Od tragedii do groteski
advertisement
OD TRAGEDII DO GROTESKI czyli jak zmieniał się teatr na przestrzeni wieków TEATR ANTYCZNY „Nie ma drogi dla śmiertelnych, by uniknąć nieszczęścia losu” (Sofokles) Przedstawienia odbywały się w amfiteatrze. Autorzy poruszali w swoich utworach tematy znane z mitologii. Przedstawienia wywoływały silne emocje określane jako katharsis. Aktorzy występowali w maskach, które określały emocje bohatera. Aktorami byli wyłącznie mężczyźni, którzy grali również kobiece role. Dialog z aktorem prowadził chór, komentujący także akcje. Budowa teatru antycznego TEATR ŚREDNIOWECZNY „Dlaczego świat walczy o próżną chwałę? ” Był zdominowany przez tematykę religijną. Wystawiano misteria – sztuki prezentujące fragmenty historii biblijnych. Oglądano również moralitetyutwory, których zadaniem było pouczenie. Scena średniowieczna była symultaniczna- jednocześnie ukazane były wszystkie miejsca rozgrywanej akcji, a aktorzy przechodzili od jednej dekoracji do drugiej. TEATR ELŻBIETAŃSKI „Być albo nie byćbyć-oto jest pytanie” (Szekspir) Przedstawicielem teatru elżbietańskiego był Wiliam Szekspir. Zrezygnował z zasady trzech jedności i z chóru, wprowadził pustaci fantastyczne czyli duchy, zjawy, wiedźmy. Tematem sztuk były władza, moralność, tragiczna miłość. Pojawił się podział na akty i sceny. Aktorzy nie nosili już masek. TEATR OŚWIECENIA „Najstraszliwszy cios zadaje się ułomnościom, wystawiając je na szyderstwo świata” (Moiler) Prekursorem teatru oświeceniowego był Moiler. Skąpiec, Świętoszek, Mozantrop to komedie atakujące wady mieszczaństwa francuskiego. Komedie nawiązują do zasady trzech jedności, są realistyczne, bohaterowi są jednoznaczni. Teatr pełnił funkcję dydaktyczną. TEATR ROMANTYCZNY „Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, co to będzie, co to będzie?” (Mickiewicz) To teatr, który świadomie zrywa z wszelkimi ograniczeniami dramatu klasycznego. Groteska przeplata się tu z tragizmem, bohaterowie ludowi występują na równi z artystami i przedstawicielami wysokich rodów. Tematem są tu władza, artysta, wolność, moralność, konflikt między jednostka a społeczeństwem. Najważniejszym elementem dramatu jest bohater romantyczny--postać bardzo romantyczny skomplikowana, skłócona ze społeczeństwem. TEATR MODERNISTYCZNY „Teatr mój widzę ogromny.” (Stanisław Wyspiański) W teatrze dużo nawiązań do antyku i romantyzmu. Wprowadzenie motywów baśniowych, ludowych, sporo elementów fantastycznych. Stanisław Wyspiański, twórca nurtu symbolicznego w dramacie, stworzył teorie teatru ogromnego, który byłby połączeniem plastyki, muzyki i literatury. Powstaje również dramat naturalistyczny. To dramat, który zyskuje miano tragifarsy, bo w sposób zbliżony do komedii przedstawia bardzo istotne problemy społeczne. TEATR W DWUDZIESTOLECIU MIEDZYWOJENNYM „Mózg wariata na scenie” (Witkacy) Popularność zyskują trzy ważne koncepcje teatru: Konstantego Stanisławskiego--metoda Stanisławskiego przeżywania, maksymalnych emocji na scenie, Edwarda CraigaCraigaaktor ma dziwić się roli, grać jak manekin, robot. A w Polsce teoria Czystej Formy Witkacego. Dominuje parodia i groteska. TEATR WSPÓŁCZESNY „Kurtyna opada ze złowieszczym świstem.” (Gałczyński) To epoka eksperymentów teatralnych. Świat w dramacie jest zniekształcony, karykaturalny. Pojawia się antybohater-bohater, który nie wpływa na przebieg akcji , jest bierny, nie da się go dokładnie scharakteryzować . W utworach dużo groteski, absurdu, ale też symboli. Drwina ze stereotypów, częsty element zaskoczenia, nawet szoku. Pomieszanie gatunków literackich. BIBLIOGRAFIA www.wikipedia.pl www.grafika.google.pl OPRACOWAŁY: Aleksandra Solak Kinga Bulska DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ !
