Nowe techniki kariotypowania molekularnego przydatne w rozpoznawaniu mikroaberracji chromosomów u dzieci z zespołami wad, opóźnieniem psychoruchowym i niepełnosprawnością intelektualną Usefulness of novel molecular karyotyping techniques in identification of chromosomal microaberrations in children with malformation syndromes, psychomotor retardation and intellectual disability Małgorzata Henkelman, Krzysztof J. Piotrowski, Zofia Litwińska, Małgorzata Dera, Stanisław Zajączek STRESZCZENIE Pacjenci z mikroaberracjami chromosomów stanowią trudną diagnostycznie grupę ze względu na mało charakterystyczne i wzajemnie nakładające się objawy kliniczne, co dotychczas utrudniało celowaną diagnostykę cytogenetyczną (np. FISH), zwiększało jej koszty niekiedy do rozmiarów nieakceptowanych, a zatem często powodowało odstępowanie od diagnostyki. Tymczasem ta grupa pacjentów może stanowić znaczący odsetek osób diagnozowanych w poradniach genetycznych. Wymagają oni dalszego, ukierunkowanego podejścia zależnego od wykrytej anomalii. Problemy te w znacznym stopniu rozwiązują wdrożenia nowych technik analiz molekularnych kariotypu (Real-Time PCR, Multiplex Ligation-dependent Probe Amplification, BACs-on-BeadsTM), które pozwalają na poszukiwanie w pojedynczej próbce DNA różnych mikroaberracji chromosomów i postawienie rozpoznania klinicznego określonego zespołu. Techniki te okazują się wysoce przydatne w diagnostyce pacjentów podejrzanych o takie mikroaberracje. Słowa kluczowe: kariotypowanie molekularne, chromosomy, mikroaberracje ABSTRACT Precise cytogenetic diagnostics (e.g FISH) in patients harboring chromosomal microaberrations is difficult, mostly due to a manifestation of similar clinical symptoms. Possible cost of the diagnosis could be increased to an unacceptable extend which results in resignation from further analyses. However these patients might account for the large number of people in genetic counselors offices therefore they demand precisely anomaly-oriented further diagnostics. These problems could be usually solved by introduction of molecular karyotyping techniques (e.g. RealTime PCR, Multiplex Ligation-dependent Probe Amplification, BACs-on-BeadsTM), which allow detection of different chromosomal microaberrations in a single DNA sample required for final diagnosis of genetic syndrome, thus seems to be very useful in patients suspected of harboring such an aberration. Key words: molecular karyotyping, chromosomes, microaberrations