Jak uniknąć błędów i nieprawidłowości w ewidencji księgowej jednostek budżetowych Prowadząca: Agnieszka Drożdżal Podstawowe przepisy: • Ustawa o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 poz.885 ze zm.) • Ustawa o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013r. poz.330 ze zm.) Rozporządzenie Ministra Finansów z 2 marca 2010r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów i wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2014 poz. 1053 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2013 poz. 289) Polityka rachunkowości Pojęcie zasad (polityki) rachunkowości jako wybranych i stosowanych przez jednostkę odpowiednich do jej działania rozwiązań dopuszczonych przez ustawę i zapewniających wymaganą jakość sprawozdań finansowych po raz pierwszy wprowadziła nowelizacja ustawy o rachunkowości w 2002 r. Politykę rachunkowości można podzielić na dwie części: obligatoryjną, nieobligatoryjną. Polityka rachunkowości część obligatoryjna Jednostka powinna posiadać dokumentację opisującą w języku polskim przyjęte przez nią zasady (politykę) rachunkowości, a w szczególności dotyczące: 1) określenia roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych, 2) metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego, 3) sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej: a) zakładowego planu kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej, b) wykazu ksiąg rachunkowych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera - wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych c) opisu systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera - opisu systemu informatycznego, 4) systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów. Polityka rachunkowości Natomiast część nieobligatoryjna przede wszystkim trzy podstawowe: to instrukcje, instrukcja obiegu i kontroli dokumentów, instrukcja inwentaryzacyjna, instrukcja kasowa. Za opracowanie dokumentacji przyjętych zasad rachunkowości odpowiedzialny jest kierownik jednostki. Obowiązek ten może on na mocy ustawy o finansach publicznych powierzyć głównemu księgowemu. Nie oznacza to jednak, że kierownik jednostki przestaje być odpowiedzialny za dokumentację. Kierownik jednostki odpowiada zawsze za całość gospodarki finansowej w jednostce, czyli również za prowadzoną w niej rachunkowość. Dochody jednostek Konto 221 – „Należności z tytułu dochodów budżetowych” służy do ewidencji należności jednostek z tytułu dochodów budżetowych. • Na stronie Wn konta 221 ujmuje się ustalone należności z tytułu dochodów budżetowych i zwroty nadpłat. • Na stronie Ma konta 221 ujmuje się wpłaty należności z tytułu dochodów budżetowych oraz odpisy (zmniejszenia) należności. • Na koncie 221 ujmuje się również należności z tytułu podatków pobieranych przez właściwe organy. Zapisy z tego tytułu mogą być dokonywane na koniec okresów sprawozdawczych na podstawie sprawozdań z ewidencji podatkowej (zaległości i nadpłaty). • Ewidencja szczegółowa do konta 221 powinna być prowadzona według dłużników i podziałek klasyfikacji budżetowej oraz budżetów, których należności dotyczą. • Konto 221 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności z tytułu dochodów budżetowych, a saldo Ma – stan zobowiązań jednostki budżetowej z tytułu nadpłat w tych dochodach. Dochody jednostek Konto 222 – „Rozliczenie dochodów budżetowych” służy do ewidencji rozliczenia zrealizowanych przez jednostkę dochodów budżetowych. Na stronie Wn konta 222 ujmuje się dochody budżetowe przelane do budżetu, w korespondencji odpowiednio z kontami 130. Na stronie Ma konta 222 ujmuje się w ciągu roku budżetowego okresowe lub roczne przeksięgowania zrealizowanych dochodów budżetowych na konto 800, na podstawie sprawozdań budżetowych. Konto 222 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan dochodów budżetowych zrealizowanych, lecz nieprzelanych do budżetu. Saldo konta 222 ulega likwidacji poprzez księgowanie przelewu do budżetu dochodów budżetowych pobranych, lecz nieprzelanych do końca roku, w korespondencji z kontem 130. Ewidencja: Odprowadzenie kwot dochodów do budżetu Wn 222, Ma 130 Przeksięgowanie dochodów według sprawozdania Rb-27 Wn 800, Ma 222 Dochody jednostek Konto 226 – „Długoterminowe należności budżetowe” służy do ewidencji długoterminowych należności lub długoterminowych rozliczeń z budżetem. Należnościami długoterminowymi są należności, które są wymagalne w okresie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. Dochody jednostek • Na stronie Wn konta 226 ujmuje się w szczególności długoterminowe należności, w korespondencji z kontem 840, a także przeniesienie należności krótkoterminowych do długoterminowych, w korespondencji z kontem 221. • Na stronie Ma konta 226 ujmuje się w szczególności przeniesienie należności długoterminowych do krótkoterminowych w wysokości raty należnej na dany rok, w korespondencji z kontem 221. • Konto 226 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość długoterminowych należności. • Ewidencja szczegółowa do konta 226 powinna zapewnić możliwość ustalenia stanu poszczególnych należności budżetowych. Dochody jednostek Konto 245 – „Wpływy do wyjaśnienia” • Konto służy do ewidencji wpłaconych, a niewyjaśnionych kwot należności z tytułu dochodów budżetowych. • Na stronie Wn konta 245 ujmuje się w szczególności kwoty wyjaśnionych wpłat i ich zwroty. • Na stronie Ma konta 245 ujmuje się w szczególności kwoty niewyjaśnionych wpłat. • Konto 245 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan niewyjaśnionych wpłat. Ewidencja: Wpływ kwoty do wyjaśnienia Wn 130, Ma 245 Zwrot kwoty do kontrahenta (błąd adresata płatności) Wn 245, Ma 130 Przeksięgowanie kwoty według ustalonego tytułu należności Wn 245, Ma 221 Dochody jednostek Konto 720 – „Przychody z tytułu dochodów budżetowych” Konto 720 służy do ewidencji przychodów z tytułu dochodów budżetowych związanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w szczególności dochodów, do których zalicza się podatki, składki, opłaty, inne dochody budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek, należne na podstawie odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych. Na stronie Wn konta 720 ujmuje się odpisy z tytułu dochodów budżetowych, a na stronie Ma konta 720 – przychody z tytułu dochodów budżetowych. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 720 powinna zapewnić wyodrębnienie przychodów z tytułu dochodów budżetowych według pozycji planu finansowego. W zakresie podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetowych ewidencja szczegółowa jest prowadzona według zasad rachunkowości podatkowej, natomiast w zakresie podatków pobieranych przez inne organy ewidencję szczegółową stanowią sprawozdania o dochodach budżetowych sporządzane przez te organy. W końcu roku obrotowego saldo konta 720 przenosi się na konto 860. Na koniec roku konto 720 nie wykazuje salda. Dochody jednostek Konto 750 – „Przychody finansowe” Konto 750 służy do ewidencji przychodów finansowych. Na stronie Ma konta 750 ujmuje się przychody z tytułu operacji finansowych, w szczególności przychody ze sprzedaży papierów wartościowych, przychody z udziałów i akcji, dywidendy oraz odsetki od udzielonych pożyczek, dyskonto przy zakupie weksli, czeków obcych i papierów wartościowych oraz odsetki za zwłokę w zapłacie należności, dodatnie różnice kursowe. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 750 powinna zapewnić wyodrębnienie przychodów finansowych z tytułu udziałów w innych podmiotach gospodarczych, należne jednostce odsetki. W końcu roku obrotowego przenosi się przychody finansowe na stronę Ma konta 860 (Wn konto 750). Na koniec roku konto 750 nie wykazuje salda. Dochody jednostek Konto 760 – „Pozostałe przychody operacyjne” służy do ewidencji przychodów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki, w tym wszelkich innych przychodów niż podlegające ewidencji na kontach: 700, 720, 730, 750. W szczególności na stronie Ma konta 760 ujmuje się: 1) przychody ze sprzedaży materiałów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów; 2) przychody ze sprzedaży środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie; 3) odpisane przedawnione zobowiązania, otrzymane odszkodowania, kary, nieodpłatnie otrzymane, w tym w drodze darowizny, aktywa umarzane jednorazowo, rzeczowe aktywa obrotowe; 4) równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowy zakład budżetowy, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne, w korespondencji ze stroną Wn konta 800; 5) zmniejszenie stanu produktów w korespondencji ze stroną Wn konta 490. W końcu roku obrotowego przenosi się pozostałe przychody operacyjne na stronę Ma konta 860, w korespondencji ze stroną Wn konta 760. Na koniec roku konto 760 nie wykazuje salda. Dochody jednostek Ewidencja należności i dochodów a. na podstawie różnych dokumentów: umowy, decyzje przypis Wn 221, Ma 720 odpis Wn 720, Ma 221 wpłata Wn 130, Ma 221 rachunek bankowy Wn 101, Ma 221 kasa z tytułu sprzedaży składników majątku przypis Wn 221, Ma 760 odsetki od należności przypis Wn 221, Ma 750 b. Rozliczenie nadpłaty Wn 221< Ma 221 decyzja płatnika o zwrocie do kasy Wn 221, Ma 101 decyzja o zaksięgowaniu na poczet przyszłych zobowiązań Wn 221 Ma 840 Dochody jednostek c. Zaległości – Wn 221>Ma 221 wdrożenie postępowania windykacyjnego d. odraczanie terminu płatności, e. rozłożenie na raty, Jeśli spłata w roku budżetowym – zmiana terminu/terminów płatności Jeśli spłata w kolejnym roku budżetowym Wn 226, ma 221 (odroczenia lub rat przypadających na kolejny rok/lata budzetowe) W kolejnym roku przeniesienie rat należnych w danym roku budżetowym Wn 221, Ma 226 Dochody jednostek f. umorzenia, g. przedawnienia Wn 761, Ma 221 Jeśli był wcześniej odpis aktualizujący Wn 290, Ma 221 (w części odpisanej) Dochody jednostek Konto 290 – „Odpisy aktualizujące należności” • Konto 290 służy do ewidencji odpisów aktualizujących należności. • Na stronie Wn konta 290 ujmuje się zmniejszenie wartości odpisów aktualizujących należności, a na stronie Ma – zwiększenie wartości odpisów aktualizujących należności. • Saldo konta 290 oznacza wartość odpisów aktualizujących należności. Ewidencja: Odpis Wn 761, Ma 290 należność główna Wn 751, Ma 290 odsetki Jeśli nastąpi zapłata należności odpisanej Wn 290, Ma 760 należność główna Wn 290, Ma 750 odsetki Dochody jednostek - § 8 rozp. szczególne zasady… 1. Wartość należności aktualizuje się zgodnie z ustawą o rachunkowości, z zastrzeżeniem ust. 2–4. 2. Odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących rozchodów budżetu zalicza się do wyników na pozostałych operacjach niekasowych. 3. Odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących funduszy tworzonych na podstawie ustaw obciążają fundusze. 4. Odpisy aktualizujące wartość należności są dokonywane nie później niż na dzień bilansowy. 5. Odsetki od należności i zobowiązań, w tym również tych, do których stosuje się przepisy dotyczące zobowiązań podatkowych, ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich zapłaty, lecz nie później niż pod datą ostatniego dnia kwartału w wysokości odsetek należnych na koniec tego kwartału. 6. Należności i zobowiązania oraz inne składniki aktywów i pasywów wyrażone w walutach obcych wycenia się nie później niż na koniec kwartału, według zasad obowiązujących na dzień bilansowy. Dochody jednostek – art.35b uor 1. Wartość należności aktualizuje się, uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do: 1) należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym, 2) należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego – w pełnej wysokości należności, Dochody jednostek – art.35b uor 3) należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna – do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, 4) należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego – w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania, 5) należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców – w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności. Dochody jednostek – art.35b uor 2. Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych – zależnie od rodzaju należności, której dotyczy odpis aktualizacji. 3. Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość. 4. Należności, o których mowa w ust. 3, od których nie dokonano odpisów aktualizujących ich wartość lub dokonano odpisów w niepełnej wysokości, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych. Dochody jednostek Celem dokonywania odpisów aktualizujących wartość należności jest realna wycena należności dla celów bilansowych dokonywana generalnie w kwocie wymaganej zapłaty (obejmującej należność główną, a także należne odsetki umowne lub ustawowe), z zachowaniem zasady ostrożności, wyrażonej w art. 7 uor, która stanowi, że poszczególne składniki aktywów wycenia się, stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności. Dochody jednostek W odniesieniu do wyceny należności, zasada ostrożności oznacza urealnienie ich wysokości z uwzględnieniem stopnia prawdopodobieństwa ich zapłaty przez dłużników. W ewidencji księgowej urealnienie wartości należności dokonywane jest za pomocą odpisu aktualizującego należności – odpowiadającego kwocie należności, których spłata nie została w żaden sposób zabezpieczona, a ryzyko ich nieściągalności jest znaczne. Dochody jednostek Zapisy art. 35b uor wskazują dwie metody ustalania wysokości odpisu aktualizującego należności, tj. metodę: 1) identyfikacji poszczególnych należności (np. art. 35 ust. 1 pkt 1– 4) – gdzie ustala się wielkość odpisu oddzielnie dla każdego dłużnika postawionego w stan upadłości lub likwidacji, lub którego sytuacja majątkowa i finansowa wskazuje, że zapłata przez niego zobowiązań w kwotach wynikających z obowiązujących umów nie jest prawdopodobna, 2) szacowanej kwoty odpisu ogólnego na nieściągalne należności (art. 35 ust. 1 pkt 5) – w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców posiadających zobowiązania przeterminowane lub nieprzeterminowane o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności. Metoda identyfikacji poszczególnych należności jest pracoi czasochłonna, ale daje większą pewność co do prawidłowości obliczonych odpisów aktualizujących. Dochody jednostek W praktyce jednostek budżetowych przeprowadzanie aktualizacji należności bywa rozmaicie regulowane, co zależy od ich rodzaju, wielkości i struktury w danej jednostce. W wielu jednostkach budżetowych, które realizują dochody budżetowe wyłącznie w postaci oprocentowania środków zgromadzonych na ich rachunkach bieżących bądź też osiągają nieznaczne dochody z tytułu okazyjnego wynajmu pomieszczeń czy świadczenia drobnych usług (np. kserograficznych) płatnych z góry lub jednocześnie ze świadczoną usługą – aktualizacja należności dotyczy jedynie ewentualnych należności od pracowników, z tytułu nadpłaconych wynagrodzeń czy pożyczek udzielonych pracownikom i innym osobom z ZFŚS i bez żadnego problemu może być przeprowadzona indywidualnie dla konkretnych należności przypadających od poszczególnych dłużników. Dochody jednostek Jednak już w przypadku urzędów obsługujących organy podatkowe (w tym samorządowe organy podatkowe) – gdzie powstaje ogromna liczba należności z tytułu świadczonych dostaw i usług na rzecz indywidualnych odbiorców (czynsze najmu i dzierżawy komunalnych lokali mieszkalnych i użytkowych, opłaty za wodę i ścieki, opłaty za wywóz nieczystości płynnych i stałych itp.) oraz z tytułu dochodów budżetowych o charakterze cywilnoprawnym (np. ze sprzedaży, najmu i dzierżawy nieruchomości, sprzedaży składników mienia ruchomego), jak również publicznoprawnym (różnego rodzaju podatki i opłaty należne budżetowi państwa i budżetom jednostek samorządu terytorialnego) – jedyną możliwością przeprowadzenia aktualizacji należności jest ustalenie ogólnej kwoty odpisu aktualizującego należności nieściągalne. Dochody jednostek W przypadku podjęcia decyzji o zastosowaniu szacowanej kwoty odpisu ogólnego w dokumentacji opisującej przyjęte w jednostce zasady rachunkowości należy wskazać, do jakiego rodzaju należności i jakiej grupy dłużników można ją stosować, oraz podać zasady szacowania jego wielkości. Do szacowania wielkości odpisu ogólnego