Socjologia II stopnia - oferta seminariów dyplomowych

OFERTA SEMINARIÓW MAGISTERSKICH
SOCJOLOGIA II st.
studia stacjonarne 2016/2017
Temat: Podobni i odmienni: obszary społecznych zróżnicowań we współczesnej Polsce
Promotor: dr hab. Kazimierz W. Frieske
Opis: Klasyka problematyki struktury społecznej to analizy skoncentrowane na rozmaitych
wymiarach społecznych nierówności. Podstawowa teza seminarium mogłaby mówić, że w
takie ujęcie społecznych zróżnicowań nieuchronnie wbudowane są oceny czy zakładane
implicite hierarchie: jesteśmy mniej lub bardziej zamożni, mamy większe czy mniejsze
szanse, etc. Tymczasem, można na sprawę spojrzeć także inaczej: mamy różne ciała, różne
poglądy, różne potrzeby - i niekoniecznie są one lepsze czy gorsze. Mamy też różne aspiracje,
a ich wbijanie w obiegowe oceny, mówiące, że - na przykład - są one mniej czy bardziej
„nowoczesne” może okazać się wielce krzywdzące. Przy wszystkich, wielowymiarowych
zróżnicowaniach, pod wieloma względami jesteśmy też zdumiewająco podobni: nie bez
powodów jeden ze znanych socjologów amerykańskich, Edward Shills, zwykł napominać,
powtarzając, że „society has a core”. Za to jednak trzeba zapłacić cenę dość wysoką: każda
idea ludzkiej wspólnoty zakłada też istnienie tych, którzy zostają uznani za „obcych”. To
oznacza, że uruchamiane zostają procesy społecznej marginalizacji tych, którzy
wspólnotowych standardów nie spełniają: są otyli, starzy, niepełnosprawni, nie mieszczą się
w standardach tej czy innej „politycznej poprawności”, marnie lokują się na rynku pracy, etc.
Zobaczmy zatem, jakie są - w naszym społeczeństwie - podstawowe podziały, zastanówmy
się, czy procesy społecznej polaryzacji, opisywane szeroko w odniesieniu do - na przykład społeczeństwa amerykańskiego, możemy rejestrować również i w Polsce, spróbujmy
przynajmniej niektóre z tych procesów opisać.
Literatura (przykładowa):
A. Waśkiewicz „Obcy z wyboru. Studium filozofii aspołecznej”, Prószyński i S-ka 2008.
K.W. Frieske: „Społeczne wykluczenie: o zamiataniu pod dywan ideologicznych sporów”, w:
W. Morawski (red.): Wobec wyzwań jutra, Wolters Kluwer 2016.
Wymagania wstępne: „Nie matura, lecz chęć szczera”... zrobi z ciebie magistra! Niemniej,
dobrze byłoby, aby kandydat na magistra mógł od czasu do czasu i bez większego bólu
przeczytać i zrozumieć kilkanaście stron po angielsku!
Temat: Przemiany społeczeństwa polskiego w pierwszych dekadach XXI wieku
Promotor: dr hab., prof. APS Piotr Kwiatkowski
Opis: W seminarium obecne będą dwa wątki.
1. Pierwszy to będzie skupiony na przemianach polskiego społeczeństwa zachodzących w
ostatnich dekadach. Przedmiotem zainteresowań będą między innymi:
- przemiany społeczne związane ze zmianami w gospodarce,
- przemiany struktury społecznej,
- procesy demograficzne i wynikające stąd konsekwencje,
- przemiany modelu rodziny oraz
- wpływ Internetu na społeczne relacje i zmiany w gospodarce.
2. Wątek drugi dotyczyć będzie rozwijania umiejętności pisania prac i rozpraw. W tym
nurcie widzę cztery ważne tematy:
- działanie w ramach projektu: określanie celów, planowanie i terminowa realizacja;
- przełożenie zasad realizacji projektów na zadanie, jakim jest pisanie pracy
magisterskiej,
- dobre praktyki i częste błędy podczas pisania prac,
- umiejętności prezentacyjne.
W ciągu I semestru wypracowujemy: tematy prac magisterskich, założenia teoretyczne, plan
działań badawczych i harmonogram prac. Zaliczenie I roku odbywa się na podstawie
szczegółowego planu pracy magisterskiej obejmującego: sprecyzowany temat, plan
rozdziałów, konspekt rozdziału pierwszego, założenia prac badawczych.
Literatura:
Howard S. Becker, Warsztat pisarski badacza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa,
2013, Tłumaczenie: Paweł Tomanek.
Wymagania wstępne: brak.
Temat: Problemy współczesnego świata
Promotor: prof. dr hab. Ryszard Radzik
Opis: Seminarium poświęcone będzie następującym zagadnieniom:
1. Kwestie narodowe, w tym: formowanie się narodów, stereotypy, tożsamości narodowe,
mniejszości narodowe;
2. Ewolucja struktur społecznych (klasy, warstwy – zwłaszcza inteligencja);
3. Zderzenie kultur, komunikacja międzykulturowa (wybrane problemy z socjologii kultury);
4. Transformacje w Europie Środkowo-Wschodniej od 1989 roku;
5. Społeczeństwo polskie (transformacja, tożsamości, różne aspekty zaistnienia);
Ukraińcy, Białorusini, Rosjanie (różne aspekty społecznego zaistnienia). Sowieckość.
Literatura: w zależności od wybranego tematu.
Wymagania wstępne: sprawne operowanie językiem polskim w piśmie (stylistyka,
ortografia).
