1 POZYTYWIZM Tematyka zajęć Powstańczy etos Wobec nowego czasu Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: przypomina sytuację Polski i Polaków po upadku powstania styczniowego odczytuje główną myśl wierszy M. Romanowskiego i K. Gaszyńskiego samodzielnie rekonstruuje opisany w wierszach wzorzec postawy patriotycznej na podstawie Listu Aldony (kobiety politycznej) wnioskuje o stosunku stańczyków do patriotycznych zachowań Polaków na podstawie tekstów A. Świętochowskiego przybliża cele nowego pokolenia opowiada o zachowaniach Polaków po upadku powstania styczniowego wypowiada własne zdanie o tym, czy walka zbrojna jest właściwym sposobem walki o niepodległość interpretuje wiersze M. Romanowskiego i K. Gaszyńskiego w kontekście historycznym omawia wzorce zachowań Polaków po upadku powstania styczniowego przedstawia stosunek stańczyków do powstania styczniowego i zachowań patriotycznych Polaków Procedury sprawdzania Uczeń: wykonuje zadanie z podręcznika s. 10 odwołując się do tekstów H. pisze notatkę o Markiewicza i A. Świętochowskiego, życiowych i porównuje poglądy romantyków i społecznych pozytywistów postawach i celach przedstawia różne koncepcje pozytywistów właściwych zachowań Polaków po upadku powstania styczniowego i objaśnia powody tych zachowań odwołując się do tekstu T. Łubieńskiego, odnajduje analogie w sytuacji Polaków w XIX i XX w. komentuje zasadność i aktualność pytania „bić się czy nie bić?” w XIX i XX w. Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 2 opowiada nowelę E. Orzeszkowej Rozrachunek z samodzielnie interpretuje wiersz M. przeszłością Konopnickiej w wierszu A. Asnyka odnajduje treści takie, jak w noweli E. Orzeszkowej i w wierszu M. Konopnickiej na podstawie poznanych tekstów formułuje wnioski o ocenie powstania styczniowego interpretuje nowelę E. Orzeszkowej jako przykład tworzenia legendy powstania styczniowego interpretuje wiersze A. Asnyka i M. Konopnickiej jako przykłady poezji politycznej podaje powody zmian w ocenie postania styczniowego wymienia romantyczne i Projekcja filmu Zbigniewa nieromantyczne tematy i wątki filmu Kuźmińskiego Nad przypomina historię mogiły Jana i Niemnem Cecylii i mogiły powstańczej Jaki jest nadniemeński stawia hipotezy na temat roli, jaką w świat? Wątki, tematy Nad Niemnem pełnią opowieści o mogiłach samodzielnie interpretuje nowelę E. omawia obraz Orzeszkowej jako przykład tworzenia Kucie kos A. legendy powstania styczniowego Grottgera jako przykład wyjaśnia, dlaczego wiersze A. tworzenia Asnyka i M. Konopnickiej można legendy interpretować jako teksty polityczne powstania podaje powody zmian w ocenie styczniowego postania styczniowego omawia symbolikę powstańczą w tekstach literackich i plastycznych wypowiada własne zdanie o współczesnych postawach patriotycznych wskazuje zastosowane filmowe środki wyrazu pisze recenzję filmu Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl pisze pracę o zaangażowaniu różnych dyscyplin sztuki w budowanie legendy o powstaniu styczniowym tworzy katalog tematów i wątków obecnych w filmie Z. Kuźmińskiego 3 Mogiły, grobowce, nekropolie Przemówić zza grobu Pozytywistyczne tezy i nakazy przypomina omawianą wcześniej symbolikę grobu na podstawie tekstu A. Świętochowskiego określa stosunek pozytywistów do romantycznego kultu grobów określa relacje między pozytywistycznym myśleniem o kulcie grobów a literackimi opisami przeżyć wywołanych oglądaniem powstańczych mogił w wierszu Z. Herberta wskazuje podstawowe nawiązania do motywu grobu analizuje i interpretuje wiersz Z. Herberta wskazuje różnice między symboliką grobu w okresie romantyzmu a symboliką zbiorowej mogiły w czasach II wojny światowej wymienia nazwiska pozytywistycznych