Olsztyńska Szkoła Wyższa Im. Józefa Rusickiego Wydział Pedagogiczny w Olsztynie Studia Podyplomowe w zakresie Geografii Mgr Irena Kamińska „Francja – kraj pełen różnorodności.” Praca Dyplomowa pod kierunkiem mgr Heleny Kościuk Białystok 2004 1 Spis treści 2 2. Wstęp. Polska szkoła po reformie w 2000 roku zmieniła się nie tylko z uwagi na sferę organizacyjną i programową, lecz także ze względu na wykorzystywane przez nauczycieli metody i formy pracy z uczniem. Co raz częściej odchodzi się od tak zwanych metod podających, na korzyść metod aktywizujących. Słuszność takiego zwrotu jest uzasadniona. Potwierdzają to moje doświadczenia zawodowe, które przedstawię w poniższej pracy dyplomowej. Już Okoń stwierdził, że „współczesna szkoła zbytnio faworyzuje pamięć, niedostatecznie natomiast rozwija zdolność obserwacji, myślenia i wyobraźnię”. Stosowanie metod aktywnych w pracy z dzieckiem pozwala na pełny rozwój ucznia poprzez samodzielne działanie. „Zamiast gotowej informacji uczeń powinien otrzymać pytania i pomoc w poszukiwaniu odpowiedzi” na lekcji. To sprzyja przyjmowaniu przez dziecko odpowiedzialności za proces własnego uczenia się. Dokonując wyboru ( lub uczestnicząc w nim ) jaką wiedzę i umiejętności posiądzie i w jaki sposób do niej dojdzie, uczeń staje się współodpowiedzialny także za efekt podjętych wysiłków. A „emocjonalne zaangażowanie uczniów budzi wśród nich motywację do pracy i zainteresowanie przedmiotem”. Metody aktywizujące pozwalają także na nowe podejście do głównych uczestników procesu nauczania – uczenia się. Uczeń jest traktowany podmiotowo – jako odrębna osoba, jednostka o zindywidualizowanych możliwościach uczenia się. Nauczyciel zaś jest katalizatorem – osobą wspomagającą, stwarzającą uczniowi okazję do samodzielnego zdobywania wiedzy, skłania do aktywności i zaangażowania, wspiera w niezależnym myśleniu, gromadzi i udostępnia pomoce naukowe, stanowi główne źródło wiedzy dla ucznia, jest doradcą, którego głos jest ważny, ale nie najważniejszy. Ważnym aspektem w efektywnym stosowaniu metod aktywizujących jest dobór właściwej metody pracy na lekcji. Każdy nauczyciel powinien kierować się w tym następującymi czynnikami: założonymi do osiągnięcia na lekcji celami, wiekiem uczniów, poziomem posiadanej przez niego wiedzy już na starcie, bazą dydaktyczną szkoły, możliwościami merytorycznymi samego nauczyciela. Głównym zadaniem mojej pracy dyplomowej jest przedstawienie propozycji scenariusza lekcji geografii. Wybrałam długoterminowy projekt ( realizowany przez trzy tygodnie ), dotyczący jednego z państw europejskich - Francji. Składał się na niego: konkurs na album pt. „Flora Francji jako przykład roślinności śródziemnomorskiej” lub prospekt 3 reklamowy pt. „Osobliwości przyrodnicze i kulturowe Francji” oraz lekcja na temat: „Francja – kraj o urozmaiconej florze i faunie”. We wstępie wspominam o aktywnych metodach nauczania z uwagi na to, iż projekt jest jedną z takich form pracy z uczniem. Chciałam wskazać zalety metod aktywizujących, kryteria doboru tych form pracy do danej jednostki lekcyjnej. Na zakończenie, przedstawię wyniki projektu – „Francja – kraj pełen różnorodności” prezentowanego w pracy dyplomowej. 