Dr Maria Wieczorek Analiza wariancji 1. Czterdziestu dzieciom, których matki miały różny poziom wykształcenia (podstawowe, zawodowe, średnie i wyższe – po 10 dzieci w każdej grupie) zbadano iloraz inteligencji. Ustalono, że suma kwadratów odchyleń międzygrupowych = 20,83, zaś wewnątrzgrupowych = 64,76. Zapisać wyniki analizy wariancji w tabeli. Czy poziom wykształcenia matki jest czynnikiem istotnie różnicującym przeciętny poziom inteligencji dzieci (przyjąć?· = 0,05). 2. Pewna firma farmaceutyczna oceniła działanie trzech leków nasennych, badając liczbę godzin snu pacjentów ( po sześciu pacjentów w każdej grupie) po zastosowaniu każdego leku: Lek A : 7 7 6 6 8 8 Lek B: 6 8 6 6 8 6 Lek C: 7 7 6 6 7 8 Przyjmując poziom istotności 0,1 sprawdzić, czy średni czas snu po zastosowaniu każdego z leków jest identyczny, czy tez występują istotne różnice w długości snu? 3. Badając wpływ sektora na wielkość zysku (y -mln. zł ) w 100 spółkach otrzymano wyniki: Sektor Przeciętny zysk Liczba spółek Finanse 50 30 Przemysł 20 30 Handel 10 40 W oparciu o przedstawione dane sprawdzić ( wykorzystując analizę wariancji) czy przynależność do sektora w istotny sposób różnicuje wielkość kapitału spółek, wiedząc, że suma kwadratów odchyleń wewnątrzgrupowych tzn. Σ Σ(yki - y i)2 = 100 000. Przyjąć α = 0,025 4. Kontrola jakości produkcji wyrobu A, B, C i D gatunku I, II i III wykazała, że liczba braków zaobserwowana w jednakowo licznych, losowo wybranych próbach tych wyrobów jest następująca: Gatunek I: Gatunek II: Gatunek III: 1 2 3 1 1 1 2 3 1 3 4 2 One-Way Analysis of Variance -------------------------------------------------------------------Data: 1 1 1 1 2 2 3 1 3 3 4 2 Level codes: 1 1 1 1 2 2 2 2 3 3 3 3 Means plot: Conf. Int. Confidence level: 95 Range test: LSD Analysis of variance -------------------------------------------------------------------Source of variation Sum of Squares d.f. Mean square F-ratio Sig.lev -------------------------------------------------------------------Between groups SSB 8.0000000 4.0000000 .0071 Within groups SSE 4.0000000 .4444444 -------------------------------------------------------------------Total SST 12.000000 Czy gatunek jest czynnikiem różnicującym średnią liczbę braków w partiach tych wyrobów? Odpowiednią hipotezę zweryfikować przy poziomie istotności 0,05. 5. Zbadano czas otwierania rachunku inwestycyjnego 35 losowo dobranych osób w 3 biurach maklerskich. Przeciętny czas otwierania rachunku wśród wszystkich zbadanych osób wyniósł 10,4 min. Na podstawie wyników badania przedstawionych w tabeli zweryfikuj przy poziomie istotności 0,01 hipotezę, że średni czas, który trzeba poświęcić na otwarcie rachunku jest taki sam w każdym z biur maklerskich. Numer biura maklerskiego 1 2 3 Liczba zbadanych osób 12 10 13 Przeciętny czas otwarcia rachunku 9 10 12 Nieobciążona wariancja czasu otwierania rachunku 4,2 3,6 3,8 6. W trzech grupach konsumenckich zbadano czas ( w sekundach), jaki jest poświęcany przez konsumentów w supermarkecie na wybór marki jogurtu. Wynik badania przedstawia tabela poniżej. Czy przy poziomie istotności 0,05 można uznać, że przeciętny czas spędzony przed półką z jogurtami jest jednakowy we wszystkich grupach konsumentów? Grupa Liczba Przeciętny czas Suma kwadratów odchyleń od konsumentów zbadanych potrzebny na decyzje w przeciętnego czasu dla konsumentów grupie konsumentów wszystkich konsumentów w grupie Gospodynie 20 20 846 domowe Studenci 15 10 594 Emeryci 15 16 842 7. W celu ustalenia, czy poziom wykształcenia głowy rodziny ( wyróżniono 4 poziomy wykształcenia) istotnie różnicuje wydatki gospodarstw domowych na rekreację i kulturę zbadano 124 losowo wybrane gospodarstwa domowe. Otrzymano następujące wyniki analizy wielkości wydatków: * suma kwadratów różnic pomiędzy wydatkami poszczególnych gospodarstw domowych od średnich wydatków wszystkich badanych gospodarstw domowych wynosiła 408. * suma kwadratów odchyleń wydatków wewnątrz grup gospodarstw domowych od średnich grupowych wydatków wynosiła 360. Zweryfikuj odpowiednią hipotezę przy poziomie istotności 0,05. 8. Analizowano czas poświęcany dziennie na oglądanie telewizji (w godz.) wśród mężczyzn mających różne wykształcenie (warianty: podstawowe, zawodowe, średnie, wyższe) uzyskując dane: Źródło zmienności Suma kwadratów Stopnie Średni kwadrat odchyleń swobody odchyleń Zróżnicowanie międzygrupowe Zróżnicowanie wewnątrzgrupowe 2651,117 635 4,175 Ogółem 2820,764 a) Sprawdź hipotezę o jednakowym średnim czasie poświęcanym na oglądanie telewizji każdego dnia wśród mężczyzn o różnym poziomie wykształcenia (przyjąć = 0,05). b) Ilu mężczyzn objęto badaniem? Odpowiedzi. 3. SSB=28 500; F=13,82; Odrzucamy Ho. 5. SSB=58,4; SSE=124,2; F=7,52. Odrzucamy Ho.6.SSB=858; SSE=2282; F=8,836 Odrzucamy Ho; 7. F=5,33 Ho odrzucamy. 8.a) F=13,545, Odrzucamy Ho b) 639