Lubuskie jeziora

Jezioro Sławskie
ekstremalnej, a także militarnej i sakralnej. Tutaj każdy znajdzie coś odpowiedniego dla
siebie, dlatego warto wyruszyć w podróż lubuskimi szlakami.
a niekiedy nawet czterysta lat. Najstarsze z nich chronione są w Rezerwacie Radęcin, obejmującym fragment naturalnych buczyn najlepiej zachowanych na Niżu Europejskim.
Różnorodność siedlisk wpłynęła na występowanie w parku wielu gatunków roślin i zwierząt.
Jedną z najliczniej występujących tu grup są ptaki. Spotkać tu można takie gatunki jak: bieliki,
rybołowy, sóweczki, włochatki, orliki krzykliwe, puchacze, gągoły, nurogęsi, bociany czarne,
Drawieński Park Narodowy, rzekotka drzewna
Ochrona przyrody
11. Rezerwat Nietoperek
| H5
Rezerwat chroni miejsca zimowania i rozrodu największej w Europie wielogatunkowej kolonii nietoperzy. Obejmuje on fragment pozostałości podziemnych fortyfikacji Międzyrzeckiego
Rejonu Umocnionego, wybudowanych w latach 30. XX wieku. W podziemnych korytarzach
fortyfikacji zimuje co roku 20–30 tysięcy osobników należących do 12 gatunków. Miłośnicy
militariów i fortyfikacji powinni odwiedzić Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy działające w niewielkim Pniewie. Nadziemne i podziemne drogi doskonale nadają się do rowerowych wycieczek. Ciekawy fragment fortyfikacji tworzy tak zwaną Pętlę Boryszyńską, która zaczyna się
w Boryszynie, w gminie Lubrza. Trasę podziemną można przejść pieszo, a naziemną przejechać rowerem, a nawet quadem.
Nie sposób nie zachwycić się pięknem przyrody województwa lubuskiego oraz krajobrazami zdominowanymi przez liczne jeziora, otoczone zachwycającymi, tajemniczymi puszczami.
Najcenniejsze przyrodniczo obszary chronione są w dwóch parkach narodowych: Drawieńskim Parku Narodowym i Parku Narodowym Ujście Warty. Na obszarze województwa zlokalizowanych jest też osiem parków krajobrazowych: Barlinecko-Gorzowski, Gryżyński,
Krzesiński, Łagowski, Przemęcki, Pszczewski, Ujście Warty i Łuk Mużakowa. Jedynie Przemęcki Park Krajobrazowy w większej części należy do województwa wielkopolskiego, a tylko
jego niewielki fragment przechodzi na lubuską stronę. Mniejsze, osobliwe elementy przyrodnicze zostały objęte ochroną w 64 rezerwatach przyrody.
Lubuskie piękno natury
Wyjątkowy krajobraz Ziemi Lubuskiej został ukształtowany przez działalność lodowców,
które przed milionami lat przemieszczały się po tym obszarze. Największy wpływ miało
zlodowacenie bałtyckie, które zatrzymując się mniej więcej na linii dzisiejszej Odry, podzieliło region na dwie części. Na północy regionu efektem postoju lodowca i jego późniejszego topnienia są liczne dominujące w krajobrazie jeziora. Dziś stanowią one ogromny
potencjał turystyczny województwa. Innym polodowcowym elementem jest pagórkowate
ukształtowanie terenu z najwyższymi wzniesieniami: Bukowcem (227 m n.p.m.) położonym na terenie Łagowskiego Parku Krajobrazowego oraz Górą Żarską (226,9 m n.p.m.).
Atrakcyjnym miejscem dla amatorów pieszych wędrówek jest ciąg wzgórz tworzących
Wał Zielonogórski, będący najwyższym wyniesieniem na zachodzie Polski, między Bałtykiem a Sudetami. W pogodne dni ze wzniesień tych można dostrzec Karkonosze. Urozmaicony teren, w którym różnice wysokości względnych sięgają niemal 100 metrów,
porośnięty jest rozległymi lasami. Południowe zbocza wzgórz przecinają dukty leśne idealne do uprawiania nordic walkingu. Na terenie Wału Zielonogórskiego wytyczono ponad
400 kilometrów szlaków pieszych, które pozwalają zwiedzić najciekawsze miejsca regionu, łącząc aktywny wypoczynek z obcowaniem z nieskażoną przyrodą (Wał Zielonogórski
– Kraina Nordic Walking, www.krainanordicwalking.wordpress.com). Trasy piesze poprowadzono również między innymi na terenie Łuku Mużakowa czy tak zwanego Trójkąta
Sakralnego (Rokitno – Gościkowo – Święty Wojciech) i w okolicach Sulęcina.
1. Park Narodowy „Ujście Warty”
| CD4
Park Narodowy „Ujście Warty” obejmuje obszar dolnego odcinka Warty do jej ujścia do Odry.
Wczesną wiosną, w porze roztopów teren ten wygląda niczym morze. Ogromna przestrzeń
zalanych łąk i pastwisk wprawia w zachwyt każdego obserwatora. Tereny parku są niemal
wyludnione, szeroka dolina Warty przez wiele lat pozostawała bagnistym i niedostępnym dla
ludzi obszarem, dlatego do dziś zachowała się tu dzika, niemal dziewicza przyroda. Celem
parku narodowego jest ochrona niezwykle malowniczych obszarów łąk, pastwisk i terenów
podmokłych, poprzecinanych gęstą siecią kanałów i starorzeczy, z rzadka porośniętych zaroślami wierzbowymi i lasami łęgowymi.
Park Narodowy „Ujście Warty”
LASY
Lubuskie jest najbardziej zalesionym regionem Polski, niemal połowę jego powierzchni zajmują duże obszary leśne porastające tereny o zróżnicowanej rzeźbie. Na północy
znaczne skupiska lasów tworzą puszcze Notecka i Drawska, na południu z kolei Bory Dolnośląskie, Lasy Przemkowskie i Lasy Szprotawskie. W centralnej części występują Bory
Zielonogórskie i Puszcza Rzepińska. Wśród zabytkowych drzew pomnikowych wyróżnia
się potężny dąb Chrobry, rosnący w miejscowości Piotrkowice niedaleko Szprotawy. Jest
to jedno z najstarszych i najgrubszych drzew w kraju – ma ponad 750 lat i 10 metrów
obwodu pnia. Z jego żołędzi, poświęconych przez papieża Jana Pawła II, wyhodowano
500 sadzonek, które posadzone zostały na terenie całego kraju i dziś są zwane dębami
papieskimi. Wśród lasów w województwie dominują monokultury sosnowe, a niedaleko
Sulechowa rośnie najgrubsza polska sosna zwana Waligórą.
zimorodki, pliszki górskie, a w okresie zimowym – pluszcze. Do najcenniejszych płazów występujących na terenie parku zalicza się kumaki nizinne, traszki zwyczajne i grzebieniaste
oraz rzekotki drzewne. Osobliwością jest występowanie żółwi błotnych, jednego z przedstawicieli 10 gatunków polskich gadów.
3. Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy
| FG2
W południowej części park obejmuje Puszczę Gorzowską poprzecinaną jeziorami rynnowymi i łączącymi je rzeczkami. Liczne zagłębienia terenu, cieki wodne i kanały sprawiają, że
ekosystem leśny wzbogacają torfowiska. Wśród ptaków można tu spotkać zimorodki, kaczki,
perkozy, nurogęsi, kormorany, czaple, bieliki i myszołowy. Jedną z ciekawszych miejscowości jest Santoczno położone nad jeziorem Mrowinko. Podczas wędrówek po parku można
natknąć się na jelenie, łosie, kuny leśne czy norki amerykańskie, a nawet wędrujące wilki.
Jeziora na terenie parku cieszą się uznaniem wędkarzy.
Porośnięte lasami wzgórza i mnogość jezior z krystalicznie czystą wodą, przyciągają
na Pojezierze Lubuskie nawet najbardziej wybrednych miłośników przyrody. W regionie
stwierdzono występowanie ponad 90 gatunków roślin objętych ochroną. Wśród ciekawostek przyrodniczych na uwagę zasługuje występująca tu roślinność stepowa, którą zaobserwowano wzdłuż odcinka drogi Kostrzyn – Słubice.
Nie mniej interesujący jest również świat żyjących tu zwierząt. Fragment rozlewiska Warty zasiedlony przez liczne gatunki ptactwa wodnego objęto ochroną rezerwatową. Nie
trudno tu spotkać na przykład gęsi gęgawy, żurawie czy rzadkie mewy małe. W regionie
licznie występuje zwierzyna płowa, czyli jelenie, daniele i sarny, poza tym dziki, lisy, zające i bobry, a wśród ptaków kormorany, bażanty i kuropatwy. Przy odrobinie szczęścia
można spotkać łagodne łosie, niezwykłe cietrzewie i głuszce, a nawet wilki.
Swoistym fenomenem przyrodniczym jest Rezerwat Nietoperek znajdujący się w podziemnych bunkrach Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego. Jest to jedno z największych
w Europie zimowisk nietoperzy.
W okresie wędrówek na rozlewiskach gromadzą się setki tysięcy ptaków przelotnych. Tereny
te mają również kluczowe znaczenie jako zimowiska i lęgowiska kolejnej niezliczonej ilości
gatunków, które pozostają tu na dłużej, aby wychować młode lub przeczekać ciężkie zimy panujące na północy kontynentu europejskiego. W Ujściu Warty potwierdzono występowanie ponad 260 gatunków ptaków, co jest unikalnym zjawiskiem na skalę europejską. Najciekawsze
z nich to: mewy małe, rybitwy białoczelne, ostrygojady, ohary, wodniczki, bieliki, bąki, bączki
i kanie rude. Latem bardzo licznie pierzą się tu ptaki wodne: kaczki (na przykład krzyżówki
i cyraneczki), gęgawy, łabędzie nieme i łyski. Podczas przelotów zatrzymują się olbrzymie
stada ptaków wędrownych. Późną jesienią park staje się królestwem arktycznych gęsi zbożowych, będących symbolem parku, oraz gęsi białoczelnych.
Park jest wymarzonym miejscem dla miłośników przyrody, ceniących spokój i bezkresne
przestrzenie. Na północ od Słońska można dostać się w głąb tej ciekawej, podmokłej krainy
i z bliska obserwować świat ptaków, a tak zwany birdwatching staje się coraz popularniejszą
formą turystyki. Co prawda wytyczono tu tylko dwa krajowe szlaki rowerowe, jednak istnieje
szereg innych dróg udostępnionych dla ruchu pieszego i rowerowego. Dla wygody turystów
w parku przygotowano wiele miejsc na ogniska, wiat oraz punktów widokowych.
2. Drawieński Park Narodowy
| J1
Park ten jest częścią kompleksu leśnego Puszczy Drawskiej, porastającego rozległą równinę
sandrową. Polodowcowy charakter obszaru urozmaicają głęboko wcięte doliny rzek, zagłębienia wytopiskowe i rynny polodowcowe wypełnione wodami licznych jezior i torfowiskami.
Na polanach oraz w sąsiedztwie rynien jeziornych występują niewielkie piaszczyste wzniesienia zwane kemami. O urozmaiceniu krajobrazu świadczą duże różnice wysokości względnych, które dochodzą tu do 30 metrów. Najwyższe wzniesienie znajduje się w rejonie jeziora
Martew (105,5 m n.p.m.) w północnej części parku.
W krajobrazie dominują lasy, jeziora i doliny dwóch rzek: Drawy i Płocicznej, które zachowały charakter zbliżony do naturalnego. Wartki nurt płynącej Drawą wody oraz kształt koryta
zbliżony do kanionu, upodabniają ją do górskich rzek. Dzięki temu jest ona jednym z najpiękniejszych szlaków kajakowych w Polsce. Również Płociczna, charakterem zbliżona do
Drawy, znalazła uznanie wśród kajakarzy. W lasach Puszczy Drawskiej ukrytych jest kilkadziesiąt jezior. Uderzająca jest różnorodność zbiorników wodnych skupionych na tak niewielkim obszarze. Największe jest jezioro Ostrowiec (powierzchnia 370 ha), najgłębsze jest
Dłubie, a najczystsze Pecnik Duży, natomiast najciekawsze przyrodniczo pozostaje Jezioro
Czarne. Niezwykle ciekawymi są również jeziora Płociowe, Szczuczarz, Duży i Mały Pecnik,
Krzywe, Szerokie, Dominikowskie, a każde z nich ma swój niepowtarzalny charakter. Niezwykłe są również niewielkie, objęte ochroną ścisłą, śródleśne oczka wodne zwane głodnymi
jeziorkami. Wody akwenów i rzek znane są z rzadko spotykanej czystości, która znacząco
wpływa na występowanie wielu gatunków ryb, w tym tak rzadkich jak troć jeziorowa czy łosoś.
Szczególną opieką otaczane są wyjątkowo piękne drzewa – dęby i buki liczące ponad trzysta,
Drawieński Park Narodowy
Województwo lubuskie to miejsce dla osób poszukujących ciszy i spokoju, ale też lubiących czynny wypoczynek. Różnorodna przyroda i niezwykłe piękno krajobrazów Ziemi
Lubuskiej, przyciągają turystów i urlopowiczów. Jeśli dodamy do tego bogatą historię
oraz ciekawe zabytki, nie będzie dziwne, że region jest uznawany za niezwykle interesujące miejsce z dobrym zapleczem turystyczno-wypoczynkowym, które z każdym dniem
zyskuje coraz większą sympatię miłośników turystyki pieszej, rowerowej, wodnej, konnej,
Lubuskie jeziora
wielkość
(ha)
Borek
64
Bronków
52
Ciecz (Trześniowskie)
183
Dąbie
32
Glibiel
26
Kałek (Gryżyńskie)
24
Krajnik
38
Lipie
174
Lubiąż
150
Lubie (Lubrza)
28
Lubniewsko
241
Łagowskie
84
Łubowo
137
Niesłysz
560
Osiek
533
Ostrowiec
388
Ostrowieckie
387
Radęcino
174
SŁAWA
174
Sławskie
830
Szarcz
170
Wielgie (Dankowskie)
82
Zbiornik Raduszec
190
Piesze wędrówki po terenach województwa lubuskiego mogą być doskonałą formą aktywnego wypoczynku. Dzięki nim turyści mogą poznać niezwykłe zabytki architektury, jak również
osobliwości przyrody. Amatorzy leniwych spacerów i zagorzali piechurzy mają do dyspozycji
sieć szlaków turystycznych o łącznej długości 1500 kilometrów, które przebiegają przez lasy,
łąki, pojezierza i pradoliny. Trasy wiodą zarówno przez miasta w pobliżu najważniejszych zabytków i pozwalają poznać historię regionu, a także przez atrakcyjne krajoznawczo tereny,
parki krajobrazowe i rezerwaty.
