sakrament bierzmowania

SAKRAMENT
BIERZMOWANIA
Opracowanie: ks. Wiesław Rachwał
Co to jest Bierzmowanie?
W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy:
Sakrament bierzmowania wraz z chrztem i Eucharystią należy do "sakramentów
wtajemniczenia chrześcijańskiego", którego jedność powinna być zachowywana.
Należy zatem wyjaśniać wiernym, że przyjęcie tego sakramentu jest konieczne jako
dopełnienie łaski chrztu. Istotnie, "przez sakrament bierzmowania ochrzczeni jeszcze
ściślej wiążą się z Kościołem, otrzymują szczególną moc Ducha Świętego i w ten
sposób jeszcze mocniej zobowiązani są, jako prawdziwi świadkowie Chrystusa, do
szerzenia wiary słowem i uczynkiem oraz do bronienia jej".
KKK 1285
ZAPAMIĘTAJ
Bierzmowanie jest sakramentem w którym Duch
Święty umacnia chrześcijanina, aby swoją wiarę
mężnie wyznawał, bronił jej i według niej żył.
SAKRAMENT DUCHA ŚWIĘTEGO
Bierzmowanie jest związane z
Duchem Świętym, Trzecią
Osobą Trójcy Przenajświętszej.
Ojciec św. Paweł VI napisał:
Wierzymy w Ducha Świętego, Trzecią Osobę Trójcy
Przenajświętszej, Pana i Ożywiciela, który z Ojcem i Synem
wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę, który mówił przez
proroków.
On został nam zesłany przez Jezusa Chrystusa po Jego
Zmartwychwstaniu i Wniebowstąpieniu do Ojca.
On oświeca, ożywia, strzeże Kościół i rządzi nim,
oczyszczając jego członki, o ile tylko nie sprzeciwiają się łasce.
Dzięki Jego działaniu, które duszy dosięga, człowiek w
pokorze zaczerpniętej z Chrystusa może stać się doskonały jak
Ojciec, który jest w niebiosach.
Duch Święty w życiu Pana Jezusa
Syn Boży przyjął ludzką naturę i stał się prawdziwym Człowiekiem w cudowny
sposób przez działanie Ducha Świętego. Opowiada o tym Ewangelia św. Łukasza.
W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do
miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy
poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida;
a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do
Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z
Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami. Ona
zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby
znaczyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej:
Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga.
Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz
imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany
Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego
praojca, Dawida. Będzie panował nad domem
Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie
końca. Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to
stanie, skoro nie znam męża? Anioł Jej
odpowiedział: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc
Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się
narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto
również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej
starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która
uchodzi za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic
niemożliwego. Na to rzekła Maryja: Oto Ja
służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego
słowa!
Łk 1, 26-38
ZA SPRAWĄ DUCHA ŚWIĘTEGO
PRZYJĄŁ CIAŁO Z MARYI
DZIEWICY I STAŁ SIĘ
CZŁOWIEKIEM
Wyrośnie różdżka z pnia Jessego, wypuści się odrośl z jego korzeni. I
spocznie na niej Duch Pański, duch mądrości i rozumu, duch rady i męstwa,
duch wiedzy i bojaźni Pańskiej.Upodoba sobie w bojaźni Pańskiej. Iz 11, 1-3
W Starym Testamencie prorocy zapowiadali, że Duch Pana spocznie na
oczekiwanym Mesjaszu ze względu na Jego zbawcze posłanie. Zstąpienie
Ducha Świętego na Jezusa, kiedy Jan udzielał Mu chrztu, było znakiem, że
jest On tym, który miał przyjść, że jest Mesjaszem, Synem Bożym. KKK 1286
Wtedy przyszedł Jezus z Galilei nad Jordan do Jana,
żeby przyjąć chrzest od niego. Lecz Jan
powstrzymywał Go, mówiąc: To ja potrzebuję chrztu
od Ciebie, a Ty przychodzisz do mnie? Jezus mu
odpowiedział: Pozwól teraz, bo tak godzi się nam
wypełnić wszystko, co sprawiedliwe. Wtedy Mu
ustąpił. A gdy Jezus został ochrzczony, natychmiast
wyszedł z wody. A oto otworzyły Mu się niebiosa i
ujrzał Ducha Bożego zstępującego jak gołębicę i
przychodzącego na Niego. A głos z nieba mówił: Ten
jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie.
Mt 3, 13-17
Na początku publicznej działalności
Pan Jezus został napełniony
Duchem Świętym, który
towarzyszył Mu w pełnieniu
zbawczego posłannictwa.
Obietnica zesłania Ducha Świętego
Pod koniec swojego pobytu na ziemi Pan Jezus obiecał Kościołowi zesłanie Ducha Świętego:
Jednakże mówię wam prawdę: Pożyteczne jest
dla was moje odejście. Bo jeżeli nie odejdę,
Pocieszyciel nie przyjdzie do was. A jeżeli
odejdę, poślę Go do was. J 16,7
Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela
da wam, aby z wami był na zawsze. J 14,16
A Pocieszyciel, Duch Święty, którego Ojciec
pośle w moim imieniu, On was wszystkiego
nauczy i przypomni wam wszystko, co Ja wam
powiedziałem. J 14,26
Gdy jednak przyjdzie Pocieszyciel, którego Ja
wam poślę od Ojca, Duch Prawdy, który od
Ojca pochodzi, On będzie świadczył o Mnie.
J 15,26
Gdy zaś przyjdzie On, Duch Prawdy,
doprowadzi was do całej prawdy. Bo nie będzie
mówił od siebie, ale powie wszystko, cokolwiek
usłyszy, i oznajmi wam rzeczy przyszłe. J 16,13
Pierwszą Księgę napisałem, Teofilu, o
wszystkim, co Jezus czynił i czego nauczał
od początku aż do dnia, w którym udzielił
przez Ducha Świętego poleceń Apostołom,
których sobie wybrał, a potem został wzięty
do nieba. Im też po swojej męce dał wiele
dowodów, że żyje: ukazywał się im przez
czterdzieści dni i mówił o królestwie Bożym.
A podczas wspólnego posiłku kazał im nie
odchodzić z Jerozolimy, ale oczekiwać
obietnicy Ojca: Słyszeliście o niej ode Mnie mówił - Jan chrzcił wodą, ale wy wkrótce
zostaniecie ochrzczeni Duchem Świętym.
Zapytywali Go zebrani: Panie, czy w tym
czasie przywrócisz królestwo Izraela?
Odpowiedział im: Nie wasza to rzecz znać
czasy i chwile, które Ojciec ustalił swoją
władzą, ale gdy Duch Święty zstąpi na was,
otrzymacie Jego moc i będziecie moimi
świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i
w Samarii, i aż po krańce ziemi. Dz 1, 1-8
ZESŁANIE DUCHA ŚWIĘTEGO
Pan Jezus spełnił swoją obietnicę w dniu żydowskiego święta Pięćdziesiątnicy
– 10 dni po swoim Wniebowstąpieniu; 50 po Zmartwychwstaniu, zsyłając
Ducha Świętego na Apostołów zgromadzonych wraz z Maryją w Wieczerniku.
Kiedy
nadszedł
wreszcie
dzień
Pięćdziesiątnicy, znajdowali się wszyscy
razem na tym samym miejscu. Nagle dał
się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie
gwałtownego wiatru, i napełnił cały dom,
w którym przebywali. Ukazały się im też
języki jakby z ognia, które się rozdzieliły, i
na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy
zostali napełnieni Duchem Świętym, i
zaczęli mówić obcymi językami, tak jak
im Duch pozwalał mówić. Przebywali
wtedy w Jerozolimie pobożni Żydzi ze
wszystkich narodów pod słońcem. Kiedy
więc powstał ów szum, zbiegli się tłumnie i
zdumieli,
bo
każdy
słyszał,
jak
przemawiali w jego własnym języku.
Dz. 2, 1-6
BIERZMOWANIE W CZASACH APOSTOLSKICH
KATECHIZM KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO
Chrystus wielokrotnie obiecywał wylanie Ducha. Spełnił najpierw tę swoją
obietnicę w dniu Paschy, a następnie w sposób bardziej zdumiewający w dniu
Pięćdziesiątnicy. Apostołowie napełnieni Duchem Świętym zaczynają głosić
"wielkie dzieła Boże" (Dz 2, 11), a Piotr oznajmia, że to wylanie Ducha jest
znakiem czasów mesjańskich. Ci, którzy wówczas uwierzyli słowom
Apostołów i pozwolili się ochrzcić, otrzymali z kolei dar Ducha Świętego.
KKK 1287
"Od tego czasu Apostołowie, wypełniając wolę
Chrystusa, przez wkładanie rąk udzielali neofitom
(nowoochrzczonym) daru Ducha Świętego, który
uzupełniał łaskę chrztu. Dlatego w Liście do
Hebrajczyków wśród pierwszych elementów formacji
chrześcijańskiej wymienia się naukę o chrzcie i
wkładaniu rąk. To wkładanie rąk w tradycji katolickiej
słusznie uznaje się za początek sakramentu
bierzmowania, który w pewien sposób przedłuża w
Kościele łaskę Pięćdziesiątnicy". KKK 1288
Bierzmowanie w Samarii
Apostołowie udzielali Sakramentu Bierzmowania najczęściej razem z Sakramentem Chrztu,
który przyjmowali ludzie dorośli. Dzieje Apostolskie mówią jednak o jednym przypadku, kiedy
to Bierzmowanie zostało udzielone ludziom już wcześniej ochrzczonym. Działo się to Samarii.
CHRZEST
Filip przybył do miasta Samarii i głosił im Chrystusa. Tłumy
słuchały z uwagą i skupieniem słów Filipa. (...) Kiedy uwierzyli
Filipowi, który głosił dobrą nowinę o królestwie Bożym oraz o
imieniu Jezusa Chrystusa, zarówno mężczyźni, jak i kobiety
przyjmowali chrzest. Dz 8, 5-6;12
Filip był diakonem, nie mógł więc bierzmować.
BIERZMOWANIE
Kiedy Apostołowie w Jerozolimie dowiedzieli się, że Samaria
przyjęła słowo Boże, wysłali do niej Piotra i Jana, którzy
przyszli i modlili się za nich, aby mogli otrzymać Ducha
Świętego. Bo na żadnego z nich jeszcze nie zstąpił. Byli jedynie
ochrzczeni w imię Pana Jezusa. Wtedy więc wkładali
Apostołowie na nich ręce, a oni otrzymywali Ducha Świętego.
Dz 8, 14-17
BIERZMOWANIE DZIŚ
Bierzmowania udziela
biskup, który jest
następcą Apostołów.
Ksiądz może udzielić tego
sakramentu gdy:
• Biskup poleci mu bierzmować.
• Udziela Chrztu osobie dorosłej.
• Udziela Sakramentu Namaszczenia
Chorych osobie, która nie była
bierzmowana.
Biskup lub kapłan udziela Bierzmowania przez równoczesne:
• włożenie rąk na głowę,
• namaszczenie czoła olejem – Krzyżmem świętym,
• wypowiedzenie słów:
(Imię) PRZYJMIJ ZNAMIĘ DARU DUCHA ŚWIĘTEGO
Znaczenie materii Bierzmowania
Nakładanie rąk na głowę jest gestem biblijnym (Rdz 48, 14; Kpł 9, 22; Lb 8,10;
27, 25...), który w liturgii należy do najstarszych obrzędów. W sakramencie
bierzmowania włożenie ręki biskupa na głowę kandydata oznacza iż Duch Święty
udziela mu się jako niewymowny Dar. W Dziejach Apostolskich czytamy, że
Apostołowie wkładali ręce na ochrzczonych i ci otrzymywali Ducha Świętego (Dz
8, 15-17; 19, 5-6).
