KULTUROWE PODSTAWY FLORYSTYKI Przegląd epok FLORYSTYKA (bukieciarstwo) SZTUKA UKŁADANIA KWIATÓW I INNYCH ELEMENTÓW ROŚLINNYCH W RÓŻNORODNE KOMPOZYCJE (BUKIETY, WIĄZANKI, WIEŃCE, GIRLANDY ). SZTUKA ZNANA OD STAROŻYTNOŚCI, ROZWIJAŁA SIĘ W DWÓCH KIERUNKACH - DEKORACYJNYM (GŁÓWNIE W EUROPIE) I SYMBOLICZNYM (GŁÓWNIE W AZJI, A ZWŁASZCZA W JAPONII, TZW. IKEBANA ZNANA OD II WIEKU. FLORYSTA to osoba uprawiająca nowy kierunek sztuki FLORYSTA JEST ARTYSTĄ, KTÓRY POTRAFI PRZEKAZAĆ JAKIEŚ PRZESŁANIE. UMIE TAKŻE WYKONAĆ DUŻĄ KOMPOZYCJĘ PRZESTRZENNĄ, ZAARANŻOWAĆ CAŁE WNĘTRZE. FLORYSTA NIE TYLKO UKŁADA KWIATY W WIĄZANKĘ, ALE KOMPONUJE Z NICH MAŁE DZIEŁO SZTUKI. JEST WIĘC ARTYSTĄ. FLORYSTYKA TO SZTUKA UKŁADANIA WYKWINTNYCH KOMPOZYCJI KWIATOWYCH. FLORYŚCI WYSTAWIAJĄ SWOJE PRACE NIE W KWIACIARNIACH, LECZ W SPECJALNYCH GALERIACH. FLORYSTA TWORZY KOMPOZYCJE KWIATOWE ZARÓWNO Z KWIATÓW ŻYWYCH JAK I SUSZONYCH, WYKONUJE WIĄZANKI OKOLICZNOŚCIOWE Z OKAZJI NP. ŚLUBU, KOMUNII CZY CHRZCIN. POTRAFI ON RÓWNIEŻ STWORZYĆ DEKORACJE Z ROŚLIN SUSZONYCH LUB DONICZKOWYCH ORAZ KOMPOZYCJE MIESZANE. PODCZAS NAUKI SŁUCHACZE POZNAJĄ RODZAJE MATERIAŁÓW STOSOWANYCH WE FLORYSTYCE, ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PRZY KOMPONOWANIU BUKIETÓW ORAZ REALIZUJĄ WŁASNE POMYSŁY DEKORATORSKIE. STAROŻYTNOŚĆ Najstarszą rośliną(kwiatem) jest Róża(Rosa). Wiadomości o historii róż sięgają - dzięki pracom badawczym archeologów -do czasów dawno wymarłych narodów i starych kultur. Dzięki anglikowi Woolleyowi zawdzięczamy wiedzę o sumeryjskim królu Sargonie I, który to panował przed 5000 lat w mieście Ur, w kraju rozciągającym się między Eufratem i Tygrysem. Król ten z wyprawy wojennej na tereny dzisiejszej Turcji przywiózł do swej ojczyzny róże. Rzeczą pewną jest, że róże istniały wcześniej, niż król sumeryjski mógł je przywieźć do swego kraju. W historii państwa chińskiego ponad liczącej 3000 lat róża zajmuje zaszczytne miejsce wśród kwiatów. Pozyskiwano w Chinach olejek różany, który był przywilejem rządzących górnych warstw społecznych. Ludziom z gminu wolno było nosić tylko woreczki na ciele z suszonymi płatkami róż, jako środek chroniący przed złymi demonami. Uprawa róż była w starożytnych Chinach bardzo szanowanym i zyskownym zawodem. W świętych księgach Persów - Awesta, pojawia się róża po raz pierwszy w historii ludzkości jako symbol religijny. Również w Indiach i Syrii znaleziono dowody świadczące o kulcie róży. BAROK Od końca XVI wieku, cały XVII wiek i połowa XVIII wieku Bogaty w zdobnictwo, pomysłowe rozwiązania i symbolikę styl architektoniczny, malarski i literacki baroku z założenia opierał się na ignacjańskiej zasadzie applicatio sensuum, polegającej na wykorzystaniu ludzkiej zmysłowości do przekazania określonych treści (stąd figury świętych w ekstazie czy wyrazy uczuć skierowane do Chrystusa). - podkreślenie światła i przestrzeni, - dynamizm, - widoczne emocje, - oddziaływanie na zmysły odbiorcy, - zmiękczenie formy renesansu. W życiu dworskim ogrody stały niezbędnym wyposażeniem pałacu, stanowiąc jego dopełnienie programowe i przestrzenne. Podobnie jak układ budynku, kształtowano układ ogrodu tak, aby wyodrębnić w nim rozmaite wnętrza ogrodowe o różnym przeznaczeniu użytkowym Przedstawienia kwiatów Popularna tzw. „martwa natura” w której kwiaty często stanowiły główny temat dzieł malarskich. Tworzyli artyści specjalizujący się w malowaniu kwiatów. Jan Brueghel Starszy, Bouquet,1603 Popularne kwiaty Barwy: róż, biel, czerwień. Kwiaty: peonie, maki, lilie, zawilce, naparstnice, kanny, floksy, róże, dalie, powojniki, rączniki, irysy. zawilec