filozofów parafrazuje i omawia najważniejszą myśl przynajmniej jednego ze znanych sobie filozofów pozytywistycznych rozumie pojęcia „utylitaryzm”, „organicyzm”, „filozofia” pozytywistyczna i objaśnia ich znaczenie omawia rytualne i symboliczne znaczenie grobu i pochówku analizuje i interpretuje wiersz Z. Herberta odnajduje związki między omawianymi tekstami a reprodukcją obrazu J. Sterna omawia różnice między symboliką grobu w okresie romantyzmu a symboliką zbiorowej mogiły w czasach II wojny światowej wykonuje zadanie 2. z podręcznika s. 25 analizuje wiersz Z. Herberta i obraz J. Sterna z przywołaniem kontekstu historycznego omawia przemiany w ikonografii patriotyczno-martyrologicznej przypomina stosunek romantyzmu do pisze notatkę, w jednostki i indywidualizmu i zestawia której zawiera z pozytywistycznym pojęciem najważniejsze człowieka jako istoty społecznej treści poszczególnych na podstawie fragmentów koncepcji zamieszczonych w podręczniku filozoficznych przedstawia filozoficzne koncepcje A. Comte’a, H. Spencera, H. Taine’a, J. S. Milla Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 4 Gdyby pozytywizmu nie było… Po co nam powieść? Czym jest realizm? Próba definicji wyjaśnia stosunek pozytywistów do nauki na podstawie fragmentów zamieszczonych w podręczniku streszcza poglądy K. Darwina wypowiada się na temat etycznych konsekwencji badań i doświadczeń naukowych wymienia cechy stylu naukowego, rozpoznaje teksty pisane w stylu naukowym wypowiada się na temat wpływu teorii K. Darwina na stosunek współczesnego człowieka do zwierząt wypowiada się na temat odpowiedzialności etycznej uczonych przypomina nazwiska autorów i tytuły poznanych wcześniej powieści, przyporządkowuje je do właściwej epoki charakteryzuje powieść i nowelę jako gatunki epickie wskazuje temat wspólny dla znanych sobie nowel, reprodukcji obrazów A. Kotsisa i wiersza M. Konopnickiej na podstawie definicji zamieszczonej w podręczniku wyjaśnia różne znaczenia pojęcia „realizm” wyjaśnia, na czym polega teoria w kontekście ewolucji i czym jest dobór naturalny wypowiedzi R. Oppenheimera wypowiada się na temat wpływu pisze rozprawkę teorii K. Darwina na stosunek na temat „Czy współczesnego człowieka do nauka może zwierząt grzeszyć?” wypowiada się na temat miejsca człowieka w świecie i odpowiedzialności etycznej uczonych w kontekście obaw K. Darwina, wypowiada się na temat niebezpieczeństw, jakie mogą wywołać odkrycia naukowe omawia najważniejsze przemiany, które zaszły w konstrukcji powieści wymienia zadania, które stawiano powieści w XIX w. porównuje realizację tematyki dziecięcej w pozytywistycznej noweli, powieści, liryce i malarstwie parafrazuje poglądy J. Jarzębskiego na temat kryzysu współczesnej powieści polskiej omawia zmiany w rozumieniu pojęć „realizm” i „powieść realistyczna” Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl pisze pracę na temat roli nauki w poznaniu i kształtowaniu świata dawniej i dziś wykonuje zadanie 1. z podręcznika s. 48 5 Kim jest Raskolnikow? Próba zrozumienia bohatera Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego omawia najważniejsze przemiany, które zaszły w powieści daje przykład tego, jak przemiany społeczne wpłynęły na kształt dziewiętnastowiecznej powieści na przykładzie dowolnego dziewiętnastowiecznego tekstu epickiego, wybranej reprodukcji malarskiej i wiersza M. Konopnickiej porównuje realizacje tematyki dziecięcej zna przyczyny zmian leksykalnych zachodzących w języku, podaje tego przykłady charakteryzuje Raskolnikowa i przynajmniej jeszcze jedną postać z powieści F. Dostojewskiego w rozmowie zajmuje stanowisko na temat moralności Raskolnikowa w kontekście wypowiedzi P. Dumały wypowiada własne