Trójjedyny Bóg Klasyczne sformułowanie • Bóg jest jedną istotą duchową, która zawiera w sobie trzy równorzędne osoby – Ojca, Syna i Ducha Świętego. • Te trzy osoby są sobie równe co do istoty, jednak odpowiednio podporządkowane co do funkcji: Ojciec jest źródłem boskości i rodzi Syna, Syn jest zrodzony z wiecznego Ojca, Duch Święty pochodzi od Ojca i Syna. Klasyczne sformułowanie Symbol atanazjański (ok. 450 – 500 n.e.): ... Wiara zaś powszechna jest ta: abyśmy Boga jednego w Trójcy, a Trójcę w jedności czcili. Ani nie mieszając osób, ani nie rozdzielając istoty. Inna jest bowiem osoba Ojca, inna Syna, inna Ducha Świętego. Lecz Ojca i Syna i Ducha Świętego jedno jest Bóstwo, równa chwała, współwieczny majestat. Jaki Ojciec, taki Syn, taki Duch Święty. ... Klasyczne sformułowanie Ojciec jest nie jest Bóg jest Syn nie jest jest nie jest Duch Święty Problemy nauki o Trójce • Jeden Bóg, ale trzy osoby – czy trzeba w to wierzyć wbrew rozumowi? • Nikt nie potrafi do końca wyjaśnić tej nauki. Dlaczego więc w nią wierzyć? • Nauka ta nie jest zawarta bezpośrednio w Biblii. Dlaczego więc w nią wierzyć? • Nauka ta szkodzi dialogowi z Judaizmem i z Islamem. Czy naprawdę jest ona potrzebna? Co mamy z tej nauki? • Bóg jest podstawą relacji i miłości. • Chrystus jest prawdziwym pośrednikiem między Bogiem a ludźmi. • Chrystus jest prawdziwym zbawicielem. • Objawienie Boże w Chrystusie jest autentycznym objawieniem Boga. • Duch Święty jest autentycznym zastępcą Chrystusa i w Nim spotykamy się z Bogiem. • Bóg Trójjedyny jest podstawą misjonarstwa. Bóg jako podstawa relacji • Bóg jest odwiecznie Bogiem kochającym, Bogiem w społeczności. To nie byłoby możliwe, gdyby Bóg występował tylko w jednej osobie. Ponieważ Bóg istnieje jako Trójjedyny, to miłość i relacja należą do jego istoty. Nie są czymś, z czego Bóg mógłby zrezygnować i nadal w istocie być tym samym Bogiem. Bóg jako podstawa relacji • Człowiek jest stworzony na obraz Boga jako stworzenie relacyjne (mężczyzna i kobieta, 1M 1,26). Społeczność osób w Trójce stanowi wzorzec dla społeczności wśród wierzących (por. J 17,20-23). • Bóg Trójjedyny jest przykładem na to, że może istnieć jedność w róźnorodności. Chrystus prawdziwym pośrednikiem • Tylko Chrystus jako Bogoczłowiek może być pośrednikiem między ludźmi a Bogiem. Tylko Bogoczłowiek może reprezentować człowieka przed Bogiem, a tylko on może pokazać ludziom autentycznie, kim jest Bóg. Chrystus prawdziwym zbawicielem • Bóg Sam musi dokonać dzieła zbawienia, aby było ważne. W Chrystusie tak się dzieje. Tylko On może nieść Boży gniew za wszystkie grzechy nasze. • Bez boskości Chrystusa nie byłoby pewności zbawienia. Żaden stworzony byt nie mógłby wykonać do końca dzieła zbawienia. Chrystus autentycznym objawieniem • Bóg był w Chrystusie i w Chrystusie możemy widzieć Ojca (J 12,45). Dzięki temu możemy mieć pewność, że to, co wiemy o Bogu poprzez jego objawienie w Chrystusie jest prawdziwą wiedzą o Nim (oczywiście nie wyczerpująca!). Bóg nie będzie dla nas innym od Boga objawionego w Chrystusie. • Jeśli nie byłoby jedności co do istoty pomiędzy Chrystusem i Bogiem, nie moglibyśmy wiedzić jakim naprawdę jest Bóg. Duch Święty prawdziwym zastępcą Chrystusa • Duch ma zastąpić Jezusa (J 14,16-18), przez którego Bóg był obecny wśród uczniów. To jest możliwe, ponieważ Duch jest osobą i również jest Bogiem. Trójca jako podstawa misjonarstwa • Ojciec posyła Syna, a Syn i Ojciec posyłają Ducha. Posyłanie osoby, aby wypełniła zadanie, jest więc działalnością w samej istocie Boga. Syn posyła nas tak, jak Ojciec posłał jego samego. • Stąd udział w ogólnoświatowej służbie misyjnej jest prawdziwym naśladownictwem Chrystusa: misjonarz jest posyłany, musi wejść w inny świat, a jego służba może wymagać, żeby stał się ofiarem. Argumenty biblijne Trzeba było pogodzić dwa fakty biblijne: 1) Bóg jest jeden 2) Chrystus i Duch Święty są przedstawieni w Biblii jako osoby boskiej natury. Z tego wynika nauka o Trójjedynym Bogu. Bóg jest jeden • • 5M 6,4: „Słuchaj, Izraelu! Pan jest Bogiem naszym, Pan jest jeden ( dj*a#)!” Jednak, słowo dj*a# oznacza jedność, która może składać się z elementów (inaczej niż dr`y] , które oznacza jedność w sensie samotności). 2M 20,2-3: „Jam jest Pan, Bóg twój ...nie będziesz miał innych bogów obok mnie.” Bóg jest jeden • • • • Jak 2,19: „Ty wierzysz, że Bóg jest jeden? Dobrze czynisz...” 1 Kor 8,4.6: „... nie ma żadnego innego Boga, oprócz Jednego...” por. 1 Tym.2:5-6 i inne ... Chrystus ma boską naturę • • Iz. 9,6: boskie tytuły nadane narodzonemu dziecku (to mesjasz, w NT Jezus): „Wspaniały Sędzia, Wszechmocny Bóg, Nieśmiertelny Ojciec, Książę Pokoju” Jer 23,6: Przyszły mesjasz jest nazywany „Jahwe, nasza sprawiedliwość”. Chrystus ma boską naturę • • • • • • • • Jan 10,30 Ja i Ojciec jesteśmy jednym. Jan 1,1 Słowo było Bogiem Jan 20,28 Tomasz: „Mój Pan i mój Bóg” – nie ma sprzeciwu ze strony Jezusa. Gal 4,4; Jan 8,56-58 i inne: preegzystencja 1Kor 8,6 wszystko przez Chrystusa stworzone Fil 2,6 Chrystus będąc w postaci Boga 1Jan 5,20 „Ten jest prawdziwym Bogiem i życiem wiecznym” (Chrystus) itp ... Chrystus ma boską naturę • nazywanie Chrystusa Panem (ku,rioj) jest wyznaniem jego boskości (w LXX ku,rioj to słowo dla Boga; w aramajskim judaiźmie mar = Pan = Bóg [por. maranatha 1Kor 16,22). • modlono się do Chrystusa (Dz 7,58n; 9,14; Rzym 10,9.13; 1Kor 1,2; 2Kor 12,8; Obj 5,12n; 7,10; 12,10; 22,20) Chrystus ma boską naturę • wierzyć w Jezusa (zamiast „wierzyć Jezusowi”:): 11x wierzyć w Boga, 78x wierzyć w Jezusa. „Wierzyć w”, jako akt oddania się zupełnie, należy tylko do Boga. Duch Święty ma boską naturę • W niektórych miejscach w ST „Duch” stoi za osobę Boga: Iz 30,1; 31,3; 40,13; Ps 139,7 • Duch zastępcą Jezusa: Jan 14,16n.26; 15,26; 16,7. • Duch naszym adwokatem: Rzym 8,26 • Paweł używa słowa ku,rioj dla Ducha: 2Kor 3,17. Trzy osoby razem • Łuk 1,30-35: „Bóg Ojciec(32), „Syn Najwyższej Chwały”(32), „Syn Boga” (35), „Duch Święty”(35). • Mat.3,16-17: Ojciec, Syn i Duch Święty są zaangażowane w służbę • Jan 14,16: „Ja będę prosić Ojca i da wam innego Pocieszyciela...” • Rzym1, 1-4: Bóg Ojciec, jego Syn...Jezus Chrystus, nasz Pan, Duch Święty • 1 Kor 6,11:”w imię Jezusa Chrystusa i w Duchu Boga naszego” • 2 Kor 13,14:”Łaska Pana Naszego, Jezusa Chrystusa, miłość Boga i społeczność Ducha Świętego niech będzie z wami wszystkimi” • Ef 4,4-6: „jeden Duch ...jeden Pan...jeden Bóg i Ojciec wszystkiego...” Triady • Mat. 28,19: „...chrzcijcie ich w imię Ojca, Syna i Ducha Świętego...” • 1 Kor 12, 4-6: „Duch ten sam... Pan ten sam...ten sam Bóg...” • Tyt.3,4-6: „Bóg nasz Zbawiciel...Duch Święty...Jezus Chrystus nasz Zbawiciel...” • 1 Pt 1,2 :”wybranych...przez Boga Ojca... uświęconych przez Ducha ku posłuszeństwu i pokropieniu krwią Jezusa Chrystusa ...” • Jud 20: „... w Duchu Świętym się módlcie, i w miłości Bożej strzeżcie samych siebie, oczekując miłosierdzia Pana naszego Jezusa Chrystusa ...” Fragmenty interpretowane przeciwko nauce o Trójce • Mk 13,32: Ale o tym dniu i godzinie nikt nie wie; ani aniołowie w niebie, ani Syn, tylko Ojciec. • Jan 14,28: Ojciec większy jest niż Ja. • Jan 17,3: ... aby poznali ciebie, jedynego i prawdziwego Boga i Jezusa Chrystusa, którego posłałeś. • Dz. Ap. 2,36: ... i Panem i Chrystusem uczynił go Bóg, tego Jezusa. • Kol 1,15: On jest obrazem Boga, pierworodnym wszelkiego stworzenia. Najwcześniejsze świadectwa z historii Kościoła • Ignacy († przed 117) pisze do Smyrnajczyków (1,1): „Chwalę Jezusa Chrystusa, Boga ...,” • i do Efesjan (18,2): „Nasz Bóg Jezus, Mesjasz.” • Pliniusz († 114) w swoim liście do Cezarza Trajana opisuje Chrześcijan jako ludzi, którzy w swoich nabożeństwach śpiewają „Chrystusowi pieśń jako Bogu.” Konkluzja • W NT nie ma jeszcze wypracowanej nauki o Trójjedynym Bogu. Mamy jednak mnóstwo wypowiedzi, które mniej albo bardziej bezpośrednio, na końcu nieunikalnie, prowadzą do trynitarnej koncepcji Boga. Problemy Można rozumieć Trójcę w błędny sposób, przez próby zredukowania jej do prostej formuły: • triteizm: trzy bogowie (= politeizm). • modalizm: tylko jedna osoba, która się pojawia w trzech postaciach. (przykład z wodą, która występuje w trzech formach: lód, ciecz, para). Problemy Podczas modlitwy: do kogo zwracamy się? Do Ojca przez Ducha Świętego w imię Syna. Do Syna. Do Ducha Świętego (nie ma na to przykładów w Biblii, ale równocześnie nie jest to zakazane). Ale uważaj: Jesteśmy dziećmi Ojca (nie Jezusa), i braćmi Jezusa (nie Ojca). ... (jest więcej takich przykładów) Problemy • Jeden Bóg, ale trzy osoby – czy trzeba w to wierzyć wbrew rozumu? • Nikt nie potrafi do końca wyjaśnić tej nauki. Dlaczego więc w nią wierzyć? • Nauka ta nie jest zawarta bezpośrednio w Biblii. Dlaczego więc w nią wierzyć? • Nauka ta szkodzi dialogowi z Judaizmem i z Islamem. Czy naprawdę jest ona potrzebna? Trzeba wziąć pod uwagę: Mamy trzy osoby, i przez każdą z nich spotykamy Boga w całości: Ojciec jest nie jest Bóg jest Syn nie jest jest nie jest Duch Święty