3.1. Analiza aktualnego stanu środowiska wraz z krótką oceną
advertisement
Egz. nr 1. WÓJT GMINY HACZÓW PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA WRAZ Z PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY HACZÓW NA LATA 2004-2015. CZĘŚĆ I: GMINNY PLAN OCHRONY ŚRODOWISKA Maj 2004 Zlecenie przyjęła: Firma Wdrożeniowo Wykonawcza EKO-TECH Pustynia 154 c 39-200 Dębica mgr inż. Bogusław Wójcik Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Spis treści 1. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA PROGRAMU ........................................... 3 2. ZAŁOŻENIA OGÓLNE ...................................................................................... 4 3. ZAWARTOŚĆ PROGRAMU: .............................................................................. 5 3.1. Analiza aktualnego stanu środowiska wraz z krótką oceną dotychczasowej polityki ochrony środowiska i gospodarki odpadami w Gminie Haczów. ...... 5 3.2. Analiza tendencji rozwojowych gminy w zakresie ochrony środowiska ........ 7 3.2.1. Ochrona powietrza atmosferycznego.................................................. 7 3.2.2. Ochrona przed hałasem .................................................................... 8 3.2.3. Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące ............................. 9 3.2.4. Zaopatrzenie w wodę. Analiza tendencji rozwojowych gminy w zakresie ochrony zasobów wodnych ................................................................ 9 3.3. Analiza tendencji rozwojowych gminy w zakresie ochrony zasobów wodnych ........................................................................................................... 18 3.3.1. Kanalizacja i oczyszczalnie ściewkow ................................................ 18 3.3.2. Istniejące oczyszczalnie ścieków ...................................................... 24 3.3.3. Oczyszczalnie ścieków będące w budowie: ....................................... 28 3.4. Środowisko przyrodnicze, w tym różnorodność biologiczna i krajobrazowa 29 3.5. Ochrona przyrody: ................................................................................ 29 3.5.1. Parki krajobrazowe: ........................................................................ 29 3.5.2. Obszary Chronionego Krajobrazu: .................................................... 29 3.5.3. Rezerwaty przyrody: ....................................................................... 29 3.6. Ogólne zasady zagospodarowania obszaru chronionego krajobrazu ......... 29 3.7. Zanieczyszczenia powietrza ................................................................... 30 3.7.1. Komunikacja jako źródło zanieczyszczeń powietrza: .......................... 31 3.7.2. Ogrzewanie lokalne (niska emisja): .................................................. 31 3.8. Hałas: .................................................................................................. 31 3.9. Degradacja gleb: .................................................................................. 32 3.10. Degradacja roślinności .......................................................................... 33 3.11. Świat zwierząt ...................................................................................... 34 3.12. Nadzwyczajne zagrożenia środowiska .................................................... 34 3.13. Zewnętrzne źródła zagrożeń dla środowiska przyrodniczego w Gminie Haczów:............................................................................................... 35 3.14. Plan gospodarki odpadami .................................................................... 36 4. HARMONOGRAM, KOSZTY I SPOSOBY FINANSOWANIA ZADAN PROGRAMU .... 37 5. OPRACOWANIA ŹRÓDŁOWE I LITERATURA. .................................................. 40 6. ZAŁĄCZNIKI ................................................................................................. 41 2 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 1. PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA PROGRAMU Gminny Program Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami opracowano na podstawie: - Art. 17 i 18 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami), - Art. 14 ust. 3 i 6 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r – O odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późniejszymi zmianami). 3 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 2. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Program spełnia wymogi przepisów szczegółowych określonych w Ustawie – Prawo Ochrony Środowiska, Ustawie o odpadach, Ustawie Prawo Wodne i przepisach związanych z gospodarką środowiskiem i ochroną jego elementów. Część strategiczna programu określa cele nadrzędne, długo i krótkoterminowe oraz pakiety działań w poszczególnych sektorach i obszarach Programu i jest zgodna z Polityką Ekologiczną Państwa i kompatybilna z następującymi dokumentami: - Strategią Gminy Haczów, - Strategią Powiatu Brzozowskiego, - Strategią Województwa Podkarpackiego, - Programem ochrony środowiska oraz planem gospodarki odpadami Powiatu Brzozowskiego - Programem ochrony środowiska oraz planem gospodarki odpadami Województwa Podkarpackiego, - Istniejącymi strategiami i programami sektorowymi Gminy Haczów - Istniejącymi opracowaniami eksperckimi z zakresu ochrony środowiska i gospodarki odpadami oraz projektami rozbudowy i modernizacji infrastruktury na terenie gminy, - Planem zagospodarowania przestrzennego Województwa Podkarpackiego - Planem zagospodarowania przestrzennego Gminy Haczów 4 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 3. ZAWARTOŚĆ PROGRAMU: 3.1. Analiza aktualnego stanu środowiska wraz z krótką oceną dotychczasowej polityki ochrony środowiska i gospodarki odpadami w Gminie Haczów. Gmina Haczów leży w środkowej części województwa podkarpackiego, w obrębie Pogórza Dynowskiego. Zgodnie z podziałem Polski na mezoregiony fizycznogeograficzne (według J. Kondrackiego) Gmina Haczów należy do 2 mezoregionów; - zachodnia część gminy Haczów jest objęta Kotliną Jasielsko - Krośnieńską (513.67), - pozostała część gminy leży na Pogórzu Dynowskim (513.64), Formalny podział szczegółowy krain fizykogeograficznych jest następujący: - podprowincja Zewnętrzne Karpaty Zachodnie 513 - Pogórze Środkowobeskidzkie 513.6 - mezoregion Pogórze Dynowskie 513.64 - mezoregion Kotlina Jasielsko – Krośnieńska 513.67 Karpaty stanowią młody górotwór systemu alpejskiego, zbudowany ze skał krystalicznych, wulkanicznych i osadowych, silnie zaburzonych, pofałdowanych oraz poprzemieszczanych w postaci rozległych płaszczowin. Pogórza w ramach Karpatów Zachodnich Zewnętrznych stanowią falistą wyżynę o deniwelacjach terenu 80 – 250 m, z rozczłonkowanymi dolinami. Północną granicę pogórza stanowi wyraźny próg o wysokości 100 – 150 m, opadający w stronę kotlin karpackich. W obrębie pogórzy wyróżnia się trzy poziomy: - najwyższy – z dolinami głównych rzek karpackich, - pogórski – tworzący platformę wzdłuż brzegu gór - najniższy – przydolinny. Pogórze Dynowskie oznaczone w klasyfikacji Kondrackiego symbolem 513.64 jest położone między dolinami Wisłoka i Sanu. W części północnej jest to wyrównana, ale rozcięta erozyjnie powierzchnia wyżynna o wysokościach 350 – 450 m n.p.m. W części południowo - zachodniej na granicy z Kotliną Jasielsko Krośnieńską (Doły Jasielsko - Sanockie) występują wyraźniejsze pasma twardzielowe, z których najwyższym szczytem jest Sucha Góra (592 m n.p.m.) oraz formy skalne np. Prządki w okolicach Krosna. Powierzchnia tego mezoregionu wynosi 1 844 km2. Kotlina Jasielsko - Krośnieńska (513.67) wytworzyła się w ramach centralnej depresji karpackiej. Stanowi ona centralny człon „Dołów Jasielsko Sanockich”, czyli szeregu kotlin powstałych wzdłuż biegu Wisłoki pomiędzy Jasiołką oraz Wisłoką. Jest to najstarszy w Polsce region wydobycia ropy naftowej. Karpaty cechują się stosunkowo dużymi zasobami wód powierzchniowych, odpływ rzek karpackich jest największy w Polsce. Wysoka jest również zmienność przepływów rzek. Układ sieci rzek i potoków jest konsekwentny, a jej gęstość jest duża. Rzeki karpackie należą do dorzecza Wisły oraz na omawianym obszarze do dorzecza Wisłoka. Do największych jego dopływów na omawianym obszarze należą Garłowiec, Zmienniczka oraz Morwawa. 5 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Rzeki są zasilane z opadów, topnienia pokrywy śnieżnej i z drenażu wód podziemnych. Przeważa zasilanie powierzchniowe, mniejsze znaczenie ma zasilanie podziemne, co spowodowane jest znacznymi spadkami terenu, słabą wodonośnością fliszowego podłoża i nieregularnym zasilaniem z opadów. Gmina Haczów ma powierzchnię 71 km2 i jest podzielona administracyjnie na 7 sołectw: - Buków, - Haczów - Jabłonica Polska - Jasionów - Malinówka - Trześniów - Wzdów Obszar Gminy Haczów leży w zlewni Wisłoka. Od północy sąsiaduje ona z gminą Jasienica Rosielna i Brzozów, od wschodu z gminą Brzozów, od południa z gminami Besko i Rymanów, natomiast od zachodu z gminami Miejsce Piastowe, Krościenko Wyżne i Korczyna. Haczów jest lokalnym ośrodkiem administracyjnym, gospodarczym, kulturalnym i oświatowym. Obszar Gmina Haczów wynosi 7 205 ha, i średnią gęstość zaludnienia 129 osób/km2. Tabela nr 1. Demografia według GUS na koniec 2002 r Liczba L.p. Sołectwo mieszkańców 1 2 3 4 5 6 7 Buków Haczów Jabłonica Polska Jasionów Malinówka Trześniów Wzdów RAZEM 343 3 264 1 071 1 354 977 1 288 1 020 9 316 Stan zanieczyszczenia środowiska podano niżej przy omówieniu poszczególnych komponentów środowiska. Ogólnie można powiedzieć, iż gmina Haczów należy do mniej zanieczyszczonych rejonów województwa podkarpackiego. W szczególności w chwili obecnej większość kotłowni węglowych została zamieniona na ekologiczne kotłownie opalane gazem ziemnym lub olejem opałowym lekkim. Podobnie w zakresie hałasu przemysłowego, nie ma większych problemów nie rozwiązanych, pozostaje nieunikniony hałas komunikacyjny. Nieuporządkowana jest sytuacja w zakresie zbierania odpadów komunalnych oraz odprowadzania ścieków – w tym zakresie Gmina Haczów musi być doinwestowana. Należy w dalszym ciągu rozbudowywać infrastrukturę służącą oczyszczaniu ścieków. 