zdanie o tym, czy każda interpretacja tekstu jest uprawniona charakteryzując bohaterów powieści, uwzględnia etyczny kontekst ich postępowania gromadzi materiał do stworzenia wielowymiarowego portretu Raskolnikowa odwołując się do tekstu J. Jarzębskiego wypowiada własne zdanie na temat współczesnej powieści polskiej podaje przykład przynajmniej jednaj znanej sobie powieści współczesnej i omawia jej budowę charakteryzuje bohaterów Zbrodni i kary ocenia postępowanie wybranych bohaterów powieści (ocena musi obejmować Raskolnikowa i Sonię) uwzględniając światopogląd, system wartości, stan psychiczny i fizyczny Raskolnikowa, rekonstruuje jego portret uwzględniając aspekty psychologiczne, filozoficzne i etyczne, tworzy portret Raskolnikowa Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl pisze charakterystykę Raskolnikowa pisze analizę i ocenę postępowania Raskolnikowa 6 Petersburg – miasto przeklęte Porfirow – carski śledczy Sonia – święta czy upadła? przypomina dwie tradycje postrzegania miasta funkcjonujące w kulturze przytacza fragmenty powieści obrazujące Petersburg wypowiada się na temat związku między biografią bohaterów a przestrzenią w której żyją parafrazuje fragmenty dotyczące pracy Porfirowa i własnymi słowami określa metody tej pracy przytacza fragmenty dotyczące relacji Porfirowa i Raskolnikowa i własnymi słowami uzasadnia, czy relacje te są prawdopodobne uogólnia wnioski wysnute przynajmniej z jednej z analiz omawia relacje Soni z Raskolnikowem i np. z macochą nazywa wartości, które reprezentuje Sonia opowiada, jak pod wpływem Soni Raskolnikow się nawrócił charakteryzuje Sonię, uwzględniając etyczny kontekst jej postępowania tworzy wielowymiarowy portret bohaterki wypowiada własne zdanie o tym, czy motywacja postępowania bohaterki powinna wpływać na ocenę tego postępowania omawia powieściowe wizje Petersburga w kontekście funkcjonujących w kulturze dwóch tradycji miasta w kontekście powieści wnioskuje o zależności między tym, gdzie żyją a tym, jak żyją bohaterowie wykonuje zadanie 3. z podręcznika s. 103 analizuje metody pracy Porfirowa i pisze notatkę, w na tej podstawie wnioskuje o której wyjaśnia, metodach pracy policji carskiej dlaczego postać Porfirowa jest analizuje relacje między wiarygodna Raskolnikowem i Porfirowem i na tej podstawie wnioskuje, czy Zbrodnię i karę można uznać za powieść o naturze ludzkiej uogólnia wysnute wnioski określa rolę Soni w powieści pisze pracę na temat „Sonia – uwzględniając światopogląd, system święta czy wartości, stan psychiczny i fizyczny upadła?” Soni, rekonstruuje jej portret wypowiada własne zdanie na temat motywów postępowania Soni porównuje świat wartości Soni ze światem wartości innej powieściowej postaci formułuje tezy na temat roli Soni w ocalaniu Raskolnikowa Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 7 Zbrodni i kara, czyli wielka dyskusja o człowieku Człowieczeństwo pod lupą, czyli świat według naturalistów Z dziejów malarstwa – fotografia wymienia przynajmniej dwa wyjaśnia, dlaczego powieść F. ponadczasowe tematy powieści F. Dostojewskiego uważa się za Dostojewskiego wielogłosową dyskusję o kondycji moralnej człowieka odwołując się do powieści, formułuje przynajmniej jedno pytanie o zabiera głos w dyskusji na temat kondycję moralną człowieka granic wolności człowieka odwołując się powieści, formułuje odpowiedź na postawione wcześniej pytanie wymienia uniwersalne tematy formułuje przynajmniej trzy powieści F. Dostojewskiego argumenty uzasadniające powody uznania Zbrodni i kary za arcydzieło zabiera głos w dyskusji na temat literatury światowej granic wolności człowieka dyskutuje na temat ponadczasowości pytań stawianych przez F. Dostojewskiego, przywołując