zaganienia do sprawdzianu z genetyki dla klas iii

ZAGANIENIA DO SPRAWDZIANU Z GENETYKI DLA KLAS III
1. Znaczenie biologiczne mitozy i mejozy, rozróŜnianie komórek haploidalnych
i diploidalnych, budowa chromosomu (chromatydy, centromer), rozróŜnianie
autosomów i chromosomów płci.
2. Struktura podwójnej helisy DNA i jej rola w przechowywaniu informacji genetycznej
i replikacji DNA.
3. Sposób zapisywania i odczytywania informacji genetycznej (kolejność – sekwencja
nukleotydów w DNA, kod genetyczny), róŜnica pomiędzy informacją genetyczną
a kodem genetycznym.
4. ZaleŜność pomiędzy genem a cechą.
5. Dziedziczenie cech jednogenowych – krzyŜówki genetyczne. Posługiwanie się
podstawowymi pojęciami genetyki: fenotyp, genotyp, gen, allel, homozygota,
heterozygota, dominacja, recesywność.
6. Dziedziczenie grup krwi człowieka.(układ AB0, czynnik Rh)
7. Dziedziczenie płci u człowieka. Przykłady cech człowieka sprzęŜonych z płcią
(hemofilia, daltonizm).
8. Definicja mutacji oraz przyczyny ich wystąpienia ( mutacje spontaniczne i wywołane
przez czynniki mutagenne – przykłady tych czynników)
9. Mutacje genowe i chromosomowe oraz przykłady chorób człowieka warunkowanych
mutacjami ( mukowiscydoza, zespół Downa).
Przykładowe zadania znajdują się w podręczniku na stronie 46-47, 197-198 oraz w
zeszycie ćwiczeń 28-29.
Przykładowe zadania:
1. Przyrost korzenia na długość następuje w strefie nazywanej stoŜkiem wzrostu. Składa
się ona z drobnych komórek, które nieustannie się dzielą. W komórce stoŜka wzrostu
cebuli znajduje się 16 chromosomów.
Zaznacz zestaw, który określa prawidłową liczbę chromosomów w nowo powstałych
komórkach stoŜka wzrostu oraz gametach cebuli.
zestaw
A.
B.
C.
D.
2.
A.
B.
C.
D.
Liczba chromosomów w nowo
powstałych komórkach stoŜka wzrostu
korzenia
8
16
24
16
Liczba chromosomów
w gametach
16
8
16
24
Które komórki pozwalają prawidłowo określić kariotyp badanego organizmu?
Komórki jajowe
Erytrocyty
Komórki nabłonka jamy ustnej
Plemniki
3. Przyporządkuj genotypy do odpowiednich organizmów. Wstaw znak X we właściwe
miejsca tabeli.
genotyp
Homozygota
dominująca
Homozygota
recesywna
heterozygota
AA
Aa
aa
4.
A.
B.
C.
D.
Zaznacz zestaw zawierający cechy dziedziczne róŜnych organizmów.
zwijanie języka w rurkę, blizna, kolor oczu
kształt liści, rysy twarzy, barwa kwiatów
barwa sierści, opalenizna, kształt nosa
kolor skóry, tatuaŜ, leworęczność
5.
A.
B.
C.
D.
Odcinek DNA, który zawiera informację o budowie białka, to:
gen
genom
genotyp
fenotyp
6.
A.
B.
C.
D.
Proces tworzenia kopii DNA nazywamy
replikacją
translacją
transkrypcją
rekombinacją
7.
A.
B.
C.
D.
W DNA jest zakodowana informacja o budowie:
cukrów
tłuszczów
kwasów nukleinowych
białek
8. SkrzyŜowano groch o kwiatach czerwonych(homozygota dominująca) z grochem o
kwiatach białych ( homozygota recesywna). Prawdopodobieństwo, Ŝe w pokoleniu F1
pojawią się kwiaty białe wynosi:
A. 100%
B. 25%
C. 50%
D. 0%
9. Jakie jest prawdopodobieństwo, Ŝe syn ojca, który jest daltonistą oraz matki, która jest
homozygotą prawidłowo rozpoznającą barwy, będzie daltonistą?
A. 0%
B. 25%
C. 50%
D. 100%
10. Nagłe, trwałe, losowe zmiany w materiale genetycznym spowodowane na przykład
promieniowaniem UV nazywamy:
A. albinizmem
B. mutacją
C. heterozygotą
D. nukleotydem
11. Konflikt serologiczny moŜe wystąpić, gdy:
A. matka ma grupę krwi Rh(+), płód Rh(-)
B. matka i płód mają grupę krwi Rh(+)
C. matka ma grupę krwi Rh(-), a płód Rh(+)
D. matka i płód mają grupę krwi Rh(-)
12. Do podanych nazw podziałów komórkowych przyporządkuj odpowiednie przykłady.
1. mitoza………….
2. mejoza………….
A. Powstawanie plemników u tygrysa
B. Podziały komórek u zarodka baŜanta
C. Podziały komórek stoŜka wzrostu pędu słonecznika
D. Podział komórki ameby
E. Powstawanie komórek jajowych u mchu płonnika
F. Podział komórki pantofelka
13. Sprawdź, jaką grupę krwi mogą mieć dzieci, jeŜeli mama ma grupę krwi AB, a tata
grupę krwi A i jest homozygotą.
14. Określ prawdopodobieństwo urodzenia się praworęcznych i leworęcznych dzieci
rodziców, którzy są praworęcznymi heterozygotami. Weź pod uwagę fakt, iŜ
praworęczność jest cechą dominującą, a leworęczność – recesywną, oraz Ŝe cecha ta
nie jest sprzęŜona z płcią.
15. Pewien gatunek kraba posiada w jednej komórce 200 chromosomów. Ile
chromosomów zawierają gamety tego kraba?
A. 250
B. 100
C. 500
D. 375