafi się wypowiedzieć, - nie opanował wiedzy i umiejętności w zakresie wymagań koniecznych niezbędnych do dalszego kształcenia, - nie potrafi wykonać prostego polecenia, - wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki, - nie interesuje się przedmiotem, - unika możliwości poprawy oceny. Ocena dopuszczająca: Uczeń: - zna daty: 1807, 1815, 29/30.11.1830, 1848, 22/23.01.1863, 1870,28.VI. 1914, 3. VIII. 1914, 11.XI.1918, 28. VI. 1919, - potrafi określić wiek i połowę podanej daty, - wyjaśnić pojęcia: Legiony Polskie, postęp techniczny, romantyzm, emigracja, praca organiczna, Filomaci, Wiosna Ludów, rabacja galicyjska, rusyfikacja, germanizacja, Kulturkampf, rugi pruskie, judaizm, asymilacja, pogromy, praca u podstaw, pozytywizm, strajk, secesja, Młoda Polska., ententa, ultimatum, aneksja, neutralność, ofensywa, defensywa, wojna pozycyjna, wojna błyskawiczna, Komuniści, reglamentacja, broń chemiczna, iperyt, Duma, Sowieci, mienszewicy, bolszewicy, demilitaryzacja, dyktat, rewizja, izolacjonizm, plebiscyt i operować nimi, - zna postacie: Napoleona Bonaparte, Jana Henryka Dąbrowskiego, Józefa Wybickiego, Adama Mickiewicza, Piotra Wysockiego, Otto von Bismarcka, Romualda Traugutta, Abrahama Lincolna, Marii Skłodowskiej Curie, Bolesława Prusa, Henryka Sienkiewicza, Jana Matejki, Józefa Piłsudskiego, Stanisława Wyspiańskiego. Franciszek Ferdynand, Gawriło Princip, Thomas Woodrow Wilson, Włodzimierz Lenin, Aleksander Kiereński, Feliks Dzierżyński, Georges Clemenceau oraz ich rolę w kształtowaniu się międzywojennej Europy, - wymienić korzyści, jakie przynosił handel z koloniami, - zna okoliczności utworzenia Legionów Polskich we Włoszech, - zna okoliczności powstania hymnu, - zna przyczyny rewolucji przemysłowej, - potrafi wymienić najważniejsze wynalazki I poł. XIX w. - potrafi wymienić czołowe nazwiska przedstawicieli romantyzmu, - zna decyzje Kongresu Wiedeńskiego w sprawie polskiej, - zna przyczyny i skutki powstania listopadowego, - zna przyczyny Wielkiej Emigracji, - zna przyczyny Wiosny Ludów, - zna skutki zjednoczenia Włoch i Niemiec, - zna przyczyny i skutki wybuchu powstania styczniowego, - potrafi wymienić wynalazki, które zmieniły życie ludzi w epoce przemysłowej, - potrafi wymienić osiągnięcia w kulturze i nauce XIX i pocz. XX w., - zna metody walki z rusyfikacją i germanizacją, - wie na czym polegała germanizacja i rusyfikacja, - zna najważniejszych przedstawicieli pozytywizmu i ich dzieła, - wie, na czym polegała rola twórczości „ku pokrzepieniu serc”, - zna przedstawicieli modernizmu i Młodej Polski i ich dzieła. - potrafi lokalizować wydarzenia na osi czasu, - potrafi lokalizować wydarzenia na mapie konturowej i historycznej, - potrafi dokonać analizy tekstu źródłowego. Ocena dostateczna: Uczeń opanowuje wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą oraz: - zna pojęcia: absolutyzm oświecony, konkordat, blokada kontynentalna, Kodeks Napoleona, wielka Armia, bitwa narodów, taktyka spalonej ziemi, bóg wojny, „tańczący kongres”, Restauracja, legitymizm, równowaga europejska, Święte Przymierze, liberalizm, wolnomularze, karbonariusz, wolna konkurencja, socjalizm, komunizm, pacyfikacja, autonomia, cenzura, protektorat, Kongresówka, uwłaszczenie, opozycja, Kaliszanie, noc listopadowa, detronizacja, katorga, serwituty, ukaz, depesza emska, branka, dyktator, konfiskata, abolicjonizm, secesja, KuKlux-Klan, kolonializm, metropolia, urbanizacja, komunikacja, teoria ewolucji, akademizm, impresjonizm, anarchizm, nacjonalizm, syjonizm, rasizm, antysemityzm, chadecja, emancypacja, sufrażystki, naród