Zaburzenia koncentracji u dzieci
advertisement
Kryteria diagnostyczne Przyczyny Zapobieganie i leczenie Jest mechanizmem redukcji nadmiaru informacji. Jest mechanizmem, dzięki któremu spostrzegamy tylko część bodźców docierających do organów zmysłów, przypominamy tylko część informacji zakodowanych w pamięci, uruchamiamy tylko jeden z wielu możliwych procesów myślenia i wykonujemy tylko jedną z wielu możliwych do wykonania reakcji. Selektywność – to zdolność do wyboru jednego bodźca, źródła stymulacji lub ciągu myśli, kosztem innych. Czujność – to zdolność do długotrwałego oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodźca, zwanego sygnałem a ignorowania pozostałych bodźców, zwanych szumem. Przeszukiwanie – jest procesem aktywnym, polega na systematycznym badaniu la percepcyjnego, w celu wykrycia obiektów spełniających założone kryterium. Kontrola czynności jednoczesnych – to zdolność wykonywania kilku czynności w jednakowym czasie. Odpowiedzi: tak (3) raczej tak (2) chyba nie (1) nie (0) 1. 2. 3. Dziecko nie jest w stanie skoncentrować się na szczegółach podczas zajęć szkolnych, pracy lub w czasie wykonywania innych czynności. Dziecko ma trudności z utrzymaniem uwagi na zadaniach i grach. Często wydaje się, że dziecko nie słucha tego, co się do niego mówi. 4. 5. 6. Dziecko nie stosuje się do podawanych kolejno instrukcji i ma kłopoty z dokończeniem zadań szkolnych i wypełnianiem codziennych obowiązków, jednak nie z powodu przeciwstawiania się lub niezrozumienia instrukcji. Dziecko często ma trudności ze zorganizowaniem sobie pracy lub innych zajęć. Dziecko nie lubi, ociąga się lub unika zajęć wymagających dłuższego wysiłku umysłowego jak nauka szkolna lub odrabianie zajęć domowych. 7. 8. 9. Dziecko często gubi rzeczy niezbędne do pracy lub innych zajęć np. zabawki, przybory szkolne, ołówki, książki, ubrania. Dziecko łatwo rozprasza się pod wpływem zewnętrznych bodźców. Dziecko często zapomina o różnych codziennych sprawach. typ aktywno – impulsywny ADHD – mało czasu poświęcają na zapoznanie się z materiałem i planowaniem działania, popełniają dużo błędów, łatwo ulegają rozproszeniu i frustracji, często zapominają, występują reakcje przedwczesne, mała wytrwałość, brak gotowości do ponoszenia odpowiedzialności. typ pasywny z „zespołem niebieskich migdałów” ADD – dzieci powolne i zamyślone, potrzebują dużo czasu na rozpoczęcie pracy, nie mieszczą się w wyznaczonym czasie, nie skupiają się na jednym zadaniu, ich uwaga „odpływa”. Pseudo ADD jest to zjawisko kulturowego wzbudzania objawów zakłóceń uwagi, wywołanych stylem życia, szybkim tempem realizacji różnorodnych zadań i obowiązków zawodowych, a u dzieci wynikającym z przeciążenia nadmiarem aktywności spowodowanych licznymi zajęciami pozaszkolnymi. Pracuje szybko, ale niedokładnie czyta polecenia Popełnia dużo błędów, choć jego możliwości są o wiele większe, np. uczeń dobrze już liczący popełnia podstawowe błędy Często nie wykonuje zadań do końca Wykonywanie kilka rzeczy jednocześnie Pracuje bardzo powoli, często przerywa Szybko się męczy, zniechęca, narzeka na bóle głowy, brak siły Zamyślone, rozkojarzone, „buja w obłokach” Bardzo długo zabiera się do odrabiania lekcji Nie potrafi na długo skupić się w czasie pracy Wszystkie znajdujące się wokół niego przedmioty rozpraszają go Ma kłopoty z zapamiętanie przyswajanego materiału Nie słyszy i nie odpowiada na polecenia Nie pamięta, co było zadane w szkole Gapi się przez okno zamiast się uczyć Zmiany społeczne – TV (50 cali!), tablet, komputer, smartfon dla maluszków Stała i szybka dostępność