Kluby żeglarskie:
Wśród polecanych przez kajakarzy spływów warto wymienić następujące:
•
•
Ogromne obszary leśne oraz niezwykły pojezierny krajobraz sprawiają, że Ziemia Lubuska
jest doskonałym miejscem do uprawiania turystyki rowerowej. Przygotowano tu setki kilometrów ścieżek rowerowych dla turystów o różnym zaawansowaniu i kondycji. Przebiegają one
nie tylko przez historyczne miejscowości, lecz także przez parki narodowe i krajobrazowe czy
w pobliżu rezerwatów przyrody. Budowane są wciąż nowe odcinki ponadlokalnych dróg rowerowych, a nawet transgranicznych. Za lubuskie zagłębie rowerowe uznawany jest Sulęcin,
w którego okolicy wytyczono różnej długości pętle rowerowe. Nie mniej jest ich w okolicach
Gorzowa Wielkopolskiego i Nowej Soli. W wielu ośrodkach wypoczynkowych, gospodarstwach
agroturystycznych czy pensjonatach można wypożyczyć rowery.
Przez województwo biegnie międzynarodowy szlak rowerowy R1. Ma on niemal 3500 kilometrów długości, prowadzi przez 9 krajów od francuskiego wybrzeża przy Boulogne sur Mere
do rosyjskiego Petersburga. W województwie przebiega przez bardzo atrakcyjne krajobrazowo tereny, w tym miasta, takie jak Kostrzyn nad Odrą, Ośno Lubuskie, Sulęcin, Lubniewice,
Międzyrzecz.
•
•
•
•
Lubuski Szlak Wodny (Sława – Santok, długość: 220 km)
Na pokonanie szlaku potrzeba około 10 dni. Prowadzi rzekami Obrzycą, Obrą i Wartą
Wilcze – Kargowa – Zbąszyń – Trzciel – Międzyrzecz – Bledzew – Skwierzyna – Santok
•
Spływ Obrą – lewy dopływ Warty (długość: 143 km)
Trzciel – Międzyrzecz – Górzyca – Bledzew – Skwierzyna – Santok
•
Spływ Wartą (długość: ok. 137 km)
Międzychód – Skwierzyna – Santok – Gorzów Wielkopolski – Kostrzyn nad Odrą
•
Spływ Ilanką (długość: ok. 75 km)
Torzym – Rzepin – Nowy Młyn – Maczków – Rybocice – Świecko
•
Spływ Odrą (długość: 60 km)
Nietkowice – Radnica – Krosno Odrzańskie – Osiecznica – Połęcko – Szydłowo
WYBRANE SZLAKI
Szlak czerwony (108 km)
Kostrzyn nad Odrą – Dąbroszyn – Witnica – Bogdaniec – Gorzów Wielkopolski – Wojcieszyce
– Jezioro Ostrowite – Santoczno – Rezerwat Rzeka Przyłężek – Brzoza – Strzelce Krajeńskie
Wycieczkę można rozpocząć od zwiedzania ruin Twierdzy Kostrzyn. W Dąbroszynie warto zobaczyć barokowy pałac z angielskim parkiem oraz gotycki kościół z barokową kaplicą rodową
Schöningów. Niezwykle interesujące jest Muzeum Kultury i Techniki Wiejskiej w Bogdańcu.
Głównym zabytkiem Gorzowa jest katedra, ale nie można zapomnieć o murach miejskich
i Studni Czarownic. W Strzelcach Krajeńskich znajduje się imponujący kościół mariacki
z drugiej połowy XIII wieku, na uwagę zasługuje też architektura obronna miasta.
5. Krzesiński Park Krajobrazowy
| CD7
W północno-zachodnim krańcu parku znajduje się bociania wioska Kłopot. To największe
siedlisko bocianów na Ziemi Lubuskiej, w którym gnieździ się corocznie ponad 20 par. Dlatego utworzono tu również ciekawe Muzeum Bociana Białego. Spośród innych ptaków w parku
można spotkać również bociany czarne, czaple białe i siwe, większość krajowych gatunków kaczek i ptaków siewkowych. Ewenementem w skali kraju jest występowanie bardzo
rzadkich ptaków, takich jak kanie rude i czarne gnieżdżące się nad Jeziorem Krzesińskim.
Z kolei w okresie jesienno-zimowym zaobserwować można bieliki. W parku stwierdzono też
występowanie ponad 60 gatunków motyli dziennych, z czego trzy: czerwończyk nieparek, modraszek nausitous i modraszek telejus są chronione. Największe jezioro w parku – Borek
– przyciąga latem wielu turystów.
6. Łagowsko-Sulęciński Park Krajobrazowy
| F5,6
Osią parku jest długa na 15 kilometrów i szeroka na kilkaset metrów polodowcowa Rynna
Łagowska, o stromych krawędziach porośniętych buczyną i porozcinanych licznymi jarami.
Dnem rynny wiją się niczym meandrująca rzeka długie i wąskie jeziora – Łagowskie i Ciecz
(Trześniowskie). Północną część parku porastają zwarte, malownicze kępy buków, zwane
Łagowską Wyspą Buczyn. Znajduje się tu także najwyższe wzniesienie Ziemi Lubuskiej – Bukowiec (227 m n.p.m.). Sercem parku jest historyczny Łagów z Zamkiem Joannitów wzniesionym przed sześcioma wiekami, z którego wieży roztacza się piękny widok. Kolejnym dobrym
punktem widokowym jest ponad 100-letni wiadukt kolejowy.
wędkowaNIE
kąpielisko
łódki do
wynajęcia
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
żeglowaNIE
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
surfowaNIE
●
●
●
●
nurkowaNIE
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
kempingi
i ośrodki
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
8. Przemęcki Park Krajobrazowy
| L8
Tylko fragment parku, obejmujący około 10 procent jego powierzchni, położony jest w granicach województwa lubuskiego. Park został utworzony w celu ochrony i zachowania jednego
z najciekawszych fragmentów krajobrazu polodowcowego Wielkopolski wraz z bogatymi zespołami leśno-jeziorno-łąkowymi. Cofający się lodowiec pozostawił olbrzymią ilość materiału skalnego, z którego utworzyły się liczne wzniesienia – Góry Karpaty czy Bycza Góra. Wody
z topniejącego lodowca ukształtowały i wypełniły szerokie i płaskie rynny jeziorne, w których
dziś znajdują się 24 płytkie jeziora połączone licznymi ciekami. Ciekawostką jest to, że lubuska część parku jest całkowicie zalesiona. Spośród zwierząt najliczniej reprezentowane są
ptaki (150 gatunków).
