demoralizacja młodzieży - Poradnia Psychologiczno

DEMORALIZACJA MŁODZIEŻY-
ROLA PORADNI
PSYCHOLOGICZNOPEDAGOGICZNEJ
Zachowania pożądane i niepożądane

W życiu codziennym spotykamy się
z czynami, zakłócającymi ład społeczny
oraz takimi, które są niezwykle pożądane
w społeczeństwie. Reakcje na nie bywają
różne i w dużej mierze uzależnione
od stopnia zgodności z obowiązującymi
normami, zasadami społecznymi.
Pojęcia określające negatywne
funkcjonowanie społeczne nieletnich




nieprzystosowanie społeczne;
niedostosowanie społeczne;
wykolejenie;
demoralizacja.
Niedostosowanie społeczne


niezdolność jednostki do pełnienia
właściwych dla wieku ról zgodnie
z oczekiwaniami i ogólnie przyjętymi
normami; nieprzyswojenie przez jednostkę
społecznie akceptowanych sposobów
realizacji własnych potrzeb;
dezadaptacyjny charakter relacji człowieka
ze środowiskiem.
Nieprzystosowanie społeczne

brak równowagi między jednostką a środowiskiem,
spowodowany tym, że środowisko nie zaspokaja
potrzeb jednostki. Nieprzystosowanie nie powstaje
nagle, nie jest wywołane jednostkowym, nawet
silnym zdarzeniom, ale jest procesem długotrwałym,
narastającym powoli. Proces ten polega na
zwiększającej się dysproporcji pomiędzy
wymaganiami społecznymi a wywiązywaniem się
z nich przez osobę.
Niedostosowanie społeczne

zaburzenie sfery emocjonalno- motywacyjnej
oraz rozwój charakteru i osobowości,
co powoduje często zakłócenie stosunków
społecznych między dziećmi a otoczeniem.
Demoralizacja


to proces odchodzenia od obowiązujących
wartości moralnych, przejawiających się w
przestępczości, korupcji, wykolejeniu
jednostek, stan upadku moralności,
zepsucia, rozluźnienie dyscypliny, karności
(Słownik języka polskiego).
jest wynikiem i jednocześnie przejawem
niedostosowania społecznego.
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich
wymienia następujące formy demoralizacji:







naruszenie zasad współżycia społecznego (szkodzenie innym);
popełnienie czynu zabronionego;
systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub
kształcenia zawodowego (wagary);
używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia
się w stan odurzenia (alkohol, papierosy, środki odurzające lub
psychotropowe, grzyby i rośliny halucynogenne, kleje itp.);
uprawianie nierządu;
włóczęgostwo (ucieczki z domu);
udział w grupach przestępczych.
Determinanty niedostosowania społecznego


W rozwoju psychicznym dziecka o jego
przystosowaniu bądź nieprzystosowaniu
decyduje wiele czynników wzajemnie
ze sobą powiązanych.
Przyczyny niedostosowania są różnorodne
i złożone, tak jak objawy, postawy i formy
zachowania, motywacja postępowania
niezgodnego z zasadami moralnymi
czy obyczajami.
Zagrożenia,
które mogą doprowadzić do demoralizacji



zagrożenia indywidualne, związane
z biopsychiczną strukturą jednostki (lęk, agresja,
zaburzenia okresu adolescencji);
zagrożenia społeczne, wynikające z
dysfunkcjonalności systemu organizacji życia
zbiorowego, politycznego, gospodarczego
i kulturowego (przestępczość, nadużywanie władzy,
niewłaściwy system edukacji);
zagrożenia istnienia gatunku ludzkiego, mające
charakter uniwersalny.
Determinanty niedostosowania społecznego



kryzys w rodzinie (rozluźnienie więzi,
niewydolność wychowawcza, niekorzystne
wzorce osobowe, alkoholizm, narkomania,
przemoc);
niepowodzenia szkolne (brak zainteresowań,
nuda, brak motywacji);
zagrożenia wynikające z alkoholizmu,
narkomanii, przynależność do grup
nieformalnych.
Rodzina







zakłócenia w procesie socjalizacji spowodowane zmianami
społecznymi, politycznymi czy gospodarczymi;
struktura rodziny;
status społeczno- ekonomiczny;
postawy wychowawcze (lekceważenie potrzeb dzieci,
niekonsekwencja, niewłaściwe metody wychowawcze, odrzucenie,
zaniedbanie);
uczenie się poprzez naśladownictwo (modelowanie agresji:
mężczyzna bijący kobietę uczy syna agresji wobec kobiet);
stosowanie przemocy służy rozwiązywaniu konfliktów, co w
konsekwencji powoduje dysfunkcję rodziny i zniekształca obraz całego
społeczeństwa;
surowe karanie (bicie za oceny) wywołuje frustrację (niechęć do nauki,
słabe wyniki, błędne koło);
Rodzina