6 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 3.2. Analiza tendencji rozwojowych gminy w zakresie ochrony środowiska 3.2.1. Ochrona powietrza atmosferycznego Opracowanie „Stan środowiska w województwie podkarpackim w 2001 roku” Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Rzeszowie (Rzeszów 2002) określa szczegółowo stan czystości środowiska w województwie. Zakres pomiarowy czystości powietrza obejmuje pomiary 24 - godzinne stężeń zanieczyszczeń podstawowych tj. SO2, NO2, pył zawieszony oraz dodatkowo stężenia metali ciężkich w pyle zawieszonym. Dokonywano również pomiary miesięcznego opadu pyłu. W zakresie SO2 stężenia średnioroczne w województwie podkarpackim nie przekroczyły 50 % dopuszczalnej normy średniorocznej. Stężenia średnioroczne SO2 w obrębie Gminy Haczów były w zakresie 2 - 4 µg/m3, średnio ok. 3 µg/m3. Zatem rejon Haczowa jest jednym z najmniej skażonych terenów województwa pod względem zanieczyszczenia SO2. Podobnie w zakresie stężeń NO2, w skali województwa należy stwierdzić, iż ponad 80 % wyników pomiarów tych stężeń nie przekroczyło 50 % normy dopuszczalnej. Gmina Haczów należy również do mniej zanieczyszczonych rejonów – stężenia średnioroczne NO2 wynoszą 6 – 12 µg/m3, średnio ok. 9 µg/m3. W zakresie stężeń pyłu zawieszonego (drobnego) Gmina Haczów jest również jednym z czyściejszych terenów województwa, stężenia te wynosiły 4 – 12 µg/m3, średnio ok. 8 µg/m3. Na terenie powiatu nie prowadzono badań opadu pyłu. Na podstawie analizy wielkości opadu pyłu w trzech sąsiednich powiatach, tj, brzozowskiego, kroiśnieńskiego i sanockiego, oszacowano jego średnią wartość na około 52,8 g/m2/rok. 7 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Należy stwierdzić tendencję spadkową stężeń podstawowych zanieczyszczeń na terenie gminy, co związane jest z działaniami proekologicznymi (wymiana kotłowni węglowych na zasilane paliwem ekologicznym: gaz ziemny lub olej opałowy lekki). Reasumując – stan czystości powietrza w rejonie opisywanej gminy jest zadowalający. Rejon ten jest jednym z czyściejszych rejonów województwa podkarpackiego. Na terenie Gminy Haczów nie ma dużych jednostek organizacyjnych, które w przyszłości będą musiały uzyskać pozwolenie zintegrowane, według wstępnego wykazu WIOŚ Rzeszów. Zakłada się, że dotychczasowe małe kotłownie węglowe będą sukcesywnie zamieniane na kotłownie opalane paliwem ekologicznym (czyli gazem lub olejem). Tendencje te są doskonale widoczne w obiektach zarządzanych przez gminę. Należy mieć nadzieję, że czynniki zewnętrzne (wzrost zamożności, rozwój gospodarstw agroturystycznych, wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców) zmotywują mieszkańców do modernizacji centralnego ogrzewania w budynkach mieszkalnych z opalanych węglem, na gazowe lub na olej opalowy. Na terenie gminy nie ma obecnie kotłowni opalanych węglem kamiennym – wszystkie lokalne kotłownie zostały przekształcone w kotłownie opalane gazem ziemnym. 3.2.2. Ochrona przed hałasem Hałas jest specyficznym czynnikiem zanieczyszczającym środowisko. Charakteryzuje się dużą ilością źródeł i powszechnością występowania – hałas powodowany w środowisku głównie przez: - ruch transportowym hałas komunikacyjny, - działalność przemysłową hałas przemysłowy, - aktywność rekreacyjną hałas pozostały. Przy indywidualnym odbiorze wrażeń hałasowych, a przy tym silnie zależnym od miejsca zamieszkania, za powszechny, nie stwarzający uciążliwości, przyjmuje się poziom niższy od 55 dB. W Gminie Haczów, podobnie jak w innych gminach, głównym sprawcą zagrożeń akustycznych jest komunikacja drogowa. Przez teren gminy Haczów, na odcinku około 1,12 km, przez teren sołectwa Jabłonica Polska, przysiółek Wytrząska, przebiega odcinek drogi krajowej Rzeszów – Barwinek (granica państwa) Na odcinku tej drogi, na terenie gminy Haczów, nie były prowadzone żadne badania hałasu, dlatego nie można stwierdzić, czy natężenie i charakter ruchu pojazdów na omawianym odcinku drogi, nie przekracza wartości uznawanych za dopuszczalne, tj. 60 dB w dzień i 50 dB w nocy. Budynki mieszkalnej na odcinku drogi na terenie gminy Haczów wzniesione są w odległości około 15 m od krawędzi jezdni, w luźnej zabudowie. Większość z nich jest osłonięta drzewami i krzewami, stanowiącymi barierę dźwięku. Ponadto, na terenie gminy znajduje się sieć dróg gminnych, które z uwagi na ich charakter oraz natężenie ruchu nie stanowią źródła ponadnormatywnego hałasu. Innym źródłem hałasu, jest hałas przemysłowy. Na terenie gminy Haczów funkcjonuje tylko jeden zakład przemysłowy, ubojnia z zakładem przetwórstwa 8 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów mięsnego Pana Żuraka, która ze względu na charakter produkcji oraz lokalizację, nie jest źródłem ponadnormatywnego hałasu. Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że brak jest na obszarze źródeł hałasu, wymagających inwestycji lub działań pozainwestycyjnych, mających na celu jego ograniczenie lub eliminację. 3.2.3. Elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujące W zakresie promieniowania niejonizującego należy wymienić obiekty linii napowietrznych wysokiego napięcia będące źródłem oddziaływania elektromagnetycznego promieniowania niejionizującego, stanowiącego pewne zagrożenia dla ludzi. Podobne są oddziaływania pól elektroenergetycznych wytwarzanych przez urządzenia radiokomunikacyjne (nadajniki radiowe i telewizyjne, radiolinie, radiotelefony i urządzenia radiolokacyjne). Szkodliwe oddziaływanie elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego ujawnia się przy długotrwałym przebywaniu człowieka w strefach wpływu pół, w postaci zmian i dolegliwości wzroku, układu i sercowo naczyniowego, a w skrajnych przypadkach w układzie hormonalnym, w krwi i szpiku kostnym. Dostatecznym środkiem zabezpieczającym przed wpływem tego promieniowania jest ustanowienie stref ograniczonego użytkowania terenu, gdyż jego intensywność maleje ze wzrostem odległości od źródła. Przybliżone zasięgi tych sfer określają odpowiednie przepisy, np.: - Anteny nadawczych stacji radiowych i telewizyjnych – od kilkudziesięciu do kilkuset metrów, - Napowietrzne linie wysokiego napięcia i elektroenergetyczne – od kilkunastu do kilkudziesięciu metrów, - Anteny stacji bazowych, sieci radiotelefonicznych i radiotelefonów przewoźnych – od kilku do kilkudziesięciu metrów, - Anteny urządzeń radiolokacyjnych i radiolinii – są określane indywidualnie, w zależności od charakterystyki anteny. - Urządzenia przemysłowe i medyczne – w obrębie pomieszczeń z urządzeniami. Jak z powyższego wynika, źródła elektromagnetycznego promieniowania niejonizującego, które są na trenie Gminy Haczów nie są istotnymi w problemie stanu środowiska i dotyczą bardzo ograniczonego obszaru. Jest to, więc zagadnienie lokalne. Przez teren Gminy Haczów, w jej południowo – zachodniej części, przez sołectwo Haczów, na długości około 3,4 km przebiega linia wysokiego napięcia 400 kV, relacji Iskrzynia – Rzeszów – Widełka. Na całej długości przebiegu tej linii przez teren Gminy Haczów, prowadzi ona przez tereny wolne od jakiejkolwiek zabudowy, użytkowanych rolniczo, jako grunty orne. 3.2.4. Zaopatrzenie w wodę. Analiza tendencji rozwojowych gminy w zakresie ochrony zasobów wodnych 3.2.4.1. Wstęp Woda jest czynnikiem życiodajnym i jest potrzebą, bez której nie może żyć gatunek ludzki oraz wiele gatunków fauny i flory. 9 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów W hierarchii zaspokojenia potrzeb woda zajmuje drugie miejsce po powietrzu. Woda jest najpowszechniejszym rozcieńczalnikiem, stąd rozcieńcza emitowane do środowiska prawie wszystkie zanieczyszczenia. Dlatego też ochrona wód jest najważniejszym po ochronie powietrza problemem w ochronie środowiska. Ochrona wód polega na zapewnieniu ich najlepszej jakości, w tym w utrzymaniu ilości wody na poziomie zapewniającym ochronę równowagi biologicznej, w szczególności przez: - utrzymanie jakości wód powyżej albo co najmniej na poziomie wymaganym w przepisach, - doprowadzenie jakości wód co najmniej do wymaganego przepisami poziomu, gdy nie jest on osiągnięty. Poziom jakości wód jest określony z uwzględnieniem ilości substancji i energii w wodach oraz stopnia zdolności funkcjonowania ekosystemów wodnych. Stąd wprowadzono klasyfikację wód podziemnych, wód powierzchniowych płynących i stojących, określając dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń charakterystycznych wskaźników. 3.2.4.2. Występowanie wód powierzchniowych i podziemnych na terenie Gminy Haczów oraz możliwości ich wykorzystania 3.2.4.2.1. Hydrografia terenu Gmina Haczów położona jest w obrębie makroregionu Karpat Zachodnich, a dokładnie w obrębie pogórza Dynowskiego i Dołów Jasielsko – Sanockich (wg L. Starkla 1972 r). Pogórze Strzyżowskie obejmuje zachodnią część gminy Haczów. Jest to obszar pogórzy niskich, które kontrastują z wyniesionymi pasmami niskich gór. Wysokości bezwzględne wahają się tu od 220 - 590 m n.p.m., względne od 50 - 300 m. Południowa część gminy to fragment dołów Jasielsko – Sanockich. Składa się z szeregu płaskich kotlinek, porozdzielanych płatami niskich pogórzy. Główna rzeka gminy to Wisłok oraz jego dopływy. Charakteryzują się one znacznymi, lecz nierównomiernymi zasobami wodnymi, dużymi zmianami stanów wody, krótkim okresem formowania się fal powodziowych oraz dużą szybkością ich przemieszczania. Przez teren gminy płyną: - rzeka Wisłok na odcinku 11 km., będąca zlewnią mniejszych rzek i potoków, takich jak jej prawe dopływy: Garłowiec, Zmienniczka, z prawobrzeżnym dopływami Górki Potok Marciszewski Potok Młynówka oraz lewobrzeżny jej dopływ: rzeka Morwawa, około 5 km, 3.2.2.2.2. 3.2.4.2.2. Zarys budowy geologicznej Pod względem geologicznym przedmiotowy teren położony jest na obszarze Karpat Fliszowych w brzeżnej, północno - wschodniej części jednostki śląskiej. 10 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów W środkowej części województwa podkarpackiego, w podprowincji Zewnętrzne Karpaty Zachodnie, w obrębie Pogórza Dynowskiego, będącego najrozleglejszym z pogórzy karpackich, rozciągającego się pomiędzy dolinami Wisłoka i Sanu. Tworzą go na ogół wyrównane i szerokie garby sięgające do około 450 m n.p.m., które podzielone są dolinami o głębokości 150 – 200 m. Pogórze Dynowskie budują fałdy, składające się z warstw inoceramowych. Ponad dobrze wykształconym poziomem zrównania pogórskiego wznoszą się twardzielicowe grzbiety. Rozcięcia dolinne odsłaniają poziom dolinny, rozwinięty w postaci teras z cokołami, na których spoczywają osady glacifluwialne i głazy eratyczne oraz małych kotlinek. W czasie transgresji lądolód usypał sandry, na których spoczywają moreny (L. Starkel 1957). Niższa terasa (5 - 20 m) okryta jest utworami lessowatymi, a najniższa (1 - 8m) pylasto - piaszczystymi osadami holoceńskimi. Krajobraz północnej części jest monotonny, tworzy go, bowiem dość wyrównana powierzchnia, natomiast ku południowi zaznaczają się wyraźne wzniesienia, zbudowane na ogół z odpornych piaskowców kredowych. 