SYLABUS 1. Nazwa przedmiotu Finanse publiczne i rynki finansowe

SYLABUS
1. Nazwa przedmiotu
Finanse publiczne i rynki finansowe
2. Nazwa jednostki prowadzącej Katedra Finansów
przedmiot
3. Kod przedmiotu
E/I/B.6
4. Studia
Kierunek studiów/specjalność
Poziom kształcenia
Forma studiów
Ekonomia
Studia pierwszego stopnia
Studia stacjonarne
i niestacjonarne
5. Rodzaj przedmiotu
kierunkowy
6. Rok i semestr studiów
I/2
7. Imię i nazwisko koordynatora prof. UR dr hab., Ryszard Kata
przedmiotu
8. Imię i nazwisko osoby prowadzącej prof. UR dr hab. Ryszard Kata
(osób
prowadzących)
zajęcia
z dr Ewelina Rabiej
przedmiotu
9. Cele zajęć z przedmiotu
Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z funkcjonowaniem złożonego systemu finansowego
gospodarki rynkowej, którego integralną częścią jest sektor finansów publicznych. Celem
kształcenia jest także dostarczenie wiedzy i umiejętności w zakresie funkcjonowania sektora
finansów publicznych oraz rynków finansowych. Określenie funkcji i zadań sektora finansów
publicznych i rynkowego systemu finansowego w gospodarce oraz ich wzajemnych powiązań i
współzależności. W warstwie teoretycznej zapoznanie studentów z najważniejszymi teoriami z
zakresu finansów i bankowości, w tym teorią finansów publicznych.
Zasadnicze cele wspólne dla wykładów i ćwiczeń:
- prezentacja podstawowych kategorii i pojęć z zakresu finansów oraz instytucji, norm i
instrumentów tworzących systemu finansowy (w tym system finansów publicznych),
- poznanie i zrozumienie powiązań finansów publicznych z gospodarką rynkową, a także roli
państwa i samorządów terytorialnych w gospodarce,
- kształtowanie umiejętności swobodnego posługiwania się podstawowymi kategoriami finansów,
- wypracowanie umiejętności analizy struktur budżetu oraz procesów zachodzących w sektorze
finansów publicznych i na rynkach finansowych,
- wypracowanie umiejętności interpretacji podstawowych danych makro i mikroekonomicznych ze
sfery gospodarki budżetowej, samorządu terytorialnego i rynków finansowych,
- rozpoznawanie i ocena zmian zachodzących w systemie finansów publicznych i funkcjonowaniu
rynkowego sektora finansowego oraz ich konsekwencji społeczno-gospodarczych.
Pozytywne zaliczenie z Mikroekonomii wskazujące na posiadanie
10. Wymagania wstępne
podstawowej wiedzy ekonomicznej (problemy, kategorie, prawa)
oraz umiejętności interpretacji zjawisk ekonomicznych.
11. Efekty kształcenia oraz ich powiązanie z obszarowymi i kierunkowymi efektami
kształcenia
Wiedza:
Nr efektu
kształcenia
W1
Efekt kształcenia
Student:
odniesienie do
kierunkowych
efektów
kształcenia
Definiuje i opisuje podstawowe kategorie finansowe (pieniądz,
dochody, wydatki, przychody, rozchody, instrumenty finansowe).
K_W01
W2
Charakteryzuje (od strony podmiotowej i przedmiotowej) podstawowe
rynki finansowe (pieniężny, depozytowo-kredytowy, kapitałowy).
Charakteryzuje ogniwa systemu finansowego i ich powiązania.
Wyjaśnia mechanizmy funkcjonowania sektora finansów publicznych.
Rozpoznaje i interpretuje procesy zachodzące w sektorze budżetowym i
na rynkach finansowych.
W3
Rozpoznaje wzajemne powiązania i zależności między sektorem
budżetowym a gospodarką.
Dostrzega i potrafi opisać zależności pomiędzy sektorem finansów
publicznych a rynkowym systemem finansowym.
Umiejętności:
Nr efektu
kształcenia
U1
U2
U3
K_W01
K_W05
K_W06
K_W01
K_W03
K_W06
K_W10
Efekt kształcenia
Student:
odniesienie do
kierunkowych
efektów
kształcenia
Klasyfikuje i charakteryzuje transfery finansowe w gospodarce. Określa
zwrotne i bezzwrotne źródła gromadzenia i wydatkowania środków
finansowych przez różne podmioty prowadzące gospodarkę finansową.
Przewiduje makroekonomiczne skutki określonych decyzji w zakresie
polityki fiskalnej i monetarnej.
Wyprowadza wnioski na podstawie analizy określonych procesów
społeczno-gospodarczych dla sytuacji sektora finansów publicznych.
Mierzy udział sektora budżetowego w alokacji i redystrybucji zasobów.
