W SKRÓCIE I Krążenie jelitowo-wątrobowe (A) 40 Reakcje sprzęgania (B) 40 Nerka jako narząd wydalający 42 Eliminacja przedukładowa 44 IX Stężenie leku w organizmie w zależności od czasu - funkcja eksponencjalna 46 FARMAKOLOGIA OGÓLNA 1 Przebieg zmian stężenia leku w osoczu jako funkcja czasu 48 Historia farmakologii 2 Przedmowa do piątego wydania niemieckiego V Przedmowa do pierwszego wydania niemieckiego Przedmowa do wydania polskiego VI VII Wykaz najczęściej stosowanych skrótów Początki idei 2 Przełom 2 Początki farmakologii doświadczalnej 3 Farmakologia jako dyscyplina nauki 3 Podwaliny niemieckiej farmakologii 3 Stan obecny 3 Leki i substancje czynne 4 Cele izolowania aktywnych składników 4 Rośliny domowe jako źródło substancji leczniczych 6 Powstawanie leku 8 Substancje analogowe i różnorodność nazw...10 Postacie leku do podawania doustnego 12 Podawanie leków drogą wziewną 14 Leki dermatologiczne 16 Postacie leków dermatologicznych o działaniu ochronnym 16 Środki dermatologiczne jako podłoże dla substancji czynnej (B) 16 Zależność stężenia leku w osoczu od czasu przy jego regularnym podawaniu (A) 50 Zależność stężenia leku w osoczu od czasu przy jego nieregularnym przyjmowaniu (B) 50 Kumulacja: dawka, odstęp między podaniami i oscylacje stężeń w osoczu (A) 52 Zmiana charakterystyki eliminacji podczas stosowania leku (B) 52 Zależność dawka-efekt 54 Zależność stężenie-efekt (A) 56 Krzywa stężenie-efekt (B) 56 Krzywe stężenie-wiązanie 58 Rodzaje sił wiążących lek z receptorem 60 Wiązanie kowalencyjne 60 Wiązanie niekowalencyjne 60 Agoniści - antagoniści 62 Model molekularnego mechanizmu działania agonisty/antagonisty (A) 62 Inne formy antagonizmu 62 Od podania do dystrybucji leku w organizmie 18 Wybiórczość enancjomerów w działaniu leku .64 Potencjalne miejsca działania leków 20 Rodzaje receptorów Bariery zewnętrzne organizmu 22 Bariery krew-tkanki 24 Mechanizm działania receptorów sprzężonych z białkiem G 68 Przenikanie przez błony 26 66 Zmiany stężnia leku w osoczu w zależności od czasu a wpływ na jego działanie 70 Możliwości rozmieszczenia leku 28 Wiązanie leków z białkami osocza 30 Działania niepożądane leków, działania uboczne 72 Wątroba jako narząd eliminujący 32 Uczulenie na leki 74 Biotransformacja leków 34 Reakcje skórne 76 Metabolizm leków przez enzymy cytochromu P450 38 http://d-nb.info/1015020887 Toksyczność leków w okresie ciąży i karmienia piersią 78 Farmakogenetyka 80 Placebo 82 FARMAKOLOGIA SZCZEGÓŁOWA 85 Układ nerwowy współczulny 86 Działanie elektrofizjologiczne leków przeciwarytmicznych o typie blokujących kanały Na+ 140 Leki stosowane w leczeniu niedokrwistości...142 Witamina B I2 (B) 142 Kwas foliowy (B) 142 Budowa współczulnego układu nerwowego ...88 Związki żelaza 144 Synapsa adrenergiczna Zapobieganie i leczenie zakrzepicy 146 88 Podtypy receptorów adrenergicznych i działanie amin katecholowych 90 Możliwości interakcji (B) 148 Działanie na mięśnie gładkie 90 Heparyna (A) 150 Działanie na serce 90 Hirudyna i jej pochodne (B) 150 Wpływ katecholamin na metabolizm (C) 90 Leki fibrynolityczne (A) 152 Powstawanie skrzepu w naczyniach (A) 154 Zależność między budową a działaniem leków sympatykomimetycznych 92 Substancje o pośrednim działaniu sympatykomimetycznym 94 Leki a-sympatykomimetyczne i o-sympatykolityczne 96 Leki [3-adrenolityczne (fl-blokery) 98 Antagoniści witaminy K oraz witamina K (A) .148 Powstawanie, aktywacja i agregacja płytek krwi (B) 154 Hamowanie agregacji płytek krwi (A) 156 Przedukładowe działanie kwasu acetylosalicylowego (B) 156 Preparaty krwiozastępcze 158 100 Leki stosowane w leczeniu hiperłipidemii 160 Leki sympatykolityczne 102 Leki moczopędne - przegląd 164 Układ nerwowy przy współczulny 104 Wchłanianie zwrotne NaCI w nerce (A) 166 Synapsa cholinergiczna 106 Zróżnicowanie leków fi-adrenolitycznych Leki parasympatykomimetyczne ....108 Leki parasympatykolityczne 110 Działania nikotyny 114 Lokalizacja receptorów nikotynowych 114 Wpływ nikotyny na czynności organizmu 114 Leczenie uzależnienia od nikotyny 114 Następstwa palenia tytoniu 116 Dopamina 118 Akwaporyna (AQP) 766 Osmotyczne leki moczopędne (B) 166 Leki moczopędne posiadające grupę sulfonamidową 168 Leki moczopędne oszczędzające potas (A) ....170 Hormon antydiuretyczny (ADH) i jego pochodne (B) 170 Leki stosowane w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy 172 I. Leki zmniejszające stężenie