Bielsko – Biała 22-10-01 Mikroekonomia ćwiczenia 2 Agregaty: A D – C + I + Wp + En I – inwestycje C – konsumpcja Wp – wydatki publiczne Państwa En - Export netto Export netto = Ex – In ( różnica Exportu i Importu ) Ex > In + Ex < In – Zagregowany popyt jest zgłaszany przez konsumentów C i I to też agregaty Potrzeby rozwijają się w miarę wzrostu wymagań ludzkiego organizmu , rozwoju , postępu , cywilizacji , psychicznych wymagań. Prawo zaspokajalności potrzeb Gossena , mówi o kolejności zaspokajania potrzeb. Zgodnie z tym prawem potrzeby powinny być zaspokajane od największych do najmniejszych ( od najbardziej do najsłabiej odczuwalnych ). W miarę zaspokajania tej potrzeby jest ona co raz mniej odczuwalna. Podział potrzeb : 1. potrzeby podstawowe – fizjologiczne 2. potrzeby wyższego rzędu 3. potrzeby indywidualne 4. potrzeby zbiorowe Piramida potrzeb Abrahama Maslow’a : Potrzeby samorealizacji (zupełnie indywidualne zależą od każdego człowieka) potrzeby uznania (środowisko nas akceptuje , szanuje pomimo innego zdania) potrzeby przynależności (do klasy , partii politycznej , klubu sportowego ) potrzeby bezpieczeństwa (nie tylko na ulicy , praca która zapewnia stabilizację) potrzeby fizjologiczne Zasoby – są to rzeczy służące do wytwarzania dóbr i usług zaspokajających potrzeby ludzkie : 1. praca – podstawowe 2. ziemia – ze wszystkim co się znajduje na niej 3. kapitał rzeczowy , który się dzieli na środki pracy i przedmioty pracy ( środki pracy – szkoła , przedsiębiorstwa , maszyny przedmiot pracy , surowce , materiały ) 4. technologia – sposób wykonania dobra 5. przedsiębiorczość – jako pewna umiejętność prowadzenia działalności ( wykorzystanie do tego parku maszynowego i kierowanie dobrze ludźmi ich umiejętne wykorzystanie , ważne jest by dane przedsiębiorstwo miało małe straty. Dobro – przedmioty materialne i niematerialne ( dokumentacja technologiczna) , pojęcie know how – to jest pewna wiedza dotycząca procesu produkcji albo procesu zarządzania ludźmi , zmotywowanie zespołu ludzi do działania do zaspokajania potrzeb, wiedza na temat tajników , których się nie zdradza , pewna umiejętność , sposoby zarządzania , umiejętność rozwiązywania problemów z pracownikami. Dobra konsumpcyjne – czyli przez konsumentów , gospodarstwa domowe Dobra produkcyjne – przez przedsiębiorstwa Usługi : 1. materialne 2. niematerialne ad.1 materialne , to są te dzięki którym powstaje trwały efekt (nowa fryzura , odnowione mieszkanie) ad.2 niematerialne to tylko przeżycia bez pozostawionego efektu np. obejrzany film lub wysłuchana opera 3. konsumpcyjne 4. produkcyjne Ekonomia pozytywna i normatywna przykłady ćw. 2 Krzywa transformacji produktu zwana jest także krzywą możliwości produkcyjnych w praktyce bardzo często pojawia się potrzeba wyboru na zasadzie „albo jedno albo drugie” lecz na zasadzie „czego więcej czego mniej„wówczas trzeba dokonać podziału zasobu pomiędzy różne możliwe proporcje produkcji i dokonać najlepszego wyboru struktury produkcji. Załóżmy , że dysponujemy jednakowym kapitałem oraz jednakową liczbą pracowników posiadających kwalifikacje do wytwarzania ciągników dla rolnictwa (środek produkcji) oraz samochodów osobowych (dobro konsumpcyjne trwałego użytkownika). Z tego samego zasobu kapitału i pracy można wytworzyć następujące wielkości produkcji: Możliwości produkcyjne A B C D E F produkcja ciągników W tys. Sztuk 500 400 300 200 100 0 produkcja samochod. w tys. sztuk 0 160 250 320 380 400 Na tej podstawie wykreślamy krzywą możliwości produkcyjnych , zakładając , że rozporządzalne zasoby kapitału i pracy są w pełni i efektywnie wykorzystane przy zastosowaniu najlepszej , znanej technologii. Punkty leżące powyżej krzywej możliwości produkcyjnych ,np. H lub I wykraczają poza obszar dopuszczalnego wyboru ekonomicznego. Reprezentują one wyższe rozmiary produkcji , ale istniejące zasoby kapitału i pracy uniemożliwiają jej osiągnięcie. Punkt G natomiast oznacza , że przy tym samym