szlachecki, naród nowoczesny, hakata, dyskryminacja, chasydyzm, haskala, jidysz, rewolucja socjalna, endecja. nacjonalizm, Konstytuanta, Eserowcy, Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich, - potrafi określić wydarzenia do podanych dat: 1815, 1848-49, 1846, 1853-56, 1870, 18711879, 1904, 1908, I. 1917, 18. II. 1917, - zna postacie:Artura Wellingtona, Georga Stepensona, Wiktora Hugo, Karola Marksa, Mikołaja I, Giuseppe Mazziniego, Józefa Zajączka, księcia Konstantego, Stanisława Staszica, Waleriana Łukasińskiego, Józefa Chłopickiego, Adama Jerzego Czartoryskiego, Szymona Konarskiego, Napoleona III, Józefa Bema, Jakuba Szeli, Edwarda Dembowskiego, Franciszka von Stadiona, Mikołaja I, Aleksandra II, Giuseppe Garibaldiego, Camillo Cavoura, Wiktora Emanuela II, Aleksandra Wielopolskiego, Mariana Langiewicza, Ludwika Mierosławskiego, Roberta Lee, Henryka Forda, Ludwika Waryńskiego, Feliksa Dzierżyńskiego, Romana Dmowskiego, Alfreda Schlieffena, Philippe Petaina, Paula von Hindenburga, Ericha Ludendorffa i rozumie ich rolę w omawianych wydarzeniach, - przemiany polityczne doby napoleońskiej we Francji, - zna okoliczności powstania Księstwa Warszawskiego, - zna okoliczności abdykacji Napoleona, - zna postanowienia Kongresu Wiedeńskiego, - zna etapy i skutki rozwoju przemysłowego Europy, - zna skutki handlu niewolnikami prowadzonego przez mocarstwa kolonialne, - zna nowe ideologie i kierunki literackie powstałe w XVIII i XIX w., - dokonać charakterystyki epoki romantyzmu w literaturze i sztuce, - zna dzieje ziem polskich pod zaborami w latach 1815-1830, - zna przebieg powstania listopadowego, - zna organizacje polskie działające na emigracji, - zna przebieg i skutki Wiosny Ludów, - zna przebieg Wiosny Ludów na ziemiach polskich, - zna przyczyny zjednoczenia Włoch, - zna przyczyny zjednoczenia Niemiec, - zna przebieg powstania styczniowego, - zna przyczyny i skutki wojny secesyjnej, - wymienia wybitne dzieła sztuki XIX w., - zna przyczyny pojawienia się nowych problemów społecznych w XIX w., - zna politykę zaborców wobec Polaków, - potrafi omówić zjawisko antysemityzmu na ziemiach polskich, - zna sytuację gospodarczą trzech zaborach, - potrafi wyjaśnić znaczenie zwrotu „wyjechać na saksy”, - potrafi wskazać na mapie największe ośrodki przemysłu na ziemiach polskich, - potrafi wymienić główne idee pozytywizmu. - rozumie przyczyny wybuchu I wojny światowej, - potrafi wymienić nowe rodzaje broni zastosowane w czasie I wojny światowej oraz wyjaśnić ich wpływ na przebieg i charakter wojny, - dokonuje analizy tekstu źródłowego, - rozumie przyczyny utworzenia Ligi Narodów. Ocena dobra: Uczeń opanowuje wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą, dostateczną oraz: - zna postacie: Klemensa von Metternicha, Karola de Talleyranda, Joachima Lelewela, Gottlieba Daimlera, Karola Benza, Karola Darwina, Alberta Einsteina, Ferdynanda Focha, Aleksieja Brusiłowa, Davida Lloyda George’a, Vittorio Orlando, - do podanej daty potrafi podać wydarzenie: 1802, 1804, 1807, 1797, 1809, 1812, 1814, 1815, 1860, 1865,VIII. 1914, IX. 1914, 1915, 1916, - potrafi omówić karierę Napoleona, - potrafi omówić przebieg działań wojennych w okresie napoleońskim, - zna miejsce Ks. Warszawskiego w systemie politycznym napoleońskiej Europy, - wymienia reformy przeprowadzone w Ks. Warszawskim, - zna przyczyny wybuchu wojny Napoleona z Rosją, - zna przebieg „100 dni Napoleona”, - zna cele realizowane przez Święte Przymierze, - potrafi wyjaśnić związek wynalazków i postępu technicznego z rozwojem przemysłu oraz