Kalkuluje mikroekonomiczne konsekwencje zmian w systemie
podatkowym, systemie ubezpieczeń emerytalnych i innych.
Przewiduje konsekwencje zmian w otoczeniu makroekonomicznym i
społecznym (np. zmiany demograficzne) dla finansów samorządów
terytorialnych oraz systemu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.
K_U01
K_U03
K_U09
K_U01
K_U03
K_U05
K_U08
K_U12
K_U01
K_U02
K_U06
K_U07
K_U08
K_U13
Kompetencje społeczne:
Nr efektu
kształcenia
K1
Efekt kształcenia
Student:
odniesienie do
kierunkowych
efektów
kształcenia
Posiada świadomość złożoności i współzależności wielu procesów w
K_K02
sferze gospodarki budżetowej, rynków finansowych i gospodarki
K_K03
realnej. Zachowuje krytycyzm i niezależność myślenia w ocenie
K_K05
analizowanych problemów.
K_K07
K2
Akceptuje różne perspektywy poznawcze zjawisk finansowych i
K_K01
gospodarczych oraz formułuje własne sądy.
K_K03
Posiada umiejętność do współdziałania z innymi oraz sprawność
K_K04
komunikowania.
K_K07
12. Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin i sposób ich realizacji
Wykład – 15 godz./12 godz.
Ćwiczenia audytoryjne – 15 godz./12 godz.
13. Treści programowe
A. Problematyka wykładów
Treści merytoryczne
Liczba godz.
stacj. niest.
1. Podstawowe pojęcia z dziedziny finansów. Ogniwa systemu finansowego –
2
1
kategorie: finanse, gospodarka i polityka finansowa, system finansowy; zwrotne
i bezzwrotne źródła gromadzenia i wydatkowania środków finansowych; rodzaje
strumieni finansowych w gospodarcze; ogniwa i modele systemu finansowego.
2. Problematyka budżetu państwa. Zasady gospodarki budżetowej państwa –
2
1
podstawowe kategorie budżetowe (dochody, wydatki, przychody, rozchody
budżetowe); problem równoważenia budżetu, deficyt budżetowy; zasady
gospodarki budżetowej; procedura budżetowa.
3. Pojęcie i formy dochodów publicznych. Polityka fiskalna – charakterystyka
2
2
dochodów publicznych (ich form, źródeł i struktury); istota, cele i narzędzia
polityki fiskalnej; podatek jako kategoria ekonomiczna, podział podatków, teorie
podatkowe, ekonomiczne skutki podatków, krzywa Laffera i jej interpretacja.
4. System zabezpieczenia społecznego – ubezpieczenia społeczne i pomoc
2
2
społeczna; ubezpieczenia zdrowotne; system ubezpieczeń emerytalno-rentowych
– aspekty teoretyczne, ramy instytucjonalne, problemy w Polsce i na świecie.
5. Wydatki publiczne. Deficyt budżetowy i dług publiczny – charakterystyka
2
2
wydatków publicznych; wydatki a dobra publiczne, teorie w zakresie wydatków
publicznych, przyczyny wzrostu wydatków publicznych; konsekwencje i źródła
finansowania deficytu budżetowego i długu publicznego.
6. Rynek pieniężny, instrumenty rynku pieniężnego. Polityka pieniężna banku
2
2
centralnego - rynek pieniężny - funkcje, uczestnicy, instrumenty finansowe;
funkcje banku centralnego, cele i instrumenty polityki monetarnej.
7. System bankowy. Struktura i znaczenie w systemie gospodarczym – funkcje i
2
1
struktura systemu bankowego, rodzaje banków; otoczenie instytucjonalne
sektora bankowego; stabilność systemu bankowego i jego znaczenie dla realnej
gospodarki; rozwój sektora bankowego w Polsce.
8. Rynek kapitałowy – funkcje i struktura rynku kapitałowego, instrumenty rynku
1
1
kapitałowego; instytucjonalne formy rynku papierów wartościowych.
Suma godzin
15
12
B. Problematyka ćwiczeń
Treści merytoryczne
Liczba godz.
stacj. niest.
1. Pojęcie i funkcje finansów publicznych – elementy składowe finansów
2
2
publicznych (podsektory) i ich wzajemne powiązania; mechanizm finansowania
i wydatki sektora finansów publicznych, zasada funduszów; funkcje: alokacyjna,
redystrybucyjna, stabilizacyjna, kontrolna.
2. Pojęcie i cechy budżetu. Procedura budżetowa. Zasady budżetowania –
2
1
elementy konstrukcji budżetu; równowaga budżetowa a deficyt budżetowy;
konsekwencje zasad budżetowych; charakterystyka procedury budżetowej;
budżet liniowy, zadaniowy, operacyjny i mieszany.