kontekst historyczny i filozoficzny na podstawie zamieszczonego w posiłkując się wzorcową analizą, podręczniku fragmentu Powieści analizuje nowelę A. Dygasińskiego eksperymentalnej formułuje definicję odwołując się do fragmentu Powieści pojęcia „naturalizm” eksperymentalne i definicji H. Markiewicza charakteryzuje nowelę korzystając z wzorcowej analizy, analizuje i interpretuje nowelę A. A. Dygasińskiego jako tekst Dygasińskiego naturalistyczny wskazuje związki między rozwojem porównując reprodukcję obrazu M. malarstwa a wynalezieniem fotografii Gierymskiego i fotografię, którą malarz wykorzystał podczas porównuje reprodukcje obrazu M. tworzenia obrazu, wnioskuje o Gierymskiego i fotografię, którą związkach malarstwa i fotografii malarz wykorzystał, tworząc obraz wypowiada się na temat zależności między rozwojem techniki a sztuką Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl ustnie wypowiada się na temat uniwersalnych aspektów Zbrodni i kary ustnie uzasadnia powody uznania Zbrodni i kary za arcydzieło literatury światowej podaje argumenty uzasadniające opinię, że nowela A. Dygasińskiego jest tekstem naturalistycznym podaje przykłady współczesnych zależności między rozwojem techniki a sztuką 8 Lalka – arcypowieść polska określa czas i miejsca, w których toczy się akcja powieści charakteryzuje po jednym przedstawicielu każdej warstwy społecznej Co to jest historia? Historia w prywatności na kartach Lalki Kim jest Wokulski? uwzględniając moment dziejowy, pisze wskazuje w powieści ważne treści charakterystykę budujące obraz społeczeństwa wybranej ukazanego w Lalce warstwy społecznej wskazuje te cechy powieści, które uzasadniają nazwanie jej epopeją opowiada o związku własnego życia zajmuje stanowisko w dyskusji na pisze notatkę na lub życia swojej rodziny z temat znaczenia różnorodnych źródeł temat roli, którą wydarzeniami historycznymi w poznawaniu historii w powieści odgrywa z pomocą nauczyciela formułuje wskazuje funkcje, które pełni w Pamiętnik wnioski na temat roli, jaką w powieści pamiętnik Rzeckiego starego subiekta powieści odgrywa pamiętnik charakteryzuje Rzeckiego, Rzeckiego uwzględniając jego romantyczne ideały przytaczając odpowiednie fragmenty powieści, charakteryzuje mieszczański etos pracy charakteryzuje Rzeckiego jako subiekta starej daty na podstawie zamieszczonych w odszukuje w powieści fragmenty wykonuje zadanie podręczniku urywków samodzielnie opisujące i charakteryzujące 2. z podręcznika charakteryzuje Wokulskiego Wokulskiego (inne niż zamieszczone s. 84 w podręczniku) formułuje hipotezy na temat powodów niejednoznacznej opinii o na podstawie zgromadzonego Wokulskim materiału charakteryzuje Wokulskiego Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 9 Różne wizje miłości w Lalce Narracja w Lalce Społeczeństwo w Lalce odnajduje w powieści fragmenty, których tematem jest miłość wskazuje niektóre cechy uczucia, którym Wokulski darzy Izabelę, np. to, że pojawiło się nagle, że nie zmieniło się w ciągu całej ich znajomości w miłości Wokulskiego odnajduje cechy miłości romantycznej wskazuje narratorów Lalki przypomina rolę, jaką w powieści odgrywa Pamiętnik starego subiekta wskazuje w powieści przykłady mowy zależnej, niezależnej i pozornie zależnej na przykładzie odpowiednich fragmentów powieści wskazuje różnice między mową zależną, niezależną i pozornie zależną znajduje różnice między typami narracji stosowanej w Lalce wymienia podjęte w powieści tematy, które dotyczą całego społeczeństwa charakteryzuje przynajmniej jedną warstwę społeczną przedstawioną w Lalce wskazuje wzorce (przynajmniej pisemnie romantyczne), na których Wokulski charakteryzuje mógł kształtować swoje uczucie stosunek do miłości dwóch