Mechanizmy uczenia się zachowań nieprawidłowych

Zachowania erotyczne dzieci i młodzieży.
I. Przedstawiając formy zach. tzw. erotyzmu dziecięcego ujmujemy je czysto zewnętrznie,
behawiorystycznie. Do najczęściej wyst. form tak rozumianego erotyzmu dziecięcego zaliczamy:
- tzw. ekshibicjonizm dziecięcy,
- dziecięce zabawy seksualne,
- miłość dziecięca,
- fantazje erotyczne,
- dziecięce wytwory erot.,
- masturbację wczesnodziecięcą (jest to aktywność w większym stopniu seks. niż erotyczna),
II. ZYGMUNT FREUD – koncepcja rozw. psychoseksualnego:
Dziecko wg Freuda przechodzi przez kolejne fazy rozwoju psychoseksualnego:
- f. oralna,
- f. analna,
- f. falliczna,
- f. genitalna,
> W f. oralnej (0-1 r. ż.) przyjemność, jaką zdolne jest przeżyć dziecko, łączy się ze strefą jego ust
(ustami ssie pierś matki, przez nie przechodzi pokarm, ustami dotyka przedmiotów, są one w tym
etapie rozw. narządem poznawczym dziecka).
> F. analna (1-2 r. ż.) łączy się z okresem treningu toaletowego, dziecko jest wtedy skoncentrowane
na okolicy odbytu, a kontrolowane oddawanie moczu czy kału sprawia mu radość.
> F. falliczna (ok. 5 r. ż.) następuje wraz z rozwojem fiz. oraz wzrostem samodzielności. Dziecko
odkrywa wówczas swoje genitalne i zabawa nimi sprawia mu przyjemność. Od zachowania rodziców
zależeć będzie czy tego typu aktywności dziecka będzie towarzyszyć uczucie wstydu i winy.
> W f. genitalną dziecko wchodzi dojrzewając. Jest to f. pełnej zdolności do osiągania satysfakcji
seks., polegającej na przeżywaniu orgazmu i miłości do osoby płci przeciwnej. F. genitalną poprzedza
okres latentny, podczas którego wg Freuda następuje przerwa w zmianach fizjologicznych na rzecz
pogłębienia przemian psychologicznych.
III. E. B. HURLOCK wyróżnia kilka faz miłości:
miłość cielęca – będąca biernym zachwytem nad obiektem miłości,
miłość szczenięca – gdy kocha się samą miłość, a obiekt miłości jest tylko uzasadnieniem dla jej
przeżywania,
miłość romantyczna – gdy przedmiot miłości podlega idealizacji,
Poszczególne fazy uczuć erotycznych spełniają różne f. wychowawcze pozytywne i negatywne.
Pozytywne – polegają na specyficznym treningu obejmującym ekspresję uczuć erotycznych oraz
współżycie społeczne.
Negatywne – wyst. wtedy, gdy takie wstępne formy zachowań erot. młodzieży stają się ekscesywne,
wypełniając czas przeznaczony na naukę i inne obowiązki.
IV. Dwie wstępne formy zachowań seksualnych to masturbacja i petting.
Masturbacja – uważa się ją za jedną z form zaspokajania potrzeby seks., jest zarazem wstępna f.
zaspokajania potrzeby seks. charakterystycznej dla wieku dojrzewania. Masturbacja ogólnie polega
na wywołaniu podniecenia i rozładowania z orgazmem włącznie za pomocą podejmowanych przez
siebie samego celowych czynności.
Petting – aktywność ta polega na takich samych jak podczas tzw. wstępnej gry miłosnej, pieszczotach
z tym że w przypadku pettingu prowadzi się samą grę i bez stosunków płciowych. Petting stanowi
kolejną f. aktywności seksualnej między masturbacją, a pełnymi heteroseksualnymi.
NIEPRAWIDŁOWOŚCI ZACHOWAŃ SEKS. DZIECI I MŁODZIEŻY
Normy związane z życiem seksualnym należy ujmować dynamicznie, jako proces będący wytworem
określonych, społecznych uwarunkowań i zmieniający się wraz z nimi.
W seksuologii przyjmuje się różne zasady podziału odchyleń seksualnych. Kierując się kryterium
społecznego dobra, słuszne wydaje się przyjęcie podziału na dwie zasadnicze grupy.
I grupa – obejmuje zachowania seks. społecznie nieszkodliwe, będące niewielkimi odchyleniami,
mającymi raczej charakter odmiany indywidualnych czy pewnych osobliwości. Przyjęto nazywać je
dewiacjami zach. seks. Mogą one dotyczyć sposobów zaspokajania popędu
II grupa – to zach. nazywane perwersjami (bądź zboczeniami). Ich realizację uważa się za szkodliwą
społecznie i jest ona zwalczana. Szkodliwość ta może być bezpośrednia np. gdy zagraża życiu
ludzkiemu (gwałt), lub pośrednia gdy powodując konflikt ze społecznymi normami prowadzi do
głębokiej rozterki moralnej i w konsekwencji do nerwic.
Rodzaje nieprawidłowych zachowań seksualnych
Przyjęto podział nieprawidłowych zachowań seksualnych na dwie grupy:
I GRUPA – zachowania będące odmiennymi sposobami zaspokajania popędu seksualnego. Do tej
grupy zaliczono: ekshibicjonizm, fetyszyzm (transwestytyzm, transwestyzm), oglądactwo
(voyeryzm), koprolalię, sadyzm, masochizm, gwałt, pornografię, prostytucję;
II GRUPA – zachowania różne pod wzgl. kierunku zaspokajania popędu. Do tej grupy zaliczono:
homoseksualizm (inwertyzm), narcyzm, transseksualizm, pedofilię, zoofilię (sodomia);
5 rodzajów uwarunkowań homoseksualizmu (wg RADO)
a) wyst. wówczas gdy kobieta jest nieosiągalna (np. u więźniów),
b) incydentalny (u dorastających),
c) wyst. w przebiegu schizofrenii i będący wtedy przejawem chaosu psychicznego,
d) umotywowany ciekawością seksualną, pragnieniem odmiany,
e) będący wyrazem lęku przed płcią przeciwną (najczęściej jest to lęk ukryty),
pederastia – to stosunki doodbytnicze (niekiedy nazywa się tak wyłącznie stosunki wyłącznie między
dorosłym mężczyzną
i chłopcem),
Mechanizmy uczenia się zachowań nieprawidłowych
1) Mech. odruchowo – warunkowy (warunkowanie klasyczne),
2) Mech. odruchowo – warunkowy (warunkowanie instrumentalne),
3) Mech. uczenia się naśladowczego,
4) Mech. uczenia się przez modelowanie,
5) Mech. uczenia się pojęciowego,