LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Mapa i ilustarcje do zadania 1. A. B. Źródło: https://www2.bc.edu/~mcglynka/honors3.html; http://www.crystalinks.com Zadanie 1. (2 pkt) Określ, dla których cywilzacji charakterystyczne są stroje przedstawione na ilustarcjach. W wykropkowane miejsca wpisz numer, którym oznaczono miejsce, gdzie narodziła się właściwa cywilizacja. Ilustarcja A. ……………… Ilustracja B. ……………… 2|Strona LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Zadanie 2. (3 pkt) Oceń, czy poniższe zdania dotyczące pracy pisarzy w starożytnym Egipcie są prawdziwe, czy fałszywe. Napisz Prawda, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub Fałsz – jeśli jest fałszywe. Zdania Pisarze wykonywali napisy na zwojach papirusu posługując się 1. pismem klinowym. Umiejętności pisarskie były niezbędne przy sprawowaniu funkcji 2. kapłańskich. Pisarzy należeli do otaczanej szacunkiem elity społecznej 3. starożytnego Egiptu. Prawda / Fałsz Tekst do zadania 3. W wychowaniu liczył się człowiek i jego talent. Lud zdobywał dostęp do kultury będącej dawniej udziałem arystokracji. Panowała swoboda wypowiadania własnych poglądów. Szkoła pojawiła się z chwilą upowszechniania się idei demokratycznych. Rodzice wolnych obywateli zobowiązani byli przez państwo do troszczenia się o wychowanie swoich dzieci. Dzieci uczęszczały do szkół prywatnych. Uczyły się w nich czytania i pisania, rachunków i muzyki. Proces nauczania przebiegał w kilku etapach: nauki alfabetu, składania sylab, wyrazów i w końcu nauki samego czytania. Podobnie radzono sobie przy nauce pisania i rachunków. Ćwiczenia gimnastyczne uprawiali od 13. roku życia. Dopełnieniem wychowania była efebia, mająca charakter służby wojskowej. Były to szkoły ściśle nadzorowane przez państwo. Celem wychowania był harmonijny rozwój fizyczny i umysłowy człowieka. Kładziono nacisk na przygotowanie chłopców do życia publicznego, do wykonywania obowiązków obywatelskich. Na podstawie: S. Litak, Historia wychowania, t. 1, Do wielkiej rewolucji francuskiej, Kraków 2004, s. 25-26. Zadanie 3. (3 pkt) Uzupełnij poniższy tekst, przyporządkowując do każdego zdania właściwą odpowiedź spośród podanych. Opisany sposób wychowania stosowano w 1. ____. Głównym celem systemu edukacji było wychowanie dobrych 2. ____. W szkołach kładziono nacisk na 3. ____. 1. A. starożytnym Rzymie B. starożytnych Atenach C. starożytnej Sparcie 2. A. żołnierzy B. obywateli C. sportowców 3. A. wszechstronny rozwój ucznia B. podporządkowanie się grupie C. karność i surową dyscyplinę 3|Strona LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Plan do zadania 4. 1 – świątynia Isztar 2 – pałac Nabuchodonozora 3 – brama Isztar 4 – brama Marduka 5 – brama Uraszu Na podstawie: J. Zabłocka, Historia […] w starożytności, Wrocław 1987, s. 356. Zadanie 4. (1 pkt) Podaj nazwę starożytnego miasta, którego plan przedstawiono powyżej. ………………………………………………………………….. Zadanie 5. (3 pkt) Oceń, czy poniższe zdania dotyczące obywateli starożytnego Rzymu są prawdziwe, czy fałszywe. Napisz Prawda, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub Fałsz – jeśli jest fałszywe. Zdania 1. Rzymska rodzina miała charakter patriarchalny, władzę nad nią sprawował ojciec. 2. Kobiety na równi z mężczyznami uczestniczyły w życiu publicznym: głosowały i zajmowały stanowiska państwowe. 3. Młodzi chłopcy byli wychowywani bez udziału rodziny, na koszt państwa. 4|Strona Prawda / Fałsz LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Zadanie 6. (3 pkt) Napisz, podajac trzy przykłady, w jaki sposób można było zostać niewolnikiem w starożytnym Rzymie. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Ilustarcja do zadania 7. Źródło: www. voyager64.com Zadanie 7. (1 pkt) Podkreśl literę, którą oznaczono opis miasta, którego symbol przedstawia ilustracja. A. Miasto założono w środkowej części Półwyspu Apenińskiego. Wzniesiono na siedmiu wzgórzach u ujścia rzeki Tyber. B. Miasto wzniesiono w pobliżu Zatoki Sarońskiej. Na wznoszącym się nad miastem wzgórzu, zwanym Akropolem, zbudowano liczne świątynie. C. Miasto powstało w północnej części państwa. Potężna tama wzniesiona z rozkazu władcy chroniła jego mieszkańców przed wylewami Nilu. 5|Strona LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Tekst do zadań 8.