Islam (arab. ; اإلسالمal-islām) – religia monoteistyczna, druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie. Świętą księgą islamu jest Koran, a zawarte w nim objawienie ma stanowić ostateczne i niezmienne przesłanie Boga do ludzi. Islam błędnie określany jako mahometanizm Stosunek społeczeństw arabskich do modernizacji był o wiele bardziej skomplikowany niż Turków. Stopniowe opanowywanie przez Europejczyków północnej Afryki łączyło się, szczególnie we francuskiej Algierii, z marginalizacją miejscowej społeczności muzułmańskiej. Europa była więc przede wszystkim wrogiem, co musiało wpływać na dość niechętny stosunek do jej wytworów i osiągnięć, a także na charakter, rodzącego się stopniowo, arabskiego nacjonalizmu. Decydujące znaczenie miała tu I wojna światowa. Wówczas to Brytyjczycy wykorzystali beduińskie plemiona z Półwyspu Arabskiego do stworzenia szerokiego arabskiego ruchu zbrojnego, który z powodzeniem wypierał Turków (walczących po stronie państw centralnych) z Palestyny,Syrii i Iraku. Najbardziej wiarygodnym źródłem na temat osoby Mahometa wydaje się Koran. Z punktu widzenia historyka ma on jednak ograniczoną wartość, ponieważ jego zadaniem było przekazanie treści objawienia, a nie opowieść o osobie Proroka. Dlatego na podstawie samego Koranu w żadnym razie nie da się odtworzyć jego pełnej biografii. Należy także zauważyć, iż również datowanie Koranu jest niepewne i w związku z tym można wysuwać zasadne wątpliwości co do tego, w jakiej części rzeczywiście pochodzi on od Proroka. Al-Kaba (arab. ,الكعبةAl-Kaaba, dosł. sześcian, kostka) – świątynia i sanktuarium w Mekce, naj Według tradycji muzułmańskiej pierwszą Kabę zbudował Adam. Miała ona ulec jednak zniszczeniu w czasie potopu. Odbudować miał ją Ibrahim i jego pierworodny syn Ismail[1]. Według relacji Klaudiusza Ptolemeusza, już w II wieku p.n.e. wokół Al-Kaby funkcjonowało niewielkie sanktuarium, gdzie praktykowano kult religijny. Bezpośrednio przed reformą religijną Mahometa była to świątynia poświęcona ok. 360 bogom plemiennym w politeistycznej religii staroarabskiej. Po wprowadzeniu islamu Kaba stała się miejscem kultu Allaha. Na rozkaz Mahometa zniszczono wszystkie oznaki wiary w wielu bogów, pozostawiając jednak Czarny Kamień (Hadżar), który według tradycji miał być umieszczony w Kabie przezarchanioła Gabriela. Wokół Kaaby został zbudowany meczet Masdżid al-Haram, wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany. ważniejsze miejsce święte islamu. Dżihad (z języka arabskiego , جهادğihād – zmaganie, walka[potrzebne źródło]) – w kulturze islamu pojęcie pierwotnie oznaczające dokładanie starań i podejmowanie trudów w celu wzmocnienia wiary i islamu[potrzebne źródło]. W tradycji europejskiej termin ten często, choć nie do końca precyzyjnie, tłumaczy się jako „święta wojna”. W Koranie i muzułmańskiej tradycji dżihad oznacza wszelkie starania podejmowane w imię szerzenia i umacniania islamu: zarówno poprzez walkę zbrojną, nawracanie niewiernych, pokojowe propagowanie islamu Niekiedy dokonuje się rozróżnienia dżihadu na dwa rodzaje: większy i mniejszy. Rozróżnienie to oparte jest na dwóch hadisachwątpliwej autentyczności, zachowanych w źródłach z przełomu X i IX wieku. Hadisy te zwykle uznawane