Teoria organizacji i zarządzania wykład I, temat 2 Kierowanie i zarządzanie Proces kierowania Funkcje kierownika Efektywność kierowników i organizacji Rodzaje kierowników - szczeble zarządzania - umiejętności i role kierownicze - cechy skutecznych kierowników Definicja kierowania Kierowanie ludźmi to proces planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania działalności członków organizacji i wykorzystywania wszystkich innych zasobów do osiągnięcia ustalonych celów. Przywództwo i zarządzanie Lider ma wizję celu, komunikuje ją ludziom, inspiruje pracowników do jej realizacji. Menedżer formułuje plany działania, koordynuje wykorzystanie zasobów ludzkich i materialnych, egzekwuje oraz kontroluje realizację zadań. Funkcje kierownicze praca z ludźmi przekazywanie informacji ustalanie priorytetów rozdzielanie zadań analiza problemów analiza problemów synteza danych mediowanie ustalanie polityki reprezentowanie grupy na zewnątrz podejmowanie decyzji ponoszenie odpowiedzialności za sukcesy i porażki Planowanie Wybór celów działania Określenie środków realizacji celów Organizowanie Gromadzenie zasobów określanie technologii działania zapewnianie obsady Przewodzenie / inicjowanie działania Praca z ludźmi Skłanianie pracowników do realizacji zadań zgodnie z przyjętymi zasadami Kontrolowanie Określenie mierników (sposobów pomiaru) efektywności Dokonywanie pomiaru bieżącej aktywności Podejmowanie działań korygujących Efektywność kierowników (wg Petera Druckera) Sprawność czyli „działanie w sposób właściwy”; osiąganie efektów adekwatnych do nakładów Skuteczność czyli wybór i realizowanie właściwych celów Charakterystyka „firm doskonałych” wg Petersa i Watermana Pasja działania Orientacja na klienta Autonomia i przedsiębiorczość Wydajność dzięki pracownikom Bezpośrednie kontakty Koncentracja na kluczowych umiejętnościach Prosta struktura organizacyjna, niewielki sztab Dyscyplina i swoboda Rodzaje kierowników Kierownicy ogólni, nadzorujący rozmaite (w mniejszych firmach - nawet wszystkie) obszary działalności firmy Kierownicy funkcjonalni, nadzorujący jeden rodzaj działalności, n.p. zakupy, produkcję, marketing Rodzaje kierowników - wg szczebla zarządzania Szczebel podstawowy (niższy dozór) Szczebel średni Szczebel najwyższy Umiejętności kierownicze Charakter tych umiejętności zależy od rodzaju firmy (profil, wielkość) Umiejętności techniczne Umiejętności społeczne Umiejętności koncepcyjne Niższy dozór Umiejętności techniczne to posługiwanie się narzędziami i technologią (szef umie to wszystko, co podlegający mu pracownicy) koncepcyjne społeczne techniczne Średni dozór Umiejętności społeczne (ważne tak samo na każdym szczeblu) rozumienie, motywowanie pracowników, współpraca koncepcyjne społeczne techniczne Wyższy dozór Umiejętności koncepcyjne związane są z działaniem firmy jako systemu, podejmowaniem długofalowych decyzji, obmyślaniem strategicznych celów koncepcyjne społeczne techniczne Praktyczny pomiar tendencji do wywierania wpływu NASA Role kierownicze wg Mintzberga Role międzyludzkie Role informacyjne Role decyzyjne Cechy skutecznych kierowników Wg Stonera oraz współautorów “skuteczne przywództwo nie zależy od określonego zbioru cech, lecz od stopnia w jakim cechy przywódcy odpowiadają danej sytuacji”. Wg Adamca i Kożusznik ważne są takie cechy jak: asertywność, zdolność motywowania samego siebie, kreatywność, krytycyzm, ekstrawersja, brak zniekształceń patologicznych. Cechy skutecznych kierowników (Livingstone) Chęć kierowania innymi, odczuwanie satysfakcji z takiej aktywności Potrzeba władzy, wywierania wpływu Zdolność do empatii, rozumienia ludzi, pozyskiwania ich do współpracy