Podziały komórkowe
advertisement
Zadanie domowe nr 6. Termin wykonania do 9.10.2012 r. Zapoznać się z poniższym tekstem. Organizacja materiału genetycznego Słowniczek: Białko histonowe – białko o charakterze zasadowym występujące w jądrze komórkowym. W połączeniu z DNA histony tworzą nukleosomy. centromer (kinetochor) – przewężenie pierwotne chromosomu, miejsce do którego przyłączają się włókna wrzeciona kariokinetycznego chromatyda – połówka chromosomu zawierająca kopię siostrzaną cząsteczki DNA – chromosomy przed podziałek składają się z dwóch chromatyd chromatyna – nić nukleosomów chromosom – zespiralizowana cząsteczka DNA złożona z ramion i centromeru chromosomy homologiczne – odpowiadające sobie – zawierają one kopie tych samych genów (tzw. allele) – np. jeden chromosom homologiczny (od ojca), zawiera allel oczu niebieskich, zaś drugi chromosom homologiczny (od matki) zawiera allel oczu ciemnych. DNA – kwas dezoksyrybonukleinowy – nośnik informacji genetycznej nukleosom – oktamer histonowy z nawiniętym nań DNA gen – odcinek DNA kodujący jeden polipeptyd gen podzielony – gen składający się z odcinków DNA kodujących (tzw. eksonów lub inaczej egzonów) oraz odcinków niekodujących (tak zwanych intronów). Geny podzielone występują tylko u Eukariontów. Nie występują u Prokariontów. genom – pojedynczy zestaw genów organizmu, inaczej też liczba chromosomów, na których zapisany jest pojedynczy zestaw genów, określany jest liczbą „n”. Jest ona stała dla gatunku. Np. dla człowieka 1n wynosi 23 chromosomy a dla muszki owocowej 4 chromosomy oktamer histonowy – białko o strukturze IV rzędowej zbudowane z ośmiu podjednostek białek histonowych organizm haploidalny – taki, którego komórki mają jeden genom (1n). W przypadku człowieka haploidalne są tylko gamety i posiadają tylko po 23 chromosomy. organizm diploidalny – taki, którego komórki mają dwa zestawy chromosomów (2n) – jeden od matki, drugi od ojca satelita (trabant) – krótki telomer na końcu chromosomu oddzielony od reszty przewężeniem wtórnym wrzeciono kariokinetyczne (podziałowe) – układ włókien zbudowanych głównie z białka tubuliny, które służą do rozdziału chromosomów podczas podziału jądra komórkowego Organizacja materiału genetycznego w jądrze komórkowym Nośnikiem informacji genetycznej jest DNA. Ma on postać dwuniciowej prawoskrętnej spirali (α – helisy) o długości kilka mm do 1 m. Cząsteczka DNA jest nawinięta na tzw. oktamery histonowe (okta – osiem podjednostek). Takie połączenie DNA z białkiem nosi nazwę nukleosomu. Nić takich nukleosomów to chromatyna. Jeśli jest ona mało zespiralizowana to nazywana jest euchromatyną. Jeśli jest bardzo mocno zespiralizowana to jest nazywana heterochromatyną. Tylko euchromatyna jest aktywna metabolicznie, bo heterochromatyny nie da się czytać. Chromatyna jest zwinięta w spiralę (solenoid) o średnicy 30 nm. Ten zaś solenoid jest ułożony w pętle (domeny) spięte białkiem spinającym. Szereg takich pętli tworzy ramię chromosomu. Chromosom metafazowy składa się z dwóch chromatyd połączonych centromerem. Każda chromatyda jest bliźniaczą kopią cząsteczki DNA. Centromer jest miejscem, do którego przyczepia się włókno wrzeciona podziałowego. Każda cząsteczka DNA tworzy oddzielny chromosom. Liczbę chromosomów, na których jest zapisana jedna pełna wersja informacji genetycznej organizmu nazywany genomem i określamy symbolem „n”. Liczba ta jest stała dla każdego gatunku. Organizm haploidalny ma tylko jedna wersję informacji genetycznej (1n). Diploidalny ma dwie wersje (2n) jedną od ojca, druga od matki. Diploidalność zwiększa elastyczność i odporność na zmienne warunki środowiska. Dlatego tylko część PROTISTÓW oraz mszaki mają organizmy haploidalne, reszta to organizmy diploidalne.