nowych zabawek, które grają, śpiewają, świecą – nie uczą dziecka zajmowania się długo i cierpliwie jedną wybraną rzeczą. Trudna sytuacja w rodzinie – problemy w życiu rodzinnym, zagrożone jest poczucie bezpieczeństwa dziecka, kłótnie rodziców, rozwody, przemoc, zbyt mała ilość wspólnego czasu jaką rodzice mogą przeznaczyć na zabawę z dzieckiem. Dzieci zamiast myśleć i koncentrować się na nauce, mają głowę pełną problemów domowych. Słaba motywacja, pasmo porażek – dziecko, które nie odnosi sukcesów nie ma motywacji do pracy, uchyla się nawet od wykonywania zadań domowych. Ograniczone zdolności intelektualne – umiejętność koncentracji zależy od zdolności intelektualnych dziecka. Brak magnezu – jak dowodzą badania, trudności w koncentracji leżą także w nieodpowiedniej diecie dziecka, która prowadzi do braku wielu ważnych substancji i pierwiastków między innymi magnezu. Przeciążenie nadmiar aktywności spowodowanych licznymi zajęciami pozaszkolnymi. Zaburzenia uwagi Nadmierna impulsywność Nadruchliwość 1. 2. Zapewnij dziecku odpowiednie warunki do pracy Dziecko musi mieć swoje miejsce do wyciszenia i odrabiania lekcji. Spójrz krytycznie na pokój swojego dziecka: w większości domów jest on wypełniony zabawkami, grami, książkami. W nadmiarze rzeczy dziecko się rozprasza, szybko się nudzi, a zabawy są coraz mniej twórcze. 1. 2. 3. 4. Pomóż przy odrabianiu lekcji Dzielenie zadań na krótsze części Planowanie przerw Przywoływanie uwagi rozproszonej przez zewnętrzne bodźce Ograniczenie ilości bodźców, które docierają do dziecka w czasie wykonywania jakiegoś polecenia Naucz planowania i organizowania się Twórz listy obrazkowe do pakowania plecaka, ubierania się, mycia się Pisz notatki na kolorowych karteczkach Ucz dziecko cierpliwości Wprowadź zasadę, że najpierw wykonujemy obowiązki czyli odrabiamy lekcje, uczymy się na klasówkę, pakujemy do szkoły, a dopiero po tym jest czas na zainteresowania i zabawę. Umiejętność czekania można i należy wyćwiczyć. Sprzyja temu unormowany tryb życia: stałe pory posiłków, snu, pracy i zabawy, jasno określone obowiązki dziecka, czytelnie wytyczone granice. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Podejdź do dziecka Zdobądź jego uwagę, czyli spójrz w oczy, dotknij Wydaj polecenie – krótkie, bez zbędnych słów, 2-3 wyrazy Poproś dziecko by powtórzyło Powtarzaj, aż dziecko samo powtórzy polecenie Dopilnuj wykonania Zadbaj o odpowiednią dietę i ruch na świeżym powietrzu - odpowiednia dieta bogata w magnez i ruch na świeżym powietrzu poprawią koncentrację dziecka. Zadbaj o poczucie bezpieczeństwa Odpowiedzialnie rozwiązuj konflikty i kryzysy w rodzinie, nie krępuj się poprosić o wsparcie. Współpracuj ze szkołą, by zatrzymać błędne koło niepowodzeń W wielu przypadkach niezbędna jest współpraca rodziców nie tylko ze szkołą, ale także specjalistą, na przykład z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Rozpoznanie dysleksji, dysgrafii, dyskalkulii czy innych trudności daje szansę podjęcia terapii i pracowania nad umiejętnością koncentracji w stopniu umożliwiającym dziecku satysfakcjonujące funkcjonowanie w szkole. Buduj 1. 2. 3. 