wielki Rozwój sztuki ogrodniczej. Poszukiwanie nowych form roślinnych zwanych hybrydami. Nowe, egzotyczne okazy, przywożone z całego świata. Tulipany Znaczące miejsce w bukietach barokowych (szczególnie w Niderlandach). Atrakcyjna cecha tulipanów – rozszczepienie barw i postrzępienie płatków (efekt zawirusowania roślinnego w wyniku wegetatywnego rozmnażania roślin). Kompozycje Kwiaty, charakterystyczne dla baroku niderlandzkiego i flamandzkiego, układano również w metalowych lub kamiennych urnach. Jan van Huysum, Bukiet kwiatów w urnie, 1724 Kompozycje Popularny w baroku kształt owalu, Zwarte, ciężkie formy osadzone w efektownych, masywnych naczyniach, głównie ciężkich wazonach ze szkła, porcelany lub kamienia Symetria, Kompozycje mocno osadzone na trzonie bukietu, Bukiet zbudowany z roślin wysokich i ciężkich (malwy, naparstnice), wokół nich bogata, barwna, zróżnicowana masa kwiatów uzupełniona liśćmi. BAROK Uzupełnienie kompozycji Wypchane ptaszki, motyle, gniazdka, rzeźbione figurki, muszle, ślimaki. Kompozycje ustawiano na parapetach, zagłębieniach ścian, niszach, na tle luster dla zwiększenia efektu. ROKOKO Uważane czasem za końcową fazę baroku, w rzeczywistości zajęło wobec niego pozycję przeciwstawną. Sprzeciwiło się pompatycznemu ceremoniałowi, monumentalizmowi i oficjalnemu charakterowi stylu Ludwika XIV, skłaniając się ku większej kameralności, zmysłowości, wyrafinowaniu i pewnej sentymentalności. Odznaczało się lekkością i dekoracyjnością form, swobodną kompozycją, asymetrią i płynnością linii oraz motywami egzotycznymi (np. chińskimi). Styl rokokowy najsilniej rozwinął się we Francji i związany był głównie z życiem dworskim. Sanssousi, Poczdam pałac Zwinger w Dreźnie Kompozycje Mnóstwo dekoracji i ozdób, Miękkie linie, bibeloty, Asymetria, lekkość, Łagodne linie, Motywy chińskie i japońskie. Naczynia • Szklane, lekkie, kryształowe naczynia, • Chińskie wazy, • Rozpowszechnienie porcelany (również pod wpływem porcelany chińskiej). • Patery z alabastru i porcelany. Kompozycje o Aranżacje z maków, goździków, jaskrów, peonii i kobei. o Kwiaty o delikatnych postrzępionych płatkach. o Łączenie barw zimnych (błękity) z ciepłymi odcieniami żółci. KLASYCYZM Klasycyzm (z łac. classicus – doskonały, pierwszorzędny, wzorowy, wyuczony) – styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwołujący się do kultury starożytnych Rzymian i Greków. Styl ten nawiązywał głównie do antyku. Klasycyzm o Moda na stosowanie lśniących, srebrnych naczyń. o Wyrafinowane, eleganckie i wyszukane kompozycje kwiatowe. Styl „empire” we Francji o Nawiązanie do starożytnego Egiptu, Grecji i Rzymu, o Symbole władzy cesarza – Napoleona (lwy, sfinksy, konie, orły, łabędzie Kompozycje o Stosowanie jako naczyń alabastrowych urn, porcelanowych pater, mosiężnych waz oraz rogów obfitości, o Bogata ornamentyka z użyciem wzorów etruskich. Kompozycje kwiatowe o Kompozycje symetryczne najczęściej w kształcie trójkąta. o Duże ilości kwiatów – liście prawie niewidoczne o Łączenie kwiatów z owocami, głównie pigwami, winogronami, granatami oraz figami. Kompozycje kwiatowe o Ulubione kolory: zieleń, purpura, czerwień, błękit i róż, o Ulubione rośliny: róże, lilie, peonie, bez lilak, narcyzy, zawilce, kłosy zbóż, liście wawrzynu. o Użycie po raz pierwszy preparowanych liści i kwiatów. BIEDERMEIER Bieder – zacność, prawość, poczciwość Styl charakterystyczny dla kultury niemieckiej w latach 1815-1848 Występował głównie w Austrii i Niemczech Nawiązanie do stylu empire. BIEDERMEIER Głównym założeniem stylu było stwierdzenie, że jest