Prof

Prof. Adam Bielański był nauczycielem wielu pokoleń chemików. Jego pasja do nauki, chemii i
fizyki, przeplatała się z wiedzą humanistyczną i entuzjazmem dla sztuki: architektury, malarstwa,
ceramiki i muzyki. Prof. Adam Bielański był współtwórcą krakowskiej szkoły katalizy, autorem
znakomitych książek akademickich w dziedzinie chemii nieorganicznej, chemii fizycznej i
fizykochemii katalizatorów. Książka jego autorstwa "Podstawy chemii nieorganicznej" jest
najpopularniejszym podręcznikiem akademickim, wznawianym już sześciokrotnie.
Prof. Bielański urodził się 14 grudnia 1912 roku w Krakowie. W 1931 roku rozpoczął studia
chemiczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Karierę naukową rozpoczął w
1936 roku jako asystent w Zakładzie Chemii Fizycznej Wydziału Hutniczego ówczesnej Akademii
Górniczej. II wojna światowa spowodowała przeniesienie działalności dydaktycznej i naukowej do
podziemia, na tajnym uniwersytecie zdawał egzaminy doktorskie. Pracę doktorską dotyczącą
niemetalicznych wtrąceń w stali wykonał pod kierunkiem prof. A. Skąpskiego. W 1945 roku uzyskał
tytuł doktora nauk chemicznych. W latach 1948-49 wyjechał do Imperial College of Science and
Technology w Londynie na stypendium British Council gdzie, pod kierunkiem prof. F.C. Tomkinsa,
podjął badania nad uwadnianiem bezwodnych soli. Od 1950 roku był kierownikiem Katedry Chemii
Nieorganicznej na Wydziale Mineralnym AGH. Badania wykonane w tym czasie ukierunkowane były
na określenie zmian przewodności półprzewodnikowych tlenków metali przejściowych w trakcie
adsorpcji i katalizy. Profesor i jego współpracownicy przebadali tlenki niklu, kobaltu, chromu, cynku,
żelaza oraz tlenku niklu i kobaltu domieszkowanego litem. Zwrócili oni uwagę na związek między
położeniem poziomu Fermiego i właściwości układów katalitycznych takich jak NiO-Li2O i CoO-Li2O.
W latach 1952-1955 prof. Bielański pełnił funkcję prorektora AGH do spraw kształcenia. W 1955 roku
otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1962 tytuł profesora zwyczajnego i objął Katedrę
Chemii Nieorganicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1966-1968 profesor pełnił funkcję
prorektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1965 roku był członkiem Polskiej Akademii Nauk (1990–
1995 Vice-prezesem Polskiej Akademii Nauk i Prezes Krakowskiego Oddziału PAN). W latach 19732000 był przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN. Od
1989 roku był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Po przejściu na emeryturę na Uniwersytecie
Jagiellońskim w 1982 roku profesor zaczął pracę w Instytucie Katalizy i Fizykochemii Powierzchni
PAN, gdzie kierował Zespołem Katalizy kwasowo-zasadowej. Tematy kierowanych przez niego badań
dotyczyły fizykochemii polioksometalanów ze szczególnym uwzględnieniem heteropolizwiązków i ich
zastosowania w reakcjach katalitycznych.
Za swoje osiągnięcia naukowe profesor został odznaczony między innymi doktoratem honoris
causa Akademii Górniczo-Hutniczej (1983) i Uniwersytetu Wrocławskiego (2001), tytułem profesora
honorowego UJ, Medalem Kraków "Cracovia MERENTI" oraz Złoty Medal Pamiątkowy Plus ratio
quam vis Uniwersytetu Jagiellońskiego (2011), Nagrodą Polskiej Akademii Umiejętności im. Erazma i
Anny Jerzmanowskich (2012) i Srebrnym Medalem Honorowym za zasługi dla Województwa
Małopolskiego (2013), Medalem Marii Skłodowskiej-Curie – przyznanym przez Polskie Towarzystwo
Chemiczne w 100 letnią rocznicę przyznania nagrody Nobla Marii Skłodowskiej-Curie, Medalem
Pamiątkowym Uniwersytetu Gdańskiego w uznaniu zasług dla rozwoju nauk chemicznych w Polsce i
statuetką Keramos, wręczaną za zasługi w rozwoju Wydziału Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH.
Jako naukowiec, osiągnął znaczącą pozycję w świecie nauki i zawsze wyznawał maksymę, że
człowiek "uczy się przez całe życie". W pracy naukowej jak i w życiu prywatnym był wiecznym
optymistą.