SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁA PODSTAWOWA nr 1 w Jaworzu Wstęp 1 . Program profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 1 w Jaworzu został opracowany w oparciu o diagnozę rzeczywistych potrzeb i problemów występujących w naszym środowisku ( wyniki z ankiet, obserwacji i rozmów). 2. Profilaktyka jest tu rozumiana jako proces wspierania zdrowia i poczucia własnej wartości ucznia, oraz przeciwdziałania czynnikom destrukcyjnym. 3. Zadania przyjęte do realizacji w Szkolnym Programie Profilaktyki są spójne z Programem Wychowawczym Szkoły, zgodne ze Statutem Szkoły Podstawowej nr 1 w Jaworzu, Międzynarodową Konwencją Praw Człowieka i Praw Dziecka. 4. Program Profilaktyki jest integralną częścią systemu ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, praw każdego człowieka. Zakłada współpracę z innymi instytucjami wspierającymi szkołę w jej działaniach profilaktycznych. 5. Integralną częścią Programu Profilaktyki są procedury postępowania wychowawczego w sytuacjach zagrożenia demoralizacją ( zał.1). 6. Do Programu Profilaktyki dołączono regulamin wycieczek klasowych i procedury związane z ich organizacją. Podstawa prawna: 1.Konwencja o prawach dziecka. 2.Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej 3.Ustawa z dnia 7 września 1991r o systemie oświaty (Dz.U.nr 67,poz.329 ze zm.) 4.Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r.Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006r nr 97,poz 674) 5. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 202r. nr 11, poz. 109 ze zm.) 6. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. nr 111, poz. 535 ze zm.) 7. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości. 8. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. nr 179, poz.1485 ze zm.) 9. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. nr 180, poz.1493 ze zm.) 10. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r o ochronie zdrowia przez następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r. nr 10,poz.55 ze zm.) 11.Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 2002r.nr 147, poz.1229 ze zm.) 12. Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowego statutu publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. nr 61,poz.624 ze zm.) 13. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. nr 6, poz.69 ze zm.) 14. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy ( Dz. U. z 2003r. nr 169,poz.1650) 15. Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstwawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 16.Rozporządzenie z 30 kwietnia 2013r. Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej (dz. U. z 7 maja 2013r. poz. 532) 17.Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji ( Dz. U. z 2003r. nr 23, poz.224), rozporządzenie zmieniające z 16 lipca 2009 r.(Dz. U. 116, poz.977 ze zm. Z 24 sierpnia 2010r. i z 5 marca 2013) 18. Rozporządzenie MEN z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologicznopedagogicznych i innych publicznych poradni specjalistycznych. Cele ogólne: Szkolny Program Profilaktyki opiera się na podstawie programowej kształcenia ogólnego w sześcioletniej szkole podstawowej i zawiera ważne treści z zakresu profilaktyki. Jego zasadniczym celem jest promocja zdrowego stylu życia, rozwijania istotnych umiejętności społecznych i psychologicznych, przezwyciężania trudnych sytuacji bez użycia przemocy i substancji odurzających. Cele szczegółowe: Zadania programu ukierunkowane są na: 1.Tworzenie w szkole przyjaznej atmosfery. 2.Ograniczenie do minimum zachowań agresywnych i używania przemocy. 3. Integracja uczniów i doskonalenie relacji koleżeńskich. 4. Wskazywanie uczniom pożądanych wzorców kulturalnego zachowania. 5.Udzielanie pomocy i wsparcie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego ucznia. 6. Zapewnienie dzieciom dostępu do programów edukacyjnych promujących wartościowy i zdrowy styl życia. 7. Nabywanie praktycznych umiejętności umożliwiających samostanowienie i obronę własnych poglądów; umiejętność asertywnego mówienia NIE. 8. Pomoc w kształtowaniu osobowości i odnalezieniu się w dzisiejszym świecie, bycie człowiekiem wolnym, odpornym na manipulacje, umiejącym porozumiewać się z innymi. 9. Wspieranie wychowanków w podejmowaniu trudnych decyzji, kształtowanie postawy otwartości na świat, tolerancji, gotowości do rozwiązywania konfliktów bez użycia przemocy. Cele programu będą realizowane poprzez: -systematyczne, zgodne z harmonogramem zajęcia profilaktyczne, psychoedukacyjne i integracyjne w klasach, -warsztaty tematyczne i spotkania psychoedukacyjne dla rodziców, -spotkania uczniów z przedstawicielami policji, sądu, poradni psychologiczno-pedagogicznej,psychologiem, lekarzem pediatrą i innymi specjalistami. -przygotowanie tematycznych gazetek ściennych dla uczniów i rodziców, -udział uczniów w integrujących imprezach pozalekcyjnych. Realizatorzy: Program będzie realizowany przez: dyrekcję i radę pedagogiczną, a w szczególności: pedagoga szkolnego, wychowawców klas, pielęgniarkę szkolną, dzielnicowego policji. W realizacji zadań szkołę będą wspierać pracownicy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, kuratorzy Sądu Rodzinnego, asystenci rodzin, pracownicy GOPS, wychowawcy Świetlicy Gminnej. Odbiorcami programu są: 1. Uczniowie. 2. Rodzice. 3. Nauczyciele. 4. Pracownicy obsługi szkoły. Rozpoznanie: 1. Na podstawie obserwacji środowiska szkolnego zauważa się, iż występują następujące problemy: -uzależnienie od wzorców medialnych, - przemoc i agresja fizyczna i psychiczna (zaczepki, wyzywanie, drobne bójki), -brak dyscypliny u niektórych uczniów, -niska kultura języka, -brak motywacji do nauki, -zaniedbanie obowiązków opiekuńczo-wychowawczych przez rodziców wobec dzieci, -brak szacunku do pracowników szkoły u niektórych uczniów. Psychospołeczna diagnoza środowiska szkolnego: Narzędzia badawcze oraz pełną diagnozę opracowuje zespół ds. ewaluacji programu profilaktyki i programu wychowawczego szkoły, który weryfikuje je poprzez: - ankiety od wychowawców klas, uczniów i rodziców, - wywiady z uczniami, rodzicami, nauczycielami. - obserwacje zachowań uczniów, - analizę frekwencji uczniów w dziennikach lekcyjnych, rodziców na zebraniach szkolnych, spotkaniach indywidualnych, - analizę informacji wychowawczych w dziennikach lekcyjnych, w dokumentacji wychowawców klasowych, - analizę notatek zespołu wychowawczego. Analiza wyników diagnozy potwierdza wstępne założone obszary zagrożeń występujących w naszej szkole: - zapewnienie uczniom alternatywnych możliwości spędzenia wolnego czasu (atrakcyjna, różnorodna oferta zajęć pozalekcyjnych, wycieczki przedmiotowe, krajoznawczo-turystyczne) - organizacja przez szkołę imprez profilaktycznych dla uczniów, rodziców i środowiska lokalnego. Program opracowany został w oparciu o : - wnioski z realizacji programu profilaktyki w roku szkolnym 2014/15, - wnioski z zebrania Rady Pedagogicznej w roku szkolnym 2014/15, - priorytetów ministerialnych i kuratoryjnych, - wniosków z ewaluacji wewnętrznej szkoły. Planowane efekty programu: 1. Poprawa sytuacji wychowawczej w szkole: ograniczenie zachowań agresywnych i wzrost zachowań pożądanych wśród uczniów. 