Pszczewski Park Krajobrazowy
Szlak czerwony (45 km)
Żary – Łęknica
Na trasie mijamy wiele ciekawych obiektów, takich jak imponujący neogotycki kościół Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny czy wiadukt 150-letniej kolei. Szlak prowadzi też
przez Park Mużakowski. W Łęknicy można obejrzeć zabytkową hutę szkła.
Szlak czerwony (39 km)
Bytom Odrzański – Nowe Miasteczko – Nowogród Bobrzański – Świdnica
W Bytomiu Odrzańskim znajdują się: późnorenesansowy ratusz z XVII wieku, fontanna kolumnowa z końca XIX wieku czy gotycki kościół św. Hieronima. Godny uwagi jest renesansowy ratusz z XVII wieku w Nowym Miasteczku oraz katedra św. Stanisława i św. Wacława w Świdnicy
z imponującą ponad stumetrową wieżą.
Barlinecko-Gorzowski Park Krajobrazowy,
gniewosz plamisty
Kostrzyn – Dąbroszyn – Witnica – Marwice – Lipy – Nowe Polichno (147 km)
Jest to najdłuższy w województwie szlak konny, który kontynuację ma po stronie niemieckiej.
Malownicze drogi prowadzą przez Park Krajobrazowy Ujście Warty. Innym mijanym obszarem
chronionym jest znajdujący się zaraz za Witnicą Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Jezioro
Wielkie. W samej Witnicy warty obejrzenia jest neogotycki kościół z zabytkowymi organami
Sauera. Kolejnymi atrakcyjnymi przystankami na trasie są Nowiny Wielkie i mieszczący się
w nich Park Dinozaurów oraz Świerkocin, w którym znajduje się ZOO Safari (można je zwiedzać tylko z samochodu). Następnie trasa biegnie przez Puszczę Gorzowską, a kończy się na
terenie Puszczy Noteckiej.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Szlak niebieski (45 km)
Santok – Rezerwat Zdroiskie Buki – jezioro Wełmino – Santoczno – jezioro Mrowinko – jezioro
Lubie – Lipy – Sitno Moczydelskie – Moczydło – Barlinek
Szlak jest niezwykle atrakcyjny krajoznawczo, ponieważ prowadzi częściowo przez tereny Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego. W Gralewie można zobaczyć kościół
szachulcowy z 1708 roku. W Santoku trzeba obejrzeć dzwonnicę z 1769 roku i renesansowy
krucyfiks.
Szlak niebieski (35 km)
Zielona Góra – leśniczówka Stary Kisielin – Przytok – Łaz – Zabór – Jezioro Liwno – Proczki
– Milsko – Otyń – Zatonie
Ciekawy szlak prowadzi przez pełne architektonicznych ciekawostek miejsca, takie jak stolica regionu Zielona Góra, Milsko słynące z pięknego kościoła z XVIII wieku z neogotycką wieżą
czy Otyń z ruinami gotyckiego zamku, późniejszego klasztoru jezuitów z XV wieku. Znajduje
się tu również Sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju. W miejscowościach Łaz i Zabór
warto zwiedzić winnice, a wśród nich Samorządową Winnicę w Zaborze.
Szlak niebieski (16 km)
Skwierzyna – Bledzew
Szlak biegnie wzdłuż malowniczych meandrów rzeki Obry, obok ruin bunkrów z czasów
II wojny światowej i ciągu stawów hodowlanych.
Klub Jeździecki Lansada, Milsko 6b, tel. 68 321 84 05, www.lansada.com.pl
Klub Jeździecki Tradycja, Siedlnica 167, tel. 783 997 723
Klub Jeździecki Bonanza, Jędrzychowice 63, tel. 65 549 23 53,
www.bonanza.wschowa.com.pl
Klub Jeździecki Kapriola, Grabik 125, tel. 607 688 755
Pałac Mierzęcin, Mierzęcin 1, tel. 95 713 15 00, www.palacmierzecin.pl
Ośrodek Hodowli i Rekreacji Konnej Gryżyna, Gryżyna 22, tel. 68 391 50 20,
www.ranchogryzyna.pl
Ośrodek Jeździecki PWSZ Sulechów, Kalsk 67, tel. 68 352 94 71,
www.pwsz.sulechow.pl/oj
Rancho Frontczaka, Lubniewice, ul. Sulęcińska 13, tel. 95 755 77 21,
www.konie.lubniewice.com.pl
Stajnia Pegaza, Stawy 6, tel. 68 388 63 35, www.osrodek-pegaz.pl
Stajnia Sportowa Bronków, Bronków 71, tel. 605 578 851,
www.stajnia-bronkow.com.pl
Stary Folwark w Pietrzykowie, Pietrzyków 51, tel. 68 363 08 10, www.stary-folwark.pl
Zielonogórski Klub Jeździecki, Przylep, tel. 68 324 27 71 wew. 60 lub 61, www.zkj.pl
Zielonogórski Klub Sportowy, Drzonków, ul. Olimpijska 20, tel. 68 321 43 84,
www.zks.pl
Woda
Ziemia Lubuska jest doskonałym miejscem do spędzania wolnego czasu przez wodniaków.
Na dużych rzekach, jak Odra, Warta, Noteć czy Bóbr, wytyczonych jest wiele szlaków żeglownych, które zapewniają doskonałe warunki do uprawiania sportów wodnych. Czekają
tu na turystów szlaki kajakowe prowadzące do Wielkopolski, na Dolny Śląsk i Pomorze oraz
do Niemiec. Zarówno miłośnicy żeglarstwa, windsurfingu, motorowodniacy, jak i nurkowie
znajdą tu coś dla siebie. Ceniący spokojny wypoczynek nad wodą mają tu plaże i kąpieliska.
Niezależnie od pory roku nad lubuskimi akwenami i rzekami spotkać można wędkarzy i obserwatorów ptaków.
