Pisanie reakcji redoks

Schemat pisania reakcji redoks w roztworach wodnych
1. Najpierw naleŜy napisać ogólny schemat reakcji jonowo, tylko najwaŜniejsze jony
2. Podzielić ogólny schemat reakcji na dwie reakcje połówkowe
3. Uzupełnić metale i niemetale inne iŜ tlen i wodór
4. Po tej stronie gdzie jest za mało tlenu dopisać odpowiednią ilość cząsteczek wody
5. Po tej stronie gdzie jest za mało wodoru dopisać odpowiednią ilość jonów wodorowych H+
6. Obliczyć wypadkowy ładunek prawej i lewej strony reakcji połówkowej i dopisać
elektrony tak aby wypadkowe ładunki obu stron reakcji były sobie równe
7. Jeśli wiadomo, Ŝe reakcja przebiega w środowisku zasadowym to do obu stron reakcji
dopisać jony OH- w takiej ilości jaka jest liczba jonów H+
8. To samo powtórzyć dla drugiej reakcji połówkowej
9. PomnoŜyć reakcje połówkowe na krzyŜ przez liczby równe liczbom elektronów w
odpowiednich reakcjach połówkowych
10 Dodać stronami obie reakcje połówkowe i wszystko uporządkować
Sposób pisania reakcji redoks w roztworach wodnych na przykładzie reakcji utleniania jonów
chlorkowych manganianem (VII) w środowisku kwaśnym
Ad 1 Ogólny schemat
Cl- + MnO4- + H+ → Cl2 + Mn2+ + ...
Ad 2:
MnO4- +......... → Mn2+ +….
Cl- .........→ Cl2
Ad 3:
MnO4- +......... → Mn2+ +….
2Cl- .........→ Cl2
Ad 4.
MnO4- +......... → Mn2+ +4 H2O (bo po lewej stronie były 4 atomy tlenu a po prawej nie)
2Cl- .........→ Cl2
Ad 5:
MnO4- +8H+...... → Mn2+ +4 H2O (bo po prawej stronie były 4 cząsteczki wody)
2Cl- .........→ Cl2
Ad 6.:
MnO4- +8H+...... → Mn2+ +4 H2O
Wypadkowy ładunek lewej strony: (–1)+8=+7
Wypadkowy ładunek prawej strony=+2
Aby obie strony miały ten sam ładunek wypadkowy trzeba do lewej strony dodać 5
elektronów, bo one maja znak ujemny
MnO4- +8H++5e. → Mn2+ +4 H2O
1
I teraz obie strony maja taki sam ładunek wypadkowy
To samo robimy dla drugiej reakcji połówkowej
2Cl- .........→ Cl2
Wypadkowy ładunek lewej strony = -2
Wypadkowy ładunek prawej strony =O
NaleŜy dodać 2 elektrony po prawej stronie i wtedy obie strony reakcji będą miały taki sam
ładunek wypadkowy
2Cl- .........→ Cl2 + 2e
Ad 7 o reakcji wiadomo, Ŝe przebiega w środowisku kwaśnym, więc w tym przypadku ten
punkt pomijamy
Ad 8 Robiłam obie reakcje połówkowe równocześnie, mamy to juŜ zrobione
Ad 9:
2x|| MnO4- +8H++5e. → Mn2+ +4 H2O
5x|| 2Cl- .........→ Cl2 + 2e
Ad 10:
2MnO4- +16H++ 10Cl- → 2Mn2+ +8 H2O + 5Cl2
W ten sposób nie trzeba było liczyć stopni utlenienia poszczególnych atomów, choć wiedzieć
jakie są trzeba, reakcja jest napisana poprawnie pod względem środowiska, występują w niej
jony, które naprawdę biorą udział w reakcji
Dla reakcji w środowisku zasadowym postępujemy podobnie, ale trzeba pamiętać, Ŝe
powstają inne produkty. Podam przykład dla reakcji chloru w środowisku zasadowym –
reakcja dysproporcjonowania
Ad 1:
Cl2 +. → Cl- + ClO3- +…
Ad 2:
Cl2 +. → Cl- + …
Cl2 +. → ClO3- +…
Ad 3:
Cl2 +. → 2Cl- + …
Cl2 +. → 2ClO3- +…
Ad 4:
Cl2 +. → 2ClCl2 +6H2O → 2ClO3- +…
Ad 5:
Cl2 +. → 2ClCl2 +6H2O → 2ClO3- +12H+
Ad 6:
Cl2 +2e. → 2ClCl2 +6H2O → 2ClO3- +12H+ +10e
2
Ad 7:
Cl2 +2e. → 2ClPoniewaŜ wiadomo, Ŝe reakcja przebiega w środowisku zasadowym alkalicznym) to trzeba
zmienić środowisko w tej reakcji, czyli do obu stron dodać 12 jonów OH-, gdyŜ ta liczba
jonów zobojętni jony wodorowe i powstanie woda (12H+ +12 OH- → 12 H2O)
Cl2 +6H2O +12 OH- → 2ClO3- +12H2O +10e
Ad 8 zrobiłam jednocześnie
Ad 9
5x |Cl2 +2e. → 2Cl1x |Cl2 +6H2O +12 OH- → 2ClO3- +12H2O +10e
Ad 10
6Cl2 +12 OH- → 2ClO3- +10 Cl-+ 6H2O
W ten sposób napisana jest reakcja poprawnie pod względem środowiska. Proszę pamiętać, Ŝe
nawet jeśli wiemy, Ŝe reakcja zachodzi w środowisku zasadowym to zaczynamy ją pisać jak
dla środowiska kwasowego a potem dopiero zmieniamy środowisko.
3