zmianami społecznymi i cywilizacyjnymi, - potrafi wytłumaczyć, dlaczego gospodarka kolonii miała charakter surowcowy, - zna sytuację robotników jako nowej grupy społecznej, - zna przyczyny i cele powstań narodowowyzwoleńczych i rewolucji, - zna reformy uwłaszczeniowe przeprowadzone na ziemiach polskich, - potrafi omówić działalność organizacji spiskowych i opozycji legalnej w Królestwie Polskim, - potrafi porównać powstanie listopadowe z kościuszkowskim, - potrafi wyjaśnić znaczenie Wielkiej Emigracji dla rozwoju sprawy polskiej, - potrafi omówić rozwój działalności spiskowej na ziemiach polskich po powstaniu, - potrafi omówić udział Polaków w Wiośnie Ludów jako wyraz dążenia do wolności narodów, - zna przyczyny i przebieg rewolucji krakowskiej, - zna przyczyny wrogiej postawy chłopów wobec szlachty podczas rabacji galicyjskiej, - potrafi omówić przyczyny, przebieg i skutki wojny krymskiej, - zna etapy zjednoczenia Włoch, - zna etapy zjednoczenia Niemiec, - zna przyczyny powstania Komuny Paryskiej, - potrafi omówić programy polityczne „białych” i „czerwonych”, - zna przebieg wojny secesyjnej, - potrafi omówić główne cechy polityki kolonialnej mocarstw, - potrafi omówić wpływ wynalazków i odkryć naukowych na rozwój gospodarki pocz. XX w., - potrafi wyjaśnić wpływ nauki na wzrost liczby ludności na świecie, - zna nowe ideologie i ich wpływ na poglądy i życie społeczeństw, - zna okoliczności walki kobiet o równouprawnienie edukacyjne i prawa polityczne, - zna okoliczności kształtowania się świadomości narodowej Polaków, - potrafi wyjaśnić znaczenie autonomii galicyjskiej dla rozwoju kultury polskiej, - zna położenie ludności żydowskiej na ziemiach polskich, - wie na czym polegał proces asymilacji Żydów, - zna różnice w rozwoju gospodarczym ziem polskich pod zaborami, - zna różnice między romantykami a pozytywistami, - zna etapy kształtowania się ruchu robotniczego, - potrafi wymienić najważniejszych działaczy politycznych ruchu robotniczego, - potrafi wyjaśnić dlaczego ruch ludowy powstał w Galicji. - pamięta okoliczności przystąpienia USA do wojny, - potrafi omówić przebieg działań wojennych na froncie zachodnim i wschodnim, - zna przyczyny różnic w sposobie prowadzenia walk na froncie zachodnim i wschodnim, - rozumie wpływ działań wojennych na rozwój nowych technik wojskowych, - potrafi podzielić przyczyny wybuchu I wojny światowej na pośrednie i pośrednie, - omówić charakter działań wojennych prowadzonych na froncie zachodnim i wschodnim, - wskazać okoliczności przejęcia władzy przez bolszewików w Rosji (rewolucję październikową), - omówić skutki rewolucji lutowej i październikowej dla Rosji i dla świata, - omówić rolę traktatu wersalskiego w tworzeniu nowego ładu w Europie i na świecie, - wskazać znaczenie Ligi Narodów dla powojennej Europy, - omówić decyzje traktatu dotyczące Polski, - zna poglądy Polaków na sprawę odzyskania niepodległości (orientację prorosyjską i proaustriacką). Ocena bardzo dobra: Uczeń opanowuje wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą oraz: - dokonać analizy danych statystycznych, - potrafi omówić politykę Napoleona wobec Ks. Warszawskiego i Legionów, - potrafi zanalizować przyczyny klęski Napoleona w Rosji, - potrafi opisać skutki restauracji monarchii i wprowadzenia zasady równowagi w Europie, - potrafi opisać rolę rewolucji przemysłowej w dziejach świata, - potrafi przedstawić założenia programowe ideologii liberalnej, - potrafi wyjaśnić cele jakie przyświecały organizacją wolnomularskim, - potrafi wyjaśnić, dlaczego rewolucje W Grecji, Francji i Belgii