3.2.4.2.3. Warunki hydrogeologiczne terenu Teren gminy znajduje się w zlewni rzeki Wisłok i jej dopływu Morawy w obrębie Pogórza Dynowskiego. Wisłok przepływa przez tereny o charakterze rolniczym, jest wraz z jej dopływami odbiornikiem ścieków z istniejących na terenie gminy oczyszczalni oraz z terenów wiejskich. Wg „Stanu Środowiska w woj. podkarpackim w 2001 r” na obszarze Gminy Haczów Wisłok posiada klasy czystości jak w tabeli Nr 2, Tabela 2. Klasy czystości rzeki Wisłok na odcinku w Gminie Haczów Klasa L.p. Ocena czystości 1 2 3 4 Fizykochemiczna Bakteriologiczna Hydrobiologiczna Ogólna II III I III Jak należy sądzić z oceny ogólnej oraz poszczególnych ocen stanu czystości wód Wisłoka, będącymi odzwierciedleniem stanu czystości jego dopływów, głównymi źródłami jego zanieczyszczeń są nielegalne zrzuty ścieków sanitarnych, oraz ekspansywnej uprawy pól. Znaczną część zanieczyszczeń Wisloka na odcinku Gminy Haczów stanowią zanieczyszczenia niesione przez rzekę z terenów powyżej Gminy Haczów. Wody Wisłoka wymagają poprawy jakościowej i ochrony przed zanieczyszczeniem, przez budowę systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków, oraz przez zmniejszenie zanieczyszczonych dopływających do niego z terenu zlewni, w postaci wypłukiwanych z terenów użytkowanych rolniczo nawozów i środków ochrony roślin. 3.2.4.2.4. Możliwości wykorzystania wód podziemnych Fliszowy poziom wodonośny występujący w warstwach trzeciorzędowych lub kredowych uzależniony jest głównie od własności litologicznych skał oraz tektoniki 11 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów terenu. Najkorzystniejsze warunki wodonośne występują w przypadku warstwy wodonośnej zbudowanej z piaskowców gruboziarnistych, gruboławicowych o małym udziale procentowym wkładek ilastych i łupkowych szczególnie w rejonach o zaburzonej tektonice (uskoki, zapadliska, szczeliny). Wydajność tej warstwy wodonośnej waha się w granicach od 0,5 – 9,0 m3/h. Najczęściej uzyskiwane wydajności studni ujmujące wody podziemne z trzeciorzędowej lub kredowej warstwy wodonośnej wynoszą od 2 – 5,0 m3/h. Większość istniejących na terenie gminy ujęć wód podziemnych bazuje właśnie na tej warstwie wodonośnej. Ujęcia te zasilają wodociągi wiejskie i zakładowe. Część lokalnych wodociągów wiejskich oraz gospodarstw indywidualnych zasilanych jest również z naturalnych źródeł wypływających z warstw trzeciorzędowych, rzadziej kredowych. Część tych źródeł charakteryzuje się zmienną wydajnością uzależnioną bezpośrednio od opadów atmosferycznych. Według danych opracowanych przez Przedsiębiorstwo Geologiczne w Krakowie w połowie lat dziewięćdziesiątych ilość wykonanych i zaewidencjonowanych (Bank Hydro) otworów studziennych (studnie wiercone) na terenie Gminy Haczów wynosi około 12. Większość studni głębinowych wierconych dla osób fizycznych na potrzeby zaspokojenia własnego gospodarstwa domowego nie posiada opracowanych dokumentacji geologicznych określających ich zasoby eksploatacyjne, gdyż zgodnie z obowiązującym prawem wodnym w ramach zwykłego korzystania z wód nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego. W związku z tym rzeczywista ilość wykonanych i eksploatowanych na tym terenie studni głębinowych jest znacznie większa. 12 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Ubojnia Oczyszczalnia ścieków Droga będące źródłem emisji hałasu Sieć elektroenergetyczna będąca źródłem promieniowania 13 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 3.2.4.2.5. Ochrona wód podziemnych Szczególnej ochronie podlegają wody podziemne i obszary ich zasilania, z uwagi, że stanowią one podstawowe źródło zaopatrzenia ludności w wodę. Stąd też należy zmniejszyć ryzyko zanieczyszczenia tych wód poprzez ograniczenie oddziaływania na obszary ich zasilania, a także utrzymać w równowadze zasoby tych wód. W tym celu określono obszary ochronne zbiorników wód podziemnych i głównych zbiorników wód podziemnych, podlegających szczególnej ochronie. Rozmieszczenie GZWP i punktów obserwacyjnych sieci krajowej monitoringu zwykłych wód podziemnych podano na mapie. Przy planowaniu i realizacji przedsięwzięć powinny być stosowane rozwiązania, które ograniczą zmianę stosunków wodnych do rozmiarów niezbędnych, ze względu na specyfikę przedsięwzięcia i w czasie, gdy zachodzi czasowa konieczność zmiany stosunków wodnych. W pradolinie Wisłoka występuje Główny Zbiornik Wód Podziemnych „Dolina Wisłoka”, który obejmuje wody zbiornika czwartorzędowego (dolinnego) mające charakter porowy. Poziom wodonośny jest powierzchniowy, pozostający w bezpośrednim kontakcie z powierzchnią, reagujący wprost na istniejące warunki hydrologiczne. Zbiornik ten jest słabo izolowany od powierzchni gruntu i jest narażony na zanieczyszczenia z powierzchni ziemi. Stąd też zbiornik ten wymaga szczególnej ochrony, to jest tworzenia obszarów ochronnych w formie lasów, parków krajobrazowych i obszarów ochrony wód podziemnych po szczegółowym ich rozpoznaniu. Stąd też ochrona GZWP „Dolina Wisłoka” jest zadaniem najważniejszym. Ochronę zasobów wód podziemnych prowadzi się przez ustanawianie stref ochronnych źródeł i ujęć wody. Przez strefę ochrony źródła wody i ujęcia wody rozumie się obszar poddany zakazom, nakazom i ograniczeniom w zakresie użytkowania gruntów i korzystania z wody, obejmujący ujecie wody, źródło wody lub jego część oraz grunty przylegające do ujęcia i źródła wody (zasobów wód podziemnych). Strefę ochrony dzieli się na teren ochrony bezpośredniej i pośredniej, wewnętrzną i zewnętrzną. Teren ochrony bezpośredniej ujęcia wód podziemnych obejmuje grunty, na których jest usytuowane ujecie wody oraz otaczający je pas gruntu. Przy studniach wierconych pas ten wynosi 8 - 10 m, przy studniach kopanych od 10 - 15 m, przy studniach zbiorczych poziomych systemów drenażowych od 10 - 15 m, a przy ujęciach naturalnego wypływu wód podziemnych od 15 do 20 m. licząc od zarysu budowli i urządzeń służących do poboru wody Teren strefy ochrony pośredniej wewnętrzny obejmuje obszar wyznaczony 30 dniowym czasem przepływu wody w warstwie wodonośnej do ujęcia, a teren zewnętrzny obejmuje obszar wyznaczony 25 letnim czasem wymiany wody w warstwie wodonośnej. Stąd na właścicieli gruntów położonych na terenie ochrony pośredniej może być nałożony obowiązek zlikwidowania nieczynnych studni i ognisk zanieczyszczeń, oraz stosowania określonych upraw rolnych i leśnych. Z uwagi na to, że strefę ochronna wyznacza się na podstawie ustaleń zawartych w dokumentacji hydrogeologicznej, wszystkie ujęcia wód podziemnych winny posiadać aktualną dokumentację hydrogeologiczną z zatwierdzonymi zasobami wodnymi z określoną dopuszczalną depresją eksploatacyjną. Przy określaniu terenów 14 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów ochronnych, zakazów i nakazów dotyczących użytkowania gruntów na terenie ochrony pośredniej należy uwzględnić podział na teren ochronny wewnętrzny i zewnętrzny oraz w oparciu o warunki infiltracji zanieczyszczeń do ujmowanego poziomu wodonośnego, co można dokonać w oparciu o dokumentację hydrogeologiczną. Ochrona wód podziemnych to działalność zmierzająca do zapewnienia zarówno dostatecznej ilości i odpowiedniej jakości wód podziemnych. Rozróżnia się czynną i bierną ochronę wód podziemnych. Czynna ochrona polega przede wszystkim na likwidacji ognisk zagrożenia. Elementami biernymi ochrony wód podziemnych są tak zwane strefy ochronne, w których obowiązują zakazy i ograniczenia różnych czynności gospodarczych. Elementem czynnym w strefie ochronnej może być nakaz usunięcia lub zabezpieczenia potencjalnego ogniska zagrożeń, do których zaliczamy składowiska odpadów stałych, nieszczelności w urządzeniach kanalizacyjnych, tereny niewłaściwego magazynowania surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych, emisje pyłów i gazów, wody powierzchniowe będące odbiornikami dużej ilości ścieków, obszary przechowywania i intensywnego stosowania nawozów i środków ochrony roślin, tereny rolniczego wykorzystywania gnojowicy, oraz źródła zanieczyszczeń na terenie obejść gospodarczych jak: nieszczelne doły kloaczne, szamba, gnojowniki, stajnie i chlewnie. Stąd dla ochrony wód podziemnych należy na bieżąco kontrolować szczelność zbiorników bezodpływowych na ścieki, przewodów kanalizacyjnych i obiektów oczyszczalni ścieków, oraz szczelność zbiorników na gnojowicę oraz nawóz naturalny, a także szczelne podłoże magazynów ze środkami ochrony roślin i nawozami sztucznymi. Gmina powinna wykonać szczegółową inwentaryzację rozmieszczenia bezodpływowych zbiorników na ścieki i zobowiązać właścicieli do ich uszczelnienia i przeprowadzenia próby szczelności. Szczególnej kontroli wymagają zbiorniki i przewody stacji paliwowych. Zgodnie z art. 58 Ustawy Prawo Wodne strefę ochronną ustanawia w drodze rozporządzenia dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej, na wniosek i koszt właściciela ujęcia wody. Do wniosku o ustanowienie strefy ochronnej ujęcia wody podziemnej dołącza się dokumentację hydrogeologiczną. Strefę ochronną obejmującą wyłącznie teren ochrony bezpośredniej ustanawia na wniosek i koszt właściciela ujęcia wody organ właściwy do wydania pozwolenia wodno-prawnego i kopię wydanej decyzji przekazuje dyrektorowi regionalnego zarządu gospodarki wodnej. 3.2.4.2.6. Ochrona wód powierzchniowych Stan czystości wód powierzchniowych przedstawiono na przykładzie stanu czystości Wisłoka na terenie gminy Haczów, opisany w rozdziale 3.2.4.2.3. - Warunki hydrogeologiczne terenu. W zakresie ochrony poziomu jakości wód powierzchniowych uwzględnia się obszary zlewni hydrograficznych. Integralną częścią warunków korzystania z wód dorzecza stanowią programy ochrony wód dla obszarów, na których poziomy jakości wód nie są osiągnięte, tzn. woda danego cieku nie posiada założonej klasy czystości wód. Celem ochrony wód powierzchniowych jest utrzymywanie lub poprawa jakości wód, biologicznych stosunków w środowisku wodnym i na obszarach zalewowych, tak, aby wody osiągnęły, co najmniej dobry stan ekologiczny i w zależności od potrzeb nadawały się do: 15 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, bytowania ryb w warunkach naturalnych oraz umożliwiały ich migrację, rekreacji oraz uprawiania sportów wodnych. Ochrona wód polega w szczególności na: - unikaniu, eliminacji i ograniczeniu zanieczyszczeń wód, zwłaszcza substancjami szkodliwymi dla środowiska wodnego, - zapobieganiu niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wody lub naturalnych poziomów zwierciadła wody. Ochrona wód jest realizowana przez zakazy dotyczące wprowadzania ścieków zawierających: - odpady oraz zanieczyszczenia pływające, - dwuchloro-dwufenylo-trójchloroetanu (DDT), wielopierścieniowych chlorowanych dwu-fenyli (PCB) i wielopierścieniowych chlorowanych trójfenyli (PCT), - chorobotwórczych drobnoustrojów, oraz powodujących w tych wodach: - zmiany w naturalnej charakterystycznej dla nich biocenozie, - zmian naturalnej mętności, barwy, zapachu, - formowania się osadów lub piany. Ponadto wprowadza się nakazy zapewnienia ochrony wód przed zanieczyszczeniem poprzez budowę i eksploatację urządzeń służących tej ochronie, z tym, że wybór miejsca i sposobu usuwania i oczyszczania ścieków powinien minimalizować negatywne oddziaływania na środowisko. Budowę urządzeń służących do oczyszczania ścieków winno się realizować zgodnie z Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych, stąd