kwasu I72 II. Leki działające ochronnie. I74 III. Eradykacja Helicobacter pylori (C) 174 Histamina i możliwości farmakologicznego wpływu na jej działanie 120 Środki przeczyszczające 176 Serotonina 122 Leki stosowane w leczeniu biegunek 182 Leki rozszerzające naczynia - przegląd 124 Azotany organiczne 126 Substancje wpływające na układ motoryczny 184 Antagoniści kanału wapniowego 128 Środki zwiotczające mięśnie 186 130 Niedepolaryzujące środki zwiotczające 186 Depolaryzujące środki zwiotczające 188 Leki stosowane w chorobie Parkinsona 190 192 Inhibitory ACE Leki stosowane w celu zmiany napięcia mięśni gładkich narządów 132 Leki wpływające na czynność serca 134 Leki przeciwpadaczkowe Glikozydy nasercowe 136 Powstawanie bólui drogi jego przewodzenia196 Leki przeciwarytmiczne 138 Eikozanoidy 198 Leki hamujące syntezę ściany komórkowej ...272 Leki przeciwbólowe o działaniu przeciwgorączkowym 200 Niesteroidowe leki przeciwzapalne 200 Leki hamujące syntezę kwasu tetrahydrofoliowego 276 Środki znieczulające miejscowo 204 Leki hamujące funkcję DNA 278 Leki przeciwbólowe o typie morfiny, opioidy210 Inhibitory syntezy białek 280 Znieczulenie ogólne i stosowane leki 216 Leki stosowane w leczeniu zakażeń wywołanych prątkami kwasoopornymi/mykobakteriami..284 Wziewne środki znieczulające ogólnie 218 Dożylne środki znieczulające ogólnie 220 Leki nasenne 222 Pochodne benzodwuazepiny 224 Leki stosowane w zakażeniach grzybiczych ..286 224 Leki przeciwwirusowe 288 Leki stosowane w AIDS 292 Antagonista pochodnych benzodwuazepiny Farmakokinetyka pochodnych benzodwuazepiny 226 I. Farmakoterapia stanów depresyjnych 228 II. Farmakologia stanów maniakalnych 232 Farmakoterapia schizofrenii Neuroleptyki 234 234 Środki psychostymulujące, psychozomimetyczne, odurzające (psychodeliki, halucynogeny) 238 Leki stosowane w leczeniu gruźlicy (tuberkulostatyki) (!) 284 Leki przeciwtrądowe (2) 284 I. Leki hamujące odwrotną transkryptazę - inhibitory nukleozydowe 292 Inhibitory nienukleozydowe 292 II. Inhibitory proteazy HIV 292 III. Inhibitory fuzji wirusa z komórką 292 Leki stosowane w zakażeniach pasożytami wewnętrznymi i zewnętrznymi 294 Leki przeciwmalaryczne 296 298 Hormony podwzgórza i przysadki 240 Inne choroby tropikalne Leczenie hormonami tarczycy 242 Chemioterapia nowotworów złośliwych 300 Zasady chemioterapii celowanej (A) 304 Nadczynność tarczycy i leki tyreostatyczne (przeciwtarczycowe) 244 Mechanizmy oporności na cytostatyki (B) 304 Terapia glikokortykosteroidami Hamowanie reakcji immunologicznych 306 Inhibitory kalcyneuryny, sirolimus (A) 308 Środki stosowane w zatruciach, antidota/ odtrutki 310 /. Leczenie substytucyjne 246 246 II. Farmakodynamika w terapii glikokortytkosteroidami (A) Androgeny, anaboliki, antyandrogeny Zasady hamowania 246 250 250 Dojrzewanie komórki jajowej i owulacja. Wytwarzanie estrogenów i gestagenów 252 Doustne środki antykoncepcyjne 254 Zasady działania antyestrogenów i antygestagenów 256 Inhibitory aromatazy 258 Preparaty insuliny 260 TERAPIA WYBRANYCH JEDNOSTEK CHOROBOWYCH 315 Nadciśnienie tętnicze 316 Dławica piersiowa {angina pectoris) 318 Leki stosowane w chorobie niedokrwiennej serca 320 Ostry zespół wieńcowy - zawał serca 322 324 Różnorodność form gotowych preparatów 260 Przewlekła niewydolność serca Różnorodność sekwencji aminokwasowej. 260 262 Rodzaje hipotonii i jej farmakologiczne leczenie 326 328 Leczenie cukrzycy insulinozależnej 262 Dna moczanowa i jej leczenie Cukrzyca typu 2 264 Otyłość - jej następstwa i próby leczenia 330 Doustne leki przeciwcukrzycowe 266 Osteoporoza 332 Leki stosowane w utrzymaniu homeostazy wapnia 268 Reumatoidalne zapalenie stawów i jego leczenie 334 Farmakoterapia zakażeń bakteryjnych 270 Migrena i jej leczenie 336 Działania niepożądane Środki stosowane w przeziębieniu 338 Atopia i leczenie przeciwalergiczne 340 Astma oskrzelowa 342 Wymioty i leki przeciwwymiotne Alkoholizm Miejscowa terapia jaskry PIŚMIENNICTWO Piśmiennictwo uzupełniające 344 ...346 348 351 352 Źródła pochodzenia wykorzystanych zdjęć 352 SPISY LEKÓW PODSTAWOWYCH I NAZW HANDLOWYCH PREPARATÓW 353 Spis nazw leków podstawowych i ich preparatów - uwzględniono leki i preparaty dostępne w Polsce* (Nazwa międzynarodowa/ Nazwa handlowa) 355 Spis nazw handlowych preparatów i leków podstawowych - uwzględniono preparaty i leki dostępne w Polsce* (Nazwa handlowa/Nazwa międzynarodowa) 361 SKOROWIDZ RZECZOWY 369