4. poczucie wartości Stwarzaj dziecku sytuacje, w których może osiągnąć sukces. Nagradzaj słowami lub gestem, doceń wysiłek – nawet jeśli efekt końcowy pracy dziecka nie będzie zgodny z twoimi oczekiwaniami. zamiast mówić dziecku, co jest źle - pokaż mu, co zrobiło dobrze wyraź zadowolenie, w formie „osobistej pochwały” – np. „cieszę, że.. „, Samodzielnie, ale nie samemu Wspieraj dziecko w jego dążeniu do samodzielności - także w odrabianiu lekcji. Tylko pracując samodzielnie młody człowiek wyrobi w sobie odpowiedzialność za szkolne osiągnięcia. Nie można jednak dziecka zostawić całkowicie samego, musi ono wiedzieć, że zawsze może liczyć na pomoc rodziców (szczególnie w wyszukiwaniu informacji). Obserwuj swoje dziecko i wprowadzaj zmiany Zrób listę zachowań, które chcielibyśmy zmienić - na początek dwa, trzy (nie więcej), np. "postaram się, aby dziecko odrabiało lekcje w swoim pokoju", "dopilnuję, żeby dziecko uporządkowało pokój przed snem". Można przygotować tabelkę, w której zaznaczać będziemy w kolejne dni, czy udało nam się konsekwentnie zrealizować postanowienie. Pamiętajmy, że zmiana wymaga czasu i konsekwencji. Na szczęście umiejętność koncentracji możemy trenować. Za nim jednak rozpoczniemy odpowiednie ćwiczenia należy wyeliminować przyczyny tych zaburzeń. rozwiązywanie krzyżówek, rebusów, zadań typu: znajdź 10 szczegółów, którymi różnią się obrazki, układanie puzzli, itp. zabawa w „papugę” – dorosły i dziecko powtarzają zdanie, stopniowo je rozbudowując: np. rodzic: „Jestem dziewczynką” dziecko: „Jestem dziewczynką, mam na imię Ola” rodzic: „Jestem dziewczynką, mam na imię Ola, lubię cukierki czekoladowe.” dziecko: „Jestem dziewczynką, mam na imię Ola, lubię cukierki czekoladowe, z nadzieniem truskawkowym” itd. podobnie jak wyżej – powtarzanie szeregów cyfr, wyrazów, kolorów, nazw zwierząt, słów na określoną literę itp. powtarzanie szeregów cyfr, wyrazów, kolorów, nazw zwierząt, słów na określoną literę itp. ale wspak, poczynając od szeregu złożonego z 2-3 pozycji rodzic: żółty, niebieski, czerwony dziecko: czerwony, niebieski, żółty rodzic: zielony, żółty, pomarańczowy niebieski dziecko: niebieski, pomarańczowy, żółty, zielony zabawa w „automatycznego pilota” – dziecko z zawiązanymi oczami musi przejść przez pokój, omijając rozłożone na dywanie przeszkody, kierując się jedynie wskazówkami rodzica: np. „zrób 2 małe kroki w przód, zatrzymaj się, obróć się w miejscu w lewo i przejdź dwa tip-topki, zatrzymaj się i obróć się w prawo…” gry „papierowe” np. statki, kółko i krzyżyk, państwa-miasta, gry planszowe, szczególnie warcaby, szachy (rozwijają nie tylko koncentrację uwagi, ale także zdolność planowania, przewidywania) oraz „chińczyk”, który dodatkowo pozwala rozwijać tolerancję na frustrację zabawy typu „labirynt” (rodzic może przygotować labirynty samodzielnie na kartce papieru); wykreślanie w tekście np. określonych liter, słów o określonej liczbie liter, czy zawierających daną literę, modyfikacja dla dzieci starszych: wykreślanie słów będących określonymi częściami mowy "Gimnastyka Mózgu. Podręcznik dla rodziców i nauczycieli, oraz dzieci w każdym wieku." Autor: dr Paul E. Dennison i Gail E. Dennison. "Kreowanie rozwoju dziecka. Kinezjologia edukacyjna i inne nowoczesne metody terapeutyczne w praktyce" Autor: Izabella Mankowska "Wesoła Gimnastyka - Rusz się i ucz się" Autor: Erich Ballinger "Kinezjologia Edukacyjna dla Dzieci. Podstawowy podręcznik Kinezjologii Edukacyjnej dla rodziców i nauczycieli dzieci w każdym wieku." Autor: dr Paul E. Dennison i Gail E. Dennison "Zmyślne ruchy które doskonalą umysł. Podstawy kinezjologii edukacyjnej" Autor: Carla Hannaford Karty z ćwiczeniami "Gimnastyka Mózgu" ilość kart: 30 szt Każda karta zawiera opis ćwiczenia oraz ilustrację ćwiczenia Książki te można kupić między innymi na stronie Międzynarodowego Instytutu NeuroKinezjologii www.neurokinesiology.pl Szaleństwo: robić tę samą rzecz wiele razy w taki sam sposób i oczekiwać innych rezultatów. Albert Einstein Dziękuje za uwagę
