centrum Wszechświata stanowi Ziemia, Pitagoras

advertisement
Historia myśli naukowej
Ewolucja poglądów związanych z
budową Wszechświata
dr inż. Romuald Kędzierski
Wszechświat według uczonych starożytnych
Starożytny Babilon
-Ziemia jest nieruchomą półkulą, która jest przykryta kloszem sklepienia
niebieskiego,
- w ciągu dnia Słońce wędrowało po sklepieniu niebieskim, natomiast w ciągu
nocy przebywało w pałacu zmarłych,
- podczas wschodu Słońce wychodziło przez wrota wschodu, zaś wieczorem
znikało za wrotami zachodu,
Wszechświat według uczonych starożytnych
Cywilizacja Grecka
Tales z Miletu
VII/VI wiek p.n.e.
- w ogromnym oceanie pływa Ziemia, która
miała być okrągłą płytą,
- wszystkie inne ciała niebieskie, tzn. Słońce, Księżyc,
planety i gwiazdy miały dokonywać każdego dnia
obrotu wokół Ziemi, przechodząc przy tym przez
ocean, który otaczał Ziemię.
Szkoła pitagorejska:
- odkrycie kulistości Ziemi,
- centrum Wszechświata stanowi Ziemia,
- Ziemię otacza osiem sfer, na ostatniej
znajdują się gwiazdy.
Pitagoras
ok. 572 – 497 p.n.e.
Wszechświat według uczonych starożytnych
Arystarch z Samos
ok. 310 – 230 p.n.e.
- twierdził, że Ziemia wykonuje dwa ruchy, tzn. krąży wokół Słońca
i obraca się wokół własnej osi,
Prekursor teorii heliocentrycznej!
- podał sposób pomiaru odległości Słońca i Księżyca od Ziemi.
Wszechświat według uczonych starożytnych
Klaudiusz Ptolemeusz
ok. 100 – 160 n.e.
Dzieło Almagest:
- 13 ksiąg,
- zebranie ówczesnej wiedzy astronomicznej,
- matematyczny wykład teorii geocentrycznej.
Stanowiła oficjalny pogląd na
budowę Wszechświata, aż do
czasów Mikołaja Kopernika!
Tj. około 1500 lat!
Mikołaj Kopernik
19 lutego 1473 - 24 maja 1543
„Wstrzymał Słońce,
ruszył Ziemię”
W swojej pracy "De revolutionibus orbium coelestium" („O obrotach sfer
niebieskich”; wydanej drukiem w Norymberdze w 1543 r.) dowodził, że
wszystkie planety Układu Słonecznego krążą wokół Słońca.
Dzieło to w roku 1616 zostało wciągnięte na indeks ksiąg zakazanych.
Zdjęte z tego indeksu zostało dopiero w roku w 1828!
Jego obserwacje astronomiczne potwierdzały słuszność
tzw. teorii heliocentrycznej.
Johannes Kepler
1571 - 1630
Na podstawie zebranych danych obserwacyjnych
(m.in. swojego nauczyciela Tycho Brache)
sformułował trzy prawa dotyczące ruchu
planet w Układzie Słonecznym.
I. Planety poruszają się wokół Słońca po torach zamkniętych będących elipsami,
natomiast Słońce znajduje się w jednym z tzw. ognisk tej elipsy, wspólnym dla
wszystkich planet.
II. W tych samych przedziałach czasu, tzw. promień wodzący planety zakreśla takie
same pola.
Jeżeli odległość planety od Słońca maleje, to wartość jej prędkości względem
Słońca rośnie i na odwrót.
III. Kwadrat okresu obiegu planety wokół Słońca jest wprost proporcjonalny do
sześcianu jej średniej odległości od Słońca.
Issac Newton
1642 – 1727
Sformułował prawo powszechnego ciążenia
To samo prawo opisuje zachowanie się ciał na Ziemi,
jak i w kosmosie!
Równania Newtona – opisujące ruch ciał – umożliwiały
przewidywanie położenia ciał w Układzie Słonecznym.
Uran:
13 marca 1781
Neptun
23 września 1846
Pluton
18 lutego 1930
Odkrycie Urana i Neptuna.
Astronomia współczesna
Obserwacje astronomiczne poczynione przy użyciu
największego wtedy teleskopu Hookera
Hubble udowodnił, że zaobserwowane już wcześniej
obiekty określane mianem mgławic nie znajdują się –
jak dotychczas sądzono – w obrębie naszej galaktyki
Edwin Hubble
1889 - 1953
Swoje odkrycie
opublikował
30 grudnia 1924 roku
Mały Obłok
Magellana
Wielki Obłok
Magellana
Stanowią one odrębne galaktyki znajdujące się
poza Drogą Mleczną
Teoria Wielkiego Wybuchu
Co wydarzyło się przed Wielkim Wybuchem?
Jeszcze niedawno pytania: "co było przed Wielkim Wybuchem?" i "czy istnieją inne wszechświaty?"
lokowały się poza obszarem zainteresowań kosmologii. Magiczną granicą nauki o Wszechświecie była era
Plancka, 10-44 s, niewyobrażalnie krótki okres, jaki upłynął od Wielkiego Wybuchu do momentu, kiedy
materia tworząca nasz kosmos zaczęła zachowywać się w sposób, który potrafimy zrozumieć dzięki
znanym nam prawom fizyki. Między erą Plancka a Wielkim Wybuchem rozciągała się tajemnicza kraina,
gdzie nie obowiązywała ani teoria grawitacji Einsteina, ani mechanika kwantowa; spotkanie makro- i
mikroświata w bardzo młodym, gęstym i gorącym Wszechświecie wymagało nowej teorii: kwantowej
grawitacji. Próby jej stworzenia - podejmowane od pewnego czasu przez fizyków - doprowadziły do
powstania kilku niezwykłych idei, które nie tylko pozwoliły snuć domysły o pierwszych chwilach istnienia
Wszechświata, lecz również otworzyły drzwi do świata wielowymiarowych przestrzeni, wypełnionych
niezliczoną liczbą innych wszechświatów. Czy idee te są na tyle niezwykłe, by okazały się prawdziwe?
Czas pokaże. Mamy nadzieję, że prezentowane tu artykuły dwóch fizyków, którzy prowadzą obecnie
badania nad kosmologią kwantową - Michio Kaku, autora wydanej niedawno w Polsce Hiperprzestrzeni, i
Mariusza Dąbrowskiego, fizyka z Uniwersytetu Szczecińskiego - pozwolą czytelnikom "Wiedzy i Życia"
choć trochę zbliżyć się do granic poznania fizyki współczesnej.
Andrzej Gorzym
http://archiwum.wiz.pl/1997/97021900.asp
Żadna liczba eksperymentów
nie może dowieść, że mam rację….
…. jeden eksperyment może
pokazać, że jej nie mam!
Albert Einstein
Download