Zasady okreslania wiekow na podstawie daty

Zasady określania wieków na podstawie daty
Informacje wstępne
1) wiek = 100 lat
2) czas w historii dzielimy na okresy: przed naszą erą [p.n.e.] oraz naszą erę [n.e.]
3) w historii nie ma roku 0
4) daty zapisujemy cyframi arabskimi (np. 1792 r.), natomiast wieki – cyframi rzymskimi (np. XX w.)
5) wiek zapisujemy skrótem w., np. XVI w.
6) wiek dzieli się na dwie połowy, np. 1133 r. – 1. poł. XII w.; 708 r. p.n.e. – 2. poł. VIII w. p.n.e.
Zasady określania wieków
1) data jednocyfrowa, dwucyfrowa lub rok 100 = zawsze będziemy mieć I w., np.
6 r. – I w.
79 r. – I w.
8 r. p.n.e. – I w. p.n.e.
44 r. p.n.e. – I w. p.n.e.
100 r. – I w.
100 r. p.n.e. – I w. p.n.e.
2) data trzycyfrowa lub czterocyfrowa: odkreślamy dwie ostanie cyfry i:
a) jeśli liczba po prawej stronie jest > 0, wówczas do liczby po lewej stronie dodajemy 1, np.
13|64 r., to 64 > 0, czyli 13 + 1 = 14
1364 r. – XIV w.
4|02 r., to 2 > 0, czyli 4 + 1 = 5
402 r. – V w.
12|32 r. p.n.e., to 32 > 0, czyli 12 + 1 = 13
1232 r. p.n.e. – XIII w. p.n.e.
2|78 r. p.n.e., to 78 > 0, czyli 2 + 1 = 3
278 r. p.n.e. – III w. p.n.e.
b) jeśli liczba po prawej stronie jest = 0, wówczas wiek pozostaje taki sam jak liczba po lewej stronie, np.
17|00 r. – XVII w.
16|00 r. p.n.e. – XVI w. p.n.e.
6|00 r. – VI w.
3|00 r. p.n.e. – III w. p.n.e.
3) określanie połowy wieku = zawsze patrzymy na całą datę
Daty n.e. – im data wyższa liczbowo, tym późniejsze wydarzenie, np. wybuch II wojny światowej w 1939 r.
nastąpił później niż trzeci rozbiór Polski w 1795 r.
Daty p.n.e. – im data wyższa liczbowo, tym wcześniejsze wydarzenie, np. pierwsze igrzyska olimpijskie
w 776 r. p.n.e. odbyły się wcześniej niż legendarne założenie Rzymu w 753 r. p.n.e.
a) daty n.e.: sto lat dzielmy na dwie połowy [w określonym przedziale czasu, np. lata 1401–1500 = XV w., to
daty znajdujące się w przedziale 1401–1450 będą należeć do 1. poł. XV w., natomiast daty znajdujące się
w przedziale 1451–1500 będą należeć do 2. poł. XV w.].
Przykłady:
984 r. – data znajduje się w przedziale po roku 950, więc jest to 2. poł. X w.
1921 r. – data znajduje się w przedziale do roku 1950, więc jest to 1. poł. XX w.
b) daty p.n.e.: sto lat dzielmy na dwie połowy [w określonym przedziale czasu, np. lata 800–701 p.n.e.
= VIII w. p.n.e., to daty znajdujące się w przedziale 800–751 p.n.e. będą należeć do 1. poł. VIII w. p.n.e.,
natomiast daty znajdujące się w przedziale 750–701 p.n.e. będą należeć do 2. poł. VIII w. p.n.e.].
Przykłady:
1378 r. p.n.e. – data znajduje się w przedziale do roku 1351, więc jest to 1 poł. XIV w. p.n.e.
505 r. p.n.e. – data znajduje się w przedziale do roku 501, więc jest to 2. poł. VI w. p.n.e.
Aby łatwiej zapamiętać określanie połowy wieku p.n.e., zawsze warto zrobić zestawienie
dat: na „zasadzie przeciwieństwa dat i er”, np. 1784 r. (2. poł. XVIII w.) i 1784 r. p.n.e.
(1. poł. XVIII w. p.n.e.); 801 r. (1. poł. IX w.) i 801 r. p.n.e. (2 poł. IX w. p.n.e.).
Imię i nazwisko:
Klasa:
Data
1772 r.
444 r.
1466 r.
1100 r.
2000 r.
1364 r.
172 r.
1133 r.
1900 r.
3000 r. p.n.e.
1222 r.
1111 r.
234 r.
1050 r.
314 r.
777 r.
2014 r.
30 r.
538 r.
23 r. p.n.e.
79 r.
612 r.
1320 r.
1984 r.
509 r. p.n.e.
500 r.
480 r. p.n.e.
1800 r.
1025 r.
451 r.
1450 r.
300 r. p.n.e.
1273 r.
1400 r.
8 r.
200 r.
1 r.
48 r. p.n.e.
966 r.
732 r.
350 r.
1587 r.
1791 r.
550 r.
805 r.
134 r.
175 r. p.n.e.
1525 r.
563 r.
298 r.
Wiek
Połowa
Imię i nazwisko:
Klasa:
Data
590 r.
1500 r.
999 r.
59 r. p.n.e.
1092 r.
631 r.
100 r.
1583 r.
272 r.
812 r.
1830 r.
997 r.
460 r.
44 r.
3500 r. p.n.e.
385 r.
1386 r.
146 r. p.n.e.
1492 r.
301 r.
1 r. p.n.e.
207 r.
1578 r.
423 r.
1945 r.
1444 r.
1200 r.
1795 r.
2001 r.
450 r. p.n.e.
1370 r.
1612 r.
168 r.
1008 r.
111 r.
1683 r.
800 r.
1863 r.
515 r.
1000 r.
17 r.
1122 r.
79 r. p.n.e.
1300 r.
156 r.
1410 r.
1920 r.
476 r.
392 r.
612 r. p.n.e.
Wiek
Połowa