wykorzystywana jest tzw. metoda wiekowania należności, która wielkość odpisu aktualizującego należności uzależnia od okresu ich przeterminowania – przyjmuje się, że im jest starsza należność, tym większe istnieje prawdopodobieństwo, że nie zostanie ona ściągnięta przez jednostkę. Dochody jednostek Przy zastosowaniu tej metody należności przyporządkowuje się do grup ustalonych według okresu ich przeterminowania i określa procentowy wskaźnik ryzyka nieściągalności należności w każdej grupie, np. należności: * nieprzeterminowane i przeterminowane do 6 miesięcy – bez odpisu aktualizującego, * przeterminowane od 6 miesięcy do roku – odpis w wysokości 25%, * przeterminowane od roku do 2 lat – odpis w wysokości 50%, * przeterminowane powyżej 2 lat – odpis w wysokości 100%. Dochody jednostek Wskaźniki procentowe do wyliczenia odpisu powinny być ustalane w każdej jednostce odrębnie dla różnego rodzaju należności, w zależności od tego, jak kształtuje się ich faktyczna ściągalność (która może być inna np. dla należności podatkowych, inna dla należności cywilnoprawnych z tytułu czynszu najmu i dzierżawy lokali użytkowych, a inna z tytułu najmu lokali mieszkalnych). W dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości jednostki należy także wskazać, w jaki sposób powinno być dokumentowane utworzenie odpisów aktualizacyjnych. Generalnie podstawą ujęcia odpisu w księgach rachunkowych może być dokument PK – „Polecenie księgowania” z ogólną kwotą odpisu wraz z załączonymi do niego zestawieniami szczegółowymi odpisów wyliczonych dla poszczególnych kategorii należności (sporządzonych według wzorów ustalonych w jednostce). Zespół 4 – „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” Konta zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” służą do ewidencji kosztów w układzie rodzajowym i ich rozliczenia. Poniesione koszty ujmuje się w księgach rachunkowych w momencie ich powstania niezależnie od terminu ich zapłaty. Zmniejszenia uprzednio zarachowanych kosztów dokonuje się na podstawie dokumentów korygujących koszty (np. faktur korygujących). Nie księguje się na kontach zespołu 4 kosztów finansowanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, z funduszy celowych i innych oraz kosztów inwestycji, pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów operacji finansowych i strat nadzwyczajnych. Ewidencję szczegółową do kont zespołu 4 prowadzi się według podziałek klasyfikacji planu finansowego oraz w przekrojach dostosowanych do potrzeb planowania, analiz oraz w sposób umożliwiający sporządzenie sprawozdań finansowych, sprawozdań budżetowych lub innych sprawozdań określonych w odrębnych przepisach obowiązujących jednostkę. Konto 400 – „Amortyzacja” Konto 400 służy do ewidencji naliczonych odpisów amortyzacji od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, od których odpisy umorzeniowe są dokonywane stopniowo według stawek amortyzacyjnych. Na stronie Wn konta 400 ujmuje się naliczone odpisy amortyzacyjne, a na stronie Ma konta 400 ujmuje się ewentualne zmniejszenie odpisów amortyzacyjnych oraz przeniesienie w końcu roku salda konta na wynik finansowy. Konto 400 może wykazywać w ciągu roku obrotowego saldo Wn, które wyraża wysokość poniesionych kosztów amortyzacji. Saldo konta 400 przenosi się w końcu roku obrotowego na konto 860. Ewidencja: Naliczone odpisy amortyzacyjne od umarzanych stopniowo środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: Wn 400, Ma 071 Konto 401 – „Zużycie materiałów i energii” Konto 401 służy do ewidencji kosztów zużycia materiałów i energii na cele działalności podstawowej, pomocniczej i ogólnego zarządu. Na stronie Wn konta 401 ujmuje się poniesione koszty z tytułu zużycia materiałów i energii, a na stronie Ma konta 401 ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów z tytułu zużycia materiałów i energii oraz na dzień bilansowy przeniesienie salda poniesionych w ciągu roku kosztów zużycia materiałów i energii na konto 860. Ewidencja: Zakup materiałów lub energii odniesiony bezpośrednio w ciężar kosztów rodzajowych Wn 401, Ma 201 Zakup materiałów do magazynu Wn 310, Ma 201 Wydanie materiałów z magazynu do zużycia Wn 401, Ma 310 Konto 402 – „Usługi obce” Konto 402 służy do ewidencji kosztów z tytułu usług wykonywanych na rzecz działalności podstawowej jednostki. obcych Na stronie Wn konta 402 ujmuje się poniesione koszty usług obcych, a na stronie Ma konta 402 ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów oraz na dzień bilansowy przeniesienie kosztów usług obcych na konto 860. Ewidencja: Zakup usług Wn 402, Ma 201 Konto 403 - „Podatki i opłaty” Konto 403 służy do ewidencji w szczególności kosztów z tytułu podatku akcyzowego, podatku od nieruchomości i podatku od środków transportu, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz opłat o charakterze podatkowym, a także opłaty notarialnej, opłaty skarbowej i opłaty administracyjnej. Na stronie Wn konta ujmuje się poniesione koszty z ww. tytułów, a na stronie Ma ujmuje się zmniejszenie poniesionych kosztów oraz na dzień bilansowy – przeniesienie kosztów z tego tytułu na konto 860. Ewidencja: Opłaty i składki Wn 403, Ma 240/ czasami bezpośrednio 130 Konto 404 – „Wynagrodzenia” Konto 404 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej z tytułu wynagrodzeń z pracownikami i innymi osobami fizycznymi zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowy agencyjnej i innych umów zgodnie z odrębnymi przepisami. Na stronie Wn konta ujmuje się kwotę należnego pracownikom i innym osobom fizycznym wynagrodzenia brutto (tj. bez potrąceń z różnych tytułów dokonywanych na listach płac). Na stronie Ma księguje się korekty uprzednio zewidencjonowanych kosztów działalności podstawowej z tytułu wynagrodzeń oraz na dzień bilansowy przenosi się je na konto 860. Ewidencja: Wynagrodzenia brutto naliczone w listach płac Wn 404, Ma 231 Konto 405 – „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia” Konto 405 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej z tytułu różnego rodzaju świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, które nie są zaliczane do wynagrodzeń. Na stronie Wn konta 405 ujmuje się poniesione koszty z tytułu ubezpieczeń społecznych i świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, które nie są zaliczane do wynagrodzeń. Na stronie Ma konta ujmuje się zmniejszenie kosztów z tytułu ubezpieczenia społecznego i świadczeń na rzecz pracowników i osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy o dzieło i innych umów, a na dzień bilansowy przenosi się je na konto 860. Ewidencja: Naliczone składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy płacone przez pracodawcę Wn 405, Ma 229 Konto 409 – „Pozostałe koszty rodzajowe” Konto 409 służy do ewidencji kosztów działalności podstawowej, które nie kwalifikują się do ujęcia na kontach 400–405. Na koncie tym ujmuje się w szczególności zwroty wydatków za używanie samochodów prywatnych pracowników do zadań służbowych, koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych, koszty ubezpieczeń majątkowych i osobowych, odprawy z tytułu wypadków przy pracy oraz innych kosztów niezaliczanych do kosztów działalności finansowej i pozostałych kosztów operacyjnych. Na stronie Wn konta ujmuje się poniesione koszty z ww. tytułów, a na stronie Ma ich zmniejszenie oraz na dzień bilansowy ujmuje się przeniesienie poniesionych kosztów na konto 860. Ewidencja: Rozliczone koszty podróży służbowych Wn 409, Ma 234 Ubezpieczenia majątkowe Wn 409, Ma 201 Przeniesienie na koniec roku kosztów rodzajowych na wynik Wn 860, Ma konta zespołu 4 Konto 640 – „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” Konto 640 służy do ewidencji kosztów przyszłych okresów (rozliczenia czynne) oraz rezerw na wydatki przyszłych okresów (rozliczenia bierne). Na stronie Wn konta 640 ujmuje się koszty proste i złożone poniesione w okresie sprawozdawczym, a dotyczące przyszłych okresów, oraz wydatki poniesione w okresie sprawozdawczym, na które utworzono w okresach poprzednich rezerwę. Na stronie Ma konta 640 ujmuje się utworzenie rezerwy na wydatki przyszłych okresów oraz zaliczenie do kosztów okresu sprawozdawczego kosztów poniesionych w okresach poprzednich. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 640 powinna umożliwić ustalenie: 1) wysokości tych kosztów zakupu, które podlegają rozliczeniu w czasie; 2) wysokości innych rozliczeń międzyokresowych kosztów z dalszym podziałem według ich tytułów. Saldo Wn konta 640 wyraża koszty przyszłych okresów, a saldo Ma – rezerwy na wydatki przyszłych okresów. Ewidencja: Zakup ubezpieczenia w XII - Wn 640, Ma 201, w kolejnym roku przeksięgowanie w koszty Wn 409, Ma 640 Konto 751 – „Koszty finansowe” Konto 751 służy do ewidencji kosztów finansowych. Na stronie Wn konta 751 ujmuje się w szczególności wartość sprzedanych udziałów, akcji i innych papierów wartościowych, odsetki od obligacji, odsetki od kredytów i pożyczek, odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań, z wyjątkiem obciążających środki trwałe w budowie, odpisy aktualizujące wartość należności z tytułu operacji finansowych, dyskonto przy sprzedaży weksli, czeków obcych i papierów wartościowych, ujemne różnice kursowe, z wyjątkiem obciążających środki trwałe w budowie. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 751 powinna zapewnić wyodrębnienie w zakresie kosztów operacji finansowych – naliczone odsetki od pożyczek i odsetki za zwłokę od zobowiązań. W końcu roku obrotowego przenosi się koszty operacji finansowych na stronę Wn konta 860 (Ma konto 751). Na koniec roku konto 751 nie wykazuje salda. Ewidencja: Przypis odsetek od nieterminowych płatności zobowiązań Wn 751, Ma 201 Konto 761 – „Pozostałe koszty operacyjne” Konto 761 służy do ewidencji kosztów niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki. W szczególności na stronie Wn konta 761 ujmuje się: 1) koszty osiągnięcia pozostałych przychodów w wartości cen zakupu lub nabycia materiałów; 2) kary, odpisane przedawnione, umorzone i nieściągalne należności, odpisy aktualizujące od należności, koszty postępowania spornego i egzekucyjnego oraz nieodpłatnie przekazane rzeczowe aktywa obrotowe. Konto 761 służy również – w jednostkach ewidencjonujących koszty na kontach: 400, 401, 402, 403, 404, 405, 409, 490 oraz zespołu 5 – do ewidencji zapisów uzupełniających, dokonanych na kontach zespołów 5 i 6 z tytułu zwiększeń bądź zmniejszeń stanu produktów (w tym także rozliczeń międzyokresowych kosztów), w korespondencji z innymi kontami niż konto 490, konta zespołów 5 lub 6 oraz konta kosztu własnego sprzedaży w zespole 7. Na stronie Wn konta 761 w korespondencji ze stroną Ma konta 490 ujmuje się zwiększenie stanu produktów. W końcu roku obrotowego przenosi się: 1) na stronę Wn konta 490 – koszty związane z zakupem i sprzedażą składników majątku, jeżeli zostały ujęte na koncie 761, w korespondencji ze stroną Ma konta 761; 2) na stronę Wn konta 860 – pozostałe koszty operacyjne, w korespondencji ze stroną Ma konta 761. Na koniec roku konto 761 nie wykazuje salda. Ewidencja: Koszty postępowania spornego czy egzekucyjnego Wn 761, Ma 240 Konto 840 – „Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów” Konto 840 służy do ewidencji przychodów zaliczanych do przyszłych okresów oraz innych rozliczeń międzyokresowych i rezerw. Na stronie Ma konta 840 ujmuje się utworzenie i zwiększenie rezerwy, a na stronie Wn – ich zmniejszenie lub rozwiązanie. Na stronie Ma konta 840 ujmuje się również powstanie i zwiększenia rozliczeń międzyokresowych przychodów, a na stronie Wn – ich rozliczenie poprzez zaliczenie ich do przychodów roku obrotowego lub zysków nadzwyczajnych. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 840 powinna zapewnić możność ustalenia stanu: 1) rezerwy oraz przyczyn jej zwiększeń i zmniejszeń; 2) rozliczeń międzyokresowych przychodów z poszczególnych tytułów oraz przyczyn ich zwiększeń i zmniejszeń. Konto 840 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan rezerw i rozliczeń międzyokresowych przychodów. Ewidencja: Wpłata w XII czynszu od kontrahenta Wn 201, Ma 840 W kolejnym roku przeksięgowanie czynszu na przychody Wn 840, Ma 760 Środki trwałe według ustawy o rachunkowości (art.3 ust.1 pkt 15) rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności: a) nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego. b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy, c) ulepszenia w obcych środkach trwałych, d) inwentarz żywy. Środki trwałe według rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości (…) • rozumie się przez to środki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości, w tym środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, otrzymane w zarząd lub użytkowanie i przeznaczone na potrzeby jednostki. Wartości niematerialne i prawne według ustawy o rachunkowości (art.3 ust.1 pkt 14) nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności: a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje, b) prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych, c) know-how. Wartość początkowa środków trwałych – według uor Cena nabycia: To cena zakupu składnika aktywów, obejmująca: • kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku VAT oraz podatku akcyzowego a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym (tj. cło, podatek akcyzowy); • obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski, • powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu. Cenę nabycia środków trwałych oraz środków trwałych w budowie zwiększają koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania i związane z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu. Wartość początkowa środków trwałych – według uor Koszt wytworzenia: Koszt wytworzenia (koszty budowy) obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym środkiem trwałym w budowie: • wartość zużytych materiałów • koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z budową • inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem obiektu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny • oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z budową: – zmienne pośrednie koszty budowy – część stałych, pośrednich kosztów budowy, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Zmiany wartości początkowej środków trwałych • Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy o rachunkowości, wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową. • Wartość tę mierzy się okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami. Zmiany wartości początkowej środków trwałych • Przebudowa – przebudowanie czegoś, zmiana istniejącego stanu czegoś na inny; ulepszenie, poprawienie czegoś. • Rozbudowa – powiększenie, rozszerzenie budowli, obszaru już zabudowanego; dobudowywanie nowych elementów, budowanie nowych obiektów, zwiększenie liczby składników czegoś; dodanie nowych jednostek; rozszerzenie, rozwinięcie. • Rekonstrukcja – odtworzenie czegoś na podstawie zachowanych fragmentów, szczątków, przekazów, form pochodnych, itp., zwłaszcza: odbudowanie, odtworzenie na takich podstawach zniszczonych, częściowo lub całkowicie, budynków lub dzieł sztuki. • Adaptacja – przystosowanie do innego użytku, przerobienie dla nadania innego charakteru. • Modernizacja – unowocześnienie, uwspółcześnienie czegoś. Wykaz kont syntetycznych służących ewidencji składników majątku Zespół 0 - Majątek trwały • 011 - Środki trwałe • 013 - Pozostałe środki trwałe • 015 - Mienie zlikwidowanych jednostek • 016 - Dobra kultury • 017 - Uzbrojenie i sprzęt wojskowy • 020 - Wartości niematerialne i prawne • 071 - Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych • 072 - Umorzenie pozostałych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych • 077 - Umorzenie uzbrojenia i sprzętu wojskowego • 080 - Środki trwałe w budowie (inwestycje) Konto 080 – „Środki trwałe w budowie (inwestycje)” Konto 080 służy do ewidencji kosztów środków trwałych w budowie oraz do rozliczenia kosztów środków trwałych w budowie na uzyskane efekty inwestycyjne. Na stronie Wn konta 080 ujmuje się w szczególności: 1) poniesione koszty dotyczące środków trwałych w budowie ramach prowadzonych inwestycji zarówno przez obcych wykonawców, jak i we własnym imieniu; 2) poniesione koszty dotyczące przekazanych do montażu, lecz jeszcze nieoddanych do używania maszyn, urządzeń oraz innych przedmiotów, zakupionych od kontrahentów oraz wytworzonych w ramach własnej działalności gospodarczej; 3) poniesione koszty ulepszenia środka trwałego (przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja), które powodują zwiększenie wartości użytkowej środka trwałego. Konto 080 – „Środki trwałe w budowie (inwestycje)” Na stronie Ma konta 080 ujmuje się wartość uzyskanych efektów, w szczególności: 1) środków trwałych; 2) wartość sprzedanych i nieodpłatnie przekazanych środków trwałych w budowie. Na koncie 080 można księgować również rozliczenie kosztów dotyczących zakupów gotowych środków trwałych. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 080 powinna zapewnić co najmniej wyodrębnienie kosztów środków trwałych w budowie według poszczególnych rodzajów efektów inwestycyjnych oraz skalkulowanie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia poszczególnych obiektów środków trwałych. Konto 080 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość kosztów środków trwałych w budowie i ulepszeń. Likwidacja majątku Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 maja 2010 r. w sprawie sposobu i trybu gospodarowania składnikami rzeczowymi majątku ruchomego, w który wyposażone są jednostki budżetowe, Dz. U. nr 114, poz. 761 Pod pojęciem zbędnych składników majątku ruchomego rozumie się składniki majątku ruchomego, które: • nie są i nie będą mogły być wykorzystane w realizacji zadań związanych z działalnością jednostki lub • nie nadają się do dalszego użytku ze względu na zły stan techniczny, a ich naprawa byłaby nieopłacalna, lub • nie nadają się do współpracy ze sprzętem używanym w jednostce, a ich przystosowanie byłoby technicznie i ekonomicznie nieuzasadnione. Natomiast zużyte składniki majątku ruchomego to składniki majątku ruchomego: • posiadające wady lub uszkodzenia, których naprawa byłaby nieopłacalna, lub • zagrażające bezpieczeństwu użytkowników lub najbliższego otoczenia, lub • które całkowicie utraciły wartość użytkową, lub • które są technicznie przestarzałe, a ich naprawa lub remont byłyby ekonomicznie nieuzasadnione. O zakwalifikowaniu danego składnika do zbędnego lub zużytego decyduje wyłącznie kierownik danej jednostki w toku bieżącej działalności jednostki albo w trakcie inwentaryzacji prowadzonej na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości. Zasady darowizny oraz nieodpłatnego przekazania składników majątku ruchomego reguluje szczegółowo § 38 - §41 wspomnianego rozporządzenia. Zasady nieodpłatnego przekazania składników majątku ruchomego: • jednostka może nieodpłatnie przekazać innej jednostce na czas oznaczony, nieoznaczony albo bez zastrzeżenia obowiązku zwrotu składniki majątku ruchomego z przeznaczeniem na realizację zadań publicznych, • może to uczynić na pisemny wniosek zainteresowanego złożony do kierownika jednostki • przekazania dokonuje się na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego • wartość składnika majątku ruchomego nieodpłatnie przekazywanego określa się według wartości początkowej, • ruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, przekazane na podstawie decyzji właściwego organu, mogą być wycenione także w wartości określonej w tej decyzji, • odbiór składnika majątku ruchomego następuje na koszt podmiotu, któremu przekazano ten składnik majątku. Zasady darowizny składników majątku ruchomego: • jednostka może dokonać darowizny składnika majątku ruchomego na rzecz jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 2 ustawy o systemie oświaty oraz fundacji i organizacji pożytku publicznego, które prowadzą działalność charytatywną, opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową, naukową, badawczo – rozwojową, wychowawczą, sportową lub turystyczną z przeznaczeniem na realizację ich celów • darowiznę można uczynić na pisemny wniosek zainteresowanego złożony do kierownika jednostki • do wniosku jednostka występująca o darowiznę składnika majątku ruchomego załącza odpis statutu, • wartość składnika majątku ruchomego, darowanego określa się według wartości księgowej, • odbiór składnika majątku ruchomego następuje na koszt podmiotu, któremu darowano ten składnik majątku. Zasady likwidacji składników majątku ruchomego: • Likwidacji zużytych składników majątku ruchomego dokonuje się w trybie sprzedaży na surowce wtórne albo poprzez zniszczenie, w przypadku gdy ich sprzedaż na surowce wtórne nie doszła do skutku lub była bezzasadna. Składniki majątku ruchomego, które były wykorzystywane do wykonywania czynności operacyjnych przez podmioty upoważnione do wykonywania tych czynności, mogą być zniszczone bez próby sprzedaży, nieodpłatnego przekazania, darowizny lub sprzedaży na surowce wtórne. Zniszczenia dokonuje komisja likwidacyjna w składzie co najmniej 3osobowym powołana przez kierownika jednostki spośród pracowników jednostki. Z czynności zniszczenia komisja sporządza protokół zawierający następujące dane: – datę zniszczenia; – nazwę, rodzaj i cechy identyfikujące składnik majątku ruchomego; – przyczynę zniszczenia; – podpisy z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska osób upoważnionych do podpisania protokołu. Sprzedaż składników majątku ruchomego: • Jednostka sprzedaje składniki rzeczowe majątku ruchomego o znacznej wartości (przekraczającej 6 000 euro), w trybie przetargu publicznego lub publicznego zaproszenia do rokowań. • Jednostka sprzedaje składniki rzeczowe majątku ruchomego o wartości jednostkowej przekraczającej wartość 300 euro. w trybie przetargu publicznego, publicznego zaproszenia do rokowań albo aukcji. • Jednostka może sprzedać, w trybie publicznego zaproszenia do rokowań, składniki rzeczowe majątku ruchomego, jeżeli składniki te mają cechy sprzętu specjalistycznego, wykorzystywanego do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych przez podmioty upoważnione do wykonywania tych czynności. Ewidencja zakupu i przyjęcia podstawowego środka trwałego: 080 Środki trwałe w budowie (Inwestycje) 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 011 Środki trwałe 1 2 1 – Faktura zakupu 2 – Przyjęcie środka trwałego do ewidencji po cenie nabycia na podstawie OT Nieodpłatne otrzymanie (darowizna) podstawowego środka trwałego: 800 Fundusz jednostki 011 Środki trwałe 1 1 – Przyjęcie środka trwałego do ewidencji Likwidacja podstawowego środka trwałego: 071 Umorzenie środków trwałych 011 Środki trwałe ewidencja pozabilansowa Środki trwałe w likwidacji 1 wartość wartość początkowa początkowa środka zlikwidowanego trwałego środka trwałego postawionego w stan likwidacji 800 Fundusz jednostki 2 1 – Wyksięgowanie dotychczasowego umorzenia 2 – Wyksięgowanie wartości księgowej netto likwidowanego środka trwałego Ewidencja pozostałych środków trwałych: 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 013 Pozostałe środki trwałe 1 401 Zużycie materiałów i energii 072 Umorzenie pozostałych środków trwałych 2 5 3 4 1- Przyjęcie pozostałych środków trwałych z zakupu według faktury 2- Wycofanie pozostałych środków trwałych z używania na skutek ich likwidacji, sprzedaży, niedoboru, zniszczenia i zużycia 3- Nieodpłatne przyjęcie pozostałych środków trwałych 4- Nieodpłatne przekazanie pozostałych środków 5- Odpisy umorzeniowe nowych, wydanych do używania pozostałych środków trwałych Ewidencja zadania inwestycyjnego: 080 Środki trwałe w budowie (Inwestycje) 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 011 Środki trwałe 1 1 – Faktury za materiały czy wykonane usługi w procesie inwestycyjnym 2 – Przyjęcie środka trwałego do ewidencji na podstawie OT 2 Ewidencja zadania remontowego: Konta Zespołu 4 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami 1 1 – Faktury za materiały czy wykonane usługi w procesie remontowym Kontrola nad majątkiem - inwentaryzacja Różnice inwentaryzacyjne Nadwyżka inwentaryzacyjna – stan składników faktycznie stwierdzony podczas inwentaryzacji jest większy od stanu ewidencyjnego. Niedobór – stan składników faktycznie stwierdzony podczas inwentaryzacji jest mniejszy od stanu ewidencyjnego. Szkoda – całkowita lub częściowa utrata pierwotnej wartości inwentaryzowanego składnika majątku. Ubytki naturalne – niedobory mieszczące się w granicach ustalonych norm ubytków naturalnych, wynikające z właściwości fizyko-chemicznych artykułów (np. wysychanie, ulatnianie, wyciek, rozkurz, przylepianie się itp.). Normy ubytków naturalnych oraz sposób ich obliczania określają odrębne regulacje prawne. Schemat 1. Ewidencja nadwyżki w podstawowych środkach trwałych Objaśnienia do schematu: 1. Nadwyżka podstawowych środków trwałych wykazana w trakcie spisu – 4.000. 