PROFILAKTYKA ZACHOWAŃ SAMOBÓJCZYCH

Projekt „OPERACJA SUKCES – unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby
gospodarki opartej na wiedzy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki.
KARTA PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu (kursu)
Profilaktyka zachowań samobójczych
2. Numer kodowy kursu
3. Jednostka dydaktyczna
Zakład Socjologii, Katedra Nauk Humanistycznych, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
4. Typ kursu
Fakultatywny
5. Poziom studiów według klasyfikacji bolońskiej
Studia magisterskie jednolite
6. Rok studiów
IV
7. Semestr
8
8. Liczba punktów ECTS
9. Koordynator kursu
dr n. hum. Krzysztof Rosa
10. Osoby prowadzące zajęcia
dr n. hum. Krzysztof Rosa
11. Efekty nauczania
Wiedza
Cele ogólne
Cele szczegółowe
1. Zintegrowana znajomość wiedzy, teorii i praktyki z
zakresu suicydologii (nauki o zachowaniach
samobójczych) przydatnej do analizy i interpretacji
zjawiska samobójstwa jako jednego z zachowań
dezintegracji społecznej występującego we
współczesnym społeczeństwie.
1. Student potrafi określić cele, zadania i przedmiot
badań suicydologii jako nauki.
2. Student potrafi scharakteryzować podstawowe
cechy strukturalne zachowań samobójczych,
wymienić ich kategorie oraz kryteria ich podziału.
3. Student zna podstawowe trendy
epidemiologiczne zachowań samobójczych.
2. Większe rozumienie reguł funkcjonowania świata
4. Student potrafi wskazać biologiczne,
społecznego i człowieka, opanowanie kompendium
psychologiczne i społeczne czynniki ryzyka
wiedzy na temat jednego ze zachowań objętych tabu
występującym we współczesnym społeczeństwie.
występowania zachowań samobójczych oraz grupy
ryzyka.
3. Student wie jakie są uwarunkowania, czynniki i
5. Student potrafi opisać różne kategorie
grupy ryzyka zachowań samobójczych.
konsekwencji występowania zachowań
samobójczych(psychologiczne, społeczne,
4. Student zna konsekwencje (indywidualne i
ekonomiczne).
społeczne) występowania zachowań
6. Student potrafi zweryfikować w kategoriach
samobójczych.
prawdziwości vs fałszywości stereotypy nt.
zachowań samobójczych występujące w
5. Student zna podstawy działań profilaktycznych
świadomości społecznej.
zachowań samobójczych.
7. Student potrafi wskazać czynniki chroniące przed
zachowaniami samobójczymi.
6. Student zna zachowania, na podstawie których
8. Student potrafi wymienić, jakie są strategie i
można zidentyfikować osobę zagrożoną
programy prewencyjne stosowane w redukowaniu
zachowaniami samobójczymi.
skali zachowań samobójczych.
9 Student zna objawy kryzysu psychicznego
7. Student zna reguły postępowania z osobami
występującego u osób z ryzykiem suicydalnym.
zagrożonymi zachowaniami samobójczymi
10. Student zna sygnały zwiastujące możliwość
podjęcia aktu samobójczego.
11. Student zna poziomy ryzyka podjęcia aktu
samobójczego.
12.Student wie, w jakich instytucjach osoba
zagrożona popełnieniem samobójstwa może szukać
specjalistycznej pomocy.
Umiejętności praktyczne
Cele ogólne
1. Student jest w stanie zidentyfikować objawy
zagrożenia popełnienia samobójstwa.
2. Student jest w stanie komunikować się z osobą
zagrożoną samobójstwem.
Cele szczegółowe
1. Student potrafi rozpoznać werbalne i
niewerbalne sygnały zwiastunowe świadczące o
ryzyku podjęcia aktu samobójczego/
2. Student potrafi przełamywać bariery w
komunikowaniu społecznym z pacjentem z
ryzykiem samobójczym.
Postawy etyczne i umiejętności ogólne
Cele ogólne
Cele szczegółowe
1. Student potrafi zinternalizować wartości, wzory
i normy społeczne niezbędnych do realizacji
zadań profesji lekarskiej w zmieniającym się
świecie.
1. Student jest w stanie przełamać swoje
uprzedzenia wobec osób suicydalnych.
12. Sposób nauczania
Zajęcia stacjonarne
13. Liczba godzin zajęć
25 godzin
14. Wymagania wstępne i wymagania równoległe
Podstawy psychologii. Podstawy psychiatrii. Podstawy socjologii
15. Zalecane kursy fakultatywne i zajęcia uzupełniające
Socjologia medycyny. Psychologia społeczna. Psychologia kliniczna
16. Zawartość kursu
Treści zajęć.
