ZACHODNIOPOMORSKIE HOSPICJUM DLA DZIECI Idea powstania w Szczecinie domowego hospicjum dziecięcego dla potrzeb nieuleczalnie chorych dzieci i ich rodzin zrodziła się na początku tego roku i uzyskała akceptację krajowego konsultanta w dziedzinie medycyny paliatywnej prof. Krystyny de Walden-Gałuszko oraz poparcie konsultantów wojewódzkich w dziedzinie: pediatrii – dr. hab. Mieczysława Walczaka, onkologii i hematologii dziecięcej – dr. hab. Jarosława PeregudaPogorzelskiego, neurologii dziecięcej – dr Grażyny Hnatyszyn oraz władz Urzędu Miasta i Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie. Fundacja „Zachodniopomorskie Hospicjum dla Dzieci” z siedzibą w Szczecinie została powołana w marcu 2005 r. W radzie Fundacji zasiadają: prof. dr hab. Tadeusz Brzeziński, dr Mariola Lembas-Sznabel, Irena Ławrynowicz, dr hab. Jarosław Peregud-Pogorzelski, Joanna Sowińska-Dwornik, dr hab. Mieczysław Walczak, dr Małgorzata Wiśniewska. Prezesem zarządu jest dr Mariola Lembas-Sznabel. Hospicjum dla Dzieci jest zespołem opieki domowej służącym specjalistyczną pomocą nieuleczalnie chorym dzieciom i ich rodzinom w Szczecinie i na terenie województwa zachodniopomorskiego w zasięgu 100 km. Opieką objęta zostanie grupa 30-50 dzieci, które z powodu przewlekłej, zaawansowanej i postępującej choroby wymagają wielodyscyplinarnej specjalistycznej opieki paliatywnej dostępnej przez 24 godziny i siedem dni w tygodniu. Pomoc uwzględnia zdrowotne, psychologiczne, socjalne oraz duchowe potrzeby chorych i ich najbliższych. Zapewnia to doświadczony zespół lekarzy, pielęgniarek, rehabilitantów, pracowników socjalnych, psychologa, kapelana, pedagoga oraz grupa wolontariuszy. Celem opieki jest poprawa jakości życia dziecka. Wśród zadań opieki paliatywnej wymienić należy: leczenie dotkliwych objawów choroby, wsparcie psychologiczne, socjalne i duchowe oraz wsparcie w żałobie. Zasady opieki nad dziećmi obejmują służenie najlepszym interesom dziecka, szacunek dla życia, godności i autonomii dziecka; akceptację nieuniknionej śmierci jako naturalnego zakończenia nieuleczalnej choroby; niestosowanie uporczywej terapii w celu przedłużania życia oraz niestosowanie eutanazji w celu skrócenia życia. Taka forma organizacji opieki paliatywnej/hospicyjnej nad dziećmi jest zgodna z wytycznymi Komitetu Ministrów Rady Europy dla państw członkowskich dotyczącymi organizacji opieki paliatywnej, opierającymi się m.in. na zasadzie, która brzmi następująco: „Każda osoba, która wymaga opieki paliatywnej, powinna mieć do niej dostęp bez jakiegokolwiek niepotrzebnego opóźnienia, w miejscu najbardziej odpowiednim do swoich potrzeb i preferencji”. Światowa Organizacja Zdrowia ustaliła pewne zasady i wytyczne, według których powinna być organizowana opieka paliatywna nad dziećmi. Zgodnie z nimi preferowaną formą organizacyjną jest opieka medyczna w domu chorego dziecka, ponieważ jest najbardziej korzystna z punktu widzenia dziecka i rodziny chorego. Obecnie w Polsce przygotowane są zalecenia dotyczące domowej opieki paliatywnej (hospicyjnej) nad dziećmi autorstwa dr. hab. Tomasza Dangla z Zakładu Opieki Paliatywnej Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie, przygotowane dla Ministerstwa Zdrowia, które można uważać za referencyjne w naszych warunkach. W Polsce istnieje i działa dotychczas osiem hospicjów dla dzieci. Zachodniopomorskie Hospicjum dla Dzieci dysponuje pierwszym specjalistycznym sprzętem medycznym. Obecnie dokonujemy zakupów celowych (wałkopiłki, niektóre leki) – z przeznaczeniem dla kolejnych dzieci, które są pod opieką hospicjum. Do pełnego podstawowego wyposażenia brakuje jednak jeszcze wiele – koncentratorów tlenu, strzykawek automatycznych, pulsoksymetrów, kaszlatora, inhalatorów, glukometrów czy sprzętu rehabilitacyjnego. Czynimy starania, aby władze miasta dofinansowały nam zakup części sprzętu. Planowane jest również kupno samochodu w celu ułatwienia dojazdu do dzieci zamieszkałych w odległości do 100 km od Szczecina. Celami działalności Fundacji „Zachodniopomorskie Hospicjum dla Dzieci” są: − świadczenie opieki paliatywnej dla dzieci z chorobami nieuleczalnymi i skupiające się na podniesieniu jakości życia dziecka i wspieraniu rodziny; − wspieranie rodzin w żałobie; − propagowanie idei opieki paliatywnej w środowisku; − współpraca z instytucjami państwowymi i samorządowymi oraz z organizacjami pozarządowymi, hospicjami, klinikami i innymi organizacjami działającymi na rzecz nieuleczalnie chorych dzieci; − prowadzenie nieodpłatnej wypożyczalni sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego dla dzieci ze schorzeniami ograniczającymi życie leczonych w domu; − prowadzenie centrum informacyjnego z zakresu dostępności opieki paliatywnej i terapii przeciwbólowej w regionie. Fundacja realizuje wymienione cele poprzez prowadzenie działalności charytatywnej, edukacyjno-szkoleniowej i marketingowej związanej z pozyskiwaniem środków na zakup niezbędnego sprzętu medyczno-rehabilitacyjnego, a przede wszystkim poprzez działanie utworzonego przez tę Fundację zespołu pracowników. W zespole Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej jest: ośmiu lekarzy, sześć pielęgniarek, dwóch pracowników socjalnych, dwóch psychologów i wolontariusze. Personel Hospicjum dla Dzieci w większości ma już kilkuletnie doświadczenie w pracy hospicyjnej i w zespole opieki paliatywnej na rzecz dorosłych i dzieci. Zaplanowany jest też udział w kolejnych szkoleniach organizowanych przez Warszawskie Hospicjum dla Dzieci. Urząd Miasta Szczecin przydzielił nam siedzibę w budynku przychodni w Szczecinie, przy al. Powstańców Wlkp. 66/68, gdzie w pomieszczeniach o powierzchni 130 m2 trwają prace remontowe. Całkowity ich koszt jest szacowany na 200 tys. zł. Pieniądze na ten cel pozyskaliśmy od Fundacji Jolanty Kwaśniewskiej „Porozumienie bez Barier”. Posiadane środki i zaplecze materialne pozwoliły na opracowanie niezbędnych zmian projektowych i roboty wstępne. Zarządca – Miejski Zakład Obsługi Gospodarczej rozpoczął już remont: wymianę instalacji elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej. Prace powinny być zakończone do 15 listopada. W najbliższych dniach przygotowujemy się do dalszej części remontu, pozyskujemy też kolejnych sponsorów. Roboty remontowo-organizacyjne nie powstrzymały naszej pracy na rzecz chorych dzieci. Obecnie pod naszą opieką jest troje dzieci, wkrótce będą kolejne. Wierzymy, że w pierwszych miesiącach przyszłego roku Fundacja obejmie już opieką grupę ok. 20 dzieci. Fundacja jest obecnie w bardzo trudnym momencie – rozpoczęta już praca na rzecz samych dzieci oraz organizacja siedziby wymagają wielu środków finansowych. Rozpoczęliśmy działalność promującą hospicjum w środowisku, nagłaśniając sprawę w lokalnych mediach. Wzięliśmy udział w wyborach Miss Fotoreporterów w Szczecinie (zbierając środki na hospicjum) i zgłosiliśmy swój akces do tegorocznej edycji ogólnopolskiej kampanii „Hospicjum to też życie” odbywającej się w ramach ogólnoświatowej akcji „Voices for Hospices”. 8 października odbył się koncert promujący ideę opieki paliatywnej dla dzieci wśród dzieci i młodzieży, a 22 października 2005 r. koncert w Goleniowie pod hasłem „VIP-y dzieciom”. Prowadzone są też lokalne działania marketingowe mające na celu pozyskanie środków, m.in. miejscowy Lions Club Jantar zapowiedział zorganizowanie 19 listopada br. balu charytatywnego na naszą rzecz. Podobnie Polonia w Malmö, przy akceptacji konsula generalnego Rzeczpospolitej Polski w Królestwie Szwecji, organizuje VIII Charytatywny Bal Polonii 2006 w Malmö połączony ze zbiórką środków pieniężnych na zakup sprzętu dla hospicjum. Wszystko to jest jednak kroplą w morzu potrzeb. We wrześniu ogłosiliśmy konkurs na nazwę i logo hospicjum. Szczegółowe informacje przesłaliśmy na ręce dyrektorów szkół. Bardzo zależy nam, aby autorami nazwy i logo hospicjum były właśnie dzieci. Termin nadsyłania prac mija 30 listopada br., a szczegółowe informacje można znaleźć na naszej stronie internetowej www.zhdd.szczecin.pl. Opieka, którą będziemy otaczać naszych chorych, ma na celu aktywne działanie, podstawą którego jest zrozumienie potrzeb umierającego dziecka i jego rodziny po zakończeniu leczenia szpitalnego. Powinna umożliwić rodzicom prowadzenie fachowej opieki medycznej w domu, dbałość o dobro tych małych pacjentów. To wszystko jest możliwe do zrealizowania. Reprezentujemy grono osób, które dobrze rozumie ideę opieki paliatywnej i potrzeby naszych chorych dzieci, grono lekarzy i pielęgniarek, które ma już doświadczenie zdobyte w sprawowaniu opieki nad dorosłymi i dziećmi. Wiemy, że potrzeby dzieci chorych są bardzo duże. Hospicjum dla Dzieci stanowi jakże konieczną, a dotąd jeszcze nieobecną na naszym terenie pomoc w tym najtrudniejszym dla wszystkich etapie choroby. Mamy nadzieję, że dzięki zaangażowaniu i aktywności wszystkich zainteresowanych uda się nam stworzyć prężny i wyjątkowy ośrodek dla naszych małych nieuleczalnie chorych pociech. dr Mariola Lembas-Sznabel