Helvetius i etyka Oświecenia we Francji

Helvetius i etyka Oświecenia we Francji
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznanie uczniów z życiem, twórczością, poglądami w dziedzinie filozofii, przedstawiciela
etyki Oświecenia we Francji, jakim był Adrien Claude Hevetius. Przedstawienie jego
poprzedników (Locke, Hume, Wolter, La Rochefoucald, Diderot, d’Alembert i
encyklopedyści). Omówienie jego koncepcji nauki (stworzyć sztukę życia opartą na rozumie i
doświadczeniu). Przedstawienie poglądów Helvetiusa na kwestie dążeń ludzkich (wszelkie
wyobrażenia pochodzą z wrażeń zmysłowych), właściwości umysłu (zaprzeczał wrodzonym
czynnikom w człowieku). Odpowiedź na pytanie, czym ludzie dobrzy różnią się od złych
według Helvetiusa, (kto zmierzając do własnego interesu szkodzi innym, ten jest zły, a kto
służy jednocześnie interesom innych, ten jest dobry). Przedstawienie roli wychowania i
prawodawstwa w filozofii Helvetiusa (wychowanie i prawodawstwo mogą ludzi uczynić
dobrymi). Przedstawienie działania jego myśli (Bentham i angielscy „radykałowie
filozoficzni”, utylitaryści, Comte).
b. Umiejętności
Uczeń potrafi:
1. Przedstawić ramy czasowe omawianych zagadnień.
2. Omówić życie i twórczość przedstawiciela etyki Oświecenia we Francji, jakim był
Adrien Claude Hevetius.
3. Krótko omówić jego poprzedników.
4. Przedstawić koncepcję nauki zaproponowaną przez Helvetiusa.
5. Omówić poglądy Helvetiusa mówiące o kwestiach dążeń ludzkich i właściwościach
umysłu.
6. Odpowiedzieć na pytanie czym ludzie dobrzy różnią się od złych według Helvetiusa.
7. Przedstawić rolę wychowania i prawodawstwa w filozofii Helvetiusa.
8. Przedstawić działania jego myśli.
2. Metoda i forma pracy
Metoda pogadanki z elementami opisu.
3. Środki dydaktyczne
1. W. Tatarkiewicz Historia Filozofii tom II; Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa
2003.
2. A. Podsiad, Z. Więckowski; Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych; Instytut
Wydawniczy PAX; Warszawa 1983.
3. Karta pracy ucznia.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
1. Sprawdzenie obecności.
2. Sprawdzenie zadania domowego.
3. Metodą pogadanki przypomnienie najważniejszych zagadnień związanych z tematem
poprzedniej lekcji.
(10 min.)
b. Faza realizacyjna
1. Metodą opisu omówienie przez nauczyciela życia i twórczości przedstawiciela etyki
Oświecenia we Francji, jakim był Adrien Claude Hevetius (1715–1771, był synem
nadwornego lekarza, głównymi wątkami jego myśli były: czysty empiryzm,
pozbawione złudzeń patrzenie na człowieka, czysto doczesne traktowanie życia,
dążenie odnowienia ludzkości przez naukę, przede wszystkim zaś utylitaryzm).
2. Metodą opisu przedstawienie uczniom poprzedników Hevetius’a Locke, Hume,
Wolter, La Rochefoucald, Diderot, d’Alembert i encyklopedyści).
3. Metodą opisu omówienie jego koncepcji nauki (stworzyć sztukę życia opartą na
rozumie i doświadczeniu, mającą charakter równie naukowy jak i przyrodniczy).
4. Metodą opisu przedstawienie uczniom przedstawienie poglądów Helvetiusa na
kwestie dążeń ludzkich (wszelkie wyobrażenia pochodzą z wrażeń zmysłowych,
pobudką wszelkiego działania jest miłość własna a miarą wszystkich ocen jest
interes), właściwości umysłu (zaprzeczał wrodzonym czynnikom w człowieku, nie ma
innych właściwości umysłu jak tylko nabyte, zależne są one od otoczenia,
wychowania, warunków życia).
5. Metodą opisu odpowiedź na pytanie, czym ludzie dobrzy różnią się od złych według
Helvetiusa (kto zmierzając do własnego interesu szkodzi innym, ten jest zły, a kto
służy jednocześnie interesom innych, ten jest dobry).
6. Metodą opisu przedstawienie roli wychowania i prawodawstwa w filozofii Helvetiusa
(to ośrodek jego doktryny, wychowanie i prawodawstwo mogą ludzi uczynić
dobrymi).
7. Metodą opisu przedstawienie kontynuatorów jego myśli (Bentham i angielscy
„radykałowie filozoficzni”, utylitaryści, Comte).
(25 min.)
c. Faza podsumowująca
Metodą pogadanki usystematyzowanie wiadomości zdobytych na lekcji.
(10 min.)
5. Bibliografia
1. W. Tatarkiewicz Historia Filozofii tom II; Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa
2003.
2. A. Podsiad, Z. Więckowski; Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych; Instytut
Wydawniczy PAX; Warszawa 1983.
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Helvetius i etyka
Oświecenia we Francji.