ŚREDNIOWIECZE Polska: X-XV wiek. 966: Chrzest Polski Europa: od 476 r n.e: upadek Cesarstwa Rzymskiego. do XV wieku. Światopogląd: Teocentryzm Bóg w centrum uwagi Bóg to najważniejsza wartość, jest przyczyną i celem istnienia wszystkiego Cechą kultury średniowiecza był uniwersalizm: jednolity wzorzec kultury dominacja religii chrześcijańskiej, podporządkowanie Bogu Feudalizm: ustrój społeczny, polityczny, zależność poddaniczna, podział społeczeństwa Wiara i odwoływanie się do Boga w każdym dziele (anonimowe) "Bogurodzica": anonimowe i zarazem najstarsze zachowane polskie dzieło, którym jest tekst poetycki będacy modlitwą zbiorową, adresatem jest Maryja która chce przynieść ludziom Boga. Uniwersalizm, chrześcijaństwo trzyczęściowe przedstawienie osób świętych. Jan Chrzciciel oraz Maryja przekazują bogu modlitwę, jest to idea Posredniczenia. Motyw: Deesis czyli prośba/modlitwa, oraz motyw maryjny (Obraz Matki Boskiej). "Lament Świętokrzyski": monolog Maryji stojącej pod krzyżem, na którym wisi jej syn Jezus. Zaczyna ona od żałobnego przemówienia do ludzi, po czym wypowiada się wprost do Jezusa mówiąc, że to ona go wychowała a teraz nie może mu pomóc. Następnie ma żal do Anioła Gabriela, że nie otrzymała obiecanej radości a cierpienie. Na końcu zwraca się do matek, mówiącm, że nie życzy takiego bólu żadnej z nich. Motyw: Stabat Mater Dolorosa (Matka Boleściwa współuczestniczącą w męce swego Syna) oraz motyw Pasji (Cierpienie), mówiący o cierpieniu Pańskim. motyw Compassio (współcierpienie). "Rozmowa Mistrza Polikarpa Ze Śmiercią": Dialog pomiędzy Polikarpem a Śmiercią. W obliczu smierci Polikarp traci swą mądrośc, przez co zadaje banalne i bezsensowne pytania. Smierć ukazuje świat oddany jej działaniom pokazując nieograniczoną moc oraz to, że dla niej każdy jest równy bo umieranie dotyczy wszystkich i Purpurata z Kościoła i nędzarza. Motyw: Tańca smierci i jej makabrycznego obrazu Wzorce osobowe średniowiecze: Asceta: Człowiek odmawiający sobie przyjemności życiowych innych niż religia "Powieść o Świętym Aleksym" Władca: Bolesław Chrobry idealny władca Rycerz: "pieśń o Rolandzie" człowiek szlachetny nieustraszony bardzo szanowany