Temat: Współczesne problemy społeczne, ich źródła i sposoby rozwiązywania. Płeć, wiek,
edukacja i kultura jako wyznaczniki uczestnictwa w społeczeństwach demokratycznych
Promotor: prof. dr hab. Renata Siemieńska-Żochowska
Opis: Problematyka seminarium będzie skoncentrowana wokół następujących tematów:
1. Mechanizmy tworzenia zmieniającej się tożsamości płci kulturowej i opartej na wieku
(młody/a, dojrzały/a, stary/a), postrzegania i kontroli miejsca jednostek w społeczeństwie
na poziomie mikro i makro. Teorie feministyczne, queer. Wielość koncepcji płci
kulturowej i ich zmienność (heteroseksualne i homoseksualne). Kryzys męskości i
kobiecości i ich skutki. Porównania międzykulturowe.
2. Wizerunki tworzone w mediach (telewizji, pismach, Internecie) i ich funkcje. Zmieniające
się koncepcje w warunkach późnej nowoczesności/ wolnego rynku/ przemian
demograficznych.
3. Wiek jako zasób i balast w różnych społeczeństwach. Fazy życia (dzieciństwo, młodość,
dojrzałość, starość) jako „nosiciele” zasobów i deficytów w życiu prywatnym i
publicznym. Pożądani i niepożądani w percepcji społecznej.
4. Umasowienie edukacji na poziomie ponadśrednim (wyższym) i jego konsekwencje:
obietnica sukcesu czy rozczarowania.
5. Płeć, wiek i wykształcenie jako czynniki różnicujące postawy, wartości, zachowania i
miejsce w społeczeństwie.
6. Ruchliwość geograficzna w epoce globalizacji, a poczucie przywiązania do miejsca i
wymiary tożsamości lokalnej i ponadlokalnej.
7. Społeczeństwo obywatelskie we współczesnych demokracjach. Stowarzyszenia oparte na
orientacjach seksualnych, ideologicznych, wieku jako zinstytucjonalizowane grupy
interesów w społeczeństwach demokratycznych.
8. Płeć/ wiek a segmentacja (1) rynku edukacyjnego, (2) rynku pracy („Szklany sufit” –
„lepka podłoga” i przeciwdziałanie im, np. affirmative actions) (3) uczestnictwa w
polityce (na poziomie lokalnym (np. inicjatywy oddolne, organizacje pozarządowe,
samorządy), ogólnokrajowym (np. kandydaci-kandydatki do Sejmu, działalność w
partiach politycznych, strukturach rządowych, partycypacja w wyborach). Rozwiązania
infrastrukturalne, sieci społeczne.
9. Przemiany rodziny (struktury rodziny, zakresu obowiązków poszczególnych członków,
łączenia obowiązków rodzinnych i obowiązkami w pracy, rola instytucji wspomagających
prywatnych – państwowych itp.) Dziadkowie jako przedmiot manipulacji państwa i
rodziny.
10. Przykłady manipulacji w mediach, w dokumentach politycznych, poprzez regulacje
prawne.
Literatura:
Wojciszke, B. (2002). Kobiety i mężczyźni. Gdańsk: GWP.
Miluska, J.(1996). Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życiu. Poznań: Wyd. Naukowe
UAM.
Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. Warszawa: PWN.
Beck, U., Beck-Gernsheim, E. (2013). Miłość na odległość. Modele życia w epoce globalnej.
Warszawa: PWN.
Bauman, Z. (2009). Konsumowanie życia. Kraków: Wyd. UJ.
Bourdieu, P. (2004) Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Scholar.
Szatur-Jaworska, B. (2000). Ludzie starzy i starość w polityce społecznej. Warszawa:
ASPRA-JR.
Norris, P., Inglehart, R. (2008). Wzbierająca fala. Warszawa: PWN.
Castells, M. (2013). Sieci oburzenia i nadziei. Ruchy społeczne w erze internetu. Warszawa:
PWN.
Wymagania wstępne: posiadanie podstawowej wiedzy niezbędnej do podjęcia przygotowań
do pisania pracy magisterskiej.
Temat: Wielkie teorie socjologiczne - geneza, struktura, recepcja
Promotor: dr hab., prof. APS Bronisław Treger
Opis: Seminarium poświęcone będzie analizie najważniejszych idei, jakie pojawiły się w
dziejach myśli socjologicznej. Przykładowe tematy prac: „Swoistość rzeczywistości
społecznej w socjologii Durkheima”, „E. Durkheim i socjologiczna analiza samobójstwa”,
„Zasady metody socjologicznej wedle Durkheima i Giddensa”, „Stefan Czarnowski i
durkheimizm”, „Socjologia konfliktu Ludwika Gumplowicza”, „Pojęcie formy w teorii
społecznej G. Simmla”, „Klasy i stany w M. Webera koncepcji struktury społecznej”, „F.
Znanieckiego metoda dokumentów osobistych”, „Perspektywa dramaturgiczna w pracach E.
Goffmana”, „Wybrane problemy N. Eliasa socjologii procesu cywilizacji”, „Ralf Dahrendorf i
teoria konfliktu społecznego”, „Samuela N. Eisenstadta teoria wymiaru cywilizacyjnego w
analizie socjologicznej”, „Szkoła kanadyjska w filozofii i socjologii mediów (McLuhan,
Havelock, Ong, Goody)”, „Manuela Castellsa socjologiczna analiza społeczeństwa
informacyjnego”. Zaliczenie na podstawie aktywności na seminarium i postępu w pisaniu
pracy.
Literatura:
Umberto Eco, Jak napisać pracę dyplomową. Poradnik dla humanistów, Warszawa 2007.
Murray Morison, Jim Pey, Pisanie esejów z socjologii. Poradnik dla studentów, Poznań 1999.
Wymagania wstępne: zainteresowanie zagadnieniami genezy, struktury i recepcji teorii
socjologicznych.