Tatrzański Park Narodowy Wyk. Magdalena Gołębiowska Położenie, powierzchnia,historia Tatrzański Park Narodowy leży w południowej części Polski, w województwie nowosądeckim, na granicy ze Słowacją. Park Narodowy utworzony został w 1954 roku na obszarze 20973 ha. TPN Aktualna jego powierzchnia wynosi 21164 ha, z czego 15124 ha (71.5%) to lasy, a 5660 ha (26.7%) to głównie zbiorowiska wysokogórskich hal i turni. Grunty rolne (171 ha) i wody (209 ha) zajmują 1.8% pow. parku. Ochroną ścisłą objęto 11514 ha (54.4%) z czego 6149 ha to ekosystemy leśne. Potrzebę ochrony Tatr dostrzeżono wspólnie już w końcu XIX wieku. W roku 1925 podjęto pierwsze próby utworzenia parku narodowego w Tatrach ze Słowacją. Na terenie należącym do lasów państwowych park formalnie utworzono w 1937 r. Po II wojnie światowej w roku 1947 powołano odrębną jednostkę administracyjną Park Tatrzański. W roku 1993 TPN i TANAP UNESCO uznało za rezerwat biosfery, międzynarodowy obszar o światowym znaczeniu. Geologia i geomorfologia Park obejmuje najmłodsze, najwyższe i jedyne w Polsce góry typu alpejskiego, które charakteryzują się urozmaiconą rzeźbą terenu z deniwelacjami do 1700 m. Obecny wygląd Tatry zawdzięczają głównie zlodowaceniu w plejstocenie. W okresie ostatnich 500 - 10 tys. lat powstawały tam i znikały lodowce. Najwyższym szczytem polskiej części Tatr i parku są Rysy (2499 m npm). W Tatrach występują dwie odrębne części. TPN Tatry Wysokie zbudowane są ze skał krystalicznych. Krajobraz ich cechują charakterystyczne formy polodowcowe ostre szczyty i granie oraz liczne kotły zajęte w większości przez jeziora. Tatry Zachodnie budują skały krystaliczne i osadowe. Krajobraz ich składa się m.in. z licznych malowniczych dolin z ostańcowymi formami skalnymi. Na terenie parku w Tatrach znajduje się ok. 650 jaskiń, z których najdłuższym i najgłębszym jest system jaskiń Wielka Śnieżna - Wielka Litworowa (długość korytarzy 18000 m, głębokość 814 m). Dla ruchu turystycznego udostępnionych jest 6 ja Wody Na terenie parku występują liczne potoki oraz ok. 30 jezior zwanych "stawami". Są one ważnym walorem krajobrazowym Tatr Wysokich. Największymi tatrzańskimi stawami są Morskie Oko (34.5 ha oraz 50.8 m głębokości ) i Wielki Staw Polski (34.1 ha oraz 79.8 m głęb.). Jeziora tatrzańskie odznaczają się bardzo ubogim życiem biologicznym oraz niezwykłą przezroczystością wody. TPN Długość największych potoków przekracza 20 km. Występujące wodospady i wywierzyska, które jak np. Wodogrzmoty Mickiewicza są jedną z atrakcji parku. Największym wodospadem jest Wielka Siklawa (70 m). Roślinnośc Roślinność charakteryzuje się typowym układem piętrowym. W reglu dolnym (do 1250 m npm) dominują lasy jodłowo-bukowe. W reglu górnym (do 1550 m npm) rosną bory świerkowe, które przechodzą w strefę kosówki i traworośli (do 1800 m npm) powyżej której jest piętro alpejskie i turni. Liczba gatunków roślin naczyniowych w parku szacowana jest na ponad 1000 gatunków, wśród których 85 podlega ochronie gatunkowej. W parku rośnie także ok. 600 gat. mszaków, 550 gat. porostów oraz występuje 900 gat. glonów. Wiele roślin rosnących w parku to endemity tatrzańskie, karpackie lub gatunki rzadkie. Najbardziej cennymi z nich są m.in: limba, skalnica tatrzańska, ostróżka tatrzańska, dębik ośmiopłatkowy, skalnica gronkowa, goryczki i krokusy oraz szarotka alpejska, która jest jednym z symboli Tatr. Tatrzański PN.Do bardziej znanych należą również sit skucina i boimka dwurzędowa tworzące endemiczny zespół wysokogórskich muraw przebarwiających się jesienią na czerwono i nadających charakterystyczny kolor większym obszarom górskim np. "Czerwonym Wierchom Fauna Bogata fauna parku charakteryzuje się wieloma endemitami oraz gatunkami rzadkimi i objętymi ochroną gatunkową. Do osobliwości faunistycznych parku należą chronione już od połowy XIX wieku kozica i świstak, oraz niedźwiedź brunatny i kilkanaście gatunków ptaków, w tym: orzeł przedni, sokoły, pomurnik i płochacz halny. W wyższych partiach lasów gnieżdżą się głuszec, cietrzew i jarząbek. W lasach liczne są także jelenie, sarny i drobne gryzonie. Logo Parku