w zamierzeniach szczegółowych w poszczególnych gminach wykorzystano ankiety wypełnione z początkiem 2003 r w ramach prac KPOŚK. Ww. program na terenie gminy powinien doprowadzić wody powierzchniowe do takiego stanu, by spełniały one wymagania wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, rekreacji i chowu ryb. Dla zasobów i ujęć wód powierzchniowych wprowadza się również strefy ochronne, które dzieli się na tereny ochrony bezpośredniej i pośredniej. Na terenie ochrony bezpośredniej wód powierzchniowych zabrania się użytkowania gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody. Nakazy odnośnie terenu ochrony bezpośredniej są analogiczne jak dla ujęć wód podziemnych. Głównym zadaniem ochrony zasobów wód powierzchniowych, a także powiązanych z nimi zasobów wód podziemnych, jest zmniejszenie ładunków zanieczyszczeń w nieoczyszczonych ściekach komunalnych. Konieczna jest zatem pilna budowa nowych i rozbudowa istniejących systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków sanitarnych. Zakres szczegółowy tych zamierzeń podano dalej przy omawianiu systemów kanalizacyjnych i oczyszczalniach ścieków. Przy realizacji Gminnego Programu Ochrony Środowiska na te zamierzenia powinno się zwrócić szczególną uwagę, by zapewnić mieszkańcom gminy i przyszłym pokoleniom przyjazne i czyste środowisko. - 16 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 3.2.4.3. Zaopatrzenie w gminy w wodę 3.2.4.3.1. Zasoby wód podziemnych Zasoby wód podziemnych na terenie gminy są ubogie i znajdują się w czwartorzędowych osadach pradoliny rzek leżących na terenie gminy. Zasoby te z jednego otworu wiertniczego wynoszą: - 0.5 - 2.0 m3/d w północnej i zachodniej części Jabłonicy Polskiej, północnej Malinówce, północnym Trześniowie, środkowej części Bukowa i Jasionowa, - 1.0 – 5.0 m3/d w południowej Malinówce, południowo - wschodniej Jabłonicy Polskiej, północnym Haczowie, północno - wschodnim Trześniowie, północnym Bukowie, północno - zachodnim Jasionowie i środkowej części Wzdowa, - do 5.0 m3/d w południowej części Haczowa, południowym Trześniowie, południowym Bukowie, południowo – wschodniej części Jasionowa, północno - zachodniej i południowo - zachodniej części Wzdowa. 3.2.4.3.2. Cieki powierzchniowe Do większych cieków powierzchniowych na terenie gminy zalicza się rzekę Wisłok z doliną zalewową wielkimi wodami, płynącą przez środek wsi Haczów, a w zachodniej części wsi rzekę Morwawę. Ponadto obszar gminy leży w obrębie cieków Garłowiec, Zmienniczka, oraz licznych mniejszych potoków. 3.2.4.3.3. Zaopatrzenie w wodę Obecnie ludność zaopatruje się w wodę ze studni kopanych w osadach czwartorzędowych i sporadycznie na wierzchowinie z wód szczelinowych. Ujęcie wody dla UG w Haczowie podziemne ze studni głębokości 27 m ma wydajność 26.2 m3/d. Ponadto lokalne ujęcia mają Domy Ludowy w Bukowie, Jabłonicy Polskiej, Trześniowie, i OSP w Haczowie. Ujęcia wody lokalne ze stacją uzdatniania wody posiada Szkoła Podstawowa w Haczowie i Przedszkole w Trześniowie. Na terenie gminy Haczów nie ma sieci wodociągowych. Zamierzenia długoterminowe to budowa sieci wodociągowej dla całej gminy. Zamierzenie to może być realizowane po 2010 roku, po dokończeniu budowy kanalizacji i wybudowaniu oczyszczalni ściekow Wg założeń w MPO docelowo programowana jest dostawa wody z ujęcia i SUW w Iskrzyni na rzece Wisłok lub zaopatrzenie gminy w wodę z wodociągu ø 500 mm Sieniawa – Brzozów, z hydroforniami w Trześniowie i Jabłonicy Polskiej. Dla zasilania miejscowości Haczów, Trześniów, Buków i Jabłonica Polska, przewiduje się odgałęzienie ø 225 mm, a do Jasionowa i Malinówki odgałęzienie ø 110 mm. W celu zapewnienia odpowiednich parametrów pracy wodociągu przewiduje się budowę zbiorników wyrównawczych w Haczowie. Natomiast z projektowanej magistrali wodociągowej ø 500 mm (Sieniawa – Brzozów), która stanowi element wodociągu grupowego obejmującego gminy Besko, Zarszyn, Haczów i Brzozów, projektuje się zaopatrzenie miejscowości Wzdów i Jasionów. Najtańszym rozwiązaniem byłby wodociąg z ujęciem wody na Wisłoku zlokalizowany powyżej Haczowa. Koszt dla zaopatrzenia w wodę Haczowa szacuje się na ca 2 000 tys. zł, natomiast koszt sieci wodociągowej magistralnej dla całej gminy o długości 20 km z przepompowniami i zbiornikami szacuje się na ca 6 000 tys. zł 17 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Tab. Nr 3.Harmonogram realizacji systemów zaopatrzenia w wodę w Gminie Haczów w latach 2004 - 2005, 2006 - 2010 i 2011 – 2015 i ich koszt w tys. zł. Lata L.p. Nazwa przedsięwzięcia 2004 2006 2011 2004 2005 1 2 Ujęcie wody na Wisłoku z SUW, z siecią dla Haczowa Sieć wodociągowa dla gminy Razem 2010 2015 4 000 4 000 2015 4 000 4 000 4 000 4 000 8 000 3.3. Analiza tendencji rozwojowych gminy w zakresie ochrony zasobów wodnych 3.3.1. Kanalizacja i oczyszczalnie ściewkow 3.3.1.1. Stan aktualny gospodarki ściekowej oraz przyjęte kierunki strategiczne w Gminie Haczow Na terenie gminy istnieją 3 oczyszczalnie ścieków oczyszczające ścieki socjalno - bytowe. We wszystkich miejscowościach gminy wybudowano ponad 130 km sieci kanalizacyjnej. Obecnie z możliwości oczyszczania ścieków korzysta 1 050 gospodarstw rolnych, co stanowi około 50 % wszystkich gospodarstw gminy. Zlokalizowane są one w następujących miejscowościach: 1. Haczów – komunalna oczyszczalnia ścieków, która przyjmuje ścieki z miejscowości Haczów, Jabłonica Polska i Malinówka – wybudowano łącznie 70,4 km kanalizacji sanitarnej (Haczów 46 km, Jabłonica 13,7 km, Malinówka 11,7 km) odprowadzającej ścieki z 650 gospodarstw indywidualnych i obiektów użyteczności publicznej, co pozwala na obciążenie oczyszczalni w 40%: - typ i rodzaj oczyszczalni: - projekt indywidualny – mechaniczno-biologiczna działająca na zasadzie złoża spłukiwanego, - przepustowość - 930 m3/d, wg pozwolenia wodnoprawnego 930 m3/d, - odbiornik - rzeka Morwawa (Tabor), 2. Trześniów – komunalna oczyszczalnia ścieków przyjmująca ścieki z miejscowości Trześniów i Buków – wybudowano łącznie 13 km kanalizacji sanitarnej (Trześniów 10 km, Buków 3 km) odprowadzającej ścieki ze 100 gospodarstw indywidualnych i obiektów użyteczności publicznej, co pozwala na obciążenie oczyszczalni w 35%: - typ i rodzaj oczyszczalni: - projekt indywidualny, mechaniczno - biologiczna działająca na zasadzie złoża spłukiwanego, - przepustowość - 310 m3/d, wg pozwolenia wodnoprawnego 310 m3/d, - odbiornik - rów melioracyjny – docelowo rzeka Wisłok, 3. Wzdów – komunalna oczyszczalnia ścieków (obecnie trwa rozruch) która przyjmie ścieki z miejscowości Wzdów i Jasionów – wybudowano łącznie 18 km kanalizacji sanitarnej (Wzdów 8 km, Jasionów 10 km): - typ i rodzaj oczyszczalni: - projekt indywidualny, mechaniczno - biologiczna działająca na zasadzie złoża spłukiwanego, - przepustowość - 310 m3/d, wg pozwolenia wodnoprawnego 310 m3/d, - odbiornik - potok Kurów – docelowo rzeka Pielnica, 18 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 3.3.1.2. Przyjęte kierunki strategiczne Gmina Haczów posiada opracowany w 1992 r. „Kompleksowy program rozwiązania gospodarki ściekowej w Gminie Haczów”, który jest sukcesywnie realizowany. Wszystkie miejscowości posiadają projekty budowlane i pozwolenia na budowę kanalizacji sanitarnej, która swym zasięgiem obejmuje 95% wszystkich gospodarstw w gminie. Do roku 2010 zostanie zakończona budowa kolektorów w miejscowościach: - Buków – do realizacji 0,5 km, - Haczów – do realizacji 16 km, - Jabłonica Polska – do realizacji 8 km, - Jasionów – do realizacji 2 km. - Malinówka – do realizacji 1 km, - Trześniów – do realizacji 2 km, - Wzdów – do realizacji 4 km, Ponadto gmina Haczów podpisała z gminą Korczyna porozumienie na przyjęcie ścieków z miejscowości Iskrzynia na oczyszczalnię w Haczowie i z gminą Zarszyn na przyjęcie ścieków z miejscowości Jaćmierz i Barzanówka na oczyszczalnię we Wzdowie. W zakresie gospodarki wodnej należy podejmować działania zmierzające do poprawy bilansu wodnego i retencjonowania wody poprzez wprowadzanie zadrzewień ochronnych i fito-melioracyjnych, a przede wszystkim poprzez uporządkowanie gospodarki ściekowej. W Programie podano wytyczne uporządkowania gospodarki wodnościekowej, przez: - budowę gnojowników i bezodpływowych zbiorników na ścieki sanitarne, - zakazy stosowania środków ochrony roślin trudno rozkładalnych w glebie i długo w niej zalegających, - zakazy urządzania dzikich składowisk śmieci w pobliżu cieków wodnych. 19 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Tabela nr 4. Istniejące i projektowane docelowe systemy kanalizacyjne do oczyszczalni w Haczowie (Systemy Haczów, Jabłonica Polska, Malinówka) L.p. Wyszczególnienie informacji Jedn. Nazwa miejscowości Razem 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Miejscowości obsługiwane przez system kanalizacyjny Liczba mieszkańców korzystających z usług kanalizacyjnych Udział korzystających z usług kanalizacyjnych w ogólnej liczbie mieszkańców miejscowości (%), Długość sieci kanalizacyjnej sanitarnej Ilość odprowadzanych ścieków: W okresach bezopadowych Średnia Maksymalna W okresach opadów Średnia Maksymalna Nazwa oczyszczalni ścieków obsługujących system kanalizacyjny Odbiornik ścieków – nazwa Zlewnia rzeki Długość sieci kanalizacyjnej do odprowadzenia ścieków komunalnych wybudowanej w latach 1993-2002 Koszty budowy sieci kanalizacyjnej do odprowadzenia ś cieków komunalnych poniesione w latach 1993 - 2002. Źródła finansowania budowy i ich udział w całkowitym koszcie Haczów km Jabłonica Malinówka Polska 2100 350 230 63 32 23 46 12,7 11,7 3 2690 70,4 m3/d 180 265 90 130 60 85 330 480 m3/d 275 305 135 150 90 110 500 680 Oczyszczalnia w Haczowie Rzeka Morwawa Wisłok km 41 10 9 60 3 450 890 857 5 197 tys. zł 1) NFOŚiGW – 70% 2) Społeczny Komitet Budowy Kanalizacji - 10% 3) Budżet Gminy – 20% 20 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Tabela nr 5. Stan docelowy systemu kanalizacyjnego do oczyszczalni w Haczowie (Systemy Haczów, Jabłonica Polska, Malinówka) Liczba mieszkańców, którzy powinni korzystać docelowo z systemów kanalizacji zbiorczej Liczba mieszkańców, którzy docelowo korzystać będą z indywidualnych systemów kanalizacyjnych Długość sieci kanalizacyjnej potrzebnej do budowy w latach: • 2003-2015, w tym: • 2003-2005 • 2006-2010 • 2011-2015 km 3 100 980 850 4 930 216 104 136 456 9 7 1 1 2 2 0 0 5 3 2 0 Potrzebne nakłady na budowę sieci w latach: 2003-2015, w tym: 900 200 500 • 2003-2005 tys. zł 700 200 300 • 2006-2010 100 0 200 • 2011-2015 100 0 0 Potrzebne nakłady na modernizację sieci istniejących w tys. zł 70 40 30 latach 2003 - 2015 Przewidywane przez gminę źródła finansowania budowy i SAPARD - 350 SAPARD - 200 SAPARD - 180 modernizacji sieci tys. zł NFOŚiGW – 250 NFOŚiGW – 100 NFOŚiGW – 50 kanalizacyjnych w latach 2003Budżet Gminy - 50 Budżet Gminy - 10 Budżet Gminy - 10 2005 Podstawa określenia ww. danych Strategia rozwoju Gminy Haczów docelowych 16 12 3 1 1 600 1 200 300 100 140 1 200 Schemat systemu kanalizacyjnego: ścieki Malinówki, poprzez Jabłonicę Polską i Haczów są doprowadzane do oczyszczalni ścieków komunalnych w Haczowie. 