Nowa Sól, Odra
10. Park Krajobrazowy Ujście Warty
| BD4
Głównym elementem w parku są tereny rozlewiska ujściowego odcinka rzeki Warty, czyli raj
Ze Sławy do jezior Męcko-Wieleńskich (długość: 50 km)
Jezioro Sławskie – rzeka Obrzyca – Jezioro Rudno – Południowy Kanał Obry – grupa
jezior Męcko-Wieleńskich
•
Spływ rzeką Bóbr (długość: 52 km)
Nowogród Bobrzański – Podgórzyce – Żaków – Tarnawa – Bobrowice
•
Spływ Notecią (długość: ok. 50 km)
Ujście Drawy do Noteci – Drezdenko – Gościmiec – Lipki Małe – Santok
•
Spływy Pliszką (długość ok. 50 km)
Kosobudki – Pliszka – Gądków Wielki – Sądów – Koziczyn – Urad
•
Szlak kajakowy Lubuskie Mazury (długość: 8 km)
Długie – jezioro Lipie – jezioro Słowa – jezioro Osiek – rzeka Mierzęcka Struga – jezioro
Wielgie. Aby przedłużyć sobie wycieczkę można płynąć Mierzęcką Strugą do Mierzęcina
i dalej do Drawy i Noteci (długość: 30 km).
•
Spływ Paklicą (długość: ok. 30 km)
Lubrza – Gościkowo – Szumiąca – Skoki – Kuźnik – Międzyrzecz
•
Spływ Kanałem Dychowskim (długość: 22 km)
Krzywaniec – Krzywa – Łagoda – Dachów – Bobrowice – Dychów
•
Spływ Wartą (długość: ok. 20 km)
Kłopotowo (prom) – Kostrzyn nad Odrą
•
Lubrzański Szlak Kajakowy (długość: 15 km)
rzeka Rakownik – rzeka Paklice – jezioro Lubrza – jezioro Paklicko Wielkie – jezioro
Rudny
•
Spływ Postomią i Starorzeczami Warty w okolicach Słońska (długość: ok. 12 km)
Lemierzyce – Słońsk, Stacja Pomp
Aby wybrać się na niezapomnianą kajakową wycieczkę lubuskimi rzekami, warto skorzystać
z oferty organizatorów spływów, którzy nie tylko służą dobrym sprzętem i radą, lecz także
uraczą uczestników barwnymi opowieściami o regionie.
Organizatorzy spływów:
•
•
•
•
Centrum Turystyki Kajakowej i Aktywnego Wypoczynku Kajak-Fan,
Gorzów Wielkopolski, ul. Zapolskiej 7/5, tel. 663 441 798, www.kajak-fan.pl
(Obra, Drawa, Warta, Noteć, Myśla, Pliszka)
Wodnik, Sulęcin, ul. Szpitalna 7/2, tel. 781 327 103, www.wodnik-kajaki.pl
(Ilanka, Pliszka, Postomia, Obra, Paklica)
Ośrodek Wypoczynkowy Bajka 3, Łagów, ul. Paderewskiego 6, tel. 515 694 853
(jeziora łagowskie, rzeki Pliszka i Paklica)
Maria i Marek Wardziak, Głusko, tel. 608 706 770, 888 934 143 (Drawa)
Biuro Turystyki Przyrodniczej Dudek, Słońsk, Stacja Pomp 2, tel. 95 757 22 12,
607 081 317, www.hoopoe.com.pl (Postomia, Warta, Odra, Lenka i Myśla)
Jezioro Niesłysz, Ośrodek Wypoczynkowy Kormoran
Międzynarodowa Droga Wodna E30
Droga wodna E30 łączy Morze Bałtyckie z Dunajem. Jest to sieć szlaków wodnych prowadzących ze Sztokholmu, wzdłuż szwedzkich wód przybrzeżnych po stronie wschodniej, przecinająca Bałtyk i wkraczająca w Świnoujściu na teren Polski. Dalej prowadzi Odrą, a później
kanałem łączącym ją z Dunajem aż do Bratysławy. W Polsce przebiega Odrzańską Drogą
Wodną przez Szczecin i Wrocław, kierując się do granicy z Czechami. Na szlaku E30 znajdują
się takie lubuskie miasta jak Kostrzyn nad Odrą, Słubice, Krosno Odrzańskie, Cigacice, Nowa
Sól i Głogów.
Międzynarodowa Droga Wodna E70
Droga wodna E70 łączy atlantycki port Antwerpia z wybrzeżem Bałtyku w miejscowości Kłajpeda na Litwie. Odcinek MDW E70 w województwie lubuskim obejmuje łącznie 123 kilometry.
Na teren województwa lubuskiego droga dostaje się przygraniczną Odrą, która w Kostrzynie
stanowi pętlę z E30. Przepływa przez Park Narodowy Ujście Warty, Kostrzyn nad Odrą, Gorzów Wielkopolski, Santok i Drezdenko.
Gorzów Wielkopolski, Bulwar Nadwarciański
Nurkowanie
Spragnieni ekstremalnych wodnych wrażeń powinni poznać podwodne zakątki krystalicznie
czystych jezior Ziemi Lubuskiej. Działa tu wiele szkółek nurkowania, wypożyczalni sprzętu
oraz organizowane są wycieczki z przewodnikiem do podwodnych krain.
Czyste i głębokie jeziora polodowcowe kryją w swoich głębinach skarby natury. Do najczystszych akwenów, które ze względu na dużą przezroczystość (widoczność 10–15 m) są cenione
przez nurków, należą jeziora: Ciecz i Łagowskie (Łagów), Chłop (Międzyrzecz), Lubikowskie,
Pszczewskie i Szarcz (Pszczew) oraz Niesulickie (Świebodzin).
Jeziora Łagowskie – Ciecz i Łagowskie
Szczególnie popularne są jeziora w okolicach Łagowa położone w Łagowsko-Sulęcińskim
Parku Krajobrazowym, które zachwycają nurków stromymi, pięknie wyrzeźbionymi podwodnymi skałami i urwistymi podwodnymi ścianami. Jeziora Ciecz i Łagowskie położone
w polodowcowej rynnie, połączone są kanałem. Jezioro Ciecz jest najgłębszym akwenem
w województwie i zajmuje powierzchnię 183 hektarów, to ze względu na nie chętnie przyjeżdżają tu nurkowie. Jego maksymalna głębokość wynosi 58,8 metrów, dla porównania jezioro
Łagowskie w najgłębszym miejscu sięga do 13,5 metra. Baza turystyczna umożliwia nurkowanie w jeziorach przez cały rok, kiedy tylko jezioro nie jest zamarznięte (Submariner, Łagów,
ul. 1 Lutego 1, tel. 502 375 944).
Jeziora Lubuskich Mazur – Lipie i Słowa
Jeziora znane są żeglarzom i kajakarzom. Jezioro Lipie w swym najgłębszym miejscu ma
42 metry. Jezioro Słowa zachwyca turystów szmaragdową wodą. W obydwu występują podwodne łąki oraz wiele gatunków ryb, płazów i ptaków.
Jezioro Lubiąż
Urok jeziora stanowią liczne półwyspy, zatoki i cyple. Powierzchnia lustra wody wynosi ponad
240 hektarów, w najgłębszym miejscu jezioro ma 15 metrów.
