Rozwój polskiego rynku produktów regionalnych i tradycyjnych Skąd się biorą produkty regionalne? 1. Czynnik naturalny (mikroklimat, warunki atmosferyczne, gleby, rośliny, zwierzęta) 2. Czynnik ludzki (lokalne know-how) 3. Czynnik naturalny + czynnik ludzki Oznaczenia geograficzne nie są tym samym, co patenty, czy znaki towarowe Są dobrem NARODOWYM Prawo do ich używania ma KAŻDY, kto produkuje na zdefiniowanym obszarze i zgodnie z zadeklarowaną metodą Służą rozwojowi całego regionu Polityka jakości w UE Jakie są cele ochrony i wyróżniania regionalnych i tradycyjnych wyrobów? Wspieranie produkcji żywności wysokiej jakości poprzez ochronę nazw. regionalnych i tradycyjnych specjałów. Dostarczanie konsumentom rzetelnej wiedzy na temat produktów. Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich (dywersyfikacja zatrudnienia, ochrona dziedzictwa kulturowego). Chroniona Nazwa Pochodzenia Chronione Oznaczenie Geograficzne Gwarantowana Tradycyjna Specjalność – Nazwa Specyficznego Charakteru Kontrola Kontrolujemy specyfikację, a nie jakość zdrowotną lub handlową ! Koszty używania zarejestrowanej nazwy kryją się właśnie w kontroli ! Kontroli dokonywać może: - Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów RolnoSpożywczych - Prywatna jednostka certyfikująca akredytowana zgodnie z normą PN-EN 45011. Korzyści płynące z uczestnictwa Ochrona nazw Prawo do używania wspólnotowych symboli jako elementu służącego niwelowaniu asymetrii informacyjnej pomiędzy konsumentem a producentem Derogacje od ogólnie obowiązujących norm Wspólne działanie na rzecz produktu Polskie produkty Zarejestrowane: 1. Bryndza podhalańska – rozporządzenie KE nr 642/2007 z 12 czerwca 2007 r. 2. Oscypek - rozporządzenie KE nr 127/2008 z 13 lutego 2008 r. 3. Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich – rozporządzenie KE nr 423/2008 z 30 maja 2008 r. Polskie produkty 4. 5. 6. 7. 8. Zarejestrowane: Półtorak Dwójniak Trójniak Czwórniak Rogal świętomarciński Polskie produkty Wnioski złożone w KE: Oznaczenia geograficzne: 11 wniosków Nazwy pochodzenia: 8 wniosków Gwarantowane tradycyjne specjalności: 6 wniosków ROGAL ŚWIĘTOMARCIŃSKI – element poznańskiej tradycji i kultury Rzemieślnicy zrzeszeni w Cechu Cukierników i Piekarzy w Poznaniu sprzedają w dniu Świętego Marcina - 11 listopada - średnio 250 ton tego wyrobu, natomiast w skali rocznej sprzedaż wynosi 500 ton, co stanowi ok. 2.500.000 sztuk rogali. a system UE Lista produktów tradycyjnych Identyfikacja produktów Zwiększenie świadomości konsumentów Przygotowanie producentów do rejestracji na poziomie UE Promocja regionu Na listę mogą zostać wpisane produkty: Których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji; Które są wytwarzane od co najmniej 25 lat. Ochrona ? Nazwa produktu tradycyjnego umieszczona na Liście Produktów Tradycyjnych nie podlega ochronie Nowelizacja ustawy Lista produktów tradycyjnych: Zwiększenie nacisku na związek produktu z regionem wytwarzania „element tożsamości społeczności lokalnej” Problemy związane z rozwojem rynku chronionych produktów Wspólne działanie na rzecz produktu Koszty związane z uczestnictwem Brak świadomości konsumentów Długi proces rejestracji Wsparcie wysokojakościowych produktów Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) Mechanizm WPR Wsparcie działań promocyjnych i informacyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych Rozporządzenie Rady (WE) Nr 2826/2000 Rozporządzenie Rady (WE) Nr 2702/1999 Wsparcie wysokojakościowych produktów Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności Cel działania Poprawa jakości produkcji i produktów rolnych przeznaczonych do spożycia przez ludzi Zwiększenie spożycia żywności wysokiej jakości Wsparcie rolników wytwarzających żywność wysokiej jakości Realizacja celu działania poprzez wsparcie systemów System Chronionych Nazw Pochodzenia, Chronionych Oznaczeń Geograficznych i Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności w rozumieniu następujących przepisów: Rozporządzenie Rady (EWG) nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006 r., Rozporządzenie Rady (EWG) nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r. Integrowana produkcja (IP) w rozumieniu Ustawy o ochronie roślin z dnia 18 grudnia 2003r. (Dz.U. z 2004 r. Nr 11, poz. 94 z późn. zm.) Inne systemy krajowe Programy jakości żywności uznane przez Państwa Członkowskie muszą spełnić następujące kryteria a) specyfika produktu końcowego wyprodukowanego w ramach takich systemów wynika ze szczegółowych obowiązków dotyczących metod rolnictwa, które gwarantują: (i) szczególne cechy łącznie z procesem produkcyjnym, lub (ii) jakość produktu końcowego, która w sposób znaczący przewyższa handlową jakość produktów w zakresie zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt i roślin, warunków utrzymania zwierząt i ochrony środowiska naturalnego; Programy jakości żywności uznane przez Państwa Członkowskie muszą spełnić następujące kryteria b) systemy obejmują obowiązujące specyfikacje produktów a zgodność z tymi specyfikacjami weryfikowana jest przez niezależną jednostkę kontrolującą; c) systemy są otwarte dla wszystkich producentów; d) systemy są przejrzyste i zapewniają pełną możliwość podążania śladem produktów; e) systemy odpowiadają bieżącym lub przewidywanym możliwościom rynkowym. Działania informacyjne i promocyjne Wspieranie grup producentów w działalności informacyjnej i promocyjnej na rzecz produktów wytwarzanych w ramach systemów jakości żywności Działania te mogą obejmować w szczególności: Organizację, uczestnictwo w targach, lub wystawach a także inne działania związane z public relations. W ramach tego działania dopuszcza się również refundację części kosztów związanych z reklamą za pośrednictwem różnych kanałów komunikacji oraz w punktach sprzedaży. Czas trwania działań informacyjno i promocyjnych nie może wynieść dłużej niż 2 lata od momentu udzielenia pomocy. Wsparcie działań promocyjnych Mechanizm WPR Wsparcie działań informacyjnych i promocyjnych na rynkach wybranych produktów rolnych; Produktu uczestniczące w systemach jakości żywności; Refundacja kosztów do 80% kosztów kwalifikowanych; Możliwość realizacji kampanii na terenie UE oraz państw trzecich. Zielona księga nt. jakości żywności Część I – normy handlowe; Część II – wspólnotowe systemy jakości; Część III – prywatne systemy jakości. Dziękuję za uwagę Dariusz Goszczyński Departament Rynków Rolnych Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi [email protected]