Dzieci przejawiają różne formy agresji, a przeświadczone o
niesprawiedliwości i przepełnione gniewem, szukają akceptacji,
zrozumienia poza domem (trafiają na podobnych sobie i tworzą
grupy nieformalne).
Z roli ofiary stają się sprawcami przemocy.
Dzieci doświadczające przemocy w rodzinie, zaniedbania,
braku akceptacji, odrzucenia często uciekają z domów.
Często symboliczną formą ucieczki staje się prostytucja,
alkohol, narkotyki, próby samobójcze, samookaleczenia.
Szkoła


miejsce spotkań dzieci i młodzieży z różnych
środowisk;
ujawniają się wszystkie problemy, które są
manifestowane poprzez trudności
wychowawcze, często poprzedzają one
czyny karalne.
Trudności wychowawcze





trudności z utrzymaniem dyscypliny (nieposłuszeństwo,
niewykonywanie poleceń, łamanie zakazów wychowawcy);
kłopoty wynikające z niedostosowania się do regulaminu szkoły
oraz nieprzestrzegania przepisów prawa, norm postępowania;
trudności dotyczące kształtujących się stosunków koleżeńskich
(agresja, bójki, samosądy, terroryzowanie słabszych);
trudności wychowawcze związane ze sferą seksualną (kontakty
seksualne, upowszechnianie treści pornograficznych);
trudności wychowawcze związane ze stosunkiem dzieci
do własności cudzej, jak i swojej (kradzieże, niszczenie
mienia).
Rówieśnicy




wzrost roli rówieśników, gdy słabnie wsparcie
ze strony domu;
źródło akceptacji;
identyfikacja z osobami o podobnych
problemach;
poszukiwanie lepszej pozycji w grupie
poprzez udział w przestępstwach.
W ostatnich latach wzrosła liczba
przestępczości związanej z demoralizacją
młodzieży. Obniżenie granicy wieku
nieletnich sprawców jest niebezpiecznym
zjawiskiem społecznym, które wymaga
wszechstronnych oddziaływań różnych
instytucji, np. skonstruowania skutecznego
programu profilaktyki społecznej.
Poradnia
Psychologiczno- Pedagogiczna

udziela dzieciom, młodzieży pomocy
psychologiczno- pedagogicznej, w tym
pomocy logopedycznej, pomocy w wyborze
kierunku kształcenia i zawodu,
a także udziela rodzicom i nauczycielom
pomocy psychologiczno- pedagogicznej
związanej z wychowaniem i kształceniem
dzieci i młodzieży.
Zadania Poradni
Zakres pomocy
Poradnia
Psychologiczno- Pedagogiczna
diagnozowanie
pomoc rodzicom i nauczycielom w
diagnozowaniu i rozwijaniu możliwości
oraz mocnych stron uczniów
terapia
terapia zaburzeń rozwojowych
i zachowań dysfunkcyjnych
pomoc uczniom
wspomaganie rozwoju dzieci i
młodzieży, efektywności uczenia się,
nabywania i rozwijania umiejętności
negocjacyjnego rozwiązywania
konfliktów i problemów oraz innych
umiejętności z zakresu komunikacji
społecznej
Zadania Poradni
profilaktyka
profilaktyka uzależnień i innych
problemów dzieci i młodzieży, udzielanie
pomocy psychologiczno- pedagogicznej
dzieciom i młodzieży z grup ryzyka
edukacja prozdrowotna
i promocja zdrowia
prowadzenie edukacji prozdrowotnej
wśród uczniów, rodziców i nauczycieli
doradztwo zawodowe
pomoc uczniom w dokonywaniu wyboru
kierunku kształcenia, zawodu i
planowaniu kariery zawodowej
Zadania Poradni
wspieranie nauczycieli
wspomaganie wychowawczej
i edukacyjnej funkcji szkoły
wspieranie rodziców
wspomaganie wychowawczej
i edukacyjnej funkcji rodziny
inne
wspieranie szkoły w działaniach
mediacyjnych i interwencyjnych
Pomoc psychologiczno- pedagogiczna


ma charakter bezpośredni i może być
udzielana w formie diagnozy, terapii
indywidualna i grupowa), konsultacji,
psychoedukacji, doradztwa, mediacji
i interwencji w środowisku ucznia,
działalności profilaktycznej lub działalności
informacyjnej;
pomoc pośrednia PP- P poprzez wydawanie
opinii i orzeczeń
Poradnia opiniuje w sprawach:










