Diagnostyka chorób i szkodników roślin

Kod przedmiotu
Rok
akad./semestr
(zimowy, letni)
Nazwa
przedmiotu
IV rok – semestr zimowy
Diagnostyka chorób i szkodników roślin
Kierunek
Rolnictwo
Typ studiów
Studia niestacjonarne I stopnia
Rodzaj
przedmiotu
Fakultatywny
Semestr studiów
7
Punkty ECTS
3
Formy kształcenia
(wykłady) – liczba
godz.
Prowadzący
wykłady – 9 h
ćwiczenia –9 h
dr hab. Zdzisław Klukowski, prof. nadzw.; dr hab. Elżbieta Pląskowska, prof. nadzw.
Język
Polski
Efekty kształcenia
Wiedza:
Student nabywa teoretyczne i praktyczne wiadomości na temat symptomatologii, etiologii patogenów oraz morfologii i
podstaw bionomii szkodników. Zbiera wiadomości na temat diagnostyki różnych grup roślinach uprawnych. Nabywa
umiejętności diagnozowania i oceny zagrożeń roślin uprawnych przez patogeny i szkodniki. (R1A_W04), (R1A_W05),
(R1A_W06).
Umiejętności:
Student nabywa umiejętność diagnozowania chorób i szkodników roślin uprawnych. Zna metody diagnostyczne i potrafi
się nimi posługiwać. Potrafi ustalać progi zagrożenia przez szkodniki i choroby. (R1A_U05), ( R1A_U06).
Kompetencje społeczne:
Student wykazuje zrozumienie zjawisk zachodzących w roślinie pod wpływem pasożytowania patogenów i żerowania
szkodników. Organizuje i prowadzi badania w zespole. Docenia potrzebę i konieczność samodoskonalenia i dokształcania.
Diagnozuje choroby roślin uprawnych i szkodniki. Zna zasady prawidłowego pobierania prób polowych oraz pracy w
laboratorium i przestrzega przepisów BHP. Przestrzega zasad Dobrej Praktyki Rolniczej. (R1A_U06), (R1A_K07),
(R1A_K08).
Wymagania
wstępne
Treści kształcenia
Literatura
Botanika, Zoologia, Fizjologia roślin, Entomologia, Szczegółowa Uprawa Roślin, Ogólna uprawa roli i roślin.
Nauka diagnozowania chorób powodowanych przez wirusy, bakterie i grzyby oraz czynniki abiotyczne. Poznanie metod
diagnostycznych stosowanych w pracowniach mikologicznych. Samodzielne podejmowanie decyzji o ograniczaniu
nasilenia występowania patogenów w różnych uprawach polowych oraz magazynach i przechowalniach płodów rolnych,
korzystając z poznanych metod ochrony roślin.
Diagnozowanie uszkodzeń roślin powodowanych przez organizmy szkodliwe (owady, pajęczaki, nicienie, ślimaki,
gryzonie i inne) oraz czynniki abiotyczne. Poznanie metod diagnostycznych stosowanych w ochronie roślin. Samodzielne
podejmowanie decyzji o ograniczaniu liczebności szkodników występujących w różnych uprawach polowych,
ogrodniczych oraz magazynach i przechowalniach płodów rolnych. Dobór właściwej metody ochrony roślin.
 Agrios G.N., 1999. Plant Pathology, Academic Press London.
 Boczek J., 2001. Nauka o szkodnikach roślin. PWRiL Warszawa.
 Borecki Z., 2001. Nauka o chorobach roślin. PWRiL Warszawa.
 Dent D. Insect Pest Management. C.A.B.I 2000
 Dettner K., Peters W. Lehrbuch der Entomologie, Spektrum Akademischer Verlag 2010.
 Ed. Smith I.M., Dunez J., Lelliott R.A., Phillips D.h., Archer S.A.,1988. European Handbook of Plant Diseases.
Blackwell Scientific Publications, Oxford, London, Edinburgh.
 Gillott C. Entomology. Springer 2005
 Kiraly Z., Klement Z., Solymosy F., Voros J., 1977. Fitopatologia – wybór metod badawczych. PWRiL, Warszawa.
 Kochman J., Węgorek W., 1997. Ochrona roślin. PWRiL, Warszawa.
 Kryczyński S., 1981. Materiały do zajęć specjalizacyjnych specjalizacyjnych z fitopatologii. Cz. I. Zasady
identyfikacji wirusów roślinnych. Wyd. SGGW-AR, Warszawa.
 Praca zbiorowa, Diagnostyka szkodników roślin i ich wrogów naturalnych. Wydawnictwo SGGW 1994, 1996, 1999,
2001 (IV części).
 Schollenberger M., 1984. Materiały do zajęć specjalizacyjnych specjalizacyjnych z fitopatologii. Cz. II. Zasady
identyfikacji bakterii patogenicznych dla roślin. Wyd. SGGW-AR, Warszawa.
 Stevenson W.R., Loria R., Franc G.D., Weingartner D.P., 2001. Compendium of Potato Diseases. APS Press, The
American Phytopathological Society, St. Paul, Minnesota.
 Volker H.P., 1988. Krankheiten und schadlinge des rapses Verlag Th. Mann, Gelsenkirchen-Buer.
 Wiese M.V., 1987. Compendium of wheat diseases. APS Press, The American Phytopathological Society, St. Paul,
Minnesota.
 Zamorski C., 1984. Materiały do zajęć specjalizacyjnych specjalizacyjnych z fitopatologii. Cz. III. Zasady
identyfikacji grzybów patogenicznych dla roślin. Wyd. SGGW-AR, Warszawa
Wiedza: kolokwia na ćwiczeniach i egzamin pisemny.
Metody oceny
Umiejętności: obserwacja konsekwencji i spójności działań podczas realizowania zadań w przebiegu ćwiczeń z
przedmiotu, ocena wykonanych projektów
Kompetencje społeczne: wiedza i treści prezentowane i deklarowane w dyskusjach podczas zajęć, ocena poprawności
doboru metod ochrony roślin w odniesieniu do specyfiki miejskich terenów zielonych, ocena dyskusji na zajęciach według
skali
Tematyka wykładów (9 h):
Zasady diagnozowania chorób roślin uprawnych. Symptomatologia – podział objawów chorobowych. Objawy chorobowe powodowane przez
czynniki abiotyczne i biotyczne.
2. Objawy chorobowe powodowane przez grzyby z różnych grup taksonomicznych (grzyby niższe, workowce, podstawczaki, grzyby mitosporowe).
Sygnalizacja występowania chorób. Metody diagnostyczne stosowane w mikologii.
3. Diagnostyka chorób zbóż. Diagnostyka chorób rzepaku.
4. Diagnostyka chorób roślin okopowych i bobowatych.
5. Doradztwo i profilaktyka w ochronie roślin, Sposób dobierania prób entomofaunistycznych.
Metody ustalania pojawu szkodnika i nasilenia występowania.,
6. Terminy zwalczania, Progi szkodliwości, Dobór metod ochrony roślin,
7. Objawy uszkodzeń roślin powodowanych przez fitofagi i czynniki abiotyczne
8. Diagnostyka szkodników wielożernych i upraw zbożowych
9. Diagnostyka szkodników rzepaku.
Tematyka ćwiczeń (9 h):
1. Rozpoznawanie objawów chorobowych powodowanych przez wirusy i wiroidy, fitoplazmy i bakterie oraz przez czynniki abiotyczne.
2. Rozpoznawanie objawów chorobowych powodowanych przez grzyby z różnych grup taksonomicznych. Rozpoznawanie oznak etiologicznych
grzybów (praca z mikroskopem).
3. Izolacje grzybów z porażonych organów - izolacje grzybów z fyllosfery i ryzosfery oraz z korzeni, gleby i nasion..
4. Zasady oznaczania grzybów oraz praktyczna identyfikacja patogenów występujących na ważnych gospodarczo uprawach (praca z kluczami do
identyfikacji grzybów).
1.
5. Diagnoza w ochronie roślin – rozpoznanie czynników szkodliwych i pożytecznych. Wprowadzenie do pracy z kluczem do oznaczania owadów,
systematyka owadów, morfologia ogólna różnych stadiów rozwojowych owadów .
6. Charakterystyka uszkodzeń powodowanych przez szkodniki o znaczeniu gospodarczym w uprawach rolniczych (nauka rozpoznawania)
7. Rozpoznawanie organizmów szkodliwych w uprawie zbóż, kukurydzy i rzepaku.
8. Rozpoznawanie organizmów szkodliwych w uprawie ziemniaków, buraków i innych korzeniowych.
9. Rozpoznawanie organizmów szkodliwych w magazynach i przechowalniach oraz w sadach.
Zaliczenie ćwiczeń