2. Wykształcenie u dzieci nawyków zdrowego stylu życia. 3. Uczeń zna zagrożenia współczesnego świata i potrafi im zapobiegać. 4. Uczniowie stosują formy kulturalnego zachowania w szkole i w domu. 5. Umiejętność właściwego wykorzystania czasu wolnego oraz rozwijanie zainteresowań. 6. Wzmocnienie współpracy z rodzicami. 7. Stałe doskonalenie w zakresie profilaktyki, poprawa w zakresie relacji uczeń-nauczyciel-rodzic. 8. Korzystanie przez rodziców w sytuacjach problemowych ze wsparcia PPP i innych instytucji. 9. Włączanie się rodziców w życie szkoły, uczestniczenie w oferowanych im programach, warsztatach. Termin realizacji: - cały rok szkolny zgodny z planem pracy nauczycieli i wychowawców. Ewaluacja programu: 1. Po roku pracy z programem zebranie danych ( ankiety, obserwacje, rozmowy), o skuteczności wdrożonych działań. 2. Ustalenie mocnych i słabych stron Programu Profilaktyki i sporządzenie ewentualnego programu naprawczego. Wszystkie wymienione zadania realizowane będą w ramach podstawowych zadań profilaktyki szkolnej. Zagadnienia programowe mogą ulegać modyfikacji lub poszerzeniu o zadania wynikające z bieżących potrzeb szkoły. Zespół ds. ewaluacji programu profilaktyki i programu wychowawczego: 1.Maria Kuś- wicedyrektor szkoły 2.Iwiona Królak- pedagog szkolny 3.Joanna Lorańczyk-Czader opiekun SU HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI Sposoby realizacji -zajęcia grupowe „Moje mocne strony” -określanie swoich wad i zalet, -autoprezentacja, -ukazywanie swoich pozytywnych cech. Realizatorzy Wychowawcy, pedagog szkolny Termin realizacji Zgodnie z planem wychowawczym Osiągnięcia uczniów -uczniowie umieją akceptować samych siebie, -mają pozytywny obraz samych siebie. Metody oceny skuteczności -analiza dokumentacji pedagogicznej Uświadomienie, że wszelkie zjawiska przemocy są naruszeniem dóbr i praw człowieka -zapoznanie z Konwencją Praw Dziecka, - warsztaty profilaktyczne ”Odpowiedzialność karna za czyny popełniane przez nieletnich”, ”Przemoc rówieśnicza”, „Przemoc domowa” Wychowawcy kl.5, 6, przedstawiciel policji, nauczyciele, pedagog, pracownik socjalny listopad 2015, cały rok -prezentują postawę otwartości, -sprawozdanie wychowawców z realizacji programu. Kształtowanie pozytywnych relacji między rówieśnikami -przypomnienie Konwencji Praw Dziecka, -poznanie organizacji stojących na staży obrony praw człowieka, -zajęcia grupowe „Jak porozumiewać się z innymi” zgodnie ze scenariuszem. Wychowawcy klas 5,6, nauczyciele. Cały rok - nie boją się wyrażać własnych opinii, -są tolerancyjni. -sprawozdanie wychowawców z realizacji programu, Ustalanie norm postępowania -kontrakt zawarty między wychowawcą a uczniami Wychowawcy klas 2,4-6. wrzesień -uczniowie znają i przestrzegają ustalonych norm kontraktu -wyniki ankiety przeprowadzonej wśród uczniów. Treści Kształtowanie umiejętności pozytywnego myślenia o sobie, podnoszenie samooceny i samoakceptacji Wyrabianie umiejętności dobrego kontaktu między uczniami i nauczycielami, -kształtowanie prawidłowych relacji: nauczycieluczeń, uczeńnauczyciel. Prowadzenie zajęć profilaktycznowychowawczych metodami aktywnymi. -praca wychowawcza, -przypomnienie treści Konwencji Praw Dziecka, -kształcenie swoich zalet. Uczenie skutecznych sposobów rozwiązywania konfliktów (bez użycia przemocy) Lekcje wychowawcze prowadzone zgodnie z założeniami i celami programu „Spójrz inaczej” Wychowawcy klas, nauczyciele. Zajęcia prowadzone zgodnie Bloki tematyczne: z założeniami i celami Nasze uczucia, programu „Spójrz inaczej” Nawiązywanie kontaktów, Asertywne odmawianie, Znam swoje prawa. Warsztaty dotyczące „Zagrożeń płynących z