21 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Tabela nr 6. Istniejące i projektowane docelowe systemy kanalizacyjne do oczyszczalni w Trześniowie (Systemy Trześniów i Buków) L.p. Wyszczególnienie informacji Jedn. Nazwa miejscowości Razem 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Miejscowości obsługiwane przez system kanalizacyjny Liczba mieszkańców korzystających z usług kanalizacyjnych Udział korzystających z usług kanalizacyjnych w ogólnej liczbie mieszkańców miejscowości (%), Długość sieci kanalizacyjnej sanitarnej Ilość odprowadzanych ścieków: W okresach bezopadowych Średnia Maksymalna W okresach opadów Średnia Maksymalna Nazwa oczyszczalni ścieków obsługujących system kanalizacyjny Odbiornik ścieków – nazwa Zlewnia rzeki Długość sieci kanalizacyjnej do odprowadzenia ścieków komunalnych wybudowanej w latach 1993-2002 Koszty budowy sieci kanalizacyjnej do odprowadzenia ś cieków komunalnych poniesione w latach 1993 - 2002. Źródła finansowania budowy i ich udział w całkowitym koszcie. Trześniów Buków 2 400 120 520 30 34 10 3 km 13 m3/d 55 65 25 35 80 100 m3/d 80 115 40 45 120 160 Oczyszczalnia w Trześniowie Rów melioracyjny Wisłok km 9 3 12 tys. zł 1 197 468 1 665 tys. zł 1) NFOŚiGW – 70% 2) Społeczny Komitet Budowy Kanalizacji 10% 3) Budżet Gminy – 20% 1) NFOŚiGW – 70% 2) Społeczny Komitet Budowy Kanalizacji 10% 3) Budżet Gminy – 20% 22 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Tabela nr 7. Stan docelowy systemu kanalizacyjne do oczyszczalni w Trześniowie (Systemy Trześniów i Buków) Liczba mieszkańców, którzy powinni korzystać 1 200 320 docelowo z systemów kanalizacji zbiorczej Liczba mieszkańców, którzy docelowo korzystać 103 32 będą z indywidualnych systemów kanalizacyjnych Długość sieci kanalizacyjnej potrzebnej do budowy w latach: • 2003-2015, w tym: 3 1 • 2003-2005 km 2 0 • 2006-2010 0 1 • 2011-2015 1 0 Potrzebne nakłady na budowę sieci w latach: 2003-2015, w tym: 300 100 • 2003-2005 200 0 tys. zł • 2006-2010 0 100 • 2011-2015 100 0 Potrzebne nakłady na modernizację sieci tys. zł 50 20 istniejących w latach 2003 - 2015 Przewidywane przez gminę źródła SAPARD - 80 SAPARD - 35 finansowania budowy i modernizacji sieci tys. zł NFOŚiGW – 35 NFOŚiGW – 30 kanalizacyjnych w latach 2003-2005 Budżet Gminy - 10 Budżet Gminy - 10 Podstawa określenia ww. danych docelowych Strategia rozwoju gminy Haczów 1520 135 4 2 1 1 400 200 100 100 70 200 - Schemat systemu kanalizacyjnego: ścieki z Bukowa poprzez Trześniów są odprowadzane do oczyszczalni ścieków komunalnych w Trześniowie. Tabela nr 8. Istniejące i projektowane docelowe systemy kanalizacyjne do oczyszczalni w Wzdowie (Systemy Wzdów i Jasionów) L.p. Wyszczególnienie informacji Jedn. Nazwa miejscowości Razem 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Miejscowości obsługiwane przez system kanalizacyjny Liczba mieszkańców korzystających z usług kanalizacyjnych Udział korzystających z usług kanalizacyjnych w ogólnej liczbie mieszkańców miejscowości (%), Długość sieci kanalizacyjnej sanitarnej Ilość odprowadzanych ścieków: W okresach bezopadowych Średnia Maksymalna W okresach opadów Średnia Maksymalna Nazwa oczyszczalni ścieków obsługujących system kanalizacyjny Odbiornik ścieków – nazwa Zlewnia rzeki Długość sieci kanalizacyjnej do odprowadzenia ścieków komunalnych wybudowanej w latach 1993-2002 Koszty budowy sieci kanalizacyjnej do odprowadzenia ś cieków komunalnych poniesione w latach 1993 - 2002. Wzdów Jasionów 2 280 60 340 27 4,5 8 10 km 18 m3/d 50 62 5 8 55 70 m3/d 70 95 15 15 85 110 Oczyszczalnia we Wzdowie Potok Kurowy Pielnica - Wisłok km 8 10 18 tys. zł 854 1 124 1 978 Źródła finansowania budowy i ich udział w całkowitym koszcie. 1. NFOŚiGW – 70% 2. Społeczny Komitet Budowy Kanalizacji - 10% 3. Budżet Gminy – 20% 23 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Tabela nr 9. Stan docelowy systemu kanalizacyjnego do oczyszczalni w Wzdowie (Systemy Wzdów i Jasionów) Liczba mieszkańców, którzy powinni korzystać docelowo z systemów kanalizacji zbiorczej Liczba mieszkańców, którzy docelowo korzystać będą z indywidualnych systemów kanalizacyjnych Długość sieci kanalizacyjnej potrzebnej do budowy w latach: • 2003-2015, w tym: • 2003-2005 km • 2006-2010 • 2011-2015 Potrzebne nakłady na budowę sieci w latach: 2003-2015, w tym: • 2003-2005 tys. zł • 2006-2010 • 2011-2015 Potrzebne nakłady na modernizację sieci tys. zł istniejących w latach 2003 - 2015 950 1100 2 050 73 267 6 3 1 2 5 1 3 1 600 300 100 200 500 100 300 100 1 100 400 400 300 30 10 40 340 11 4 4 3 Fundusze Fundusze Pomocowe UE Pomocowe UE tys. zł 100 100 Budżet Gminy Budżet Gminy 100 100 Podstawa określenia ww. danych docelowych Strategia rozwoju gminy Haczów Przewidywane przez gminę źródła finansowania budowy i modernizacji sieci kanalizacyjnych w latach 2003-2005 40 Schemat systemu kanalizacyjnego: ścieki Jasionowa poprzez Wzdów są odprowadzane do oczyszczalni ścieków komunalnych we Wzdowie. - 3.3.2. Istniejące oczyszczalnie ścieków 3.3.2.1. Oczyszczalnia ścieków Gminy Haczów - Nazwa oczyszczalni: Oczyszczalnia ścieków Gminy Haczów - Lokalizacja: wieś Haczów, woj. podkarpackie - Odbiornik: rzeka Morwawa - Zlewnia rzeki: Wisłok - Rodzaj oczyszczalni: mechaniczno biologiczna - Rok przekazania do eksploatacji: 1996 - Liczba mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnię: 2 680 Tabela nr 10. Oczyszczalnia obsługuje więcej niż jedną miejscowość: Nazwa miejscowości Liczba Procentowy udział Odległość od obsługiwanych przez obsługiwanych ogólnej liczby oczyszczalni oczyszczalnię mieszkańców mieszkańców ścieków (km) Haczów Jabłonica Polska Malinówka - 2100 350 230 63 32 23 Przepustowość oczyszczalni: 930 m3/d Ilość dopływających ścieków do oczyszczalni: średnia/maksymalna • w czasie pogody bezopadowej: 330 / 480 • w czasie opadów: 500 / 680 Liczba równoważnych mieszkańców RLM ogółem: 1 325 3 8 11 m3/d m3/d 24 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Ilość osadów powstających na oczyszczalni w t s.m./dobę i % ich uwodnienia: 0,1 t s.m./dobę, 88% Sposób zagospodarowania osadów ściekowych: składowanie na składowisku - Tabela nr 11. Wskaźnik Stężenia zanieczyszczeń w ściekach: Jednostka w ściekach dopływających w ściekach oczyszczonych BZT5 mg O2/l (g O2/m3) ChZT mg O2/l (g O2/m3) Zawiesina ogólna mg/l Azot ogólny mg/l Fosfor ogólny mg/l Tabela nr 12. Wskaźnik BZT5 ChZT Zawiesina ogólna Azot ogólny Fosfor ogólny osadu. 241 602 180 51 10,2 27 132 44 26 4,8 Ładunki zanieczyszczeń: Jednostka w ściekach dopływających w ściekach oczyszczonych kg O2/d kg O2/d kg/d kg Nog/d kg Pog/d 79,5 198,7 59,4 16,8 3,4 8,9 43,6 14,5 8,8 1,6 Syntetyczne informacje na temat technologii oczyszczania ścieków i przeróbki Oczyszczalnia ścieków w Haczowie jest oczyszczalnią mechaniczno – biologiczną. Ścieki z ostatniej studzienki na kolektorze dopływają do studzienki kraty gęstej i zlewni nieczystości. Obiekt ten wykonano w kształcie komory prostopadłościennej przedzielonej ścianką wewnętrzną z możliwością skierowania ścieków bądź do kanału z kratą gęstą, bądź do sekcji kraty koszowej z żurawiem do podnoszenia kosza kraty w przypadku wyłączenia urządzeń kraty gęstej. Dopływ ścieków surowych do kanału z kratą gęstą i prasą hydrauliczną skratek jest grawitacyjny. Za kanałem kraty gęstej znajduje się pompownia ścieków surowych i osadu recyrkulowanego. Ścieki surowe, po kracie, wraz z osadem recyrkulowanym z osadnika wtórnego tłoczone są przy pomocy pomp do osadnika Imhoffa, gdzie poddawane są obróbce w ciągu oczyszczalni mechanicznej. Osadnik Imhoffa pełni podwójną rolę; oczyszcza ścieki mechanicznie w świeżo - wodnym korycie przepływowym, osady oddzielone są poddawane procesowi fermentacji, a następnie odwodnieniu na module odwadniającym Draimad. Osady, po okresie składowania transportowane są na składowisko odpadów. Z osadnika Imhoffa ścieki częściowo zmieszane w odrębnej komorze ze ściekami recyrkulowanymi ze złóż, są odprowadzane na złoża biologiczne. Ścieki po komorze mieszania są doprowadzane do koryta centralnego, skąd za pomocą zastawek prostokątnych, przez ich otwarcie, mogą być kierowane do korytek rozdzielczych z przelewami trójkątnymi. Ścieki po wydostaniu rozbryzgują się na talerzykach przytwierdzonych do koryt rozdzielczych. Wypełnienie złóż stanowią pakiety firmy Muntera z PCV, o powierzchni ociekowej 243 m2 /m3. W celu zatrzymania oderwanej ze złóż błony biologicznej zastosowano osadniki wtórne, pionowe, o przekroju prostokątnym z rurą centralną. Ścieki recyrkulowane ujmowane są z rury centralnej i odprowadzane do pompowni ścieków recyrkulowanych. Pompownia ścieków recyrkulowanych tłoczy ścieki oczyszczone z osadników wtórnych do komory mieszania przy korycie zasilającym złoże 25 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów biologiczne. Pola filtracyjne są ostatnim (awaryjnym) stopniem oczyszczania. Stanowią zabezpieczenie przed złą pracą osadników wtórnych. 3.3.2.2. Oczyszczalnia ścieków Trześniów - Nazwa oczyszczalni: Oczyszczalnia ś cieków Gminy Haczów - Lokalizacja: wieś Trześniów, woj. podkarpackie - Odbiornik: rów melioracyjny - Zlewnia rzeki: Wisłok - Rodzaj oczyszczalni: mechaniczno – biologiczna - Rok przekazania do eksploatacji: 1998 - Liczba mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnię: 520 Tabela nr 13. Oczyszczalnia obsługuje więcej niż jedną miejscowość: Nazwa miejscowości Liczba Procentowy udział Odległość od obsługiwanych przez obsługiwanych ogólnej liczby oczyszczalni oczyszczalnię mieszkańców mieszkańców ścieków (km) Trześniów Buków - 400 120 30 34 3 7 Przepustowość oczyszczalni: 310 m3/d Ilość dopływających ścieków do oczyszczalni: średnia/maksymalna • w czasie pogody bezopadowej: 80 / 100 m3/d • w czasie opadów: 120 / 160 m3/d Liczba równoważnych mieszkańców RLM ogółem: 266 Ilość osadów powstających na oczyszczalni w t s.m./ dobę i % ich uwodnienia: 0,04 t s.m./dobę, 88 % uwodnienia Sposób zagospodarowania osadów ściekowych: składowanie na składowisku Tabela nr 14. Wskaźnik Stężenia zanieczyszczeń w ściekach: Jednostka w ściekach dopływających w ściekach oczyszczonych BZT5 mg O2/l (g O2/m3) ChZT mg O2/l (g O2/m3) Zawiesina ogólna mg/l Azot ogólny mg/l Fosfor ogólny mg/l Tabela nr 15. Wskaźnik BZT5 ChZT Zawiesina ogólna Azot ogólny Fosfor ogólny 200 501 49 48,3 9,9 26 120 20 29 4,1 Ładunki zanieczyszczeń: Jednostka w ściekach dopływających w ściekach oczyszczonych kg O2/d kg O2/d kg/d kg Nog/d kg Pog/d 16 40,1 3,9 3,9 0,8 2,1 9,6 1,6 2,3 0,3 Syntetyczne informacje na temat technologii oczyszczania ścieków i przeróbki osadu: Oczyszczalnia ścieków w Trześniowie jest oczyszczalnią