wypowiada własne zdanie na temat powieściowych funkcjonowania współcześnie wzorca postaci innych niż miłości romantycznej Wokulski i Izabela odnajduje fragmenty różne pod tworzy tekst względem narracji stosując mowę zależną, samodzielnie określa różnice między niezależną i różnymi rodzajami mowy pozornie zależną samodzielnie ustala relację między typem narracji a rodzajem mowy omawia narrację powieści jako pisze notatkę o element jej budowy typach i cechach charakterystyczny porównuje różne powieści pod kątem ch narracji w narracji Lalce wskazuje związki między filozofią pozytywistyczną a kształtem (tematyką i poetyką) powieści wskazuje treści, które tworzą obraz polskiego społeczeństwa (pozycja arystokracji, sytuacja kobiet, asymilacja Żydów itp.) znajduje i podaje argumenty, by potwierdzić zasadność nazwania Lalki panoramą społeczną Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl pisze notatkę o tematach społecznych podjętych w powieści B. Prusa 10 Kwestia kobieca w Lalce Prus jako kronikarz Warszawy Warszawa – Paryż próba porównania Opowiedz mi swój sen, a powiem ci, kim jesteś, czyli rozszyfrowujemy Izabelę Łęcką wskazuje związek między obowiązującą obyczajowością a tradycją kulturową formułuje przynajmniej jeden podjęty w powieści problem związany z sytuacją kobiet w drugiej połowie XIX w. odszukuje na planie Warszawy miejsca, o których jest mowa w powieści odszukuje w powieści fragmenty oddające realia czasu i miejsc porównuje pod względem nowoczesności i funkcjonalności powieściowe miasta: Warszawę i Paryż wskazuje np. konkretyzowanie miejsc, stylizację językową jako zabiegi, które nadają powieści charakter realistyczny znajduje w powieści fragmenty będące opisami snów w kontekście tekstu Z. Freuda interpretuje jeden ze snów Izabeli uzupełnia wcześniejszą charakterystykę Izabeli o wnioski wynikające z interpretacji jej snu w wypowiedzi posługuje się pojęciem oniryzm omawia sytuacje kobiet opisanych w powieści z perspektywy kobiet i mężczyzn zabiera głos w dyskusji na temat tego, jakie miejsce w świecie przypisuje się w powieści kobietom ustnie wypowiada się na temat roli emancypacji w rozwoju społeczeństwa wyjaśnia, na czym polega kronikarski wykonuje zadanie charakter powieści, podaje 4. z podręcznika odpowiednie przykłady s. 98 porównuje Warszawę z Paryżem, interpretując powieść w kontekście mitu szlacheckiego dworku wypowiada się na temat obrazów miast zaprezentowanych w powieści wyjaśnia rolę, jaką w powieści nadał formułuje sąd o B. Prus snom, wizjom i marzeniom tym, czy fragmenty odwołując się do tekstów Z. Freuda, powieści W. F. Szokalskiego i J. Ochorowicza, dotyczące snów i interpretuje sny Izabeli i uogólnia wizji są zgodne wynikające z interpretacji wnioski czy niezgodne z tworzy psychologiczny portret realistyczną bohaterki konwencją Lalki Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 11 wskazuje wiele różnic między Lalka Wojciecha Hasa. powieścią a filmem W. Hasa Literatura a film pisze recenzję filmu zabiera głos w dyskusji na temat prawa artysty do przekształceń cudzego dzieła odwołując się do Lalki określa Miasto w powieści i filmie stosunek pozytywistów do miasta jako miejsca życia i pracy odtwarza obrazy miasta przedstawione w Listach z podróży do Ameryki i Ziemi obiecanej pisze recenzję filmu W. Hasa jako twórczej interpretacji powieści B. Prusa polemizuje z interpretacją Lalki dokonaną przez W. Hasa pisze recenzję filmu W. Hasa omawia dwie tradycje postrzegania miasta w literaturze wypowiada własne zdanie na temat miasta jako przestrzeni życia pisze rozprawkę na temat „Miasto – przestrzeń cywilizacji i postępu czy destrukcji i zagłady?” pisze felieton wymienia główne przyczyny analizuje