są za słabe (da'if) a ich autentyczność za wątpliwą, w związku z czym i sam podział dżihadu na wielki i mały budzi wątpliwości[1]. W myśl tego rozróżnienia dżihad większy ma być ważniejszy i polegać ma na nieustannych wysiłkach podejmowanych przez każdego muzułmanina w celu wykorzenienia wszystkiego, co w jego życiu jest grzeszne lub przeciwne takiemu sposobowi życia, jakiego Bógchce dla ludzi. Ma to być zatem walka z Szatanem i jego pokusami lub wszelkie działania na rzecz własnej gminy. Narzędziami tegodżihadu są serce w pierwszym przypadku, a ręce i język w drugim. Dżihad mniejszy (dżihad bis-sajf) utożsamiany jest w tym przypadku z walką zbrojną,jak i wewnętrzne zmagania wyznawcy. Muzułmanin ma pięć obowiązków, zwanych pięcioma filarami islamu (Arkan addin, Arkan-al-Islam). Są one traktowane bardzo poważnie przez wyznawców głównego nurtu tej religii (sunnitów, szyitów i charydżytów), natomiast wiele ugrupowań religijnych pochodzenia szyickiego (np. alewici czy alawici) uważa je tylko za zalecenia, symbole i niekoniecznie się do nich stosuje. Pierwszy filar – szahada – włącza formalnie do wspólnoty. Często wymagana jest jednak obecnie obecność imama (choć przyjęcie islamu jest wyłącznie sprawą między wiernym a Bogiem), jednak jeśli to nie jest możliwe (np. na łożu śmierci) – nie ma takiego obowiązku. Na niektórych stronach internetowych proponuje się przyjęcie islamu przez internet poprzez przeczytanie szahady i kliknięcie potwierdzenia. Olbrzymia większość autorytetów religijnych nie zgadza się jednak z tym podejściem. Ponadto islam (według większości teologów) przyjmuje każdy przed narodzeniem – dopiero po nim ludzie się od niego odwracają – szahada jest więc formalnym potwierdzeniem wiary dla muzułmanina i powrotem na łono islamu dla konwertyty. Pozostałe cztery filary powinny być wypełniane przez każdego muzułmanina i są formą okazywania wiary. Tylko osoby, które przyjęły islam tuż przed śmiercią, nie muszą ich wypełnić. Czasem jako nieoficjalny, szósty filar podaje się dżihad. Z tą interpretacją nie zgadza się większość teologów – szczególnie jeśli chodzi o „mały dżihad” – wojnę z niewiernymi (ponadto znaczna część z nich twierdzi, że nie ma żadnych podstaw do niego po okresie podbojów islamskich w VII wieku. Co do „dużego dżihadu” – walki z własnymi słabościami – nie jest on filarem wiary, ale głównie na jego podstawie Bóg będzie sądził muzułmanów w dniu Sądu Ostatecznego. ُ Koran (arab. الق ْرآنAl-Qur’ān) – święta księga islamu. Według tradycji muzułmańskiej powstawał w latach 610-632, objawiany fragmentami prorokowi islamu, Mahometowi (zm. 632) przez Archanioła Dżibrila (identyfikowanego w islamie z biblijnym archaniołem Gabrielem). Słowo „Koran” pochodzi od arabskiego słowa al-kur’ān, które oznacza „recytację”, ponieważ pierwotnie Koran przekazywano ustnie. Według islamu i samego Koranu jego twórcą jest Allah. Koran składa się ze 114 sur (rozdziałów), które z kolei dzielą się na aje (wersety). Rozróżnia się 90 sur mekkańskich i 24 sury medyńskie, ze względu na miejsce ich objawienia. Sury są w Koranie ułożone przeważnie według długości, od najdłuższej do najkrótszej. Meczet (arab. مسجدmasdżid; l.mn. مساجدmasadżid) – miejsce kultu muzułmańskiego. Słowo meczet oznacza dowolny budynek, w którym oddaje się cześć Bogu, niezależnie od jego architektury. Podstawowym celem istnienia meczetów jest umożliwienie muzułmanom wspólnej rytualnej modlitwy (salat). Meczety mogą być wykorzystywane także w innych celach – jako miejsca spotkań, czy ośrodki edukacyjne.