Każdy człowiek jest istotą rozumną, wolną, zasługującą na szacunek, miłość, pełnię przysługujących mu praw i obowiązków Najważniejszym, naturalnym prawem człowieka jest prawo do życia. Z niego płynie prawo do pełnego rozwoju. Prawa natury należy jednak odpowiednio zabezpieczyć i rozpoznać. Takim właśnie zabezpieczeniem jest prawo stanowione, stworzone przez ludzi, ogłoszone i zobowiązujące do jego przestrzegania. O dobrym prawie mówimy wtedy, gdy dobrze służy człowiekowi, a więc jest mądrze i odpowiednio wykorzystane. POTRZEBUJĄ ,,NATURALNYCH STRAŻNIKÓW SWOICH PRAW”: RODZICÓW, OPIEKUNÓW, NAUCZYCIELI… NIE POTRAFIĄ SAME ZADBAĆ O SIEBIE POTRZEBUJĄ ZABEZPIECZENIA SWOICH PRAW W PRAWIE STANOWIONYM NIE POTRAFIĄ SAME KSZTAŁCIĆ SWOJEJ NATURY Podstawowe prawa dzieci to: prawo do życia i rozwoju prawo do posiadania stanu cywilnego prawo do uzyskania obywatelstwa prawo dziecka do rodziny; prawo poznania swego genetycznego pochodzenia, do wychowania przez rodziców naturalnych, prawo do wolności religii lub przekonań prawo do swobodnego wyrażania poglądów i poszanowania ich przez dorosłych wolność od przemocy fizycznej lub psychiatrycznej, wyzysku, nadużyć seksualnych wobec okrucieństwa wolność od bezpośredniego udziału w działaniach zbrojnych (do lat 15) zakaz wykonywania kary śmierci lub stosowania kary dożywocia więziennego wobec dziecka Dzieci mają różne rodzaje praw: osobiste, socjalne, kulturalne i polityczne. Wszystkie prawa dzieci spisano w Konwencji o prawach dziecka. Jest to dokument obowiązujący w niemal wszystkich państwach świata (z wyjątkiem m.in. USA). Konwencję przyjęło Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989r. Uchwalenie Konwencji jest jednym z ważniejszych osiągnięć Polski w dziedzinie ochrony praw dziecka. Dokument składa się aż z 54 artykułów, które sformułowano kierując się przede wszystkim dobrem dzieci i prawem do ich szczególnej ochrony. Na katalog praw przyznanych dziecku w Konwencji praw dziecka składają się prawa: cywilne socjalne kulturalne polityczne (dla starszych dzieci). Nie przyznano dzieciom praw ekonomicznych, pozostawiając je pod prawną opieką dorosłych. Prawa socjalne: prawo do zabezpieczenia socjalnego, prawo do możliwie najwyższego poziomu ochrony zdrowia, prawo do odpowiedniego standardu życia, prawo do wypoczynku, czasu wolnego, rozrywki i zabawy, Prawa kulturalne: prawo do nauki (nauka w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjalnej jest obowiązkowa i bezpłatna), prawo do zmienności swych praw prawo do korzystania z dóbr kultury, prawo mniejszości etnicznych do znajomości swojej kultury, wyznania i praktyk religijnych Prawa polityczne: prawo do stowarzyszania się i gromadzenia w celach pokojowych prawo wolności wypowiedzi, swobody poszukiwania i przekazywania informacji i idei wszelkiego rodzaju 20 listopada Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Deklarację Praw Dziecka Dokument zawiera 10 szczegółowo sprecyzowanych zasad praw dziecka: 1. Powszechność zastosowania deklaracji – Deklaracja Praw Dziecka obejmuje wszystkie dzieci bez względu na różnice. 2. Otoczenie dziecka szczególną ochroną, która umożliwi jego wszechstronny rozwój w warunkach wolności i godności, czemu powinny służyć: ustawodawstwo kraju i wszelkie inne środki. 3. Prawo do nazwiska i obywatelstwa w chwili urodzin. 4. Stworzenie matce i dziecku przed i po urodzeniu warunków do rozwoju, opieki, ochrony medycznej poprzez system ubezpieczeń. 5. Szczególna troska wobec dzieci upośledzonych fizycznie lub umysłowo. 6. Stwarzanie dziecku atmosfery pełnej miłości, bezpieczeństwa i zrozumienia, czemu powinien służyć system ochrony rodziny, nieodrywanie małych dzieci od matki, poza krańcowymi sytuacjami, opieka nad dziećmi pozbawionymi rodziców. 7. Prawo do nauki, rozwoju kulturalnego, rozrywek, które powinny służyć pełnemu rozwojowi osobowości. Wymogiem minimalnym powinno być powszechne, obowiązkowe szkolnictwo na poziomie podstawowym. 8. Pierwszeństwo dziecka do ochrony i pomocy. 9. Ochrona dziecka przed wyzyskiem, okrucieństwem, zaniedbaniem, wykluczenie handlu dziećmi i zakaz pracy poniżej odpowiedniego, minimalnego wieku oraz wykonywania czynności szkodliwych fizycznie, psychicznie lub moralnie. 10. Wychowywanie dziecka w duchu tolerancji, szacunku dla innych ludzi, przyjaźni i pokoju między narodami. Zasady spisane w Deklaracji Praw Dziecka wynikają z norm zawartych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, a także z przekonania, że dziecko ze względu na swą słabość i uzależnienie od świata dorosłych powinno być specjalnie chronione. Po uchwaleniu tego dokumentu ONZ zaapelował do wszystkich rządów, instytucji, rodziców o stosowanie się do przyjętych zasad i stworzenie podstaw prawnych umożliwiających ich realizację. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 roku powołała do obrony praw dzieci w naszym kraju szczególny organ-Rzecznika Praw Dziecka. Rzecznik stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o Prawach Dziecka i innych przepisach prawa. Musi przy tym szanować odpowiedzialności, prawa i obowiązki rodziców. W swojej pracy kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem rozwoju dziecka jest rodzina. Kadencja Rzecznika trwa 5 lat, licząc od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem a wygasa w razie jego śmierci lub odwołania. w Ta sama osoba nie może być Rzecznikiem dłużej niż przez dwie kolejne kadencje. Rzecznik powoływany jest uchwałą Sejmu, zatwierdzaną uchwałą Senatu. Do Rzecznika zgłaszają się głównie rodzice i opiekunowie dzieci, krewni a także same dzieci, pedagodzy szkolni, psycholodzy, nauczyciele i organizacje pozarządowe. Wszystkie osoby potrzebujące pomocy mogą pisać na adres: Biuro Rzecznika Praw Dziecka ul. Śniadeckich 10 00-656 Warszawa telefon: 0 22 696 55 45 fax: 0 22 629 60 79 Biuro jest czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 08.15 - 16.15. Adres poczty elektronicznej: [email protected] http://www.brpd.gov.pl/ Dzieci mogą też dzwonić pod numer TELEFONU ZAUFANIA RZECZNIKA PRAW DZIECKA 0 800 12 12 12 W wielu krajach na świecie prawa dzieci wciąż są łamane Szczególnie często dzieje się tak w biedniejszych krajach Afrykańskich. Żyjące tam dzieci nie mają możliwości edukacji. Spowodowane jest to ciągłą walką na najwyższych szczeblach władzy, która zajęta własnymi problemami nie robi nic dla swoich obywateli. Innymi przyczynami są również: walki pomiędzy plemionami, brak wykwalifikowanej kadry i przede wszystkim szkół, które mieszczą się od siebie w znacznych odległościach co sprawi, że rodzice nie chcą do nich wysyłać potomstwa.