•
•
•
•
•
•
•
P.W. Kargus Jerzy Jaszczak, Kargowa, ul. Rynek 14, tel. 68 352 51 60, 607 649 245,
www.kargowa-kajaki.pl (Obrzyca, Obra, Pojezierze Sławskie)
Ośrodek Wypoczynkowy Martinez, Lubrza, ul. Świebodzińska 74, tel. 68 381 32 95,
www.martinez.com.pl (Paklica, Kanał Niesulicki, Pliszka)
Centrum Turystyki Aktywnej, Głusko 15/3, tel. 602 233 304, www.activecenter.com.pl
(Drawa, Korytnica, Mierzęcka Struga)
PTTK Ziemia Gorzowska, Gorzów Wielkopolski, ul. Mieszka I 15/1, tel. 604 207 243,
www.pttk-ziemiagorzowska.pl (Warta, Obra)
Marek Konatowski, tel. 601 641 512, www.makajak.pl (Odra, Pliszka, Ilanka)
Towarzystwo Turystyczne Chapacz, tel. 68 327 16 52, 503 811 929, www.chapacz.pl
(Obra, Warta)
Spływy kajakowe rzekami Ziemi Lubuskiej, Międzyrzecz, ul. św. Wojciecha 52,
tel. 95 741 63 40, 696 438 127, www.obra.pl (Obra)
Kajakarnia.pl, Rzepin, ul. Wrzosowa 3, tel. 667 215 416, www.kajakarnia.pl
(Pliszka, Ilianka, Odra)
Jeziora w okolicy Dobiegniewa
W okolicy Dobiegniewa jest wiele jezior, które mogą być eksplorowane przez nurków. Nie
ma tu jednak całosezonowej specjalistycznej bazy nurkowej, ale warto samemu poznać zakamarki jezior.
W Gubinie znajduje się Centrum Nurkowe Aqua Gubin oferujące sprzęt do nurkowania, ale
również organizujące szkolenia na wszystkie stopnie płetwonurka (Gubin, ul. Słowackiego 1a,
tel. 68 454 26 80, www.aqua-gubin.pl).
Innym ważnym dla płetwonurków miejscem jest gorzowskie Centrum Nurkowania Marlin
Plus, które poza sklepem ze sprzętem do nurkowania, organizuje również kursy dla przyszłych nurków. Baza nurkowa znajduje się w Długiem nad jeziorem Lipie (Gorzów Wielkopolski, ul. 9 Maja 6c, tel. 95 720 75 55, www.marlinplus.pl).
Jezioro Łagowskie
Żaglując przez Lubuskie
Szlak zielony (67 km)
Krosno Odrzańskie – Dychów – Nowogród Bobrzański – Żagań
W malowniczo położonym Krośnie Odrzańskim znajduje się zamek pochodzący z XIII–XIV wieku. W Żaganiu warto zobaczyć kopię kaplicy Grobu Chrystusa z Jerozolimy, pałac książęcy
i Wieżę Bismarcka.
Szlak czarny (35 km)
Zielona Góra – Podgórzyce
Najciekawszym punktem szlaku jest Góra Wilkanowska, na której szczycie wznosi się murowana wieża obserwacyjna. W Zielonej Górze jest wiele zabytków, w tym m.in. Wieża Głodowa,
•
•
Szlak zielony (76 km)
Żary – Gubin
Trasa prowadzi atrakcyjnymi przyrodniczo terenami Uroczyska Węglińskiego oraz Lubuskiego Dydaktycznego Kompleksu Leśnego. Warto zobaczyć zabytkowy park w Brodach.
Szlak czarny (26 km)
Rynna Grażyny – Ołobok – jezioro Niesłysz – Kalinowo – Błonie – Grażyna – Grabin – jezioro
Jelito – Radnica. Na trasie szlaku mijamy bunkier w Ołoboku oraz niezwykle interesujący
Gryżyński Park Krajobrazowy.
Ze Sławy do Odry (długość: ok. 60 km)
Jezioro Sławskie – rzeka Obrzyca – Jezioro Rudno – ujście Obrzycy do Odry
Jezioro Niesłysz
To ciekawe, niezwykle czyste jezioro, leży w pobliżu miejscowości Niesulice. Liczne pomosty
umożliwiają nurkowanie. Znajdują się nad nim liczne sezonowe ośrodki wypoczynkowe.
Szlak żółty (ponad 70 km)
Rzepin – Ośno Lubuskie – Lubniewice – Bledzew – Gościkowo
Szlak prowadzi przez powiaty sulęciński i międzyrzecki. Na trasie można zobaczyć mury
obronne i kościół z XIII wieku w Ośnie Lubuskim, pałac z XIX wieku w Jarnatowie oraz późnogotycki kościół w Bledzewie.
9. Pszczewski Park Krajobrazowy
| I4,5
Park składa się z dwóch części. Wschodnia, znacznie mniejsza, to fragment doliny rzeki Kamionki z wieloma źródłami, której brzegi pocięte są licznymi jarami i porośnięte różnorodnymi lasami. Zachodnia to obszar rynny polodowcowej z wieloma jeziorami, rzeką Obrą oraz
nadal wyraźnie widoczną polodowcową rzeźbą terenu z morenami, kemami i ozami. Wszystko
to tworzy mozaikę wód i wzniesień, które razem są siedliskiem dla ogromnej liczby zwierząt
i roślin. Największą wartość przyrodniczą i krajobrazową ma w parku 25 jezior położonych
w jego zachodniej części, które są jednocześnie główną atrakcją dla turystów chcących odpocząć na plażach, wędkować, nurkować lub żeglować. Największym i jednocześnie najgłębszym (35,5 m) zbiornikiem jest Jezioro Lubikowskie, pozostałe to jeziora: Chłop, Wielkie
i Szarcz Duży. Działają tu liczne ośrodki wypoczynkowe. Jednym z najciekawszych rezerwatów ornitologicznych w skali województwa jest Jezioro Wielkie w południowej części parku.
•
Polska może poszczycić się jedną z najdłuższych w Europie sieci żeglownych dróg wodnych.
W 1996 roku z 36 tysięcy kilometrów śródlądowych dróg wodnych wydzielono kilkanaście
szlaków, które docelowo mają połączyć setki portów w całej Europie. Przez województwo
lubuskie przebiegają dwie Międzynarodowe Drogi Wodne E30 i E70. Umożliwiają one stały
rozwój regionu oparty w dużej mierze o turystykę wodną. Jednym z ważniejszych atutów Lubuskiego jest jego przyroda, którą można poznać właśnie w trakcie spływu kajakowego czy
żeglugi drogami wodnymi. Warto także zatrzymać się w lubuskich miastach, które oferują
swoim gościom spotkanie z historią regionu oraz ciekawe atrakcje turystyczne.
•
Niektóre ośrodki i kluby jeździeckie w województwie:
•
DROGI WODNE
Stadnina koni
Szlak czerwony (11,7 km)
Sulęcin – Żubrów
Szlak bardzo atrakcyjny widokowo i przyrodniczo. Prowadzi przez szczyty najwyższych wzgórz,
co daje możliwość podziwiania pięknych krajobrazów. Droga prowadzi też Doliną Czerwonego
Potoku i schodzi na dno wąwozów w Uroczysku Lubniewsku. W Sulęcinie warto zobaczyć
pozostałości po cmentarzu żydowskim z drugiej połowy XIX wieku.