4 3. Rozdział I. 3. Prezentacja scenariusza projektu. 3a. Temat projektu. „Francja – kraj pełen różnorodności”. 3b. Przedmiot. Zadania zawarte w projekcie zostały zrealizowane na lekcjach geografii. 3c. Poziom nauczania. Projekt został zrealizowany wśród uczniów gimnazjum. 3d. Czas trwania. Projekt był realizowany przez trzy tygodnie, od momentu ogłoszenia konkursu do jego rozstrzygnięcia i przeprowadzenia lekcji w klasach. Składały się na niego także regularne spotkania z uczniami biorącymi udział w konkursie. Celem było: kierowanie pracami przy przygotowaniach uczniów do wykonania albumów lub prospektów reklamowych oraz analiza realizacji zaplanowanych działań. 3e. Zakres treści. Planując zadania do realizacji w projekcie chciałam by uczniowie zdobyli wiadomości dotyczące poniższych treści: - położenie geograficzne Francji - wielkość powierzchni kraju - ukształtowanie powierzchni Francji - symbole narodowe - przynależność do organizacji międzynarodowych np.: NATO, Unia Europejska - klimat Francji – strefy klimatyczne, w których leży Francja 5 - gleby Francji - flora i fauna Francji – ciekawe gatunki - zależności flory od warunków klimatycznych - historia Francji widziana poprzez zabytki. 3f. Cele ogólne. Konstruując scenariusz przyświecały mi poniższe cele do realizacji: - rozbudzanie aktywności wśród uczniów, zaangażowania w wykonywanie zaplanowanych czynności - wdrażanie uczniów do samodzielnego zbierania i przetwarzania informacji - wskazanie dla ucznia dodatkowych źródeł informacji w postaci: literatury naukowej, nowoczesnych technik informatycznych, encyklopedii multimedialnych - wyrabianie umiejętności sprawnego komunikowania się z kolegami w grupie i nauczycielem kierującym pracą - wskazanie dróg zdrowej rywalizacji. 3g. Operacyjne cele szczegółowe. Przygotowując się do zajęć, każdy nauczyciel powinien zastanowić się, co chce osiągnąć po przeprowadzeniu lekcji. Musi zaplanować, jakie nowe umiejętności ma posiąść jego uczeń, i w jaki zakres nowej wiedzy go wyposaży. Konstruując tak zwane cele operacyjne osiąga swoje założenia. Ja zaplanowałam, że mój uczeń: * Zdobędzie wiadomości i je zapamiętania; o tym będzie świadczyć to, ie: - określi położenie geograficzne Francji, wskaże je na mapie - wymieni i wskaże państwa sąsiadujące z Francją, wody oblewające terytorium tego państwa - wymieni organizacje międzynarodowe, do których należy Francja - zdefiniuje pojęcie klimatu, wymieni składniki pogody - wymieni przykładowe gatunki roślin i zwierząt występujących na obszarze Francji ( po pięć gatunków ). 6 * Zrozumie zdobyte wiadomości; o tym będzie świadczyć to, że: - wyjaśni związek między klimatem i rodzajem gleb a roślinnością na podstawie flory Francji - zilustruje przykładami różnice między klimatem Polski i Francji, ich związek z różnicami i podobieństwami w szacie roślinnej państw - wyjaśni na podstawie przykładów pojęcie endemitu. * Posiądzie umiejętności: - porównywania warunków klimatycznych i glebowych między Polską i Francją - określania, przynależności do stref klimatycznych Polski i Francji oraz opisywania tych stref klimatycznych - charakteryzowania szaty roślinnej Francji, ukazując