mechaniczno – biologiczną. Ścieki z ostatniej studzienki na kolektorze dopływają do studzienki kraty koszowej z żurawiem o napędzie elektrycznym do podnoszenia kosza kraty ze skratkami. Dopływ ścieków surowych do kanału z kratą koszową jest 26 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów grawitacyjny. Za studzienką z kratą koszową znajduje się pompownia ścieków surowych i osadu recyrkulowanego. Ścieki surowe, po kracie, wraz z osadem recyrkulowanym z osadnika wtórnego tłoczone są przy pomocy pomp do osadnika Imhoffa, gdzie poddawane są obróbce w ciągu oczyszczalni mechanicznej. Osadnik Imhoffa pełni podwójną rolę; oczyszcza ścieki mechanicznie w świeżowodnym korycie przepływowym, osady oddzielone są poddawane procesowi fermentacji, po którym następuje ich odciągane i transportowane do oczyszczalni ścieków w Haczowie, gdzie zostają odwodnione na module odwadniającym Draimad. Po odpowiednim okresie składowania osady przetransportowane są na składowisko odpadów komunalnych. Z osadnika Imhoffa ścieki częściowo zmieszane w odrębnej komorze ze ściekami recyrkulowanymi ze złóż, są odprowadzane na złoża biologiczne. Ścieki po komorze mieszania są doprowadzane do koryta centralnego, skąd za pomocą zastawek prostokątnych, przez ich otwarcie, mogą być kierowane do korytek rozdzielczych z przelewami trójkątnymi. Ścieki po wydostaniu rozbryzgują się na talerzykach przytwierdzonych do koryt rozdzielczych. Wypełnienie złóż stanowią pakiety firmy Muntera z PCV, o powierzchni ociekowej 243 m2/m3. W celu zatrzymania oderwanej ze złóż błony biologicznej zastosowano osadniki wtórne, pionowe, o przekroju prostokątnym z rurą centralną. Ścieki po przepływie przez osadniki wtórne są po części kierowane na odpływ, po części zawracane do recyrkulacji. Ścieki recyrkulowane ujmowane są z rury centralnej i odprowadzane do pompowni ścieków recyrkulowanych. Pompownia ścieków recyrkulowanych tłoczy ścieki oczyszczone z osadników wtórnych do komory mieszania przy korycie zasilającym złoże biologiczne. 3.3.2.3. Oczyszczalnia ścieków Wzdów - Nazwa oczyszczalni: Oczyszczalnia ścieków Gminy Haczów - Lokalizacja: wieś Wzdów, woj. podkarpackie - Odbiornik: Potok Kurowy - Zlewnia rzeki: Pielnica – Wisłok - Rodzaj oczyszczalni: mechaniczno – biologiczna - Rok przekazania do eksploatacji: 1999 - Rok ostatniej modernizacji: - Liczba mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnię: 340 Tabela nr 16. Oczyszczalnia obsługuje więcej niż jedną miejscowość: Nazwa miejscowości Liczba Procentowy udział Odległość od obsługiwanych przez obsługiwanych ogólnej liczby oczyszczalni oczyszczalnię mieszkańców mieszkańców ścieków (km) Wzdów Jasionów 280 60 27 4,5 3 8 - Przepustowość oczyszczalni: 310 m3/d - Ilość dopływających ścieków do oczyszczalni średnia / maksymalna • w czasie pogody bezopadowej: 55 / 70 m3/d • w czasie opadów: 85 /110 m3/d - Liczba równoważnych mieszkańców RLM ogółem: 115 - Ilość osadów powstających na oczyszczalni w t s.m./dobę i % ich uwodnienia: 0,02 t s.m./dobę / 88% uwodnienia 27 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Sposób zagospodarowania osadów ściekowych: składowane na składowisku - Tabela nr 17. Wskaźnik Stężenia zanieczyszczeń w ściekach: Jednostka w ściekach dopływających w ściekach oczyszczonych BZT5 mg O2/l (g O2/m3) ChZT mg O2/l (g O2/m3) Zawiesina ogólna mg/l Azot ogólny mg/l Fosfor ogólny mg/l Tabela nr 18. Wskaźnik BZT5 ChZT Zawiesina ogólna Azot ogólny Fosfor ogólny 126 330 121 40 14,2 24,5 99 38 28 4,4 Ładunki zanieczyszczeń: Jednostka w ściekach dopływających w ściekach oczyszczonych kg O2/d kg O2/d kg/d kg Nog/d kg Pog/d 6,9 18,2 6,7 2,2 0,8 1,3 5,4 2,1 1,5 0,2 Syntetyczne informacje na temat technologii oczyszczania ścieków i przeróbki osadu. Oczyszczalnia ścieków we Wzdowie jest oczyszczalnią mechaniczno – biologiczną. Ścieki z ostatniej studzienki na kolektorze dopływają do studzienki kraty koszowej z żurawiem o napędzie elektrycznym do podnoszenia kosza kraty ze skratkami. Dopływ ścieków surowych do kanał u z kratą koszową jest grawitacyjny. Za studzienką z kratą koszową znajduje się pompownia ścieków surowych i osadu recyrkulowanego. Ścieki surowe, po kracie, wraz z osadem recyrkulowanym z osadnika wtórnego tłoczone są przy pomocy pomp do osadnika Imhoffa, gdzie poddawane są obróbce w ciągu oczyszczalni mechanicznej. Osadnik Imhoffa pełni podwójną rolę; oczyszcza ścieki mechanicznie w świeżowodnym korycie przepływowym, osady oddzielone, są poddawane procesowi fermentacji, po którym następuje ich odciągane i transportowane do oczyszczalni ścieków w Haczowie, gdzie zostają odwodnione na module odwadniającym Draimad. Po odpowiednim okresie składowania osady przetransportowane są na składowisko odpadów komunalnych. Z osadnika Imhoffa ścieki częściowo zmieszane w odrębnej komorze pompowni ścieków recyrkulowanych; ze ściekami recyrkulowanymi ze złóż, pompowane są do komory denitryfikacji, a następnie odprowadzane do koryta centralnego, skąd za pomocą zraszaczy obrotowych rozlewane są na złoża biologiczne. Wypełnienie złóż stanowią pakiety firmy Muntera z PCV, o powierzchni ociekowej 243 m2/m3. W celu zatrzymania oderwanej ze złóż błony biologicznej zastosowano osadniki wtórne, pionowe, o przekroju prostokątnym z rurą centralną. Ścieki po przepływie przez osadniki wtórne są po części kierowane na odpływ, po części zawracane do recyrkulacji. Ścieki recyrkulowane ujmowane są z rury centralnej i odprowadzane do pompowni ścieków recyrkulowanych. Pompownia ścieków recyrkulowanych tłoczy ścieki oczyszczone z osadników wtórnych ze ściekami z osadnika Imhoffa do komory denitryfikacyjnej. 3.3.3. Oczyszczalnie ścieków będące w budowie: Nie ma 28 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Podsumowanie Jak widać z powyższych zestawień, Gmina Haczów ma jeszcze do poniesienia pewne nakłady finansowe na kanalizację, jednak mniejsze niż już poniesiono. Jednak realizacja powyższego programu pozwoli na ochronę wód powierzchniowych i podziemnych w wymaganym stopniu. 3.4. Środowisko przyrodnicze, w tym różnorodność biologiczna i krajobrazowa 3.5. Ochrona przyrody: Ochrona przyrody w Gminie Haczów instytucjonalnie zorganizowana jest w postaci istniejących parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, rezerwatów przyrody oraz pomników przyrody. 3.5.1. Parki krajobrazowe: Na terenie gminy nie ma Parków krajobrazowych 3.5.2. Obszary Chronionego Krajobrazu: Na terenie gminy znajduje się 2 871 ha z liczącego 7076 ha Czarnorzeckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu 3.5.3. Rezerwaty przyrody: Na terenie Gminy Haczów znajdują się dwa rezerwaty przyrody: - „Cisy w Malinówce” (Malinówka) - „Kretówki” (Jabłonica Polska). 3.5.4. Pomniki przyrody: W Gminie znajdują się 2 szt. Pomników przyrody, którymi są: - jesion wyniosły - dąb szypułkowy Rozwój przestrzenny gminy winien być podporządkowany zasadzie wzmożonej ochrony środowiska przyrodniczego pod jego różnymi względami. Lasy otaczające gminę od zachodu należą do Czarnorzeckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, oraz znajdujące się rezerwaty przyrody „Kretówki” i „Cisy w Malinówce” powodują, że tej części gminy nie lokalizuje się przemysłu, uciążliwego rzemiosła, a gospodarka leśna zwłaszcza wyrębowa musi być prowadzona zgodnie z zasadami obowiązującymi na tych terenach. 3.6. Ogólne zasady zagospodarowania obszaru chronionego krajobrazu W MPO nie ogranicza się rozwoju bazy technicznej gospodarki leśnej oraz drobnego przetwórstwa surowca drzewnego, przy zachowaniu ochrony elementów środowiska, a zwłaszcza racjonalnej gospodarki odpadami i ściekami. Gospodarka rolna winna się rozwijać w sposób naturalny, bez dużej dawki nawozów i środków 29 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów ochrony roślin, które miałyby wpływ na pogorszenie czystości wód. Osadnictwo powinno podlegać ogólnym zasadom i skupiać się przy istniejącej zwartej zabudowie. W zakresie gospodarki rolnej, leśnej i zadrzewieniowej należy chronić glebę przed erozją, chronić pokrywę leśną i zalesiać grunty nieprzydatne dla gospodarki rolnej, utrzymywać skład gatunkowy drzewostanów zbliżonych do naturalnych, charakterystycznych dla danego regionu, prowadzić racjonalna gospodarkę leśną, prowadzić biologiczną zabudowę skarp, wykopów i nasypów wzdłuż dróg przez zakrzewianie lub zadrzewianie, ograniczyć do niezbędnego minimum stosowanie środków ochrony roślin. W centrum wsi Haczów zabytkiem architektury jest drewniany kościół, a obok po wschodniej stronie rzeki Wisłok zabytkowy park z zabudowaniami podworskimi. Ilość zabytków w miejscowościach gminy: Haczów 149 szt. (domy, stodoły, stajnie, kapliczki) Jabłonica Polska 19 szt. (j.w.) + cerkiew, dwór Jasionów 12 szt. (j.w.), dwór murowany XIX w. Malinówka 14 szt. (j.w.) Trześniów 14 szt. (j.w.) Wzdów 19 szt. (j.w.), pałac Ostaszewskich z XVIII w. Tabela nr 19. Wykaz parków zabytkowych wg stanu na rok 1990. Rejestr Obiekty Stan L.p. Miejscowość Obszar Datowanie Użytkownik zabytków towarzyszące zachowania [ha] UG, ośrodek zdrowia Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna 1 Haczów 5 1775 - 1800 A-313 2 Jasionów 2.6 1850 - 1899 A-103 3 Trześniów 3.5 1800 - 1825 A-363 POHZ 4 Wzdów 15 1775 - 1825 A-85 Uniwersytet Ludowy Dwór, kaplica, oranżeria zniszczony Dwór, oficyna średni Dwór zabudowania gospodarcze Pałac, oficyna, zabudowania gospodarcze dobry dobry Analizując stan walorów przyrodniczych i mnogość zabytków architektury, należ dążyć do utrzymywania ich w aktualnym stanie, w odniesieniu do walorów przyrodniczych i obiektów architektonicznych będących we właściwym stanie technicznym. Należy również podejmować starania w zakresie pozyskiwania środków finansowych lub inwestorów, mogących pomóc w doprowadzeniu do należytego stanu technicznego obiektów architektury, oraz propagowanie informacji o walorach przyrodniczych gminy, z tworzeniem bazy turystycznej oraz większej dostępności do nich. 3.7. Zanieczyszczenia powietrza - Źródłami emisji zanieczyszczeń atmosfery w gminie są: produkcja przemysłowa, transport drogowy, ogrzewanie budynków ze źródeł lokalnych, tworzące tzw. niską emisję komunalną. 30 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów napływ zanieczyszczeń z bliższych i dalszych źródeł, stanowiących tło zewnętrzne. Ogrzewania budynków ze źródeł lokalnych tworzących tzw. niską emisję komunalną, ze względu na charakter i rozproszenie jej źródeł, choć znaczący w ogólnej emisji nie jest określony ilościowo. W strukturze emisji zanieczyszczeń wyróżnia się pyły i gazy ze spalania paliw w tym dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek i dwutlenek węgla oraz zanieczyszczenia specyficzne z procesów technologicznych. - 3.7.1. Komunikacja jako źródło zanieczyszczeń powietrza: Toksyczne zanieczyszczenia ze spalin samochodów i maszyn mające wpływ na stan zanieczyszczenia powietrza nie zostały określone liczbowo. Ich ilość w głównej mierze zaley od dwóch podstawowych czynników o przeciwnych tendencjach -przyrostu ilości samochodów mający wpływ na wzrost emisji spalin -poprawa jakości spalania w statystycznym pojeździe, związanym z odmładzaniem pojazdu na nowsze wyposażone w katalizatory oraz w wymianie etylin na paliwa gazowe, jak również redukcji przez producentów niektórych składników paliw na mniej uciążliwe Głównymi substancjami mającymi wpływ na jakość powietrza są tlenki azotu i węgla oraz węglowodory, z których wiodącym jest benzen i jego pochodne. 