zakończyły się sukcesem, a w pozostałych krajach porażką, - potrafi porównać ziemie polskie pod zaborami w latach 1815-1830, - potrafi wyjaśnić istotę sporu między klasykami a romantykami, - potrafi ocenić skutki reform uwłaszczeniowych w zaborze pruskim, - potrafi przedstawić rolę, jaką odegrali polscy generałowie w powstaniu listopadowym, - potrafi wyjaśnić różnice programowe między organizacjami działającymi na emigracji, - potrafi wyjaśnić wymowę powiedzenia „noc paskiewiczowska”, - potrafi przedstawić tło konfliktu polsko-ukraińskiego w Galicji, - potrafi omówić reformy wprowadzone w Rosji po wojnie krymskiej, - potrafi omówić działania Cavoura i Garibaldiego na rzecz zjednoczenia Włoch, - potrafi wskazać podobieństwa i różnice w zjednoczeniu Włoch i Niemiec, - zna przyczyny upadku II Cesarstwa we Francji, - potrafi omówić politykę Aleksandra Wielopolskiego, - potrafi wyjaśnić wpływ klęski powstania styczniowego na niepodległościowe dążenia Polaków, - potrafi omówić sytuację rdzennej ludności Ameryki Północnej, - potrafi wymienić kolonie poszczególnych państw, - potrafi porównać nowe kierunki w malarstwie: akademizm i impresjonizm, - potrafi omówić metody walki podjęte przez kobiety dla uzyskania emancypacji, - zna różnice między narodem szlacheckim a nowoczesnym, - zna cele partii robotniczych powstałych na ziemiach polskich, - potrafi opisać korzyści, jakie osiągnęli Polacy w wyniku rewolucji 1905 r., - zna partie, programy i działaczy ruchu narodowego i ludowego, - zna podłoże konfliktów narodowościowych na ziemiach polskich, - zna różnice między patriotyzmem romantyków a nacjonalizmem endeków - wyjaśnić dlaczego wojna miała charakter światowy, - zna wydarzenia mające miejsce w czasie I wojny światowej w Jego regionie - zna przyczyny ogłoszenia przez Niemcy „nieograniczonej wojny podwodnej” i wyjaśnia na czym ona polegała, - omawia charakter działań wojennych prowadzonych na froncie wschodnim z uwzględnieniem ziem polskich, - zna przebieg walk o władzę rosyjskich stronnictw politycznych, - zna okoliczności zakończenia I wojny światowej na froncie wschodnim, - potrafi wyjaśnić wpływ rewolucji październikowej na kształtowanie się ustrojów politycznych w Europie i na świecie, - dokonuje oceny stosunku Niemiec do traktatu wersalskiego w perspektywie przyszłości Europy i świata - zna stanowisko zaborców wobec kwestii polskiej w czasie I wojny światowej, - tłumaczy na czym polegały różnice w poglądach Polaków na przyszłość Polski, - ocenia realność i korzystność koncepcji granic Polski, - ocenia postawę państw europejskich wobec Polski w czasie trwania konfliktu. Ocena celująca: Uczeń opanowuje wiedzę i umiejętności na ocenę dopuszczającą, dostateczną, dobrą, bardzo dobrą oraz: - potrafi wyjaśnić związek między brytyjską polityką równowagi sił a wybuchem wojny krymskiej, - potrafi opisać dwie drogi zjednoczenia Włoch: odgórną i oddolną, - potrafi ocenić politykę zagraniczną Bismarcka, - potrafi ocenić role wybitnych postaci powstania styczniowego, - potrafi opisać, co wpłynęło na powstanie nowoczesnego narodu polskiego, - potrafi opisać wkład ludności pochodzenia żydowskiego w polską kulturę, - wiedza i umiejętności zdecydowanie wykraczają poza obowiązujący program nauczania, - potrafi łączyć wiedzę z różnych dziedzin, - swobodnie stosuje myślenie przyczynowo – skutkowe, - potrafi uzasadnić swoje stanowisko w rozwiązywaniu problemów, - uwzględnia wiele sfer procesu historycznego w aspekcie politycznym, kulturalnym, społecznym, - potrafi pisać oryginalne prace, z własnymi wnioskami i ocenami.