R E Z Y S T O R Y rola, rodzaje, parametry Justyna Ćwiertnia Elementy elektroniczne 1. Elementy dyskretne – pojedyncze elementy elektroniczne, które posiadają obudowę oraz wyprowadzenia umożliwiające ich montaż. 2. Elementy scalone – zminiaturyzowane układy elektroniczne, które powstały z połączenia wielu pojedynczych elementów elektronicznych zamkniętych w szczelnej obudowie. Rezystor Rezystor – potoczna nazwa opornik (z łac. resistere, stawiać opór). Przy przepływie prądu zamienia energię elektryczną w ciepło. Występuje na nim spadek napięcia. W obwodzie służy do ograniczenia prądu w nim płynącego. Rezystor z reguły składa się z drutu oporowego nawiniętego na ceramiczny wałek lub rurkę. Przykładowe rezystory Symbol rezystora Parametry rezystora • Rezystancja znamionowa – podawana w omach (Ω ), kiloomach (kΩ ) lub gigaomach (GΩ ); rezystancja rzeczywista różni się od rezystancji znamionowej, jednak zawsze mieści się w podanej klasie tolerancji. • Tolerancja rezystancji (dokładność) – podawana w procentach; Parametry rezystora c.d. • Moc znamionowa – największa dopuszczalna moc wydzielona na rezystorze podczas jego pracy; • Współczynnik temperaturowy rezystancji (TWR) – oznacza, że przy zmianie temperatury rezystora zmienia się jego rezystancja, czyli opór; • Napięcie znamionowe – najwyższe napięcie, jakie może wystąpić w rezystorze, bez jego trwałego uszkodzenia. Oznaczenia rezystorów Do szybkiego i sprawnego odczytywania wartości rezystorów niezbędna jest znajomość kodów literowych i barwnych, będących standardowym sposobem oznaczania rezystorów. Kod literowo-cyfrowy Kod barwny Odczytywanie kodu brawnego Ilość pasków lub kropek: – jeśli jest ich trzy, to wszystkie trzy oznaczają oporność, a tolerancja wynosi ±20% – jeśli jest ich cztery, to trzy pierwsze oznaczają oporność, a czwarty – tolerancję – jeśli jest ich pięć, to trzy pierwsze oznaczają oporność, czwarty mnożnik, a piąty tolerancję – jeśli jest ich sześć, to jest to opornik precyzyjny i trzy pierwsze oznaczają cyfry oporności, czwarty – mnożnik, piąty – tolerancję, szósty – temperaturowy współczynnik rezystancji (ten pasek może znajdować się na samym brzegu opornika) Odczytywanie barwnego kodu Odczytywanie barwnego kodu Przykład - Pierwszy pasek jest koloru czerwonego, co w tabeli odpowiada liczbie 2 (pierwsza cyfra określanej wartości oporu - Drugi kolor to brązowy, który odpowiada liczbie jeden (druga cyfra 1) - Trzeci pasek, oznaczający liczbę zer jest żółty – co w tabeli odpowiada liczbie 4 - Czwarty pasek jest złoty, co oznacza tolerancję równą 5% Ćwiczenia Korzystając z tabeli, odczytaj oznaczenia na rezystorach. Szeregowe łączenie rezystorów Łącząc rezystory szeregowo zawsze otrzymujemy rezystancję większą, która jest ich sumą. Równoległe łączenie rezystorów Ćwiczenia Oblicz rezystancję złożoną z układu czterech rezystorów. Podpowiedź: K o n i e c