[potrzebne źródło] Pierwsze meczety, takie jak Meczet Kuba i Masdżid an-Nabawi, powstały w VII wieku i stanowiły po prostu wyznaczone miejsca pod gołym niebem. Dziś większość meczetów posiada wyrafinowane kopuły i minarety. Kibla (arab. قبلةqiblah - kierunek) – kierunek, w którym muzułmanie powinni zwracać się podczas modlitwy. Zwyczaj ten jest starym obyczajem ludów semickich. Obowiązek ten został wyznaczony przez Koran i opisany jest w literaturze teologicznej. W pierwszych latach islamu muzułmanie modlili się w kierunku Jerozolimy[1]. Kierunek ten został przejęty od Żydów i nakazany przez Mahometa wraz z wprowadzeniem obowiązku modlitwy. Wraz ze zmianą poglądów przez Mahometa w drugim roku hidżry wyznaczył on nowy kierunek, którym została Mekka. Wedługtradycji muzułmańskiej zmiana kierunku modłów nastąpiła w małym meczecie w pobliżu Medyny. W tym meczecie Prorok modlący się w kierunku Jerozolimy odwrócił się i rozpoczął modły w kierunku Mekki. Od tamtej pory meczet ten nosi nazwęMasdżid al-kiblatajn (Meczet dwóch kierunków). Minaret (arab. منارةmanara – miejsce, skąd widać światło, latarnia morska) – wysoka, zwykle smukła wieża stawiana przy meczecie z nadwieszonym balkonem lub galeryjką, z którego muezin może nawoływać wiernych na modlitwę. Współcześnie na wielu minaretach montowane są głośniki. Arabeski widoczne są na XII-wiecznej podstawce pod Koran. Ten sposób zdobienia do dziś wykorzystywany jest jako dekoracja w architekturze i malarstwie. Imperium początkowo zajmowało Płw.Arabski. Później w wyniku podbojów i dżihadu - świętej wojny Arabowie zajęli Persj ę i ?Egipt (w 632-661r.) następne w kolejce były Afryka, Hiszpania oraz wschód do rzeki Indus. Ich podboje definitywnie zakończyły się w połowie VIIIw. a ich napływ do Europy został zatrzymany w 732r. podczas przegranej bitwy pod Poitiers. Przywódcami Arabów i następcami mahometa byli kalifowie. Rozwój cywilizacji arabskiej ma ścisły związek z podbojami Arabów i powstaniem na podbitych terenach imperium arabskiego. Kolonie Arabskie znajdowały się zostały stworzone na terenach gdzie była wysoko rozwinięta kultura oraz bogate tradycje cywilizacyjne np. Egipt, Mezopotamia. Na podbitych terenach Arabowie nie niszczyli dorobku kulturowego i naukowego, lecz wzbogacali go dla swoich potrzeb. Arabowie potrafili upowszechnić i tym samym stali się pośrednikami cywilizacji. Sztuka islamu, czyli sztuka państw muzułmańskich, rozwijała się na terenach podbitych przez Arabów w VII w. i na początku VIII w. Objęła swoim zasięgiem Palestynę, Syrię, Mezopotamię, Persję, Turki estan, Afganistan, Indie, Afrykę Północną oraz Półwysep Iberyjski. Zachowała trwałość i jednolitość form w ciągu wielu wieków. Powodem tego była monoteistyczna religia będąca religią życia publicznego, bez podziału na sferę religijną i świecką. Artyści muzułmańscy, zainspirowani nota bene sztuką bizantyjską, na całym tym ogromnym terenie wpływów odcisnęli swoje piętno.