jej przynależność strefową - poszukiwania i segregowania informacji, korzystania z literatury dodatkowej i Internetu - konstruowania planu i wykonania prospektu pt. „Osobliwości przyrodnicze i kulturowe Francji” lub albumu - „Flora Francji jako przykład roślinności śródziemnomorskiej”. * Wykaże się postawą: - zachowuje ład i porządek na lekcji podczas pracy w grupach - wykazuje się obowiązkowością i solidnością w wykonywaniu pracy samodzielnej - charakteryzuje go systematyczność i sumienność w dotrzymywaniu ustalonych terminów konsultacji podczas wykonywania pracy - jest aktywny i twórczy w swoim działaniu - dostrzega różnorodność organizmów żywych - zauważa różnice i bogactwo dziedzictwa kulturowego krajów Europy. 3h. Typ lekcji. Jednostka lekcyjna towarzysząca projektowi z uwagi na swą lokalizację w programie to: - lekcja poświęcona opracowaniu nowego materiału – lekcja poznawcza o Francji - lekcja powtórzeniowa – przypomnienie wiadomości o położeniu geograficznym, klimacie, glebach. 7 3i. Metody pracy. Aby zrealizować założone cele należy wykorzystać poniższe formy pracy z uczniem: - praca indywidualna uczniów – polega na zbieraniu informacji i materiałów dotyczących Francji ( portfolio ) - miniprojekt wykonywany w parach pod kierunkiem nauczyciela – wykonanie prospektu pt. „Osobliwości przyrodnicze i kulturowe Francji” lub albumu – „Flora Francji jako przykład roślinności śródziemnomorskiej”. Podjętym przez ucznia czynnościom towarzyszą konsultacje z nauczycielem w zależności od potrzeby samego ucznia. Celem spotkań jest zaplanowanie działań, konstrukcji wypowiedzi ucznia ( prospektu lub albumu ), analiza zawartości merytorycznej pracy ucznia, zaproponowanie literatury dla ucznia - praca w grupach na lekcji pt.: „Francja – kraj o urozmaiconej florze i faunie.” – wykorzystanie map i literatury dodatkowej, zebranych pomocy; prezentacja wyników pracy wykonanej w czasie lekcji - karty pracy; ocena prac konkursowych. 3j. Literatura dla ucznia. W czasie przygotowań do: wykonania prac oraz do lekcji uczeń korzysta z literatury: - „Atlas geograficzny – Polska i świat” - „Rocznik statystyczny” - „Państwa zjednoczonej Europy – Francja” – broszura - J. Baszkiewicz „Francja” - J. Baszkiewicz „Historia Francji” - L. Swaszewicz „Francja” - przewodniki turystyczne zdobyte samodzielnie w biurach podróży 3k. Środki dydaktyczne. Na lekcji należy wykorzystać poniższe pomoce naukowe: - karta pracy - mapy nr. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 - atlas - kserokopie zebranych wiadomości - prace uczniów, portfolio - dodatkowa literatura dla grup, np. słownik 8 3l. Tok wykonania projektu i lekcji. * Ogłoszenie i przygotowania do konkursu. A - zbieranie informacji i przedmiotów mających związek z Francją ( książki, przewodniki, pocztówki, bibeloty ) w celu zaprezentowania ich na lekcji podsumowującej; praca ma charakter indywidualny - portfolio B - stopniowe ( krok po kroku, zgodnie z harmonogramem konsultacji z nauczycielem ) wykonanie prospektu lub albumu w dwuosobowych zespołach: * prospekt reklamowy pt. „Osobliwości przyrodnicze i kulturowe Francji”, w którym uczeń prezentuje ciekawostki przyrodnicze