to sztuka mieszczan dla mieszczan. Styl ten nigdy nie był dokładnie zdefiniowany, nie było żadnych manifestów programowych itp., dlatego zaliczenia dzieł sztuki do biedermeier w niektórych przypadkach jest problematyczne. Najbardziej wyraziście i powszechnie przejawiał się we wzornictwie wyposażenia wnętrz, sprzętów domowych, w tym w meblach. W tym przypadku nacisk położony był na użyteczność i wygodę projektowanych przedmiotów. BIEDERMEIER Preferowano jasne, pogodne barwy, zarówno w doborze gatunków drewna jak i ozdób. Zdobnictwo było umiarkowane, podporządkowane użytkowości sprzętu. Często wykonywano stoły o zaokrąglonych kształtach i opierające się na jednej nodze. Charakter wnętrz mieszkalnych w typie biedermeier cechowała intymność i zaciszność, częste użycie jasnych, zdobionych rysunkiem kwiatów lub pasami tapet. Kompozycje o W środku bukietu jeden rozwinięty kwiat (róża, peonia, goździk), o Pozostałe, drobne kwiaty (margaretki, różyczki, zawilce) ułożone w kręgach wokół punktu centralnego. Kompozycje o Niewielkie, zwarte bukiety w kształcie kopułki, o Bukiety wykończone u dołu kryzą z koronki, haftu, tiulu. Kompozycje o Końce łodyg, stanowiące rączkę wiązanki owijano wstążkami, o Wstążki luźno spływały w dół, o Bukiet zasuszano w całości. Rozwój stylu o Wiązanki czasem przypominały kształtem piramidy, o W latach 40 XIX wieku pojawiły się wiązanki o płaskiej, talerzowatej formie, o Stosowano główki kwiatów na drutach, całość, zamiast kryzą, spinano liśćmi. STYL MAKARTOWSKI styl makartowski sposób urządzenia wnętrza mieszkalnego, zwłaszcza w Niemczech w końcu XIX w., charakteryzujący się przeładowaniem meblami, obrazami, bibelotami Bukiet makartowski 2 poł. XIX wieku Nazwa od autora pomysłu, Hansa Makarta. Wprowadzenie przestrzeni do układów bukietowych, Bukiet makartowski o Naturalne formy kwiatów, o Głównie trawy, liście i pióra. SECESJA Styl w sztuce europejskiej ostatniego dziesięciolecia XIX wieku i pierwszego XX wieku, zaliczany w ramy modernizmu. Istotą secesji było dążenie do stylowej jedności sztuki dzięki łączeniu działań w różnych jej dziedzinach, a w szczególności rzemiosła artystycznego, architektury wnętrz, rzeźby i grafiki. Charakterystycznymi cechami stylu secesyjnego są: płynne, faliste linie, ornamentacja abstrakcyjna bądź roślinna, inspiracje sztuką japońską, swobodne układy kompozycyjne, asymetria, płaszczyznowość i linearyzm oraz subtelna pastelowa kolorystyka. o Faliste, płynne linie, o Ornamenty o formach abstrakcyjnych, o Stylizowane motywy roślinne i zwierzęce, o Swobodne, wyrafinowane układy kompozycyjne, o Wyjątkowa dekoracyjność. Naczynia o Bardzo zdobione naczynia ze szkła i porcelany (często stylizowane kwiaty i owady, słynne ważki). o Kobiety – kwiaty. o Francuskie wazony ze szkła Galle. Kompozycje o Ulubione kwiaty: powoje, lilie wodne, maki, nasturcje, o Rośliny o wijących się pędach, o Kwiaty łąkowe i dziko rosnące w lesie, chabry, fiołki, irysy, łopiany, groszki, pierwiosnki, o Dziewanna, macierzanka, cykoria, podróżnika, kasztanowiec, wyka. Kompozycje Przykład bukietu secesyjnego WSPOÓŁCZESNOŚĆ Powrót do natury, Wzbogacenie asortymentu roślin o importowane z całego świata, Stosowanie zmodyfikowanych materiałów roślinnych, Stosowanie nieroślinnych dodatków i akcesoriów. o Pojawiają się mody florystyczne, o Rozwija się technika bukieciarska, o Florysta: nastawiony na własny rozwój, wyraża swoją osobowość i kreatywność. o Styl hiszpański, o Styl skandynawski, o Styl polski, o Wpływ ikebany, o Chęć wywołania odpowiedniego wrażenia i nastroju, działanie na emocje.