internetu” kl.5-6 Program „Spójrz inaczej” prowadzony we wszystkich klasach, Lekcje wychowawcze i zajęcia zintegrowane poświęcone przemocy fizycznej i psychicznej w szkole. Warsztaty przeprowadzone przez policjanta Cały rok -właściwe zachowanie podczas zajęć lekcyjnych, na przerwach, -wyrabianie szacunku dla innych. Bieżąca obserwacja zachowań uczniów. Wychowawcy klas, pedagog szkolny. Praca ciągła Zajęciami objęci są wszyscy uczniowie, wzrost znajomości swoich praw, tolerancji, komunikacja oparta na asertywności. Przeszkoleni nauczyciele, pedagog szkolny. Praca ciągła Zajęciami objęci są wszyscy uczniowie, zmniejszenie reakcji agresywnych, umiejętne rozwiązywanie konfliktów i rozładowywanie negatywnych emocji. Listopad 2015 Warsztaty „Kiszony Ogórek” Warsztaty przeprowadzone w klasach 4-5 Pedagog szkolny, Aneta Leś Listopad 2015 Warsztaty „Owce w Sieci” Warsztaty Pedagog szkolny, Aneta Leś Listopad 2015 Wzrost świadomości rodziców z zagrożeń czyhających na dzieci w TV, Internecie, Promowanie zdrowego stylu życia: zainteresowania, twórcze i aktywne spędzanie wolnego czasu, kreowanie aktywnej postawy życiowej, życie wolne od uzależnień. Zapoznanie uczniów z wszystkimi formami zajęć proponowanych przez szkołę, realizacja zadań w zakresie profilaktyki pielęgniarki szkolnej. przeprowadzone w klasach 1-6 Pogadanki pielęgniarki szkolnej na temat racjonalnego odżywiania się i dbania o higienę zdrowia fizycznego i psychicznego, Prowadzenie kół zainteresowań, Prowadzenie zespołów, Dni otwarte, Imprezy klasowe, Organizowanie konkursów klasowych o tematyce prozdrowotnej, Organizowanie zawodów sportowych, Przygotowanie gazetek klasowych o tematyce prozdrowotnej Akcja „Szklanka mleka” Akcja „Owoce i warzywa” Innowacja pedagogiczna Pielęgniarka szkolna, Wg planu pracy wychowawców wychowawcy klas Nauczyciele odpowiedzialni Wychowawcy klas Nauczyciele WF Wychowawcy klas 1-6 Wychowawcy klas 1-3 Cały rok szkolny Cały rok szkolny Wyznaczeni nauczyciele Cały rok szkolny Wzrastanie świadomości prozdrowotnej, wolnej od uzależnień, nabywania umiejętności dbania o zdrowie fizyczne i psychiczne. „ABC zdrowego stylu życia” Promowanie kulturalnego zachowania w szkole i poza nią. Zapoznanie uczniów z kulturalnym zachowaniem w domu i szkole, zwrotami grzecznościowymi w stosunku do dorosłych jak rówieśników, właściwym słownictwem. Zwiększanie aktywności rodziców w życiu szkoły, współpraca z rodzicami w ramach działań profilaktycznych. Zorganizowanie spotkania z psychologiem, Zebrania ogólne dla rodziców Zorganizowanie spotkania z Lekarzem psychiatrą Warsztaty dla RP, uczniów i rodziców Przeciwdziałanie używaniu substancji psychoaktywnych przez uczniów i wychowanków oraz profilaktyka uzależnienia od gier komputerowych, Internetu, hazardu Pedagogizacja rodzicówwarsztaty z dietetykiem Warsztaty RP Spotkanie z rodzicami, Zajęcia z wychowawcą klas Szkolny tydzień SAVOIR VIVRE: Zajęcia z wychowawcą, Szkolenie dla RP Zebranie ogólne dla Rodziców Lekcje wychowawcze, wykorzystanie metod na wielu przedmiotach. Wszyscy pracownicy szkoły Pierwszy tydzień października 2015 Pedagog szkolny XII. 2015 Pedagog – psycholog XII. 2015 Uczniowie potrafią stosować właściwe formy grzecznościowe w szkole i w domu. Świadomy wzrost zachowań kulturalnych. Ankieta wśród uczniów, rodziców na koniec roku szkolnego. Rodzice aktywnie włączają się do akcji Rodzice aktywnie uczestniczą w proponowanych spotkaniach, poszerzają swoją wiedzę z zakresu profilaktyki Wzrost świadomości uczniów, rodziców z niebezpieczeństw dotyczących substancji psychoaktywnych i zagrożeń czyhających na dzieci w TV, Internecie