Umowa na czas określony

Umowa na czas określony
- stosuj ją tylko wyjątkowo!
Pytanie: Dyrektor szkoły zatrudniał przez kilka lat nauczyciela mianowanego na umowę na czas określony na rok
szkolny i przedłużał ją co roku. W tym roku oświadczył, że nie przedłuży tej umowy na następny rok, a na miejsce
nauczyciela emerytowanego poszukuje nowego nauczyciela. Czy dyrektor nie powinien zatrudnić już w pierwszym
roku nauczyciela na czas nieokreślony? Jeżeli tak, to jak powinien w tej sytuacji postąpić nauczyciel?
Odpowiedź: Ustawa Karta Nauczyciela w sposób wyczerpujący reguluje kwestię umów zawieranych z
nauczycielami na czas określony. W sytuacji, gdy w szkole występuje potrzeba wynikająca z organizacji nauczania
lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, możliwe jest zawieranie kolejnych umów na czas określony z
nauczycielem bez ograniczenia ich ilości. Nauczyciel może złożyć pozew do sądu pracy o ustalenie rodzaju
zawartej z nim umowy o pracę.
Umowa na czas określony - wyłącznie w sytuacjach wskazanych w Karcie Nauczyciela
Ustawa Karta Nauczyciela w sposób wyczerpujący reguluje zawieranie umów na czas określony z nauczycielami.
Umowę o pracę na czas określony można zawrzeć z każdym nauczycielem (kontraktowym, mianowanym,
dyplomowanym, stażystą), niezależnie również od jego statusu, w 2 sytuacjach:
1) zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub
2) zaistnienia potrzeby wynikającej z zastępstwa nieobecnego nauczyciela.
W przypadku konieczności zastępstwa nieobecnego pracownika umowę o pracę nawiązuje się stosunek pracy z
nauczycielem na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. Rozwiązanie umowy na zastępstwo następuje
w chwili powrotu zastępowanego nauczyciela do pracy lub z dniem określonym w umowie, jeżeli jest to data
pewna.
Umowę o pracę na czas określony w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania zawiera
się na 1 rok szkolny (od 1 września do 31 sierpnia) lub na pewien okres w roku szkolnym (stosownie do
zaistniałej potrzeby). Zawarcie takiej umowy wymaga ustalenia w każdym przypadku, czy z organizacji nauczania
wynika konieczność zatrudnienia nauczyciela na czas określony. Potrzeba taka musi być uzasadniona i zaznaczona
w umowie o pracę.
Liczba umów o pracę na czas określony zawieranych z nauczycielem nie jest limitowana
W związku z faktem, iż Karta Nauczyciela reguluje kwestie zawierania umów o pracę na czas określony w sposób
całkowity, do umów o pracę zawieranych z nauczycielami nie stosuje się art. 251 § 1 Kodeksu pracy w związku z
art. 91c Karty Nauczyciela.
Podobne zdanie wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 29 czerwca 2000 r, który stwierdził, że "skoro art. 10 Karty
Nauczyciela reguluje zawieranie umów na czas określony i to z podanym wyżej skutkiem, to należy uznać, że
kwestia ta jest uregulowana w tej ustawie i brak jest podstaw do stosowania przepisów Kodeksu pracy w tym
zakresie, a zwłaszcza art. 251 Kodeksu pracy. Przepis Karty Nauczyciela wprowadza przesłanki warunkujące
dopuszczalność zawarcia takiej umowy, które nie są znane Kodeksowi pracy. Jeżeli są one spełnione (występuje
potrzeba wynikająca z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela), to możliwe jest zawieranie
kolejnych umów na czas określony, bez ograniczenia ich ilości".
Umowę okresową z nauczycielem zawiera się w ściśle określonych przypadkach!
Zapamiętaj: Już pierwsza umowa o pracę zawarta z nauczycielem w sposób sprzeczny z art. 10 ust. 7 Karty
Nauczyciela oznacza zawarcie umowy na czas nieokreślony. Jeżeli zatem zostaną zawarte z nauczycielem 2
terminowe umowy o pracę na podstawie przepisów wynikających z Karty Nauczyciela, zawarcie 3. takiej umowy
nie będzie równoznaczne z zawarciem umowy na czas nieokreślony. Skutek taki wystąpi, jeżeli zostaną zawarte z
nauczycielem kolejne umowy na czas określony - pomimo braku przesłanek wynikających z Karty Nauczyciela.
Nauczyciel może odwołać się do sądu pracy. Nauczyciel ma prawo odwołania się do sądu pracy. Sąd pracy na
podstawie przedstawionych dowodów i wyjaśnień stron zbada sprawę i wyda wyrok w kwestii rodzaju zawartej z
nauczycielem umowy o pracę.
Podstawa prawna:

art. 10 ust. 2, ust. 7, art. 91c ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. nr 97,
poz. 674 ze zm.),

art. 251 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).
Orzecznictwo:

wyrok SN z 29 czerwca 2000 r. (I PKN 709/99, OSNP 2001/24/716).