zasobie czynników wytwórczych wytwarzamy łącznie mniejszą produkcję (200 tys. Ciągników + 200 tys. Samochodów). Faktycznie zaś przy 200 tys. Ciągników można by wytworzyć 320 tys. Samochodów lub przy 200 tys. Samochodów można by wytworzyć około 350 tys. Ciągników. W obu przypadkach łączna produkcja byłaby większa. W tym sensie krzywa możliwości produkcyjnych reprezentuje na całej swojej długości najlepszą , możliwą do wytworzenia strukturę produkcji przy nie zmienionym zasobie czynników wytwarzania. Jeśli zasób kapitału i pracy wzrośnie , wówczas krzywa możliwości produkcyjnych przesunie się odpowiednio na prawo (co ilustruje linia przerywana). Będziemy mieli wówczas do czynienia ze wzrostem gospodarczym oraz z postępem technicznym. Przy wzroście zasobu czynników produkcji oraz ich pełnym i efektywnym wykorzystaniu wzrośnie także produkcja. Możliwe będzie wytwarzanie zarówno większej liczby ciągników , jak i samochodów lub też znaczne zwiększenie produkcji jednego wyrobu przy nie zmienionej produkcji drugiego. W naszej analizie przyjmuję krzywą możliwości produkcyjnych wypukłą w stosunku do początku układu osi współrzędnych. Ten kształt krzywej ilustruje problem substytucyjności obu analizowanych dóbr , tzn. że zwiększenie produkcji jednego dobra jest możliwe tylko za cenę zmniejszenia produkcji drugiego dobra. W naszej analizie przyjmuję krzywą możliwości produkcyjnych wypukłą w stosunku do początku układu osi współrzędnych . Ten kształt krzywej ilustruje problem substytucyjności obu analizowanych dóbr , tzn. że zwiększanie produkcji jednego dobra jest możliwe tylko za cenę zmniejszenia produkcji drugiego dobra. Stopa substytucji byłaby wielkością stałą , gdyby krzywa możliwości produkcyjnych była linią prostą o nachyleniu ujemnym. Wówczas zwiększenie produkcji jednego dobra wymagałoby zawsze takiego samego zmniejszenia produkcji innego dobra. Przy założeniu stałego zasobu czynników produkcji przesuwanie części tych czynników (przy założeniu doskonałej ich podzielności ) z jednej dziedziny do innej powoduje , że na początku przyrosty produkcji samochodów w stosunku do zmniejszonej produkcji ciągników są duże , ale w miarę kontynuowania tego procesu stosunek efektów dodatnich do efektów ujemnych jest coraz mniejszych. Mówimy więc , że działa tu prawo malejącego przyrostu produkcji zwiększonej ( w naszym przykładzie samochodów) w stosunku do przyrostu nakładów przesuwanych z produkcji zmniejszonej ( ciągników). Substytucja produkcji ciągników jest możliwa , ale tylko za cenę coraz mniejszego przyrostu produkcji samochodów. Zgodnie z prawem malejącego przyrostu produkcji w stosunku do ponoszonych nakładów , krzywa możliwości produkcyjnych jest wypukła w odniesieniu do początku układu osi współrzędnych , czyli maleje coraz szybciej. W podanym przykładzie przejście z wariantu B do wariantu C oznacza zwiększenie produkcji samochodów ze 160 do 250 tys. Rocznie , ale dokonuje się to kosztem zmniejszenia produkcji ciągników z 400 do 300 tys. Sztuk. Przy przejściu zaś z wariantu D do wariantu E nastąpiłoby zwiększenie produkcji samochodów z 320 do 380 tys. Sztuk , ale kosztem zmniejszenia produkcji ciągników z 200 do 100 tys. Sztuk . W pierwszym przypadku kosztem alternatywnym dla dodatkowej produkcji 90 tys. Sztuk samochodów byłaby utrata produkcji 100 tys. Ciągników . W drugim zaś koszt alternatywny byłby wyższy gdyż dodatkowa produkcja 60 tys. Sztuk samochodów musiałaby byś okupiona zmniejszeniem produkcji ciągników także o100 tys. Sztuk. Krzywa możliwości produkcyjnych jest więc zbudowana nie tylko według prawa malejącego przyrostu produkcji na jednostkę nakładu , ale także według prawa rosnącego kosztu alternatywnego. Krzywa możliwości produkcyjnych przedstawia – przy każdej wielkości produkcji jednego dobra – maksymalną , możliwą produkcję drugiego dobra. Nasiłowski – dwa prawa: 1. prawo malejącego przyrostu produkcji zwiększonej 2. prawo rosnącego kosztu alternatywnego