2. Przeksięgowanie nadwyżki – 4.000. 011 Środki trwałe Sp) 8.000 (1) 4.000 241 Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżek (2) 4.000 4.000 (1) 800 Fundusz jednostki 80.000 (Sp 4.000 (2) Schemat 2. Ewidencja nadwyżki w zapasach i pozostałych środkach trwałych Objaśnienia do schematu: 1. Nadwyżka pozostałych środków trwałych wykazana w trakcie spisu – 1.000. 2. Przeksięgowanie nadwyżki – 1.000. 013 Pozostałe środki trwałe 310 Materiały 330 Towary Sp) 4.000 (1) 1.000 241 Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżek (2) 1.000 1.000 (1) 760 Pozostałe przychody operacyjne 1.000 (2) Schemat 3. Ewidencja niezawinionego niedoboru rzeczywistego w podstawowych środkach trwałych Objaśnienia do schematu: 1. Niedobór podstawowych środków trwałych wykazany w trakcie spisu – 5.000. 2. Przeksięgowanie umorzenia środków trwałych, w których stwierdzono niedobór – 2.000. 3. Przeksięgowanie wartości netto niedoboru w podstawowych środkach trwałych – 3.000. 011 Środki trwałe Sp) 5.000 5.000 (1) 241 Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżek (1) 5.000 2.000 (2) 3.000 (3) 071 Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (2) 1.500 2.000 (Sp 800 Fundusz jednostki (3) 80.000 3.000 (Sp Schemat 4. Ewidencja niezawinionego niedoboru rzeczywistego w pozostałych środkach trwałych Objaśnienia do schematu: 1. Niedobór pozostałych środków trwałych wykazany w trakcie spisu – 600. 2. Przeksięgowanie umorzenia pozostałych środków trwałych, w których stwierdzono niedobór – 600. 013 Pozostałe środki trwałe Sp) 600 600 (1) 241 Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżek (1) 600 600 (2) 072 Umorzenie pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych (2) 600 600 (Sp Schemat 5. Ewidencja niedoboru rzeczywistego w materiałach, uznanego za mieszczący się granicach ubytków naturalnych Objaśnienia do schematu: 1. Niedobór materiałów zakwalifikowany jako ubytek naturalny – 70. 2. Przeksięgowanie niedoboru materiału – 70. 310 Materiały Sp) 1000 70 (1) 241 Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżek (1) 70 70 (2) 401 Zużycie materiałów i energii (2) 70 Schemat 6. Ewidencja niedoboru rzeczywistego w podstawowych środkach trwałych, spowodowanego umyślnym działaniem pracownika 011 Środki trwałe Sp) 4 000 9.000 (1) 241 Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżek (1) 4.000 1.000 (2) 071 Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (2) 1.000 1.000 (Sp 3.000 (3) 234 Pozostałe rozrachunki z pracownikami (4) 2.000 1.000 (5) 760 Pozostałe przychody operacyjne 2.000 (4) 101 Kasa (5) 1.000 800 Fundusz jednostki (3) 3.000 300.00 0 (Sp Objaśnienia do schematu 6: 1. Niedobór zawiniony w podstawowych środkach trwałych – 4 000. 2. Przeksięgowanie umorzenia podstawowych środków trwałych – 1.000. 3. Przeksięgowanie wartości netto niedoboru zawinionego w podstawowych wartościach środków trwałych – 3.000. 4. Obciążenie pracownika – po uwzględnieniu jego sytuacji majątkowej – odszkodowaniem w kwocie 2.000. 5. Wpłata połowy odszkodowania do kasy przez pracownika, zgodnie z pisemnym postanowieniem. Schemat 7. Ewidencja niedoboru rzeczywistego w podstawowych środkach trwałych spowodowanego umyślnym działaniem pracownika, gdy pracownik nie zgadza się na pokrycie roszczenia – wyrok sądowy korzystny dla pracodawcy 011 Środki trwałe Sp) 5.000 9.000 (1) 241 Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżek (1) 5.000 2.000 (2) 071 Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (2) 2.000 2.000 (Sp 800 Fundusz jednostki (3) 3.000 900.00 0 (Sp 3.000 (3) 234 Pozostałe rozrachunki z pracownikami (4) 3.000 3.000 (5) (7) 3.000 3 000 (8) 242 Roszczenia sporne (5) 3.000 3.000 (7) 760 Pozostałe przychody operacyjne 3.000 (4) 101 Kasa (8) 3.000 761 Pozostałe koszty operacyjne (6) 3.000 3.000 (9) 290 Odpisy aktualizujące należności (9) 3.000 3.000 (6) Objaśnienia do schematu 7: 1. Niedobór podstawowych środków trwałych wykazany w trakcie spisu – 5.000. 2. Przeksięgowanie umorzenia środków trwałych, w których stwierdzono niedobór – 2.000. 3. Przeksięgowanie wartości netto niedoboru w podstawowych środkach trwałych – 3.000. 4. Obciążenie wartością niedoboru pracownika – 3.000. 5. Skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego – 3.000. 6. Utworzenie odpisu aktualizującego należności w wysokości roszczenia spornego – 3.000. 7. Wyrok sądowy korzystny dla jednostki, przeksięgowanie roszczenia spornego – 3.000. 8. Zapłata do kasy wartości niedoboru – 3.000. 9. Rozwiązanie odpisu aktualizującego – 3.000. Schemat 8. Ewidencja niedoboru rzeczywistego w podstawowych środkach trwałych spowodowanego umyślnym działaniem pracownika, gdy pracownik nie zgadza się na pokrycie roszczenia – wyrok sądowy korzystny dla pracownika 011 Środki trwałe Sp) 9.000 5.000 (1) 241 Rozliczenie niedoborów, szkód i nadwyżek (1) 5.000 2.000 (2) 071 Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (2) 2.000 2.000 (Sp 800 Fundusz jednostki (3) 3.000 900.000 (Sp 3.000 (3) 234 Pozostałe rozrachunki z pracownikami (4) 3.000 3.000 (5) 242 Roszczenia sporne (5) 3.000 3.000 (7) 760 Pozostałe przychody operacyjne 3.000 (4) 761 Pozostałe koszty operacyjne (6) 3.000 290 Odpisy aktualizujące należności (7) 3.000 3.000 (6) Objaśnienia do schematu: 1. Niedobór podstawowych środków trwałych wykazany w trakcie spisu – 5.000. 2. Przeksięgowanie umorzenia środków trwałych, w których stwierdzono niedobór – 2.000. 3. Przeksięgowanie wartości netto niedoboru w podstawowych środkach trwałych – 3.000. 4. Obciążenie wartością niedoboru pracownika – 3.000. 5. Skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego – 3.000. 6. Utworzenie odpisu aktualizującego należności w wysokości roszczenia spornego – 3.000. 7. Wyrok sądowy niekorzystny dla jednostki, przeksięgowanie roszczenia spornego – 3.000. Wydatki budżetowe Konto 130 – „Rachunek bieżący jednostki” służy do ewidencji stanu środków pieniężnych oraz obrotów na rachunku bankowym z tytułu wydatków i dochodów (wpływów) budżetowych objętych planem finansowym. Na stronie Wn konta 130 ujmuje się wpływy środków pieniężnych: 1) otrzymanych na realizację wydatków budżetowych zgodnie z planem finansowym oraz dla dysponentów niższego stopnia, w korespondencji z kontem 223; 2) z tytułu zrealizowanych przez jednostkę dochodów budżetowych (ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji dochodów budżetowych), w korespondencji z kontem 101, 221 lub innym właściwym kontem. Wydatki budżetowe Na stronie Ma konta 130 ujmuje się: 1) zrealizowane wydatki budżetowe zgodnie z planem finansowym jednostki, jak również środki pobrane do kasy na realizację wydatków budżetowych (ewidencja szczegółowa według podziałek klasyfikacji wydatków budżetowych), w korespondencji z właściwymi kontami zespołów 1, 2, 3, 4, 7 lub 8; 2) okresowe przelewy dochodów budżetowych do budżetu, w korespondencji z kontem 222; 3) okresowe przelewy środków pieniężnych dla dysponentów niższego stopnia (ewidencja szczegółowa według dysponentów, którym przelano środki pieniężne), w korespondencji z kontem 223. Wydatki budżetowe • Zapisy na koncie 130 są dokonywane na podstawie dokumentów bankowych, w związku z czym musi zachodzić pełna zgodność zapisów między jednostką a bankiem. • Na koncie 130 obowiązuje zachowanie zasady czystości obrotów, co oznacza, że do błędnych zapisów, zwrotów nadpłat, korekt wprowadza się dodatkowo techniczny zapis ujemny. • Konto 130 może służyć również do ewidencji dochodów i wydatków