–10. Eufrat wylewa w początku lata. Pola przemieniałyby się w bagnisko, gdyby się nie odprowadziło kanałami nadmiaru wody. Kanały wymagają wielkiej pracy. Prąd z łatwością unosi ziemię i ogołaca równiny, muł zaś zapycha ich ujścia. Nadmiar wód, zalewając równiny nad morzem, tworzy tam jeziora, moczary i sitowia, z których wyrabia się różne przedmioty plecione. Nie da się zapobiec wylewom. Przez obwałowanie można nie dopuścić do nadmiernego wylewu, zaś przez oczyszczanie kanału i utrzymanie otwartych ujść zapobiec zamulaniu. A trzeba pośpiechu, żeby kanały zamknąć, tak żeby nie uszła z nich wszystka woda. Wysuszone, bowiem wysuszają także rzekę. Nie robi zaś żadnej różnicy, czy plony zostaną zatopione w nadmiarze wody, czy zaś przez brak wody. Także żegluga, wielce pożyteczna, nie może należycie funkcjonować, jeżeli ujścia kanałów nie są szybko otwierane bądź zamykane, tak, że w nich nie ma ani nadmiaru, ani niedostatku wody. Na podstawie: Strabon Geografia Zadanie 8. (1 pkt) Napisz, w jakim celu zbudowano sieć kanałów w dolinie Eufratu. …………………………………………………………………………………………………... Zadanie 9. (2 pkt) Wypisz dwie czynności, które należało wykonywać, aby kanały mogły spełniać swoją funkcję. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 10. (3 pkt) Wymień trzy, wskazane w tekście sposoby, wykorzystania rzeki przez mieszkanców Mezopotamii. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 6|Strona LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Ilustarcje do zadania 11. ww Źródło:www. crystalinks.com http://godrapb.blogspot.com/2010/11/re-atum-khepri.html; www.en.wikipedia.org Zadanie 11. (3 pkt) Oceń, czy poniższe zdania dotyczące religii starożytnych Egipcjan w okresie rządów faraonów są prawdziwe, czy fałszywe. Napisz Prawda, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub Fałsz – jeśli jest fałszywe. Zdania Prawda / Fałsz 1. Religia starożytnego Egiptu miała charakter monoteistyczny. 2. Egipcjanie wierzyli, że źródłem życia na Ziemi jest Słońce. 3. Wierzono, że bogowie mogą objawiać się pod postacią zwierząt. Zadanie 12. (1 pkt) Napisz, do którego elementu wierzeń starożytnych Egipcjan odnosza się podane niżej słowa: Idź – abyś mógł powrócić! Zaśnij – abyś mógł się obudzić. Umrzyj – abyś mógł żyć. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 7|Strona LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Mapa i ilustracje do zadania 13. A B C . . . Źródło: http://atheism.about.com, htmwww.urnammu.republika.pl, www. score.rims.k12.ca.us Zadanie 13. (1 pkt) Określ, która z przedstawionych na ilustracjach budowli została wzniesiona w mieście oznaczonym na mapie numerem 1. W wykropkowane miejsca wpisz literę, którą oznaczono właściwą ilustrację. Ilustracja ………. Zadanie 14. (1 p.) Dokończ poniższe zdanie, wybierając właściwą odpowiedź spośród podanych. Szereg, w którym uporządkowano chronologicznie wydarzenia dotyczące historii narodu żydowskiego, to: A. narodziny Jezusa Chrystusa ucieczka z niewoli egipskiej wzniesienie świątyni króla Salomona B. wzniesienie świątyni króla Salomona narodziny Jezusa Chrystusa ucieczka z niewoli egipskiej C. ucieczka z niewoli egipskiej wzniesienie świątyni króla Salomona narodziny Jezusa Chrystusa D. narodziny Jezusa Chrystusa ucieczka z niewoli egipskiej wzniesienie świątyni króla Salomona 8|Strona LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Zadanie 15. (3 pkt) Uuzpełnij zdania dotyczące judaizmu, wpisując brakujące informacje. Podstawą judaizmu jest wiara w jednego Boga o imieniu a) ………………………………… . Świętą księgą dla wyznawców judaizmu jest b) ……………………………………………. . Jednym z symboli judaizmu jest c) …………………………………………………………. . Zadanie 16. (4 pkt) Współcześnie wielu Polaków nadaje swoim firmom nazwy zaczerpnięte z mitologii greckiej. Do podanych firm dobierz imię boga greckiego tak, aby dokonany wybór podkreślał charakter prowadzonej działalności gospodarczej. Wybór uzasadnij. Hestia, Hermes, Posejdon, Hefajstos, Artemida, Hades A. Przedsiebiorstwo transportowe zajmujące się przewozem osób. B. Towarzystwo ubezpieczeniowe specjalizujące się w ochronie domów i mieszkań prywatnych. Imię boga Uzasadnienie A. B. Zadanie 17. (2 pkt) Wyjaśnij, co oznacza współcześnie powiedzenie pięta Achillesa i Puszka Pandory. Pięta Achillesa ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Puszka Pandory ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 9|Strona LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Schemat do zadania 18. Zadanie 18. (4 pkt) Uzupełnij schemat wpisując brakujące imiona bogów greckich. 1. ........................................................... 2. .............................................................. 3. ........................................................... 4. .............................................................. Tekst do zadania 19. Tytan zabił wołu i podzielił go na dwie części: osobno złożył mięso, które owinął skórą, oddzielnie zaś kości, i nakrył je tłuszczem. Za czym poprosił Zeusa: "Którą część weźmiesz, będzie odtąd bogom poświęcona". Zeus wybrał tę, gdzie było więcej tłuszczu, domyślając się pod jego grubą warstwą najdelikatniejszego mięsa. Natychmiast przekonał się, że były to same kości, okryte najgorszym tłuszczem. Ale wyrok był niecofniony: te właśnie części zwierząt składano w ofierze bogom niebieskim. Na podstawie: J. Parandowski, Mitologia Zadanie 19. (1 pkt) Podaj imię tytana, do którego odnosi się przedstawiono w tekście sytuacja. ..................................................................................................... Zadanie 20. (3 pkt) Do podanych wydarzeń z mitologii greckiej dopisz imię odpowiadającego im herosa greckiego. A. Wyprawa po złote runo - ........................................................................................................ B. Zabicie żyjącego na Krecie Minotaura - ................................................................................ C. Oczyszczenie stajni Augiasza - .............................................................................................. 10 | S t r o n a LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Tekst do zadania 21. Władca państwa był uważany za boga, wcielenie Pana Niebios Horusa. Stanowił prawa, ale im nie podlegał. Decydował o najważniejszych sprawach państwa: mianował urzędników, prowadził wojny i zawierał pokój. Władca był najwyższym kapłanem. Symbolem władcy była wysoka korona biała i niska korona czerwona. Zadanie 21. (1 pkt) Podaj nazwę starożytnego państwa, do którego odnosi się przedstawiony opis. ................................................................................................. Ilustracje do zadania 22. 1. 2. 3. Źródło: http://images4.fanpop.com; http://commons.wikimedia.org; http://musesax.com Zadanie 22. (3 pkt) Uzupełnij zdania wpisując brakujące informacje dotyczące teatru w starożytnej Grecji. Teatr narodził się w starożytnych a) ....................................................................................... . [nazwa państwa-miasta greckiego] Powstał z uroczystości religijnych ku czci boga b) ................................................................ . [imię boga] Patronką wystawianych w teatrze tragedii była muza przedstawiona na ilustracji oznaczonej numerem c) ................... . 11 | S t r o n a LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Zadanie 23. (1 pkt) Podaj nazwę pisma, którym na rozkaz króla Hammurabiego został spisany kodeks prawny. .......................................................................... Źródło: http://www.duhaime.org Ilustracja do zadania 24. Źródło: http://www.antique-prints.de Zadanie 24. (2 pkt) Wykonaj polecenia dotyczące budowli, którą przedstawiono na ilustracji. a) Podaj nazwę budowli - ........................................................................................................ b) Napisz, w jakim celu starożytni Rzymianie stawiali tego typu budowle. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 12 | S t r o n a LIGA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA HISTORIA Zadanie 25. (2 pkt) Uporządkuj chronologicznie wydarzenia. w kwadraty umieszczone na osi czasu. – – SZKOŁA PODSTAWOWA klasa V Wpisz przyporządkowane im litery A. Powstanie religii chrześcijańskiej B. Spisanie kodeksu Hammurabiego C. Organizacja pierwszych igrzysk w Olimpii Zadanie 26. (3 pkt) Uzupełnij zdania, wpisując brakujące informacje dotyczące igrzysk olimpijskich. Igrzyska olimpijskie to greckie zawody sportowe organizowane ku czci a) .......................... . [imię boga] Nagrodą w igrzyskach olimpijskich dla zwycięzcy był b) .................................................... . Zawody organizowano co cztery lata na terenie Półwyspu c) .............................................. . [nazwa półwyspu] 13 | S t r o n a