Dzieci tolerują leczenie doustnymi retinoidami lepiej niż

ACYTRETYNA W DERMATOLOGII
PEDIATRYCZNEJ:
CZY MA UGRUNTOWANE MIEJSCE ?
Danuta ROSIŃSKA - BORKOWSKA
Doustne retinoidy stały się
przełomem w latach 80 –ych
w leczeniu :
- zaburzeń rogowacenia
- ciężkich postaci łuszczycy
- ciężkich postaci trądzika ropowiczego
RET
RETINOIDY
DOUSTNE
Lek bardzo teratogenny:
konieczność zapobiegania ciąży do 2 lat
Objawy niepożądane:
- odchylenia wskaźników laboratoryjnych
- zmiany śluzówkowe
- przerzedzenie włosów i inne
Wyniki leczenia Etretinate
(Tigason) u dzieci
- Tamayo i Ruiz-Maldonaldo 1981
- Von der Schroeff 1983
- Van de Kercof 1985
- Esterly 1987
- Rosińska i Wolska 1987
1988r
W ciągu 30 lat……..
mimo opublikowania bardzo zachęcających
wyników leczenia zaledwie pojedyńcze
doniesienia
- Praca autorów brazylijskich 2004 (Brasileiros de
Dermatologica):
10-ro dzieci z Lamelar ichthyosis (18 m.ż.-12r.ż)
leczonych acytrecyną 0,5-1,0 mg/kg w.c. przez
12 m-cy
Nasze doświadczenia
Leczyliśmy Tigasonem (etretinate),
a następnie Neotigasonem (acytrytyną)
25-ro dzieci
- z ciężkimi postaciami łuszczycy:
7-ro z łuszczycą krostkową
8-ro z erytrodermią łuszczycową
- z zaburzeniami rogowacenia
10-ro z erytrodermia ichtiotyczną
 Wiek dzieci wahał się od 6 m. ż. do 18 r. ż
 Czas leczenia trwał od 3 tyg. do 10 lat
 U wszystkich pacjentów przed leczeniem oraz w
trakcie kontrolowano podstawowe badania rutynowe
z szczególną uwagą na TGL, cholesterol, próby
wątrobowe
Przy dłuższym stosowaniu wykonywano rtg kości
długich i badania densytometryczne
Stosowane dawki
Tigasonu i Neotigasonu
 Początkowo 1 mg/kg -0,8 – 0,5 -0,4mg/kg
(zależnie od uzyskanej poprawy lub
wystąpienia nasilonych objawów
ubocznych)
Czas stosowania leczenia
 W łuszczycy podawano lek do uzyskania
zadawalającego efektu klinicznego
 W erytrodermiach ichtiotycznych
od 4 – 6 tyg do kilku lat
Wyniki leczenia - psoriasis pustulosa
- U wszystkich całkowite ustapienie zmian
- Okres remisji kilka lat do 3-4 m-cy
- kolejne tury leczenia były każdorazowo
skuteczne
- leczenie podtrzymujące przez kilka m-cy
przy natychmiastowych nawrotach (ostitis
chronica i kardiomiopatia – poprawa !)
Wyniki leczenia -erytrodermia psoriatica
 U większości dzieci ustąpienie zlewnego
stanu zapalnego z pozostawieniem różnie
nasilonych, ograniczonych zmian PV
 U 2- ga konieczne było dołączenie PUVA
(Re-PUVA)
 Remisje od kilku lat do kilku tygodni
 Nawroty dobrze odpowiadały na leczenie
 Dawki podtrzymujące
ICHTHYOSIS
- Vulgaris –defekt genetyczny filagryny (?)
- Lamellaris- z niedoborem trasglutaminazy –
uszkodzony gen w chromosomie 14
- erytrodermia ichtiotyczna wrodzona –
nieprawidłowa mutacja
w chromosomie 2g33-35
-
Erythrodermia ichthiosiformis Brocg
–nieprawidłowa mutacja
genu keratyny 1 lub 10
- Ichthyosis hystrix – nie wykryto nieprawidłowej
mutacji w genie keratyny
Wyniki leczenia -erytrodermia ichthiosiformis
 Po 6-8 tyg leczenia-u wszystkich poprawa