1. Zachowania autodestrukcyjne a zachowania samobójcze. Cele i zadania suicydologii jako nauki: cechy i
typologia zachowań autodestrukcyjnych, zadania suicydologii, płaszczyzny analizy zachowań samobójczych,
zachowania samobójcze: definicje, cechy strukturalne, typologie.
2. Wybrane metodologiczne aspekty badania zachowań samobójczych: źródła danych nt. zachowań
samobójczych, metody badań suicydologicznych, problem wiarygodności danych.
3.
Epidemiologia
zachowań
samobójczych:
skala,
dynamika,
trendy
epidemiologiczne
zachowań
samobójczych.
4. Uwarunkowania zachowań samobójczych: biologiczne, zdrowotne, psychologiczne i socjologiczne
uwarunkowania zachowań samobójczych, grupy ryzyka zachowań samobójczych.
5. Empiryczna charakterystyka zachowań samobójczych: struktura aktu samobójczego, zachowania
samobójcze w
wybranych
grupach
społecznych
-
przedstawienie
wybranych
wyników
badań
suicydologicznych.
6. Zachowania samobójcze młodzieży: skala, uwarunkowania, grupy ryzyka zachowań samobójczych wśród
młodzieży.
7. Konsekwencje zachowań samobójczych: indywidualne i społeczne kategorie skutków zachowań
samobójczych.
8. Czynniki chroniące przed zachowaniami samobójczymi: kategorie czynników chroniących przed
podejmowaniem zachowań samobójczych.
9. Reakcja społeczna na zachowania samobójcze: opinie społeczeństwa na temat różnych aspektów
zachowań samobójczych, stereotypy nt zachowań samobójczych.
10. Profilaktyka zachowań samobójczych: strategie prewencyjne wobec zjawiska samobójstwa, rodzaje
programów profilaktycznych.
11. Identyfikacja osób zagrożonych podjęciem aktu samobójczego: sygnały świadczące o zagrożeniu
dokonaniem samobójstwa.
12. Ocena ryzyka zachowania samobójczego: poziomy ryzyka dokonania aktu samobójczego.
13. Jak postępować z osobą zagrożoną podjęciem aktu samobójczego?: reguły postępowania wobec osoby
zagrożonej zachowaniem samobójczym, informacja o placówkach świadczących pomoc osobom z ryzykiem
suicydalnym.
17. Metody nauczania i uczenia się
Zajęcia seminaryjne: prezentacja multimedialna, studium przypadku, praca grupowa, dyskusja moderowana,
dyskusja panelowa.
18. Zalecane źródła nauczania
Literatury podstawowa:
1. Kondycja psychiczna społeczeństwa polskiego a samobójstwa, Hołyst B (red.), Wyższa Szkoła
Menadżerska w Warszawie, Polskie Towarzystwo Suicydologiczne, Warszawa, 2013.
2. O’ Connor R, Sheehy N., Zrozumieć samobójcę, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2002.
3. Jamison K. R., Noc szybko nadchodzi. Zrozumieć samobójstwo by mu zapobiec. Wydawnictwo Zysk i Ska, Poznań, 2004
4. Jarosz M., Samobójstwa. Ucieczka przegranych. PWN, Warszawa, 2004.
5. Rosa K., Próby samobójcze. Charakterystyka socjologiczna. Oficyna Wydawnicza IMP, Łódź 1996.
Literatura uzupełniająca:
1. Suchańska A., Krysińska K., Samobójstwo – perspektywa psychologiczna, Wydawnictwo Państwowej
Wyższej Szkoły Zawodowej, Konin, 2005.
2. Hołyst B., Suicydologia, Wyd.2, Wydawnictwo Prawnicze Lexis/Nexis, Warszawa, 2012.
3. Czabański A., Społeczne i jednostkowe determinanty zachowań samobójczych młodzieży, Wydawnictwo
Pomost, Poznań, 2001.
4. Pilecka B., Osobowościowe korelaty prób samobójczych u młodzieży. Wydanie II Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków, 2005.
Inne materiały dydaktyczne
Rocznik Suicydologia, t. 1- VI, 2005 – 2009/2010
19. Zasady uzyskiwania zaliczeń
Zaliczenie z oceną.
Warunki zaliczenia:
a) obecność na zajęciach,
b) zaliczenie testu sprawdzającego wiedzę z wykładów, zalecanej literatury oraz kompetencji i
umiejętności.
Końcowa ocena z przedmiotu uwzględnia także aktywny udział studentów w zajęciach: udział w
dyskusji.
20. Zasady egzaminowania
Wiedza:
Test wielokrotnego wyboru
umiejętności praktyczne:
Analiza przypadku
postawy etyczne i umiejętności ogólne:
21. Język, w którym prowadzone są zajęcia
Język polski
22. Informacje dodatkowe dostępne są pod adresem
[email protected]