kompozycję, język i styl Warszawa w oczach dynamicznego rozwoju prasy w XIX felietonu B. Prusa Bolesława Prusa, czyli w. wypowiada się na temat roli humoru i narodziny felietonu dowcipu w tekstach ocenia znaczenie rozwoju prasy dla społeczeństwa publicystycznych na podstawie tekstu B. Prusa określa wzorując się na felietonach B. Prusa cechy gatunkowe felietonu lub współczesnych, pisze własny felieton przypomina momenty w historii uzasadnia swoje stanowisko w ustnie wypowiada Czwarta władza – Polski, kiedy działała cenzura rozmowie na temat roli prasy w się na temat dyskusja o wolności słowa własnymi słowami przedstawia treść społeczeństwie i wiązku między miejsca, jakie wolnością słowa a demokracją zajmuje dzisiaj artykułu A. Paczkowskiego prasa w naszym wskazuje moralne aspekty zawodu zabiera głos w rozmowie na temat życiu dziennikarza potrzeby istnienia wolnych mediów Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 12 Jeśli nie romantyzm, to co? Ludzie pracy, czyli nowi bohaterowie literaccy „Każda epoka ma swe własne cele”…? odwołując się do zamieszczonych w podręczniku fragmentów, wyjaśnia pojęcia „praca u podstaw” i „praca organiczna” formułuje wnioski dotyczące stosunku pozytywistów do pracy i pieniądza podaje główną myśl każdego z przeczytanych urywków określa pozycję społeczną i charakteryzuje każdego z bohaterów objaśnia, na czym polega tendencyjność zaprezentowanych tekstów samodzielnie określa temat wiersza A. Asnyka wymienia podobieństwa i różnice w opisie młodych ludzi w wierszu A. Asnyka i Odzie do młodości porównuje wiersze A. Asnyka i A. Mickiewicza pod względem opisywanej postawy młodych ludzi oraz zawartych w utworach programów pisze analizę porównawczą wierszy zestawia i porównuje idee romantyków i pozytywistów wyjaśnia historyczne przyczyny zamiany etosu walki na etos pracy pisze notatkę, w której objaśnia pojęcia „praca u podstaw” i „praca organiczna” charakteryzuje pozytywistycznego bohatera literackiego i porównuje z bohaterami wcześniejszych epok podaje przyczyny pojawienia się w literaturze nowego spojrzenia na pieniądze i człowieka pracy pisze notatkę, w której charakteryzuje nowy typ bohatera literackiego interpretuje wiersz A. Asnyka porównuje wiersze A. Asnyka i A. Mickiewicza pod względem opisywanej postawy młodych ludzi oraz zawartych w utworach programów określa cele swojego pokolenia, czyniąc mottem swoich rozważań słowa: „Każda epoka ma swe własne cele„ pisze esej na temat swojego stosunku pisze analizę do wartości, celów i idei porównawczą pozytywistycznych wierszy lub esej na temat swojego stosunku do wartości, celów i idei pozytywistycznyc h Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 13 streszcza opinie E. Orzeszkowej i K. Koniec homo sapiens? Chłędowskiego na temat postępu Współczesna refleksja nad formułuje główną myśl zawartą w rozwojem gatunku wypowiedzi G. Reggio w kontekście wypowiedzi G. Reggio wyjaśnia, na czym polega nieodwracalność postępu cywilizacyjnego przybliża sytuację kobiet na Kobieta rodzi się wolna, przełomie XIX i XX w. czyli krótka historia wskazuje w powieści E. Orzeszkowej feminizmu cechy powieści tendencyjnej w swoich wypowiedziach poprawnie Być kobietą, co to znaczy używa pojęć feminizm, emancypacja, dziś? powieść tendencyjna odwołując się do tekstów S. Walczewskiej i A. Graff wymienia polskie kulturowe i językowe stereotypy dotyczące kobiet przypomina wcześniejsze koncepcje dotyczące związku człowieka z naturą i cywilizacją zabiera głos w dyskusji na temat miejsca, jakie zajmuje człowiek w świecie natury i odpowiedzialności za otaczający nas świat ustnie ustosunkowuje się do tezy” „Poddając się władzy techniki, stajemy się niemoralni” przybliża