•
Klub Żeglarski Kliwer (Drezdenko, Lubiewo, baza: j. Łubowo), Drezdenko,
ul. Pierwszej Brygady 21a, tel. 501 589 512
Klub Żeglarski Lubniewice (baza: j. Lubiąż, j. Krajnik, j. Lubniewsko), Punkt Informacji
Turystycznej w gminie Lubniewice, tel. 95 755 70 52
Klub Żeglarski DELFIN (baza: Warta), Kostrzyn nad Odrą, ul. Sikorskiego 1,
tel. 600 859 765
Panta Rhei Harcerski Klub Żeglarski (Osiek, baza: j. Osiek), Osiek,
Gorzów Wielkopolski, ul. Wyszyńskiego 3, tel. 95 720 61 13
Młodzieżowy Klub Żeglarski Szkwał (Długie, baza: j. Lipie), Strzelce Krajeńskie,
al. Wolności 8b/7, tel. 95 722 99 87
Nowa Sól, Odra
•
Coraz bardziej popularna jest również turystyka konna. To nie tylko modny sposób na wypoczynek, doceniane są również terapeutyczne zalety hipoterapii. Ośrodki jeździeckie położone są najczęściej w urokliwych miejscach w otoczeniu lasów. Działają przy gospodarstwach
agroturystycznych, szkołach, pensjonatach, hotelach i zajazdach. Są to zazwyczaj nowoczesne stajnie, z krytymi ujeżdżalniami i padokami. Poza jazdą konną pod okiem instruktorów
ośrodki oferują naukę jazdy dla zaawansowanych (tory crossowe, skoki przez przeszkody) czy
organizację kilkudniowych rajdów i krótszych wycieczek.
Miłośnicy konnych wypraw znajdą na terenie województwa wiele szlaków. Większość z nich
znajduje się wokół stadnin. Są jednak i dłuższe trasy, które zachęcają do zaplanowania kilkudniowych wycieczek po Ziemi Lubuskiej.
•
Jezioro Sławskie
Oddział PTTK w Zielonej Górze, Zielona Góra, ul. Kupiecka 17,
tel. 68 327 03 23, www.omzgora.pttk.pl
Oddział PTTK Ziemi Gorzowskiej, Gorzów Wielkopolski, ul. Mieszka I 15/1,
www.pttk-ziemiagorzowska.pl
Lubuskie Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych Przewodnik Lubuski,
Sulechów, al. Wielkopolska 3, tel. 507 156 186, 609 484 012,
www.przewodniklubuski.pl
Biuro Turystyki Przyrodniczej Dudek, Słońsk, Stacja Pomp 2,
tel. 95 757 22 12, 607 081 317, www.hoopoe.com.pl
Turystyka konna
Krzesiński Park Krajobrazowy
7. Park Krajobrazowy „Łuk Mużakowa”
| CD10
Obszar Łuku Mużakowa ma kształt otwartej ku północy podkowy położonej na pograniczu
Śląska i Łużyc. Ten niemal 40-kilometrowy łuk dzieli Nysę Łużycką na część polską i niemiecką. Tworzy pas wąskich, równoległych wzgórz o średniej wysokości względnej od 20
do 30 metrów. Krajobraz parku został w dużej mierze ukształtowany przez naturalne procesy, ale także pod wpływem działalności człowieka. Zasoby geologiczne tego terenu były
przed laty silnie eksploatowane. Na przełomie XIX i XX wieku działały tu liczne kopalnie węgla
brunatnego oraz wydobywano iły ceramiczne wykorzystywane w budownictwie. Pozostałe po
działalności górniczej wąskie i długie wyrobiska poeksploatacyjne zostały wypełnione wodą.
W ten sposób powstał malowniczy krajobraz pojezierza antropogenicznego z ponad setką
zbiorników wodnych. Wody wypełniające poszczególne jeziora różnią się barwą – od pastelowo-zielonkawej do ciemnogranatowej, zależnej od składu chemicznego podłoża. Obszar
parku odznacza się także bogactwem walorów kulturowych. Niewątpliwie do najciekawszych
miejsc należy znajdujący się w Łęknicy rezerwat kulturowy Park Mużakowski, który jest jednym z najznakomitszych przykładów sztuki ogrodowej XIX wieku w całej Europie.
DLACZEGO WARTO ODWIEDZIĆ LUBUSKIE
nazwa jeziora
Turystyka rowerowa
szczególnie przepływając przez Drawieński Park Narodowy, gdzie rzeka ma niemal górski
charakter. Zlokalizowane na trasie pola biwakowe, dzięki dobrze rozwiniętej infrastrukturze
(pomosty, wiaty, ławki, miejsca na ogniska), zachęcają turystów do odpoczynku.
Turystyka kajakowa rozwija się również nad jeziorami Łagowskim, Trześniowskim czy Sławskim, gdzie spragnieni aktywności mogą skorzystać z oferty wypożyczalni sprzętu wodnego.
Więcej informacji dotyczących szlaków pieszych i rowerowych można uzyskać w organizacjach turystycznych:
4. Gryżyński Park Krajobrazowy
| F6,7
Park cechuje bogactwo i różnorodność polodowcowej rzeźby terenu. Zachodnia część parku
obejmuje dolinę Gryżyńskiego Potoku, prawobrzeżnego dopływu Odry. Jest to rzeka o wartkim nurcie, której spadek między źródłami a ujściem do Odry wynosi aż 33 metry. Dlatego
dawniej na Gryżynce wybudowano aż sześć młynów wodnych, które funkcjonowały do lat 60.
XX wieku, a po których do dziś w większości zostały już tylko słabo widoczne ślady. W Rynnie
Gryżyny znajduje się również 11 jezior polodowcowych oraz 12 stawów rybnych. Wielką atrakcją są liczne źródła zboczowe o ciekawych niszach źródliskowych. Między wsiami Gryżyna
i Grabin doliczono się ich blisko 150. Niewątpliwie park słynie z dużej populacji największego europejskiego chrząszcza – jelonka rogacza. Natomiast za największą florystyczną
ciekawostkę można uznać stanowisko goździka sinego – jedno z kilkunastu w Polsce. Walory parku najlepiej podziwiać, spacerując przygotowaną przez Nadleśnictwo Bytnica ścieżką
edukacyjną – Gryżyńskie Uroczyska.
Bory Tarnowskie
FAUNA I FLORA
Turystyka piesza
fragment systemu dawnych obwarowań miejskich. Warto odwiedzić słynną Palmiarnię na
Winnym Wzgórzu oraz Muzeum Wina czy Ogród Botaniczny.
Park Mużakowski
WODY
Województwo lubuskie ma duże zasoby wód powierzchniowych, na które składają się
liczne jeziora oraz rzeki. Do największych akwenów wodnych należą jeziora: Sławskie
(826 ha), Osiek (539 ha), Niesłysz (486 ha) czy Lubikowskie (309 ha). Natomiast najgłębszym jeziorem jest Ciecz (58,8 m). Piękne jeziora połączone są ze sobą siecią wodną
utworzoną przez liczne rzeki, z których główną jest Odra, druga co do wielkości rzeka
w kraju oraz Warta, Noteć, Nysa Łużycka i Bóbr.
dla ptaków wodno-błotnych i ich obserwatorów. Najcenniejszy fragment znajduje się w centrum terenu i objęty jest ochroną w parku narodowym o tej samej nazwie. Przez park krajobrazowy wiodą liczne ścieżki i szlaki piesze oraz rowerowe, które pozwalają turystom poznać
historię i przyrodę regionu. Do dziś widoczne są ślady pierwszego na tych terenach osadnictwa olęderskiego, dzięki któremu osuszone zostały rozległe bagna i uregulowane biegi wielu
rzek. Najciekawszym historycznie miastem jest z pewnością Kostrzyn nad Odrą, odwiedzany
przez miłośników fortyfikacji, których przyciąga Twierdza Kostrzyn i wchodzące w jej skład
forty, między innymi Czarnów, Gorgast, Sarbinowo oraz, najlepiej zachowany, Żabice.
kajakI
Spływ kajakiem umożliwia podziwianie niezwykłej przyrody, która często nie jest dostępna
nawet dla piechurów. Można napotkać tajemnicze zapory oraz malownicze odcinki z nieskażoną przyrodą, a nurt rzek w niektórych miejscach jest wartki. O popularności szlaków kajakowych świadczy fakt, że coraz częściej na lubuskich wodach można spotkać zagranicznych
turystów. Na kajakarzy czekają liczne stanice i wypożyczalnie sprzętu.
Mianem najpiękniejszego szlaku w Polsce północno-zachodniej określa się szlak rzeki Drawy. Jest łagodny, w niektórych tylko miejscach kajakarze mogą napotkać trudności,
Bogactwo jezior i rzek czyni województwo lubuskie doskonałym miejscem dla miłośników
żeglarstwa, szczególnie dla początkujących. Wody są tu spokojne, w sam raz odpowiednie do
nauki. Choć okolice te są nadal miejscami mało znanymi w kraju, dzięki akwenom ciekawie
usytuowanym wśród lasów i łąk, zyskały miano drugich Mazur. Warto przekonać się o tym
osobiście.
Szczególnie cenione przez żeglarzy jest Pojezierze Dobiegniewskie, w którym na powierzchni
580 km² znajduje się ponad 100 jezior o wielkości ponad jednego hektara każde. Łódki najczęściej można zobaczyć w okolicy Strzelec i Dobiegniewa. Tu nad jeziorem Lipie rozpoczyna
się szlak żeglowny, który biegnie przez przesmyki i kanały do sąsiednich jezior i kończy się na
jeziorze Wielgim. Czyste polodowcowe jeziora Lipie, Słowa i Osiek tworzą kompleks o około
900 hektarach powierzchni lustra wody. Cały teren objęty jest programem Natura 2000. Żeglując tym szlakiem, wytrwali wodniacy mogą wybrać dłuższą trasę prowadzącą przez Mierzęcką Strugę, Drawę, Wartę aż do Odry, skąd popłynąć można do samego Bałtyku.
Mariny znajdują się między innymi w Lubiewie nad jeziorem Łubowo, w ośrodkach wypoczynkowych w Lubniewicach, nad jeziorami Ciecz i Łagowskim, nad jeziorem Osiek, w miejscowości Długie nad jeziorem Lipie, nad Wartą w Gorzowie Wielkopolskim i w Kostrzynie oraz na
Odrze również w Kostrzynie.
Podziwianie najpiękniejszej lubuskiej przyrody, niedostępnej często od strony lądu umożliwiają rejsy turystyczne Odrą i Wartą. Porty znajdują się w Gorzowie Wielkopolskim, Bytomiu
Odrzańskim, Nowej Soli, Kostrzynie nad Odrą, Słubicach, Krośnie Odrzańskim i Cigacicach.
kąpielowy trwa od początku czerwca do połowy września. Wiele ośrodków dysponuje własnymi pomostami, kąpieliskami oraz wypożyczalniami sprzętu wodnego.
WĘDKARSTWO
Ziemia Lubuska jest rajem dla wędkarzy. Liczne jeziora i rzeki zachęcają do rekreacji
z wędką w dłoni. Wody Środkowego Nadodrza zasiedla ponad 47 gatunków ryb, takich
jak liny, szczupaki, okonie, sumy, karasie, płocie, leszcze i węgorze. Żyją tu nawet te najbardziej wymagające, mogące egzystować tylko w nieskażonym środowisku naturalnym.
Są to na przykład lipienie, sielawy, pstrągi potokowe i trocie jeziorowe. Każdego roku do
tutejszych wód trafia kilkadziesiąt ton materiału zarybieniowego, co przesądza o atrakcyjności tych miejsc pod względem oferty wędkarskiej. Jeziorami najchętniej odwiedzanymi przez wędkarzy są: Łagowskie, Ciecz (Trześniowskie), Zabór Duży, Wilcze, Lubiąż,
Niesłysz, Goszcza, Paklicko Wielkie, a także zbiorniki w okolicach Ośna Lubuskiego, Krosna Odrzańskiego, Lubrzy czy Pszczewa. Wędkarzy nie brakuje również nad rzekami, do
popularniejszych należą Kwisa, Pliszka, Bóbr, Warta i oczywiście Odra, która wraz ze
starorzeczami stwarza znakomite warunki wędkarskie.
Wszystkie akweny regionu chronione są przed kłusownikami. Na terenie Ziemi Lubuskiej
organizowanych jest każdego roku ponad 30 zawodów wędkarskich, w tym najsłynniejsze
– Złota Rybka. Posiadanie Karty Wędkarskiej umożliwia niemal nieograniczony dostęp
do łowisk. Należy tylko przestrzegać okresów ochronnych oraz pamiętać, że niektóre
miejsca wymagają specjalnych zezwoleń. Przyjezdni mogą skorzystać z gościnności Polskiego Związku Wędkarskiego (www.pzw.org.pl) i jego stanic lub znaleźć zakwaterowanie
w ośrodkach wypoczynkowych dostępnych na terenie województwa.
•
•
Okręg PZW Zielona Góra, Zielona Góra, ul. Głowackiego 1, tel. 68 453 73 33
Okręg PZW Gorzów Wielkopolski, Gorzów Wielkopolski, ul. S. Wyszyńskiego 28/30,
tel. 95 720 61 30
Jezioro Niesłysz
kąpieliska, plaże, rekreacja
Amatorzy beztroskiego lenistwa i opalania mogą wypoczywać na lubuskich plażach, często
zupełnie naturalnych. Główne ośrodki letniskowe zlokalizowane są nad najpiękniejszymi
akwenami w województwie. Można tu skorzystać z kąpielisk, połowić ryby czy spróbować sił
w różnych sportach wodnych. Do najpopularniejszych miejscowości wypoczynkowych należą:
Łagów, Długie, Lubniewice, Lubrza, Sława, Ośno Lubuskie, Niesulice czy Pszczew. Sezon