TEATR JUŻ W PRZEDSZKOLU Zabawy w teatr należą do najbardziej lubianych przez dzieci form. Już maluchy chętnie bawią się w teatr, odtwarzając sytuacje z życia rodzinnego, przedstawiając role osób z najbliższego otoczenia: mamy, taty czy nauczycielki. Łatwo można zauważyć, jak wielką radość sprawia dzieciom przygotowanie przedstawienia dla kolegów i nauczycielki, a szczególnie dla rodziców i dziadków. Teatrzyki wprowadzam się w przedszkolu w różnych sytuacjach. Zabawy w teatr dostarczają wielu artystycznych przeżyć, ukazują piękno utworów literackich, wzbogacają wiedzę o świecie, uspołeczniają i wyzwalają twórczą ekspresję. Zabawy w teatr uczą: nawiązywania serdecznych kontaktów z rówieśnikami dostrzegania dobra i zła oraz potrzeb innych ludzi okazywania radości i smutków rozwiązywania konfliktów sposobu spędzania wolnego czasu przeznaczonego na swobodna zabawę kreatywności W mojej pracy z dziećmi w różnym wieku zawsze bardzo ważne jest aby w sali, gdzie pracuję zawsze znajdował się kącik, w którym znajdują się elementy teatralne. Mam w sali drewniany teatrzyk, kukiełki, które w każdej chwili, za moją zgodą dzieci wykorzystują do różnych zabaw w teatr. Umożliwia to dzieciom samodzielne podejmowanie prób grania w różnych scenkach teatralnych co rozwija w nich kreatywność i logiczne myślenie. W pracy z małymi dziećmi od lat wykorzystuję także pacynkę krasnala Hałabały, która towarzyszy dzieciom przez całą edukację przedszkolną i umila im przyswajanie niektórych wiadomości i umiejętności. Dzieci w towarzystwie Hałabały lepiej zjedzą obiadek, lepiej posprzątają po zabawie, chętniej przekraczają próg przedszkola w pierwszych dniach września a tym samym poznają postać z opowiadań L. Krzemienieckiej, z którą się bardzo zżywają. Można powiedzieć, że teatr i w ogóle sztuka w życiu dziecka jest bardzo ważnym środkiem kształtowania jego osobowości, rozwija zdolność spostrzegania, dostarcza obrazowej, konkretnej wiedzy o świecie i człowieku, przełamuje stereotypy myślowe i prowokuje do nowego widzenia i nowego sposobu oceny zjawisk, rozszerza zakres osobistego doświadczenia, ułatwia podjęcie decyzji w nowych trudnych sytuacjach życiowych, dostarcza zasad i wzorów moralnego zachowania, kształci wrażliwość moralną, pełni funkcję ideologiczną, pełni funkcje patriotyczne, wzmacnia poczucie więzi narodowej, harmonizuje rzeczywistość, wypełnia funkcję integrującą (w sensie społecznym) tworząc nowe i wzmacniając istniejące więzi społeczne, ma znaczenie adaptacyjne, umożliwiając przystosowanie dziecka do społeczeństwa, kształci kulturę zachowania i obyczajów, kształci kulturę uczuć, pełni rolę szczęściotwórczą, daje poczucie pełnej wartości, dostarcza prawdziwej rozrywki, rozwija dyspozycje twórcze dzieci. Dzieci nie tylko uwielbiają oglądać przedstawienia ale i wspaniale w nich uczestniczą jako aktorzy, przedstawiając różne wyimaginowane postacie. Tadeusz Kudliński, jeden ze znanych, w Polsce teatrologów, zastanawiając się nad źródłem upodobań do przybierania na siebie cudzej postaci stwierdził, że są one człowiekowi przyrodzone, tkwią w jego naturze i można je określić jako pierwotny, odziedziczony instynkt. Udawanie kogoś innego płynie z dążenia do wydania się lepszym, groźniejszym, ważniejszym niż się w istocie jest. Dążenie to jest szczególnie silnie właśnie u dzieci, które w zabawach ,, na niby”, nie nakłaniane przez nikogo, same koniecznie chcą być kimś innym. Jest to dążenie do uzyskania znaczenia do wyjścia ograniczonych jeszcze możliwości działania w świecie realnym-do świata fikcji. To przebywanie w świecie fikcji daje dzieciom wiele sposobności do budzenia podziwu i zainteresowania sobą innych dzieci oraz ludzi dorosłych. Kryje się w tym marzenie i tęsknota za cudowną odmianą samego siebie. Teatr daje dziecku szansę na odbiór i uzewnętrznienie doświadczeń własnych oraz społecznych i na ekspresję. Jest miejscem gdzie poza mową werbalną występuje mowa symboli, której dziecko uczy się odczytywać. W czasie przedstawienia dziecko przejmuje rolę granej postaci opracowując ruchem, gestem, mową, mimiką, śpiewem kogoś innego. Tworzenie spektaklu teatralnego wymaga jak w każdym innym przypadku dostosowania inscenizowanego tekstu literackiego do poziomu nadawcy i odbiorcy. Praca nad przygotowywaniem przedstawień utwierdza mnie w przekonaniu o pozytywnym wpływie zabawy w teatr na dziecięce umysły. Tą formę pracy uważam za wysoce aktywizującą. Dobór aktorów do ról odpowiadających predyspozycjom dzieci, umożliwia im osiągnięcie satysfakcji, podnosi poczucie własnej wartości. W czasie pracy nad spektaklami podnosi się, poprzez wzmocnienie motywacji, poziom funkcjonowania w wielu sferach – pamięć słuchowa, ruchowa, słowna; koncentracja, mowa ( słownictwo, artykulacja ) percepcja słuchowa oraz koordynacja wzrokowo – ruchowa. Jeżeli przedszkolaki prowadzimy do teatru po raz pierwszy czy po raz pierwszy przygotowujemy przedstawienie w sali dla kolegów czy innych grup to zawsze należy pamiętać o tym aby pouczyć dzieci o ich kulturalnym zachowaniu się podczas całego pobytu na przedstawieniu. Podczas przedstawień w sali wprowadzić można bilety, które dziecko „kupuje” na niby w zainscenizowanej kasie, afisze, które starsze dzieci mogą przygotować wraz z panią, gongi, zaczynające i kończące przedstawienie. Naprawdę to bardzo urozmaica całość przygotowań i emocje są jeszcze większe. Dzieci czują się tak jak w prawdziwym teatrze i uczą się co jest charakterystyczne dla udziału w przedstawieniu. Każdy pobyt w teatrze lub obejrzenie przedstawienia w przedszkolu – jak wiadomo z doświadczenia, znajduje natychmiast odbicie w zabawach dziecięcych, które są czasami dla nas przyglądających się z boku bardzo niespodziewane i twórcze. Słuchanie improwizacji małych dzieci wzbudza czasami mój zachwyt, bo nigdy żaden dorosły nie wpadłby na takie pomysły jakie mają dzieci. Branie udziały w przedstawieniach znajduje także odzwierciedlenie w pracach plastycznych dzieci (szczególnie tych starszych), które tworzą swoje kukiełki, wycinają je, przymocowują patyczki a później znów bawią się w teatr improwizując różne teksty. Na twarzach dzieci widać wtedy radość twórczą – po prostu dobrze się bawią. Nasze teatrzyki to po prostu spontaniczna zabawa dzieci. W każdej chwili zamieniamy się w aktorów i bawimy się grą w teatr. Opracowanie: nauczycielka Publicznego Przedszkola w Rydzynie Beata Musielak