(zmniejszenie ectoprionu, przykurczów palców)
W postaci pęcherzowej – wysiewy zmian
pęcherzowych
Po 10-12 tyg.lub dłuższym leczeniu –wyrazna
poprawa twarzy i dłoni
Konieczność dawek podtrzymujących (uzależnienie)
Odstawienie leczenia – powrót zmian
Badania dodatkowe
 Przed leczeniem i w trakcie ( po 1-ym, póżniej







co 3 m-ce) wykonywano:
bad podstawowe
transaminazy
cholesterol
TGL
parametry rozwoju fizycznego (siatki
centylowe)
rtg kości długich
bad dezyndometryczne
Ocena badań dodatkowych
 Badania laboratoryjne u wszystkich
dzieci były prawidłowe
(u 1-go dziecka okresowy wzrost transaminaz
–antygenemia HBs)
Objawy uboczne
 Świąd (EP, EI) ~ 3 tyg terapii (u ~90%)
 Cheilitis ~2-3 tyg terapii ( u ~75%)
 Urażalność skóry ~3-6 tyg terapii ( u ~70%)
 Wypadanie włosów ~8-9 tyg terapii ( u ~30%)
 Bóle mięśniowo-kostne ~ 3tyg terapii ( u
~15%)
 Zmiany rumieniowo grudkowe ~10-11 tyg
terapii ( u ~10%)
 Dzieci tolerują leczenie doustnymi retinoidami
lepiej niż dorośli !
 U dzieci występuje mniej objawów ubocznych
niż u dorosłych !
 Słabo nasilone objawy uboczne nie mogą
zniechęcać do stosowania retinoidów u dzieci w
wybranych przypadkach
 Zmniejszenie dawki cofa objawy uboczne
 Długotrwałe stosowanie Neotigasonu nie
miało niekorzystnego wpływu na rozwój
fizyczny i psychomotoryczny u dzieci
Filipek l.10 – potwierdzenie dobrej
tolerancji i bezpieczeństwa Neotigasonu
F.R. ur. 6.12.2004r
Wywiad rodzinny - bez znaczenia
Collodion baby – Erytrodermia ichtiotyczna
Ectoprion
Od 5-go m.ż. Neotigason
( Klinika Pediatrii w Białymstoku)
w dawce 0,8 – o,65 mg/kg w.c.
do chwili obecnej
Plastyka powiek (zmętnienia)
- 14 m.ż. (Polanica)
- 17 m.ż. (Polanica)
- 5 r.ż. (Anglia)
- 6 r.ż. (Anglia)
- 7 r.ż. (Anglia)
Badania dodatkowe Filipka
 Stała opieka Kliniki Pediatrii w Białymstoku
 Poradnia Okulistyczna
 Poradnia Immunologiczna CZD
 Poradnia Nefrologiczna CZD
 Systematycznie wykonywano badania laboratoryjne:
 podstawowe badania w normie, okresowo
nieznacznie podwyższone TGL , transaminazy
 Coroczne badania densytometryczne (od 7 m.ż.)nie wykazywały odchyleń
Wnioski
 Uogólniona łuszczyca krostkowa u dzieci
powinna być wskazaniem do leczenia
acytretyną.
 Ciężkie erytrodermie łuszczycowe u dzieci
powinny być częstszym wskazaniem do
leczenia acytretyną niż u dorosłych.
 Erytrodermie ichtiotyczne z ectoprionem
powinny być wskazaniem do leczenia
acytretyną. Bez, mogą być stosowane
okresowo.
Acytretyna nie ma
ugruntowanego miejsca
w dermatologii pediatrycznej
a szkoda, bo doświadczenia nasze
i innych, choć nielicznych autorów,
są bardzo zachęcające!
Chcemy być zdrowi i radośni !