realizowanych bezpośrednio z rachunku bieżącego budżetu jednostki samorządu terytorialnego. W takim przypadku saldo konta 130 w zakresie zrealizowanych wydatków podlega okresowemu przeksięgowaniu na podstawie sprawozdań budżetowych na stronę Ma konta 800, a w zakresie dochodów – na stronę Wn konta 800. • Ewidencja szczegółowa do konta 130 jest prowadzona w szczegółowości planu finansowego dochodów i wydatków budżetowych. Wydatki budżetowe Konto 130 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku bieżącym jednostki budżetowej. Saldo konta 130 jest równe saldu sald wynikających z ewidencji szczegółowej prowadzonej dla kont: 1) wydatków budżetowych; konto 130 w zakresie wydatków budżetowych może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych otrzymanych na realizację wydatków budżetowych, a niewykorzystanych do końca roku; 2) dochodów budżetowych; konto 130 w zakresie dochodów budżetowych może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych z tytułu zrealizowanych dochodów budżetowych, które do końca roku nie zostały przelane do budżetu. Wydatki budżetowe Saldo konta 130 ulega likwidacji przez księgowanie: 1) przelewu środków pieniężnych niewykorzystanych do końca roku, w korespondencji z kontem 223; 2) przelewu do budżetu dochodów budżetowych pobranych, lecz nieprzelanych do końca roku, w korespondencji z kontem 222. Wydatki budżetowe Konto 223 – „Rozliczenie wydatków budżetowych” służy do ewidencji rozliczenia zrealizowanych przez jednostkę wydatków budżetowych, w tym wydatków w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich. Na stronie Wn konta 223 ujmuje się w szczególności: 1) w ciągu roku budżetowego okresowe lub roczne przeniesienia, na podstawie sprawozdań budżetowych, zrealizowanych wydatków budżetowych, w tym wydatków budżetu państwa w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich na konto 800; 2) okresowe przelewy środków pieniężnych na pokrycie wydatków budżetowych oraz wydatków w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich, w korespondencji z kontem 130. Wydatki budżetowe Na stronie Ma konta 223 ujmuje się w szczególności : 1) okresowe wpływy środków pieniężnych otrzymanych na pokrycie wydatków budżetowych, w tym wydatków budżetu państwa w ramach współfinansowania programów i projektów realizowanych ze środków europejskich, w korespondencji z kontem 130; 2) okresowe wpływy środków pieniężnych przeznaczonych dla dysponentów niższego stopnia, w korespondencji z kontem 130. W samorządowych jednostkach budżetowych na koncie 223 ujmuje się również operacje związane z przepływami środków europejskich w zakresie, w którym środki te stanowią dochody jednostek samorządu terytorialnego. Wydatki budżetowe Konto 223 może wykazywać saldo Ma, które oznacza stan środków pieniężnych otrzymanych na pokrycie wydatków budżetowych, lecz niewykorzystanych do końca roku. Saldo konta 223 ulega likwidacji poprzez księgowanie przelewu na rachunek dysponenta wyższego stopnia środków pieniężnych niewykorzystanych do końca roku, w korespondencji z kontem 130. Ewidencja: Zasilenie jednostki na wydatki Wn 130, Ma 223 Przeksięgowanie na fundusz zrealizowanych wydatków podstawie sprawozdania Rb-28 Wn 223, Ma 800 na • Wydatki strukturalne – to krajowe wydatki publiczne poniesione w obszarach interwencji funduszy strukturalnych w związku z realizacją operacji i celów (np. projektu, działania, zadania), określonych i opisanych w rozporządzeniu Ministra Finansów wydanym na podstawie art. 39 ust. 4 pkt 2 ustawy o finansach publicznych. • Do wydatków strukturalnych zalicza się wydatki stanowiące wkład krajowy na realizację projektów współfinansowanych środkami funduszy strukturalnych, jak i wydatki poniesione na realizację projektów finansowanych wyłącznie ze źródeł krajowych odpowiadających obszarom i kodom kategorii interwencji funduszy strukturalnych. Ewidencja wydatków strukturalnych ma miejsce na koncie pozabilansowym o symbolu 975 „Wydatki strukturalne”. Zapisy rozporządzenia pozostawiają jednostkom wybór w zakresie wprowadzenia tego konta, ponieważ konto 975 służy do ewidencji wydatków strukturalnych w jednostkach, w których ewidencja wydatków strukturalnych nie jest uwzględniona w ewidencji analitycznej prowadzonej do kont bilansowych. Zaangażowanie Konto 998 – „Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego” Konto 998 służy do ewidencji prawnego zaangażowania wydatków budżetowych ujętych w planie finansowym jednostki budżetowej danego roku budżetowego oraz w planie finansowym niewygasających wydatków budżetowych ujętych do realizacji w danym roku budżetowym. Na stronie Wn konta 998 ujmuje się: 1) równowartość sfinansowanych wydatków budżetowych w danym roku budżetowym; 2) równowartość zaangażowanych wydatków, które będą obciążały wydatki roku następnego. Na stronie Ma konta 998 ujmuje się zaangażowanie wydatków, czyli wartość umów, decyzji i innych postanowień, których wykonanie spowoduje konieczność dokonania wydatków budżetowych w roku bieżącym. Ewidencja szczegółowa do konta 998 jest prowadzona według podziałek klasyfikacyjnych planu finansowego, z wyodrębnieniem planu niewygasających wydatków. Na koniec roku konto 998 nie wykazuje salda. Zaangażowanie Konto 999 – „Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat” Konto 999 służy do ewidencji prawnego zaangażowania wydatków budżetowych przyszłych lat oraz niewygasających wydatków, które mają być zrealizowane w latach następnych. Na stronie Wn konta 999 ujmuje się równowartość zaangażowanych wydatków budżetowych w latach poprzednich, a obciążających plan finansowy roku bieżącego jednostki budżetowej lub plan finansowy niewygasających wydatków przeznaczony do realizacji w roku bieżącym. Na stronie Ma konta 999 ujmuje się wysokość zaangażowanych wydatków lat przyszłych. Ewidencja szczegółowa do konta 999 jest prowadzona według podziałek klasyfikacyjnych planu finansowego, z wyodrębnieniem planu niewygasających wydatków. Na koniec roku konto 999 może wykazywać saldo Ma oznaczające zaangażowanie wydatków budżetowych lat przyszłych. Wydatki niewygasające UFP Art. 263. 1. Niezrealizowane kwoty wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego wygasają, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, z upływem roku budżetowego. 2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może ustalić, w drodze uchwały, wykaz wydatków, do których nie stosuje się przepisu ust. 1, oraz określić ostateczny termin dokonania każdego wydatku ujętego w tym wykazie w następnym roku budżetowym. 3. W wykazie, o którym mowa w ust. 2, ujmuje się wydatki związane z realizacją umów: 1) w sprawie zamówienia publicznego; 2) które zostaną zawarte w wyniku zakończonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w którym dokonano wyboru wykonawcy. 4. Ostateczny termin dokonania wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, upływa 30 czerwca roku następnego. Wydatki niewygasające 5. Łącznie z wykazem wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala plan finansowy tych wydatków w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków, z wyodrębnieniem wydatków majątkowych. 6. Środki finansowe na wydatki ujęte w wykazie, o których mowa w ust. 2, są gromadzone na wyodrębnionym subkoncie podstawowego rachunku bankowego jednostki samorządu terytorialnego. 