dostosowanie wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb
psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub
specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom;
pozostawienia ucznia klasy I- III szkoły podstawowej na drugi rok w tej samej klasie;
wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły podstawowej oraz odroczenia rozpoczęcia spełniania
obowiązku szkolnego;
objęcia ucznia nauką w klasie terapeutycznej;
zwolnienia ucznia z wadą słuchu lub głęboką dysleksją rozwojową z nauki drugiego języka obcego;
udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki;
przyjęcia ucznia do gimnazjum do oddziału przysposabiającego do pracy;
przyjęcie do klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej, zasadniczej szkoły zawodowej, liceum
ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, a także klasy pierwszej szkoły średniej na
podbudowie programowej szkoły zawodowej, szkoły policealnej i szkoły pomaturalnej, kandydata z
problemami zdrowotnymi, ograniczającymi możliwości wyboru kierunku kształcenia ze względu na stan
zdrowia ;
przystąpienia ucznia lub absolwenta z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi lub ze specyficznymi
trudnościami w uczeniu się odpowiednio do sprawdzianu przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w
szkole podstawowej, egzaminu przeprowadzonego w ostatnim roku nauki w gimnazjum, egzaminu
maturalnego lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, w warunkach i formie
dostosowanych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych ucznia lub absolwenta;
Innych określonych w odrębnych przepisach prawa
Zespoły orzekające
powołane przy PP- P mogą wydawać:
Orzeczenie o
potrzebie
kształcenia
specjalnego
Opinia o
potrzebie
wczesnego
wspomagania
rozwoju dziecka
Zespół
Orzekający
PPP
Orzeczenie o
potrzebie
zajęć
rewalidacyjno –
wychowawczych
Orzeczenie o
potrzebie
Indywidualnego
nauczania
Orzeczenie o
potrzebie
Indywidualnego
przygotowania
przedszkolnego
Orzeczenie
o potrzebie kształcenia specjalnego
Dla uczniów niepełnosprawnych:
Dla uczniów
niedostosowanych społecznie:
1.
1.
2.
3.
4.
Niedostosowanych społecznie
Zagrożonych niedostosowaniem
Zagrożonych uzależnieniem
Zaburzeniami zachowania
2.
3.
4.
5.
6.
Niedowidzących i niewidomych
Niedosłyszących i niesłyszących
Z upośledzeniem umysłowym
Autyzmem
Niepełnosprawnością ruchową
Sprzężonymi
niepełnosprawnościami
Zaburzenia zachowania












powtarzające się i utrwalone wzorce zachowania dyssocjalnego, agresywnego
lub buntowniczego; w skrajnej formie takie zachowanie powoduje poważne
przekroczenie oczekiwań, norm społecznych dla danego wieku;
częste wdawanie się w bójki, tyranizowanie innych;
okrucieństwo wobec zwierząt i ludzi;
poważne niszczenie własności;
podpalenia;
kradzieże;
powtarzające się kłamstwa;
wagarowanie ze szkoły;
ucieczki z domu;
nadmiernie częste i gwałtowne napady złości;
zachowanie buntownicze i prowokacyjne, poważne nieposłuszeństwo
czas trwania- 6 miesięcy lub więcej
Zaburzenia zachowania ograniczone
do środowiska rodzinnego



zachowania dyssocjalne, agresywne, (a nie tylko
zachowania buntownicze, opozycyjne
i niszczycielskie), które są całkowicie
lub prawie całkowicie ograniczone do domu i/albo do
interakcji z członkami rodziny lub domownikami;
celowe zachowanie destrukcyjne (łamanie zabawek,
darcie ubrań, niszczenie mebli, celowe podpalenia);
relacje poza środowiskiem domowym są w normie
Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii










Placówka przeznaczona dla młodzieży (13- 18 lat) w normie
intelektualnej, u której występują następujące problemy:
trudności wychowawcze;
zaburzenia zachowania;
konieczność izolacji od środowiska rodzinnego i rówieśniczego;
trudności w nauce;
fobie i lęki szkolne;
zaburzenia w porozumiewaniu się z otoczeniem;
niezrealizowanie obowiązku szkolnego (wagarowanie);
mała odporność i podatność na niekorzystne wpływy otoczenia;
konieczność zapobiegania uzależnieniom;
nieradzenie sobie w sytuacjach trudnych.
Schemat współpracy
Szkoła- Rodzic
(pedagog, wychowawca,
dyrektor);
propozycja diagnozy/ terapii
w PP- P
PP- P- Rodzic
Przeprowadzenie badań,
wydanie zaleceń
Objęcie ucznia
pomocą psychologicznopedagogiczną,
Monitorowanie zachowań,
notatki
Brak współpracy
Szkoła
Przeprowadzenie badań w PP- P
Rodzice nie podejmują współpracy
Przeprowadzenie
wywiadu środowiskowego,
monitorowanie rodziny
Zalecenia nie zostały przekazane
szkole
Powiadomienie Sądu, Policji
Zakres działań (zadania)Poradni







diagnoza;
terapia (indywidualna, grupowa);
socjoterapia;
psychoedukacja;
profilaktyka
interwencja;
doradztwo zawodowe
Oferta Poradni

„Problemy okresu dorastania”
przeciwdziałanie problemom okresu dorastania, szybkie dostrzeganie i
reagowanie w sytuacjach skłonności
do podejmowania prób samobójczych przez młodzież.

Trening Zastępowania Agresji (TZA)
Program jest skierowany zarówno do dzieci nieśmiałych, reagujących w sytuacjach
społecznych w sposób niedojrzały, jak również do tych, których zachowania budzą
poważne zastrzeżenia.
Celem jest nauczenie dzieci tych umiejętności społecznych, w zakresie których mają braki
lub niedociągnięcia oraz wyeliminowanie zachowań agresywnych, jako sposobu
rozwiązywania konfliktów.

„Stres ma wielkie oczy”
zapoznanie uczniów ze skutecznymi technikami redukcji napięcia, relaksacją i
właściwą organizacją pracy uczniów.
Oferta Poradni


Jak sobie radzić z prowokacyjnymi zachowaniami uczniów- Metoda
Konstruktywnej Konfrontacji:
- przedstawienie jednego ze sposobów bezpiecznego reagowania na
prowokacyjne zachowania uczniów w sytuacjach klasowych, zwanego Metodą
Konstruktywnej Konfrontacji, bazującego na komunikacie „Ja”;
-analiza typowych sposobów reagowania na „trudne” zachowania uczniów;
-kreowanie pozytywnego klimatu społecznego i budowania wspierającego
środowiska w szkole.
Mediacja rówieśnicza
- celem jest przekazanie uczniom, wyznaczonym przez pedagogów szkolnych
(lub klasom) podstawowej wiedzy z zakresu technik, procesu i etapów
prowadzenia mediacji, a także przetrenowanie w symulacjach umiejętności
mediacyjnych.
Część zajęć stanowi trening interpersonalny (umiejętności mówienia o sobie,
poznania siebie, komunikacja).
Oferta Poradni

Zajęcia socjoterapeutyczne
Socjoterapię zaliczamy do procesów psychokorekcyjnch, leczniczych,
ukierunkowanych na eliminowanie lub zmniejszenie poziomu zaburzeń
zachowania u dzieci i młodzieży. Jest więc formą pomocy adresowaną
do młodych ludzi w okresie dorastania, borykających się z problemami
osobistymi i trudnościami życiowymi (nadpobudliwością, agresją,
zahamowaniem, niską samooceną, nieśmiałością).

Terapia psychologiczna – rodzinna
Na terapię zostaje zakwalifikowana rodzina z dzieckiem/ dziećmi,
u których stwierdza się problemy emocjonalne, wychowawcze lub psychiczne,
po wcześniejszej diagnozie i w razie konieczności konsultacji lekarskiej.
Oferta Poradni
„Komputer w życiu dziecka”
przedstawienie negatywnych skutków wynikających z nadmiernego korzystania z technologii
informacyjnej,
modelowanie zachowań uczniów a agresja w grach komputerowych,
uświadomienie zagrożeń tkwiących w przypadkowych kontaktach
w sieci (wirtualni znajomi).
„Szklany ekran”
wskazanie negatywnego wpływu środków masowego przekazu na kształtowanie się funkcji
poznawczych,
zachęcenie rodziców do aktywnej formy spędzania czasu wolnego z dziećmi,
zwrócenie uwagi na budowanie relacji rodzic- dziecko.
Grupa wsparcia dla rodziców dzieci biorących udział w grupowej socjoterapii;
„Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci”
przeciwdziałanie niepowodzeniom dydaktyczno-wychowawczym oraz zaburzeniom natury
emocjonalnej wynikającym z nadpobudliwości psychoruchowej
Poradnia
Psychologiczno- Pedagogiczna
w Krośnie Odrzańskim
www. bip- poradniakrosnoo.pl