lub zabytki kultury ludzkiej, minimum 10 prezentacji. * album pt. „Flora Francji jako przykład roślinności śródziemnomorskiej” – zaprezentowanie około 10 gatunków C – prezentacja przygotowanych prac uczniowskich podczas lekcji podsumowującej – rozstrzygnięcie konkursu, prace ocenia dwóch nauczycieli i uczniowie. * Konsultacje z nauczycielem. W ramach przygotowań do wykonania prac uczniowskich odbywać się będą konsultacje z nauczycielem, co tydzień w wyznaczonych godzinach dogodnych dla każdej ze stron; w dwóch terminach: A – zaplanowanie kolejnych działań podczas wykonywania pracy B - analiza podjętych działań, ocena postępów pracy ( wstępu, rozwinięcia ). * Rozstrzygnięcie konkursu. Na koniec trzytygodniowego okresu wpływają prace, które są oceniane przez dwóch nauczycieli. Najlepsze prace są zaprezentowane klasie podczas lekcji, wystawione w gablocie dla obserwatorów a także podczas prezentacji szkoły w obecności dyrektora. Prace oceniają również uczniowie. * Fazy lekcji. W ramach projektu odbywa się lekcja pt.: „Francja – kraj o urozmaiconej florze i faunie”, zgodnie z poniżej przebiegającymi fazami: 9 A – Nawiązanie do nowego tematu lekcji: - Prezentacja przez nauczyciela fragmentu wiersza o tematyce przyrodniczej, którego autorem jest jeden z francuskich poetów. B – Omówienie nowego tematu lekcji: - Praca w grupach zgonie z zadaniami w karcie pracy dla ucznia – uczniowie wykonują zadania wykorzystując literaturę: atlas, podręcznik, przygotowane wcześniej przez uczniów i nauczyciela wiadomości na temat: * położenie geograficzne * państwa sąsiadujące * symbole narodowe * organizacje międzynarodowe * klimat, strefy klimatyczne * związek stref klimatycznych z roślinnością * rodzaje gleb * przykłady gatunków roślin i zwierząt * zróżnicowanie gatunkowe między Polską a Francją * zabytki Francji - Prezentacja przez liderów grup wyników pracy, sprawdzenie poprawności wykonania poleceń w karcie pracy, która będzie notatką z lekcji. Każda z grup przedstawia tylko jedno z zadań z karty pracy, zgodnie z wybranym przez nauczyciela kluczem. C – Integracja wiadomości: - Na podstawie zdobytych informacji uczniowie oceniają zgromadzone albumy i prospekty. Wybierają najlepszą ich zdaniem pracę zgłoszoną na konkurs, która spełnia zarówno kryteria formalne jak i merytoryczne. 10 4. Rozdział II. 4. Karta pracy dla ucznia. 4a. Wzór karty pracy. 1. Na podstawie mapy w atlasie ( str. 7 ) oraz Kserokopii nr 1, określ położenie geograficzne Francji oraz powierzchnię: a. półkula ……………………… b. kontynent ……………………… c. wody oblewające Francję: - ocean ……………………………… - morze ……………………………… d. wielkość powierzchni ……………………………….. 2. W atlasie na stronie 105 znajdziesz mapę fizyczną przedstawiającą ukształtowanie powierzchni Francji. Odszukaj i wypisz: a. niziny …………………………………………………………. b. wyżyny ……………………………………………………………….. c. łańcuchy górskie ………………………………………………………………. 3. Na Mapie nr 1 podpisz państwa sąsiadujące z Francją, wykorzystaj do tego celu mapę w atlasie na stronie 90. 4. Posługując się atlasem i innymi źródłami wiadomości wykonaj poniższe polecenia. Samodzielnie odszukaj potrzebne Ci dane w dostępnych pomocach leżących na stole. a. język narodowy jakim posługują się Francuzi ………………………………… b. rodzina do jakiej należy ten język …………………………………….. c. wyznanie większości Francuzów ………………………………………… d. symbole narodowe: - hymn państwowy …………………………………………………….. - flaga narodowa ( pomaluj odpowiednimi barwami prostokąt symbolizujący flagę ) 11 e. organizacje międzynarodowe do których przynależy Francja, skróty tych organizacji ( pomocą będzie dla Ciebie Kserokopia nr 2 oraz mapy w atlasie strona 30, 32, 97 ): …………………………………………………………… - ………………. …………………………………………………………… - ………………. …………………………………………………………… - ………………. …………………………………………………………… - ………………. …………………………………………………………… - ………………. 5. Wykonaj polecenia: a. Pomaluj mapkę stref klimatycznych Francji – Mapa nr 2 i 3, sporządź do niej właściwą legendę ( jaki kolor odpowiada jakiej strefie klimatycznej ). Skorzystaj z mapy na stronie 8 w atlasie. b. Wśród wykresów ( Kserokopia nr 3 ) przedstawiających przebieg temperatur i opadów w ciągu roku, wybierz te, które charakteryzują klimat Francji. Wytnij je i wklej poniżej. 6. Na podstawie mapy na stronie 87 odczytaj, jaki typ gleby przeważa na obszarze Francji. Są to gleby ………………………………,……………………………………… ………………………………………,…………………………………………… 7. Na podstawie dotychczas zdobytych informacji oraz mapy na stronie 87 pomaluj we właściwy sposób Mapę nr 4, przedstawiającą strefy roślinności Francji. Sporządź legendę do mapy. Uzupełnij tabelkę, w której zbierzesz wszystkie wiadomości dotyczące klimatu, gleb oraz roślinności Francji. 12 Strefa klimatyczna Strefa roślinna Typ gleby 8. Na podstawie przygotowanych przez siebie informacji i dostępnych na lekcji źródeł wymień po pięć przykładów gatunków roślin i zwierząt żyjących na obszarze Francji. Rośliny Zwierzęta 9. W jakiej strefie klimatycznej leży Polska, jaka strefa roślinna występuje na obszarze naszego kraju. a. strefa klimatyczna …………………………………………………… b. strefa roślinna ……………………………………………………….. 10. Na podstawie zebranych wcześniej informacji oraz leżących przed Tobą pocztówek, zdjęć wymień kilka przykładów zabytków lub ciekawych miejsc Francji. Zlokalizuj je na Mapie nr 1. ( Wykorzystaj mapę w atlasie na stronie 107 ) 13 4b. Uzupełniona karta pracy. 1. Na podstawie mapy w atlasie ( str. 7 ) oraz Kserokopii nr 1, określ położenie geograficzne Francji oraz powierzchnię: a. półkula: północna, wschodnia, zachodnia, lądowa b. kontynent: Europa ( Zachodnia ) c. wody oblewające Francję: - ocean: Ocean Atlantycki - morze: Morze Śródziemne d. wielkość powierzchni: 547030 km* ( 551,5 tyś km* ) ( stolica – Paryż, podział administracyjny – 96 departamentów w 22 regionach administracyjnych oraz 4 departamenty zamorskie: Gujana Francuska, Gwadelupa, Martynika, Reunion; 3 terytoria zamorskie: Nowa Kaledonia, Polinezja Francuska, Wallis i Futura; 2 terytoria o statusie specjalnym: Majotta, Sant – Pierze i Miquelon, wyspy na M. Śródziemnym: Korsyka i 20 małych ) 2. W atlasie na stronie 105 znajdziesz mapę fizyczną przedstawiającą ukształtowanie powierzchni Francji. Odszukaj i wypisz: a. niziny ( zajmują ponad 0,5 powierzchni kraju, są płaskie i pagórkowate leżą do 200 m n p m ) jest to Nizina Francuska na którą składa się: Nizina Flandryjska ( na pn. – wsch. ) Basen Paryski ( na pn. ) Masyw Armorykański ( pn. – zach. ) Basen Akwitański ( pd. – zach. ) b. wyżyny: największą krainą geograficzną jest teren wyżynny – Masyw Centralny z licznymi stożkami wygasłych wulkanów do 1885 m n p m, częścią jest W. Limousin c. łańcuchy górski: Niskie pasma: Pasmo Sewennów Pasmo Vivarais Pasmo Ardenów Pasmo Wogezów ( do 1423 m n p m ) 14 Góry wysokie: Alpy ( Mont Blanc - 4807 m n p m ) Jura ( Cret de la Neige – 1718 m n p m ) Pireneje ( Vignemale – 3298 m n p m ) 3. Na Mapie nr 1 podpisz państwa sąsiadujące z Francją, wykorzystaj do tego celu mapę w atlasie na stronie 90. Andora ( Andora, 60 km ) Hiszpania ( Madryt, 623 km ) Belgia ( Bruksela, 620 km ) Luksemburg ( Luksemburg, 73 km ) Niemcy ( Berlin, 451 km ) Szwajcaria ( Berno, 573 km ) Włochy ( Rzym, 488 km ) Księstwo Monako ( Monako, 4 km ) 4. Posługując się atlasem i innymi źródłami wiadomości wykonaj poniższe polecenia. Samodzielnie odszukaj potrzebne Ci dane w dostępnych pomocach leżących na stole. a. język narodowy jakim posługują się Francuzi: język francuski b. rodzina do jakiej należy ten język: języki romańskie c. wyznanie większości Francuzów: chrześcijaństwo – katolicyzm d. symbole narodowe: - hymn państwowy: „Marsylianka” - flaga narodowa ( pomaluj odpowiednimi barwami prostokąt symbolizujący flagę ) GRANAT CZERWIEŃ BIEL e. organizacje międzynarodowe do których przynależy Francja, skróty tych organizacji ( pomocą będzie dla Ciebie Kserokopia nr 2 oraz mapy w atlasie strona 30, 32, 97 ): 15 1. Organizacja Narodów Zjednoczonych – ONZ ( agendy: UNESKO, FAO, UNICEF, Między Narodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy, Międzynarodowa Organizacja Zdrowia… ) 2. Światowa Organizacja Handlu – WTO 3. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju – OECD 4. Unia Europejska – UE 5. Grupa Siedmiu - G - 7 5. Wykonaj polecenia: a. Pomaluj mapkę stref klimatycznych we Francji – Mapa nr 2 i 3, sporządź do niej właściwą legendę ( jaki kolor odpowiada jakiej strefie klimatycznej ). Skorzystaj z mapy na stronie 8 w atlasie. III – strefa klimatów podzwrotnikowych ( kolor żółty ), to jest klimat podzwrotnikowy pośredni IV – strefa klimatów umiarkowanych ( kolor zielony ), to jest klimat umiarkowany wybitnie morski i morski b. Wśród wykresów ( Kserokopia nr 3 ) przedstawiających przebieg temperatur i opadów w ciągu roku, wybierz te, które charakteryzują klimat Francji. Wytnij je i wklej poniżej. Wykres trzeci ilustruje ilość opadów i przebieg temperatury w klimacie podzwrotnikowym Wykres drugi ilustruje ilość opadów i przebieg temperatury w klimacie umiarkowanym 6. Na podstawie mapy na stronie 87 odczytaj, jaki typ gleby przeważa na obszarze Francji. Są to gleby ( zgodnie z zaobserwowaną na mapie powierzchnią występowania ): 1. brunatne i płowe 2. brązowe i szarobrązowe ( cynamonowe ) 3. bielicowe oraz: inicjalne skaliste i mady rzeczne 16 7. Na podstawie dotychczas zdobytych informacji oraz mapy na stronie 87 pomaluj we właściwy sposób Mapę nr 4, przedstawiającą strefy roślinności Francji. Sporządź legendę do mapy. Kolor brązowy – roślinność śródziemnomorska, lasy twardolistne i zarośla krzewiaste typu makia ( południowa część kraju ) Kolor zielony – lasy liściaste i mieszane strefy umiarkowanej ( prawie cała powierzchnia kraju ) Kolor szary – roślinność wysokogórska ( na terenie Alp, to roślinność astrefowa) Kolor ciemno zielony – lasy iglaste strefy umiarkowanej ( na obrzeżach terenów górskich Alp ) Uzupełnij tabelkę, w której zbierzesz wszystkie wiadomości dotyczące klimatu, gleb oraz roślinności Francji. Strefa klimatyczna Typ gleby Strefa roślinna Strefa podzwrotnikowa Brązowe i cynamonowe Roślinność śródziemnomorska Strefa umiarkowana Brunatne i płowe Las liściasty i mieszany strefy umiarkowanej Strefa umiarkowana Inicjalne skaliste Roślinność umiarkowanej strefy Strefa umiarkowana Inicjalne skaliste, Las iglasty brunatne i płowe umiarkowanej strefy 8. Na podstawie przygotowanych przez siebie informacji i dostępnych na lekcji źródeł wymień po pięć przykładów gatunków roślin i zwierząt żyjących na obszarze Francji. 17 Rośliny Mirty Oliwki Melisa Cyprysy Wrzosy Cedr Dąb korkowy Kasztan jadalny Lawenda rozmaryn Oleander Zwierzęta Jeleń Łoś Węże Jaszczurki Pajęczaki Owady – cykady Daniele Muflony Żbik Wilk 9. W jakiej strefie klimatycznej leży Polska, jaka strefa roślinna występuje na obszarze naszego kraju. a. strefa klimatyczna: strefa umiarkowana przejściowa b. strefa roślinna: lasy liściaste i mieszane strefy umiarkowanej 10. Na podstawie zebranych wcześniej informacji oraz leżących przed Tobą pocztówek, zdjęć wymień kilka przykładów zabytków lub ciekawych miejsc Francji. Zlokalizuj je na Mapie nr 1. ( Wykorzystaj mapę w atlasie na stronie 107 ) Łuk Tryumfalny Zamki nad Loarą Wieża Aifla * - pogrubionym drukiem są zapisane informacje, które powinny się znaleźć w karcie pracy każdego ucznia W uzupełnionej karcie pracy zawarłam dodatkowe informacje ważne dla pełniejszej znajomości Francji, są one niewytłuszczone. 18 5. Rozdział III. 5. Podsumowanie. W okresie trwania projektu odbywały się konsultacje z nauczycielem - co tydzień w dwóch terminach. Celem było zaplanowanie kolejnych etapów konstruowania pracy oraz analiza zawartości merytorycznej napisanych już fragmentów. Po trzytygodniowym okresie przygotowań nastąpiła faza podsumowania podjętych działań i zdobytej wiedzy. Rozstrzygnęłam konkurs na najlepiej przygotowany ( pod względem merytorycznym i estetycznym ) album lub prospekt oraz przeprowadziłam lekcję. Zebrałam 11 prac, z których na najwyższe wyróżnienie zasłużył album „Flora Francji jako przykład roślinności śródziemnomorskiej” wykonany przez uczennicę klasy I L, Annę Kierznowską. Praca została nagrodzona: oceną celującą w dzienniku wyróżnieniem uczennicy na forum klasy i w obecności wychowawcy uwiecznieniem autorki i jej pracy na zdjęciu do archiwum pracowni pozostawieniem pracy w zbiorach pracowni do wykorzystania na lekcjach w innych klasach. Prace innych uczniów także były nagrodzone ocenami do dziennika i zdeponowane w pracowni jako środek dydaktyczny. Wykorzystano je w trakcie lekcji podsumowującej jako źródło wiedzy pomocne w wykonywaniu zadań z karty pracy. Ważną nagrodą było wystawienie prac w czasie trwania Prezentacji Szkół w dniu 31.05.2001 r. Były one dowodem wykorzystywania na lekcjach metod aktywnych w pracy z uczniem w Publicznego Gimnazjum nr 18. ( istnienie prac potwierdzają zdjęcia dołączone do „Pracy Dyplomowej” ). W fazie końcowej projektu odbyła się lekcja na temat: „Francja – kraj pełen różnorodności”. Zajęcia zakończył wybór przez uczniów, ich zdaniem najlepszej pracy. Uczniowie wskazali, jako najlepszą pracę – album Ani ( wybór zgodny z naszym - nauczycieli ). 19 6. Rozdział IV. 6. Wnioski. Wyniki pracy metodami aktywizującymi, jakie wykorzystałam, aby zrealizować założone w projekcie cele, zaskoczyły mnie bardzo pozytywnie. Zgadzam się ze wszystkimi zaletami metod aktywnych wykazywanymi przez teoretyków dydaktyki. Twierdzą oni, że: - stosując te metody wzrasta aktywność i zaangażowanie uczniów w pracę - rozbudzana jest w uczniu chęć samodzielnego dojścia do wiedzy i jego naturalna ciekawość - zdobyta samodzielnie wiedza jest trwalsza i zostaje w uczniu dłużej - uczeń pracując samodzielnie czuje się dowartościowany, bo wykorzystuje wiadomości, które już posiada – one stanowią bazę wyjściową do dalszej edukacji - uczeń odczuwa satysfakcję z samodzielnego dojścia do prawd – staje się badaczem - uczeń chętniej wraca do zdobytych wiadomości i umiejętności ( powtarza ) - uczeń chętnie poszukuje informacji w różnych źródłach wiedzy, sięga po nowe źródła informacji: Internet, encyklopedia multimedialna jak i po sprawdzone: słownik, encyklopedia - uczniowie są bardziej otwarci na innych i wiedzę - uczeń potrafi współpracować w grupie, mobilizować się nawzajem do pracy - uczy się odpowiedzialności za siebie i pozostałych członków zespołu - uczeń potrafi przed grupą wypowiedzieć swoje zdanie i bronić go - wzbogaca i udoskonala własne słownictwo, poprawnie buduje wypowiedzi ustne i pisemne - wzbogaca swój zmysł estetyczny. 20 7. LITERATURA Atlas geograficzny – Świat i polska, Wyd. Demart, Warszawa 2003 r. M. Azembski: Paryskie ABC, ISKRA, Warszawa 1982 r. J. Baszkiewicz: Francja, Wyd. TRIO 1997 r. J. Baszkiewicz: Historia Francji, Wydanie 2, Ossolineum, Wrocław 1978 r. 5. J. P. Collcholla: Sztuka francuska I, Wyd. Artystyczne i filmowe, Warszawa 1981 r. 6. J. P. Collcholla: Sztuka francuska II, Wyd. Artystyczne i filmowe, Warszawa 1985 r. 7. R. Domachowski i G. Młynarczyk: Geografia – zadania na mapach konturowych i topograficznych, Wyd. Demart, Warszawa 2002 r. 8. T Kowalska: Metody aktywizujące w kształceniu przyrodniczym i biologicznym, Dobrzyniewo Duże 1999 r. 9. Cz. Kupisiewicz: Podstawy dydaktyki ogólnej, Wyd. PWN, Warszawa 1997 r. 10. Pod redakcją W. Mizerskiego: Tablice biologiczne, Wyd. Adamantan, Warszawa 2003 r. 11. Pod redakcją W. Mizerskiego i J. Żukowskiego: Tablice geograficzne, Wyd. Adamantan, Warszawa 2001 r. 12. M. Łaguna: Szkoła tradycyjna a aktywne uczestnictwo, Warszawa 1999 r. 13. T. Nowak: O metodzie projektu, CODN., Warszawa 1995 r. 14. W. Okoń: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1998 r. 15. M. Taraszkiewicz: Jak uczyć lepiej, CODN., 1999 r. 16. Państwa zjednoczonej Europy – Francja, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2004 r. 17. L. Swaszewicz: Francja, PWN, Warszawa 1972 r. 18. Przewodniki turystyczne 1. 2. 3. 4. 21