Molekularne metody badań genetycznych

advertisement
Współczesne techniki analizy
DNA
Janusz Zimowski
Zakład Genetyki, IPiN
Izolacja DNA
• Materiał:
– Krew obwodowa
– Płyn owodniowy
– Kosmówka
– Włosy (cebulka)
– Sperma
– Inna tkanka – mięsieo, wątroba,
nabłonek
Izolacja DNA
•
•
•
•
•
Metoda fenolowa
Wysalanie
Kolumienki z membraną
Kulki metalowe
Robot
Schemat budowy genu
Promotor
Ekson 1
Ekson 2
Ekson 3
c.1467G>T
CACACACACACAC
AUG
UGA
p.389V>F
Val>Phe
Hybrydyzacja Southerna
Linia startu elektroforezy
CTGAAAGCTGCTCCCATA
GACTTTCGACGAGGGTAT
Sekwencje
komplementarne
z sekwencją
sondy
Autoradiogram
PCR
PCR-RFLP
• Amplifikacja
• Trawienie enzymem restrykcyjnym
• Elektrofoereza
1
2
3
Analiza metylacji DNA
• Inaktywacja przez metylację
• Odmatczyne/odojcowskie
pochodzenie genu
Enzym restrykcyjny
wrażliwy na metylację
nie wrażliwy na metylację
Odcisk genetyczny
• Hybrydyzacja z sondą molekularną Aleca
Jeffreysa – identyfikacja
wysokopolimorficznych tandemowych
powtórzeo (VNTR)
• PCR identyfikujący sekwencje
mikrosatelitarne (STR)
Odcisk genetyczny
PCR w czasie rzeczywistym
• Metoda ilościowego oznaczania DNA –
monitorowanie zmian stężenia produktu PCR
poprzez pomiar fluorescencji proporcjonalnej
do jego ilości w czasie trwania reakcji.
• SYBR Green I – barwnik przyłączający się do
dwuniciowego DNA
PCR w czasie rzeczywistym
Macierz DNA
• Hybrydyzacja badanego materiału do
DNA związanego z nośnikiem
• Mikromacierze oligonukleotydowe
• Mikromacierze cDNA
• Makromacierze cDNA na filtrach
nylonowych
aCGH
MLPA
SSCP
Denaturacja
Elektroforeza w
poliakrylamidowym
Sekwencjonowanie
5’
3’
GCATCAGCTGATCTA 3’
CGTAGTCGACTAGAT 5’
Denaturacja
Znakowany starter
5’
Jednoniciowy DNA - matryca
3’
3’
CGTAGTCGACTAGAT 5’
Przyłączanie startera
5’
3’
3’
CGTAGTCGACTAGAT 5’
Synteza DNA
Reakcja syntezy z użyciem polimerazy DNA, dNTP i terminujących dideoksynukleotydów
Terminacja A
GCA
CATCA
GCATCAGCTGA
GCATCAGCTGATCTA
Terminacja C
GC
GCATC
GCATCAGC
GCATCAGCTGATC
Elektroforeza
Terminacja G
G
GCATCAG
GCATCAGCTG
Terminacja T
GCAT
GCATCAGCT
GCATCAGCTGAT
GCATCAGCTGATCT
NGS – tworzenie biblioteki
NGS – hybrydyzacja i wydłużanie
adapter
sequence
> 200 mln
fragmentów
jednoniciowego
DNA
ulega
hybrydyzacji
3' extension
adapter
sequence
NGS – związane nici DNA
Denaturacja
Usunięcie pierwotnych nici DNA
NGS – tworzenie mostków
NGS – amplifikacja
Tworzenie
klastrów
NGS – lineryzacja
NGS – usunięcie nici DNA w jednej
orientacji
NGS – zablokowanie
kooców 3’
NGS – hybrydyzacja starterów do
sekwencjonowania
Startery
hybrydyzują
do
sekwencji
adapterów
sequencing
primer
NGS - sekwencjonowanie
Add 4 Fl-NTP’s +
Polymerase
Incorporated FlNTP is imaged
X 36 - 101
Sequencing
Terminator and
fluorescent dye are
cleaved from the Fl-NTP
Download