3.7.2. Ogrzewanie lokalne (niska emisja): Dzięki konsekwentnej wymianie kotłowni w obiektach użyteczności publicznej będących w gestii wójta z opalanych paliwem stałym na piece na gaz ziemny ograniczono niską emisję. Głównym źródłem zanieczyszczeń z niskiej emisji pozostaje w dalszym ciągu emisja z pieców CO z gospodarstw domowych, opalanych w większości węglem. 3.8. Hałas: Najbardziej znaczącym źródłem hałasu w środowisku Gminy Haczów jest komunikacja drogowa na odcinku około 1,12 km, przez teren sołectwa Jabłonica Polska, przysiółek Wytrząska, na odcinku drogi krajowej Rzeszów – Barwinek (granica państwa) Na odcinku tej drogi, na terenie gminy Haczów, nie były prowadzone żadne badania hałasu. Budynki mieszkalnej na odcinku drogi na terenie gminy Haczów wzniesione są w odległości około 15 m od krawędzi jezdni, w luźnej zabudowie. Ponadto większość z nich jest osłonięta drzewami i krzewami. Biorąc pod uwagę charakter drogi oraz jej obciążenie komunikacyjne, jak również charakter taboru, należało by przeprowadzić badania hałasu na odcinku tej drogi, a następnie w oparciu o nie podjąć decyzję o dalszych działaniach mających na celu ograniczenie emisji hałasu adekwatne do wielkości problemu. Ponadto, na terenie gminy znajduje się sieć dróg gminnych, które z uwagi na ich charakter oraz natężenie ruchu nie stanowią źródła ponadnormatywnego hałasu. Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że brak jest na obszarze źródeł hałasu, wymagających inwestycji lub działań pozainwestycyjnych, mających na celu jego ograniczenie lub eliminację. 31 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 3.9. Degradacja gleb: Obszar gminy charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem zarówno pod względem glebowym jak i pod względem przydatności tych gleb. Na przeważającej części obszaru gminy (ok.65%) występują gleby aluwialne tj. mady i gleby starych tarasów akumulacyjnych wykształcone w typach: brunatnym, pseudobielicowym i czarnej ziemi. Gleby te stanowią najlepsze grunty orne i użytki rolne na terenie gminy. Gleby te są na ogół dość żyzne i właściwie nawilgotnione, ale nie wystarczająco zasobne w składniki pokarmowe (fosfor, potas). Około 30% ogólnej powierzchni gminy stanowią utwory wietrzelinowe położone w terenie o rzeźbie wzgórzowoerozyjnej (głównie północna i wschodnia część gminy). Z utworów tych powstały gleby brunatne właściwe, wyługowane lub kwaśne. Mają one różną wartość w zależności od składu mechanicznego i położenia. Najlepsza z nich to gleby głębokie, położone na łagodnych zboczach o dosłonecznionej ekspozycji i właściwym uwilgotnieniu. Największą powierzchnię wśród utworów zwietrzelinowych stanowią gleby położone na średnich stokach, podlegających intensywnej erozji wodnej o mniej korzystnych warunkach glebowo - klimatycznych. Na grzbietach i stromych zboczach występują płytkie gleby o niewielkiej wartości rolniczej, trudne lub bardzo trudne do uprawy. Na podstawie wyników analiz wykonanych przez Stację Chemiczno - Rolniczą w Rzeszowie gleby na terenie Gminy Haczów są zdecydowanie za mało zasobne w fosfor. Wynika to z wielu przyczyn i rzutuje negatywnie na wysokość plonów i ich jakość. Gleby o średniej i wysokiej zasobności w potas stanowią 60%. Magnez występuje w dostatecznej ilości prawie we wszystkich badanych glebach. Gleby kwaśne i bardzo kwaśne powyżej pH 5,5 stanowią zdecydowaną większość gleb na terenie gminy(82%). Gleb lekko kwaśnych jest 12%, obojętnych 3,5% a zasadowych 2,5%.Na tak znaczne zakwaszenie gleb wpływają między innymi następujące czynniki: niska naturalna zawartość wapnia intensywna produkcja przy braku wapnowania, kwaśne deszcze. Kwaśna gleba uniemożliwia właściwą uprawę roślin. Kwaśny odczyn powoduje spadek plonów, zachwianie stosunków jonowych w roślinach oraz sprzyja kumulacji ektotoksyn w biomasie. Zawartość metali ciężkich w glebach mieściła się w granicach zawartości naturalnych, stwierdzono jednak podwyższoną zawartość kadmu w stosunku do norm przyjętych przez region Polski południowej. Degradacja gleb jest spowodowana zmianami mechanicznymi oraz chemicznymi w glebie. Zmiany mechaniczne są powodowane pracami ziemnymi związanymi z pracami inwestycyjnymi prowadzonymi w rozmaitym zakresie przestrzennym (inwestycje liniowe, pojedyncze, zespoły osiedli). W ich wyniku następuje min. Zaburzenie naturalnego układu warstw gleby. Zmiany chemiczne gleb to przede wszystkim skutki oddziaływania sedymentujących do gleb zanieczyszczeń pochodzących z emisji do atmosfery szkodliwych gazów i pyłów ze źródeł przemysłowych, komunalnych, komunikacji i innych min. Związanymi z rolniczym ich użytkowaniem. 32 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Brak jest informacji odnośnie znajdowania się na terenie gminy gleb zdegradowanych. 3.10. Degradacja roślinności Na terenie gminy Haczów znajdują się dwa rezerwaty leśne oraz cztery parki podworskie zawierające liczne okazy wiekowych drzew uznanych za pomniki przyrody. W parkach reprezentowane są również gatunki drzew egzotycznych. Pierwszy rezerwat położony jest na wzgórzu opadającym ku wsi Malinówka na terenie lasów prywatnych nosi on nazwę "Cisy w Malinówce" (powierzchnia 4,02 ha). Drzewostan rezerwatu ma charakter lasu mieszanego, złożonego głównie z sosny (Pinus silvestris) oraz jodły (Abies alba) z domieszką dębu, buka, grabu i jarząbu. W runie leśnym występuje ponad 150 gatunków roślin zielonych oraz 4 gatunki paproci, 2 gatunki skrzypów i 1 gatunek widłaka. Osobliwością rezerwatu jest występowanie 1000 okazów cisa w różnych klasach wieku, jednego z bogatszych dobrze zachowanych drzewostanów cisowych w całym kraju. Kolejny rezerwat w gminie Haczów położony jest około 2 km na północny - wschód od miejscowości Jabłonica Polska, jego powierzchnia to 94,52 ha. Drzewostan rezerwatu, pierwotnie wielogatunkowy, pochodzenia naturalnego, w wyniku działalności gospodarczej podległ systematycznej zmianie w monokultury sosnowe (Pinus silvestris). Obok sosny występują tutaj jednak: buk, jodła, dąb szypułkowy, grab, jarzębina, brzoza brodawkowata i inne. Cis rośnie tutaj pojedynczo i grupowo, formy drzewiaste występują w liczbie 450 egzemplarzy. Ich wiek oceniany jest na 50 do 200 lat. W miejscowości Haczów w parku dworskim ze starodrzewia ocalały pozostałości naturalnych zbiorowisk z wiązem górskim, klonem polnym, klonem i jaworem i klonem zwyczajnym. Dominującym gatunkiem w zbiorowiskach parkowych jest grab pospolity, lipa drobnolistna i szerokolistna, dąb szypułkowy i wiąz górski. Notuje się także skupienie derenia jadalnego. Rośnie tu również kasztanowiec biały i gładki, brzoza brodawkowata, topola balsamiczna, klon jesionolistny, modrzew polski, świerk pospolity, klon i jawor - odmiana purpurowa, jesion- zwyczajna forma zwisła, sosna pospolita, sosna górska - kosodrzewina, sosna wejmutka oraz sosna korkowa. W warstwie krzewów występuje: bez czarny, czeremcha, dereń biały, głóg jednoszyjkowy, trzmielina pospolita oraz suchodrzew zwyczajny. Natomiast w parku we wsi Wzdów są rozległe aleje dębowe. W składzie florystycznym występuje czereśnia ptasia, brzoza brodawkowata, wiąz górski, brzoza czarna, klon paklon, w tym jedno pięciopniowe drzewo. Jest wiele interesujących buków, w tym buk purpurowy, ponadto rośnie tu platan klonolistny, dąb czerwony, dąb błotny, żywotnik zachodni, żywotnik olbrzymi, świerk kłujący, daglezja zielona, jałowiec chiński, jałowiec sabiński, kasztanowiec gładki i żółty, korkowiec amurski, cyprysik groszkowy, sosna rumelijska, sosna wejmutka oraz sosna czarna. Rośnie tutaj również lipa szerokolistna, oraz lipa Moltkego a także jesion pensylwański. W Trześniowie wśród starodrzewia występuje pomnikowy dąb szypułkowy i największy w dawnym krośnieńskim platan klonolistny. Zmiany w roślinności mogą zostać wywołane oddziaływaniem zanieczyszczeń atmosferycznych na rośliny lub pośrednio przez degradację gleb lub oddziaływaniem 33 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów zanieczyszczeń na gleby. W przypadku Gminy Haczów to drugie zagrożenie wydaje się być bardziej prawdopodobne. Oddziaływanie zanieczyszczeń na rośliny może powodować zakłócenia procesu asymilacji roślin. Zmiany w roślinności mogą być przyczyną dalszych jej przekształceń polegających między innymi na ustępowaniu gatunków roślin wrażliwych lub mniej tolerancyjnych. Analizując stan gospodarki oraz kierunki rozwoju rolnictwa nie przewiduje się znaczących skutków degradacji roślinności na terenie Gminy Haczów. Biorąc pod uwagę aktualny stan środowiska w gminie, zachęcający do coraz szerszego wprowadzania i rozwoju gospodarstw agroturystycznych, sądzić należy, że roślinność na terenie Gminy Haczów nie będzie ulegała degradacji. 3.11. Świat zwierząt W lasach na terenie gminy Haczów można spotkać wiele gatunków rzadkich zwierząt takich jak: wilk, bóbr, ryś, wydra, kruk, czapla siwa, puchacz, bocian czarny, myszołów, oraz orlik krzywy. Z gatunków zwierzyny łownej występują głównie sarny, jelenie, dziki, lisy oraz zające. Stan uprzemysłowienia terenu oraz zmiany urbanistyczne powodują przemiany, których skutkami są zmiany siedliskowe powodujące ustępowanie niektórych gatunków zwierząt rodzimych i wnikanie w ich miejsce obcych gatunków zwierząt lepiej przystosowanych do życia w zmienionym siedlisku. Ze względu na ograniczoną ekspansję w pozyskiwaniu nowych terenów pod uprawy rolne i stan uprzemysłowienia gminy wydaje się, że flora i fauna w obserwowanym stanie pozostają niezagrożone. 3.12. Nadzwyczajne zagrożenia środowiska Pod pojęciem nadzwyczajne zagrożenia środowiska rozumie się potencjalne skutki środowiskowe powstałe w wyniku awarii przemysłowych i transportowych z udziałem niebezpiecznych substancji chemicznych, niekontrolowanych uwolnień do środowiska genetycznie modyfikowanych organizmów, a także klęsk żywiołowych tj. powodzie, pożary lasów i inne ekstremalne zjawiska klimatyczne. Źródłami potencjalnych skutków na obszarze gminy mogą być: - przemysł i działalność usługowa - brak źródeł potencjalnego zagrożenia; - transport materiałów niebezpiecznych przy trasie krajowej Rzeszów – Barwinek (granica państwa) na odcinku około 1,12 km, w miejscowości Jabłonica Polska, przysiółek Wytrząska, Zagrożonych skutkami śmiertelnymi jest około 100 osób w Gminie Haczów. Miarą zagrożenia może być informacja odnośnie ilości wypadków i kolizji na omawianym odcinku drogi. Ostatnimi laty nie odnotowano na tym odcinku drogi wypadku śmiertelnego. Należy jednak brać pod uwagę, że przy charakterze drogi oraz ze względu na możliwości transportowanych ładunków istnieje pewne zagrożenie kolizji z udziałem pojazdów z ładunkami nie bezpiecznymi. - awarie elektrowni jądrowych zagrożenie wynika z istniejących i eksploatowanych elektrowni jądrowych na Ukrainie, Węgrzech i Słowacji 34 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów wybudowanych z zastosowaniem podobnej technologii dwu stopniowego zabezpieczenia jak elektrownia a Czarnobylu. - gwałtowne pożary obiektów przemysłowych dotyczy obiektów, w których magazynowane są znaczne ilości paliw i palnych środków chemicznych. - powodzie rzeczne - największą rzeką mogącą spowodować znaczne szkody zalewowe wielką wodą stuletnią jest rzeka Wisłok. W terenie zalewowym znajduje się głównie tereny zabudowy jednorodzinnej i gospodarczej miejscowości Haczów. - inne ekstremalne zjawiska pogodowe - nawalne opady atmosferyczne w tym śnieżne oraz huraganowe wiatry powyżej 30 m/s, niosące zagrożenie na terenie całej gminy, a szczególnie dal obiektów mieszkalnych i znajdujących się w budowie. - awarie systemów zasilania dotyczy sieci energetycznej i gazowej. Jak dotychczas w Gminie Haczów poważniejszych zjawisk z tej grupy nie zaobserwowano. - ataki terrorystyczne - na terenie Gminy Haczów brak jest obiektów użyteczności publicznej oraz zakładów i instytucji ważnych dla gospodarki kraju jak również innych obiektów infrastrukturalnych mogących być przedmiotem ataku terrorystycznego. Na terenie Gminy Haczów nie ma zakładów, których działalność może powodować nadzwyczajne zagrożenie środowiska z racji używanych substancji nie bezpiecznych lub prowadzonej działalności. 3.13. Zewnętrzne źródła zagrożeń przyrodniczego w Gminie Haczów: dla środowiska W otoczeniu gminy nie ma znaczących obiektów emisji zanieczyszczeń powietrza, które w sposób znaczący oddziaływałyby na jakość powietrza w Gminie Haczów. Łącznie z miejscową emisją komunalną emisja ta wpływa na stan zanieczyszczenia powietrza jedynie w źródłach jej powstawania. Możliwym jednak trudnym do oszacowania może być napływ zanieczyszczeń z dużych źródeł regionalnych i krajowych, np. z regionu Śląska i Krakowa, z Zachodu, z regionu świętokrzyskiego od północny oraz z regionu północno – wschodniego, między innymi ze Stalowej Woli. Najprawdopodobniej transport o charakterze regionalnym z ww regionów jest odpowiedzialny za przenoszenie między innymi jonów siarczanowych i metali ciężkich z możliwością ich depozycji do podłoża na obszarze Gminy Haczów. Zagrożenia te mogą mieć wpływ na stan zanieczyszczenia gleby i roślinności (zwłaszcza zbiorowisk leśnych). Udział ten jest jednak minimalny gdyż ogólnie stan zanieczyszczenia gleby i roślinności jest mały. Aktualnie ocena poziomu zawartości zanieczyszczeń w glebach, pochodzących z transportu trans granicznego nie jest dotychczas możliwa, z uwagi na brak w omawianym regionie stacji monitoringu zanieczyszczeń tego rodzaju. Na stan jakości wód Wisłoka oraz jego dopływów na terenie Gminy Haczów głównymi przyczynami zanieczyszczenia są spływy z terenów wykorzystywanych rolniczo oraz nielegalnie zrzucane ścieki zawierające zanieczyszczenia z grupy coli typu fekalnego. 35 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 3.14. Plan gospodarki odpadami Plan Gospodarki Odpadami Gminy Haczów stanowi oddzielne opracowanie i jest integralną częścią Programu Ochrony Środowiska. 36 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 4. HARMONOGRAM, KOSZTY I SPOSOBY FINANSOWANIA ZADAN PROGRAMU Tabela nr 20. Terminy, koszty i źródła finansowania Programu Ochrony Środowiska Gminy Haczów Jednostki Cele strategiczne / Cele szczegółowe Termin Źródło Szacunkowe koszty w tTys. PLN L.p. i podmioty Rodzaj działania / Inwestycje realizacji finansowania 2004 - 2005 2006 - 2010 2011 - 2015 realizujące 1 2 3 Podział zadań Uwagi Cel strategiczny 1: POPRAWA JAKOŚCI I OCHRONA ZASOBÓW ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO GMINY 1.1. Osiągnięcie zadawalającego stanu czystości wód powierzchniowych oraz zachowanie walorów przyrodniczych Gminy Haczów System kanalizacyjny Haczów 2015 700 100 100 System kanalizacyjny Jabłonica 2005 200 Dotacja z System kanalizacyjny Malinówka 2010 300 200 Funduszu ISPA, System kanalizacyjny Trześniów UG Haczów 2015 200 100 Środki własne System kanalizacyjny Buków 2010 100 Gminy System kanalizacyjny Wzdów 2015 300 100 200 Własne System kanalizacyjny Jasionów 2015 100 300 100 Dotacja z Funduszu Zmniejszenie stężeń substancji biogennych UG Haczów, 2006 - 2010 PHARE, Zawarte w zadaniach 1 wprowadzanych do zlewni Wisłoka Środki własne Gminy Cel strategiczny 2: ROZWÓJ I POPRAWA FUNKCJONOWANIA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ MAJĄCEJ WPŁYW NA JAKOŚĆ ŻYCIA MIESZKAŃCÓW I ŚRODOWISKO 2.1. Rozwój i poprawa funkcjonowania systemów wodociągowych gminy Ujęcie wody na Wisłoku z SUW, z siecią Dotacja z 2010 4 000 dla Haczowa funduszy ISPA, UG Haczów, Własne NFOŚiGW, Sieć wodociągowa dla gminy 2015 2 000 środki własne Cel strategiczny 3: RACJONALNE GOSPODAROWANIE ZASOBAMI SUROWCÓW 3.1. Identyfikacja problemów i harmonizowanie ochrony środowiska z planami wyższego rzędu i sektorowymi Organizacja szkoleń i konferencji Środki własne, UG Haczów, 2006 – 2015 2 2 2 Własne dotyczących gospodarki odpadami WFOŚiGW 37 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 4 Prowadzenie edukacji na temat segregacji odpadów u źródła Opracowywanie (aktualizowanie) POŚ Z PGO Propagowanie kompostowania odpadów organicznych we własnym zakresie Likwidacja „dzikich wysypisk” Zgłaszanie do WIOŚ przypadków niewłaściwego składowania odpadów przemysłowych Cel strategiczny 4: 1 1 1 1 1 1 2 2 2 8 RACJONALIZACJA GOSPODARKI ODPADAMI 4.1. Racjonalizacja gospodarki odpadami komunalnymi i niebezpiecznymi w strumieniu odpadów komunalnych 4.1.1. Przedsięwzięcia inwestycyjne Budowa GPZON 2004 - 2005 10 4.1.2. Przedsięwzięcia nieinwestycyjne Ciągła akcja edukacyjno – informacyjna, cykl szkoleń dla uczestników procesu 1 1 Środki własne, eliminacji azbestu PFOŚiGW, inne UG Haczów, 2006 – 2015 źródła Monitoring realizacji procesu eliminacji 1 1 PCB i azbestu Koszt eksploatacji GPZON Środki własne 12 12 Własne 1 Własne 1 12 38 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Największe nakłady do poniesienia będą konieczne w sołectwach nie skanalizowanych lub nie w pełni skanalizowanych, celem realizacji powyższego programu, w oparciu o fundusze własne i fundusze pomocowe. Realizacja powyższego trudnego programu pozwoli na ochronę wód powierzchniowych i podziemnych w wymaganym stopniu. W zakresie ochrony powietrza, ochrony przed hałasem nie przewiduje się nakładów finansowanych ze strony gminy. 39 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 5. OPRACOWANIA ŹRÓDŁOWE I LITERATURA. 1. Kondracki J., „Geografia fizyczna Polski” – PWN Warszawa, 1988 2. Folder „Powiat Brzozowski” – Starostwo Powiatowe w Brzozowie, 2003, 3. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Rzeszowie: „Stan środowiska w województwie podkarpackim w 2002 roku”, Rzeszów, 2003. 4. Stan Środowiska w Województwie Podkarpackim w 2001 r, Biblioteka Monitoringu, Rzeszów, 2002 r, 5. Wojewódzki Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami dla województwa podkarpackiego – Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego w Rzeszowie, 2003. 6. Wytyczne sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu lokalnym, Ministerstwo Środowiska, Warszawa, 2002. 7. Dyrektywa 92/271/(EWG)/EEC z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych, Sekretariat Pełnomocnika Rządu do Spraw Negocjacji o Członkostwo RP w Unii Europejskiej, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2000, 8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 20 lipca 2002 r w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych, (Dz. U. Nr 129, poz. 1108), 9. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002 r w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, (Dz. U. Nr 212, poz. 1799). 40 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów 6. ZAŁĄCZNIKI Załącznik. Nr. 1 Tabela. Nr 21. Wykaz zakładów korzystających z wód w zakresie zaliczonym do korzystania szczególnego na obszarze gminy Haczów, (wg wydanych pozwoleń wodnoprawnych) Pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód L.p. Korzystający z wód Decyzja Z dnia 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 GS„SCh” Haczów AWRSP Obiekt Haczów AWRSP Obiekt Haczów Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Haczowie Gmina Haczów – oczyszczalnia wiejska w Haczowie. Pozwolenie na eksploatację Gmina Haczów oczyszczalnia wiejska w Trześniowie Pozwolenie na eksploatację Gmina Haczów oczyszczalnia wiejska we Wzdowie Pozwolenie na eksploatację Zmiana pozwolenia Janusz Filak - Stacja Paliw w Jasionowie Rozum Czesław - Jasionów AWRSP Obiekt Trześniów Gmina Haczów – oczyszczalnia gminna w Haczowie Gmina Haczów – oczyszczalnia w Trześniowie GS„SCh” Haczów 29.07.1976 26.11.1980 31.05.1982 Termin Rodzaj ważności korzystania RLS-III-053/74/76 29.07.1996 Ws RL-V-7211/57/80 31.12.1990 Ws RL-V-7211/35/82 31.05.2002 Sb Znak 26.04.1983 GW-7211/36/83 26.04.2003 Ws 10.02.1995 20.03.2003 OS-II-6210/70/94 OS-6223/4/03 20.03.2013 Sb, Es 7.03.1995 OS-II-6210/13/95 20.03.2003 OS-6223/5/03 20.03.2013 Sb, Es 7.03.1995 21.01.2000 4.02.2000 OS-II-6210/14/95 OS-6210/35/99 OS-6210/37/99 7.03.2005 Sb, Es 6.04.1995 OS-II-6210/30/95 6.04.2005 So 31.10.1997 21.04.1982 OS-II-6210-2/5/97 31.10.2007 OS-6210/5/99 21.04.2009 Ws Ws, Ew 20.03.2003 OS-6223/4/03 20.03.2013 Komunalne 20.03.2003 OS-6223/5/03 20.03.2013 Komunalne 29.07.1976 RLS-III-053/74/76 29.07.1996 Ws OBJAŚNIENIA: Ws - pobór wody podziemnej ze studni Komunalne - odprowadzenie ścieków komunalnych Sb - odprowadzenie ścieków socjalno - bytowych, sanitarnych, bytowo gospodarczych, itp. So - odprowadzenie ścieków opadowych oraz wód opadowych i infiltracyjnych, itp. Ew - eksploatacja urządzeń wodnych służących do ujmowania wody podziemnej Es - eksploatacja urządzeń zabezpieczających wody przed zanieczyszczeniem Skróty nazw użytkowników oznaczają: AWRSP - Agencja Własności Rolnej Skarbu Administracyjno - Hodowlane w Krośnie GS „SCh” - Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” SKR - Spółdzielnia Kółek Rolniczych Państwa Gospodarstwo 41 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Haczów Załącznik. Nr. 2 Tabela nr 22. Wykaz Oczyszczalnie ścieków, które będą obsługiwały gminę w przyszłości L.p. Nazwa oczyszczalni Stan faktyczny 1 2 3 Oczyszczalnia ścieków w Haczowie Oczyszczalnia ścieków w Trześniowie Oczyszczalnia ścieków we Wzdowie Istniejąca Istniejąca Istniejąca 42