3. System podatkowy - cechy podatków i opłat; elementy konstrukcji podatku;
2
2
charakterystyka polskiego systemu podatkowego.
4. Ubezpieczenia społeczne i gospodarcze – charakterystyka składek w ramach
2
2
ubezpieczeń społecznych oraz świadczeń; trzy filary ubezpieczeń emerytalnych
w Polsce; wyzwania przed systemem ubezpieczeń emerytalnych i rentowych;
charakterystyka rynku ubezpieczeń gospodarczych.
5. Finanse samorządu terytorialnego – szczeble samorządu terytorialnego i ich
2
2
zadania, źródła finansowania zadań lokalnych i regionalnych; samodzielność
finansowa i zadłużenie JST; ocena gospodarki finansowej JST w kontekście
kreowania rozwoju lokalnego i regionalnego.
6. Charakterystyka działalności operacyjnej banków - rodzaje operacji bankowych;
2
1
ryzyko bankowe - podział i charakterystyka; klasyfikacja kredytów bankowych;
determinanty jakości portfela kredytowego; struktura wyników finansowych
banków, trendy w rozwoju banków.
7. Rynek depozytowo-kredytowy. Rynek funduszy inwestycyjnych - kredytowanie
2
1
ludności i przedsiębiorstw przez banki; rynek depozytowy; poziom pokrycia
kredytów depozytami w bankach; podział i charakterystyka funduszy
inwestycyjnych, rozwój rynku funduszy inwestycyjnych w Polsce.
8. Rynek instrumentów pochodnych i rynek walutowy – funkcje, uczestnicy,
1
1
rodzaje instrumentów, problemy (spekulacja, asymetria informacji itd.).
Suma godzin
15
12
Wykład z prezentacją multimedialną.
14. Metody dydaktyczne
Ćwiczenia obejmują dyskusję moderowaną, analizę i interpretację
danych źródłowych (statystycznych), rozwiązywanie zadań, analizę
studium przypadku, przygotowywanie referatów, pracę zespołową.
15. Sposób(y) i forma(y) Zaliczenie ćwiczeń - ocena z testu pisemnego (test zaliczeniowy z
pytaniami otwartymi) skorygowana o ocenę aktywności na zajęciach
zaliczenia
(m.in. przygotowanych referatów i ich prezentacji).
Zaliczenie wykładu - zaliczenie testu pisemnego (końcowy test
zaliczeniowy obejmuje zarówno zagadnienia podejmowane na
ćwiczeniach jak i na wykładach).
16. Metody i kryteria oceny
Efekt kształcenia
Forma realizacji zajęć
Sposób weryfikacji efektu kształcenia
wykład
pisemny test zaliczeniowy
wykład
referat z prezentacją, test zaliczeniowy
ćwiczenia
wykład
ocena aktywności studenta (udział w dyskusji na ćwiczeniach),
W3
ćwiczenia
test zaliczeniowy
ćwiczenia
ocena aktywności studenta, test zaliczeniowy
U1
ćwiczenia
ocena umiejętności dokonywania analiz
U2
ćwiczenia
referat z prezentacją, udział w dyskusji, test zaliczeniowy
U3
wykład
obserwacja postawy i ocena prezentowanego stanowiska/opinii
K1
ćwiczenia
wykład
obserwacja postawy i ocena prezentowanego stanowiska/opinii
K2
ćwiczenia
17. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów
w godzinach oraz punktach ECTS
Aktywność
Liczba godzin/nakład pracy studenta
Studia
Studia
stacjonarne
niestacjonarne
wykład
15
12
ćwiczenia
15
12
przygotowanie do ćwiczeń
15
21
udział w konsultacjach
8
8
czas na napisanie referatu/eseju
15
15
przygotowanie do testu zaliczeniowego
30
30
udział w zaliczeniu
2
2
SUMA GODZIN
100
100
LICZBA PUNKTÓW ECTS
4
4
Suma godzin pracy studenta w bezpośrednim
40
40
kontakcie z nauczycielem
polski
18. Język wykładowy
19. Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu
20. Literatura
Literatura podstawowa:
1
Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, WN PWN, Warszawa 2011.
2
Czekaj J. (red.), Rynki, instrumenty i instytucje finansowe, WN PWN 2008.
3
Żyżyński J., Budżet i polityka podatkowa. Wybrane zagadnienia, WN PWN, Warszawa 2009.
W1
W2
Literatura uzupełniająca:
1
Podstawka M.(red.), Finanse. WN PWN, Warszawa 2010.
2
Dębski W., Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki, WN PWN,
Warszawa 2010.
3
Korenik D., Korenik S., Podstawy finansów, WN PWN, Warszawa 2004.
4
Zaleska M. (red.), Współczesna bankowość, Difin, Warszawa 2007.
Podpis koordynatora przedmiotu
Podpis kierownika jednostki