7. Środki finansowe niewykorzystane w terminie określonym przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podlegają przekazaniu na dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego w terminie 7 dni od dnia określonego przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. . Wydatki niewygasające Konto 981 – „Plan finansowy niewygasających wydatków” Konto 981 służy do ewidencji planu finansowego niewygasających wydatków budżetowych dysponenta środków budżetowych. Na stronie Wn konta 981 ujmuje się plan finansowy niewygasających wydatków budżetowych. Na stronie Ma konta 981 ujmuje się: 1) równowartość zrealizowanych wydatków budżetowych obciążających plan finansowy niewygasających wydatków budżetowych; 2) wartość planu niewygasających wydatków budżetowych w części niezrealizowanej lub wygasłej. Ewidencję szczegółową do konta 981 prowadzi się w szczegółowości planu finansowego niewygasających wydatków budżetowych. Konto 981 nie wykazuje salda na koniec roku. Ewidencja faktury proforma W sytuacjach szczególnych, kiedy nie ma innej możliwości zamówienia najczęściej materiałów lub środków trwałych stosuje się faktury proforma. Ewidencja: Zapłata za fakturę proforma Wn 201, Ma 130 Zaksięgowanie w koszty właściwej faktury Wn 401, Ma 201 Konto 770 – „Zyski nadzwyczajne” Konto 770 służy do ewidencji dodatnich skutków finansowych zdarzeń trudnych do przewidzenia, następujących poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Na stronie Ma konta 770 ujmuje się w szczególności przyznane lub otrzymane odszkodowania dotyczące zdarzeń losowych. Na stronie Wn konta 770 ujmuje się korekty (zmniejszenia) uprzednio zaksięgowanych zysków nadzwyczajnych. W końcu roku obrotowego przenosi się zyski nadzwyczajne na stronę Ma konta 860 (Wn konto 770). Na koniec roku obrotowego konto 770 nie wykazuje salda. Ewidencja: Odszkodowania od ubezpieczyciela Wn 201, Ma 770 Konto 771– „Straty nadzwyczajne” Konto 771 służy do ewidencji ujemnych skutków finansowych zdarzeń trudnych do przewidzenia, następujących poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Na stronie Wn konta 771 ujmuje się poniesione straty nadzwyczajne, a w szczególności szkody spowodowane zdarzeniami trudnymi do przewidzenia, następującymi poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązanymi z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Na stronie Ma konta 771 ujmuje się korekty (zmniejszenia) strat nadzwyczajnych. W końcu roku obrotowego przenosi się straty nadzwyczajne na stronę Wn konta 860 (Ma konto 771). Na koniec roku obrotowego konto 771 nie wykazuje salda. Ewidencja: Szkody spowodowane przez zdarzenia losowe Wn 771, Ma 201 Konto 860 – „Wynik finansowy” Konto 860 służy do ustalania wyniku finansowego jednostki. W końcu roku obrotowego na stronie Wn konta 860 ujmuje się sumę: 1) poniesionych kosztów, w korespondencji z kontem: 400, 401, 402, 403, 404, 405 i 409; 2) zmniejszeń stanu produktów oraz rozliczeń międzyokresowych w stosunku do stanu na początek roku, w korespondencji z kontem 490, w jednostkach stosujących to konto; 3) wartości sprzedanych towarów w cenie zakupu lub nabycia, w korespondencji z kontem 730, oraz materiałów, w korespondencji z kontem 760; 4) dotacji przekazanych na finansowanie działalności podstawowej samodzielnie bilansujących się oddziałów oraz na inwestycje samorządowych zakładów budżetowych, w korespondencji z kontem 740; 5) kosztów operacji finansowych, w korespondencji z kontem 751, oraz pozostałych kosztów operacyjnych, w korespondencji z kontem 761; 6) strat nadzwyczajnych w korespondencji z kontem 771; 7) obowiązkowych zmniejszeń wyniku finansowego, w korespondencji z kontem 870. Na stronie Ma konta 860 ujmuje się w końcu roku obrotowego sumę: 1) uzyskanych przychodów, w korespondencji z poszczególnymi kontami zespołu 7; 2) zwiększeń stanu produktów oraz rozliczeń międzyokresowych w stosunku do stanu na początek roku, w korespondencji z kontem 490; 3) dotacji otrzymanych na finansowanie działalności podstawowej, w korespondencji z kontem 740; 4) zysków nadzwyczajnych, w korespondencji z kontem 770. Saldo konta 860 wyraża na koniec roku obrotowego wynik finansowy jednostki, saldo Wn – stratę netto, saldo Ma – zysk netto. Saldo jest przenoszone w roku następnym na konto 800. Konto 800 – „Fundusz jednostki” Konto 800 służy do ewidencji równowartości majątku trwałego i obrotowego jednostki i ich zmian. Na stronie Wn konta 800 ujmuje się zmniejszenia funduszu, a na stronie Ma – jego zwiększenia, zgodnie z odrębnymi przepisami regulującymi gospodarkę finansową jednostki. Na stronie Wn konta 800 ujmuje się w szczególności: 1) przeksięgowanie straty bilansowej roku ubiegłego z konta 860; 2) przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych dochodów budżetowych z konta 222; 3) przeksięgowanie, w końcu roku obrotowego, dotacji z budżetu i środków budżetowych wykorzystanych na inwestycje z konta 810; 4) różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych; 5) wartość sprzedanych, nieodpłatnie przekazanych oraz wniesionych w formie wkładu niepieniężnego (aportu) środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie; 6) wartość pasywów przejętych od zlikwidowanych jednostek; 7) wartość aktywów przekazanych w ramach centralnego zaopatrzenia; 8) równowartość odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie przez samorządowy zakład budżetowy, a także od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na sfinansowanie których samorządowy zakład budżetowy otrzymał środki pieniężne, w korespondencji ze stroną Ma konta 760. Na stronie Ma konta 800 ujmuje się w szczególności: 1) przeksięgowanie zysku bilansowego roku ubiegłego z konta 860; 2) przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych wydatków budżetowych z konta 223; 3) przeksięgowanie, pod datą sprawozdania budżetowego, zrealizowanych wydatków środków europejskich z konta 227; 4) okresowe lub roczne przeniesienie zrealizowanych wydatków ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi z konta 228; 5) wpływ środków przeznaczonych na finansowanie inwestycji; 6) różnice z aktualizacji wyceny środków trwałych; 7) nieodpłatne otrzymanie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków trwałych w budowie; 8) wartość aktywów przejętych od zlikwidowanych jednostek; 9) wartość objętych akcji i udziałów; 10) wartość aktywów otrzymanych w ramach centralnego zaopatrzenia. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 800 powinna zapewnić możliwość ustalenia przyczyn zwiększeń i zmniejszeń funduszu jednostki. Konto 800 wykazuje na koniec roku saldo Ma, które oznacza stan funduszu jednostki. Sprawozdawczość finansowa Na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych sprawozdanie finansowe składające się z: 1) bilansu; 2) rachunku zysków i strat (wariant porównawczy); 3) zestawienia zmian w funduszu. jednostki sporządzają Jednostki budżetowe obsługujące dysponenta części budżetowej i dysponentów środków budżetu państwa drugiego stopnia sporządzają łączne sprawozdania finansowe, będące sumą sprawozdań finansowych jednostek i placówek podległych dysponentom części budżetowej i dysponentom środków budżetu państwa drugiego stopnia oraz własnego sprawozdania finansowego, z odpowiednim wyłączeniem wzajemnych rozliczeń dokonywanych między tymi jednostkami. Wyłączenia wzajemnych rozliczeń, dotyczą w szczególności: 1) wzajemnych należności i zobowiązań oraz innych rozrachunków o podobnym charakterze; 2) wyniku finansowego ustalonego na operacjach pomiędzy jednostkami, o których mowa w ust. 1. dokonywanych Do ewidencji wyłączenia wzajemnych rozliczeń służy konto pozabilansowe 976. Kierownicy jednostek i placówek składają sprawozdania finansowe odpowiednio dysponentom środków budżetu wyższego stopnia lub zarządom jednostek samorządu terytorialnego w terminie do dnia 31 marca roku następnego. Dysponenci środków budżetu drugiego stopnia przekazują łączne sprawozdania finansowe dysponentom części budżetowej do dnia 15 kwietnia roku następnego. Dysponenci części budżetowej przekazują łączne sprawozdania finansowe do Ministerstwa Finansów do dnia 30 kwietnia roku następnego. Zarządy jednostek samorządu terytorialnego przekazują sprawozdania finansowe, o których mowa w § 20, do właściwych regionalnych izb obrachunkowych w terminie do dnia 30 kwietnia roku następnego. Zarządy jednostek samorządu terytorialnego przekazują do właściwych regionalnych izb obrachunkowych skonsolidowane bilanse w formie pisemnej i w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.1)) w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego, z zastrzeżeniem ust. 6. Regionalne izby obrachunkowe przekazują do Ministerstwa Finansów skonsolidowane bilanse jednostek samorządu terytorialnego w formie dokumentu elektronicznego do dnia 14 lipca roku następnego. Dziękuję za uwagę Agnieszka Drożdżal e-mail: [email protected]