zmiany, które zaszły w mentalności kobiet i społeczeństw pod wpływem ruchów feministycznych przedstawia własne zdanie w rozmowie na temat aktualności zagadnień związanych z emancypacją kobiet przypomina dawniejsze i współczesne literackie obrazy zachowań kobiet i mężczyzn w stosunku do siebie, w konkretnej społeczności lub społeczeństwie ustnie formułuje sąd na temat skutków zmiany ról społecznych kobiet Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 14 wyjaśnia, na czym polegała Żydzi czy Polacy złożoność stosunków polskowyznania mojżeszowego? żydowskich w drugiej połowie XIX Pozytywiści o Żydach w. w swoich wypowiedziach poprawnie Mendel Gdański, Meir używa pojęć „asymilacja” Ezofowicz – swoi czy odwołując się do fragmentów obcy? powieści i noweli, stawia tezy o powodach niechęci Żydów do asymilacji i niechęci Polaków do Żydów zabiera głos w dyskusji na temat nietolerancji wynikającej z przekonania o wyższości własnej kultury, religii streszcza teksty A. Hertza i L. Los ludzki jest wspólny – Kołakowskiego rozważania o zabiera głos w dyskusji na temat wielokulturowości niebezpieczeństw wynikających z współczesnego świata ksenofobii i kierowania się stereotypami Potop Henryka Sienkiewicza – lektura obowiązkowa odwołując się do fragmentów wykonuje zadanie powieści i noweli wnioskuje, czym w 4. z podręcznika rozumieniu bohaterów jest swojskość s. 136 i obcość stawia tezy na temat powodów poczucia obcości Polaków i Żydów zabiera głos w dyskusji na temat tolerancji w środowiskach wielokulturowych i wielowyznaniowych odwołując się tekstów A. Hertza i L. formułuje Kołakowskiego, zabiera głos w slogany i hasła na dyskusji o możliwości współistnienia temat tolerancji, kultur przeciw ksenofobii itp. gromadzi argumenty potrzebne w dyskusji o ubogacającej roli środowisk wielokulturowych wyjaśnia, powody popularności wskazuje funkcje, które powieść pisze notatkę, w Trylogii wśród Polaków historyczna powinna pełnić której gromadzi argumenty wymienia cechy, którymi według H. odnajduje w Potopie elementy, które dowodzące, że Sienkiewicza powinna się „pokrzepiały serca” Potop jest charakteryzować powieść historyczna powieścią odnajduje w Potopie cechy powieści historyczną historycznej Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl 15 charakteryzuje Zagłobę Odyseusz po polsku, czyli gromadzi i prezentuje argumenty portret pana Zagłoby uzasadniające nazwanie Zagłoby polskim Odyseuszem wyjaśnia, na czym polega manipulacja Zagłoby przytacza zarzuty S. Brzozowskiego i Sprawa Sienkiewicza – W. Gombrowicza stawiane Trylogia w oczach powieściom H. Sienkiewicza krytyków wypowiada własną ocenę roli powieści H. Sienkiewicza w życiu narodu polskiego pisze recenzję filmu Potop Jerzego Hoffmana recenzja wyjaśnia, przyczyny i skutki wpływu Język polski pod zaborami języków zaborców na polszczyznę podaje przykłady zapożyczeń charakteryzuje i ocenia Zagłobę wskazuje w postaci Zagłoby cechy innych postaci literackich zabiera głos w rozmowie na temat ideałów rycerskich i szlacheckich w życiu Zagłoby zabiera głos w dyskusji na temat roli Trylogii w kształtowaniu świadomości narodowej analizuje teksty reklam i wyjaśnia, czy dokonano w nich manipulacji językowej wykonuje zadanie 3. z podręcznika s. 157 pisze recenzję filmu ze szczególnym uwzględnieniem kreacji aktorskich pisze recenzję filmu wypowiada się na temat znaczenia w tekstach języka w kulturze narodu współczesnych i wcześniejszych uwzględniając osobliwości autografu odnajduje słowa Roty, redaguje tekst wiersza M. będące Konopnickiej zapożyczeniami odszukuje we współczesnej polszczyźnie zapożyczone słowa i konstrukcje składniowe i stylistyczne Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl