CO O DYSLEKSJI RODZIC WIEDZIEĆ POWINIEN

CO O DYSLEKSJI RODZIC WIEDZIEĆ POWINIEN?
Czy znają Państwo baśń o brzydkim kaczątku? Oczywiście, tę baśń zna każdy
człowiek, niezależnie od wieku-to klasyka literatury, nie tylko dla dzieci.
Niewiele osób jednak wie, że jej autor, Hans Chrystian Andersen miał od
dzieciństwa ogromne problemy z nauką czytania, pisania, a przede wszystkim
z ortografią, nie mówiąc już o nauce języków obcych. Andersen był dyslektykiem.
Nie przeszkodziło mu to jednak zostać jednym z najbardziej znanych pisarzy na
świecie. Takie problemy posiada ogromna liczba dzieci i osób dorosłych. Dysleksja
jest obecnie zjawiskiem powszechnym, niezależnym od preferowanego systemu
kształcenia, kompetencji nauczyciela, poziomu inteligencji dziecka. Nie jest to
zjawisko jednorodne, obejmuje kilka rodzajów zaburzeń:
DYSLEKSJA- ogół trudności towarzyszących nauce czytania i pisania dzieci
o prawidłowym rozwoju intelektualnym.
W zakresie nauki czytania owe trudności mogą mieć dwa oblicza:
DYSLEKSJA TYPU P- dziecko czyta wolno, głosuje, sylabizuje, robi częste
pauzy, wielokrotnie powtarza wyrazy.
DYSLEKSJA TYPU L- dziecko czyta szybko, niedokładnie, popełnia przy tym
liczne błędy, których nie koryguje.
DYSGRAFIA- dotyczy zaburzeń sfery graficznej pisma. Dziecko ma trudności
w procesie nabywania sprawności pisania, pojmowanej jako
czynność. Charakteryzuje się niskim poziomem graficznym pisma- dziecko kreśli
tzw. brzydkie litery, koślawe, nierówne w stosunku do całego wyrazu, bardzo
często ma problemy z utrzymaniem się w liniaturze.
Cechy: pismo „rozchwiane”, zaburzony kształt liter, brak połączeń
międzyliterowych, nierozpoznawalność liter a,e,o (podobne ich zapisywanie),
pomijanie znaków interpunkcyjnych, częstym zjawiskiem jest pisanie liter
drukowanych.
DYSORTOGRAFIA- jest pojmowana jako zespół trudności towarzyszących
opanowaniu poprawnej pisowni wyrazów. Dziecko
popełnia różnego rodzaju błędy, w tym ortograficzne,
mimo dobrej znajomości zasad pisowni.
DYSKALKULIA- zjawisko obejmujące problemy w przyswojeniu wiedzy
i
umiejętności matematycznych. Dziecko charakteryzuje się
niskim poziomem rozumowania operacyjnego, ma kłopoty z przyswojeniem pojęć
abstrakcyjnych, np. liczba, wielkość, proporcje, itp.
PRZYCZYNY WYSTĘPOWANIA DYSLEKSJI.
Powodem występowania tego typu zaburzeń mogą być mikrouszkodzenia
w obrębie części kory mózgowej odpowiedzialnych za rozpoznawanie słyszanych
głosek, widzianych liter i łączenie ich w wyrazy. Wyodrębnia się następujące typy
zaburzeń, które mogą występować osobno lub jednocześnie:
-zaburzenia percepcji wzrokowej i pamięci wzrokowej;
-zaburzenia funkcji motorycznych (ruchowych);
-zaburzenia percepcji słuchowej i pamięci słuchowej;
-zaburzenia w orientacji w schemacie ciała i w przestrzeni;
-zaburzenia procesu lateralizacji (stronności).
OGÓLNE OBJAWY DYSLEKSJI W MŁODSZYM WIEKU SZKOLNYM.
Do 10 roku życia nie można jeszcze z całą pewnością stwierdzić czy dane
dziecko jest dyslektykiem, czy nim nie jest, gdyż do tego czasu opanowuje ono
jeszcze umiejętności pisania i czytania. Jednakże na podstawie problemów
pojawiających się w ich przyswajaniu można określić czy uczeń należy do grupy
tzw. „ryzyka dysleksji”. Dziecko takie jest niezręczne, ma kłopoty z lepieniem,
malowaniem i odwzorowywaniem. Jego zeszyt wygląda niechlujnie.
Ogromną trudność sprawiają mu wszelkiego rodzaju układanki- wyodrębnianie
części z całości lub składanie części w całość. Częstym problemem jest
rozróżnianie dźwięków mowy, np. ę-en, dź-ć , czy też mylenie liter o podobnym
kształcie, np. b-p, d-g, lub odpowiadających podobnym głoskom, np. b-p, d-t, g-k.
OGÓLNE OBJAWY DYSLEKSJI W STARSZYM WIEKU SZKOLNYM.
W tym wieku uczeń ma już opanowaną umiejętność pisania i czytania.
U dzieci dyslektycznych obserwuje natomiast szereg trudności w tym zakresie.
Dyslektyk czyta w tempie wolnym, opuszcza części wyrazów, zmienia kolejność
liter i wyrazów. Charakterystyczna jest niechęć do czytania głośnego.
Bardzo często dziecko nie rozumie przeczytanej treści.
W zakresie umiejętności pisania główny problem stanowi zwłaszcza pisanie ze
słuchu- uczeń przestawia i myli litery, opuszcza ich drobne elementy, popełnia
liczne błędy ortograficzne. Zniekształcone jest także pismo pod względem strony
graficznej. Tempo pisania tekstu jest bardzo wolne.
Dziecko z dysleksją może mylić prawą i lewą stronę (zaburzenia orientacji
przestrzennej), stąd wynikają problemy w nauce geografii, np. czytanie mapy,
chemii, np. wzory strukturalne, a także w nauce języków obcych czy plastyki.
Może pojawić się także pewna niezborność i niezgrabność ruchów na zajęciach
sportowych.
Z dysleksją można normalnie żyć, sprawnie funkcjonować w środowisku
szkolnym i społecznym. Nie ulega jednak wątpliwości, że aby było to możliwie,
należy takiemu dziecku pomóc. Rodzic powinien zgłosić dziecko do poradni
psychologiczni-pedagogicznej, która wykona odpowiednie badania i wyda opinię
ze wskazaniami do pracy z dzieckiem, tak w szkole, jak i w domu.
Podstawę terapii stanowią regularne ćwiczenia w usprawnianiu zaburzonych
funkcji i rozwijaniu tych, które działają bez zakłóceń. Jest ona tym skuteczniejsza,
im wcześniej zostanie podjęta. Ogromną rolę pełni stopień zaangażowania ucznia,
jego motywacja do pracy, ilość czasu poświęcona na ćwiczenia oraz ich
regularność.
Opracowała: Dorota Goczkowska