Krzyżmo święte jest oliwą zmieszaną z balsamem i poświęconą uroczyście przez
biskupa w Wielki Czwartek, podczas tzw. Mszy Krzyżma. Nazwa Krzyżmo
wywodzi się z Imienia: Chrystus (Christus - Chrisma - Krzyżmo) Symbolizuje
Chrystusa, w którym człowieczeństwo złączone jest z Bóstwem.
Namaszczenie świętym olejem symbolizuje upodobnienie bierzmowanego do
Chrystusa. Podobieństwo to jest niezniszczalne i nosi nazwę znamienia Pańskiego
lub pieczęci. Sprawcą tego podobieństwa i zjednoczenia z Chrystusem jest Duch
Święty. Stąd bierzmowany przez to święte namaszczenie ma pełne prawo do
nazwy "chrześcijanin" czyli należący do Chrystusa i Jego Kościoła.
SKUTKI SAKRAMENTU BIERZMOWANIA
Pomnaża łaskę uświęcającą – życie Boże w nas.
Daje łaski uczynkowe, aby godnie wypełniać
obowiązki wynikające z Bierzmowania.
Wyciska na duszy niezatarty znak
dojrzałego chrześcijanina.
Mocniej jednoczy z Chrystusem i Kościołem.
Pomnaża siedem darów.
Działanie darów Ducha Świętego
Duch Święty oświeca
rozum człowieka.
Duch Święty umacnia
wolę człowieka.
Darem:
Darem:
mądrości - pomaga odróżnić
dobro od zła.
męstwa - pomaga odważnie
wyznawać wiarę, bronić jej i
według niej żyć.
rozumu - pomaga odróżnić
prawdę od kłamstwa.
rady - pomaga w trudnych
sytuacjach wybrać to, co się
Bogu podoba.
pobożności - pomaga
wystrzegać się grzechu i
służyć Bogu przez święte
życie.
umiejętności - pomaga
wybrać najlepszą drogę
prowadzącą do Boga.
bojaźni Bożej - pomaga
lękać się grzechu jako
największego zła.
BIERZMOWANIE ZOBOWIĄZUJE
DO APOSTOLSTWA
życia – żyję według
zasad wiary
modlitwy – modlę
się w intencjach
Kościoła
słowa – mówię
innym o mojej
wierze
APOSTOLSTWO
cierpienia – ofiaruję
moje cierpienia i
przykrości w
intencjach Kościoła
dobrego
przykładu –
czynię dobro
z miłości do
bliźnich
Sakrament dojrzałości chrześcijańskiej
Każdy chrześcijanin, który zjednoczył się z
Chrystusem przez łaskę Chrztu świętego, stał się
członkiem Kościoła i «już nie należy do samego
siebie», ale do Tego, który za nas umarł i
zmartwychwstał. Przez Bierzmowanie zaś umocnił
tą więź. Od tej chwili wchodzi w szczególny związek
wspólnotowy z Chrystusem i z Jego Kościołem.
Obowiązany jest zatem do wyznawania przed
ludźmi wiary, którą otrzymał od Boga za
pośrednictwem Kościoła. Jako chrześcijanie
jesteśmy więc wezwani do dawania świadectwa
Chrystusowi. Niekiedy wymaga to od człowieka
wielkiej ofiary, którą trzeba składać codziennie, a
czasem jest tak, że przez całe życie. To niezłomne
trwanie przy Chrystusie i Jego Ewangelii, owa
gotowość ponoszenia «cierpień dla sprawiedliwości»
jest niejednokrotnie aktem heroizmu i może
przybrać
formy
prawdziwego
męczeństwa,
dokonującego się w życiu człowieka każdego dnia i
każdej chwili, kropla po kropli, aż do całkowitego
«wykonało się».
PRZYJĘCIE BIERZMOWANIA
WAŻNE PRZYJĘCIE BIERZMOWANIA
Warunek
pierwszy:
Warunek
drugi:
Trzeba być
ochrzczonym.
Trzeba chcieć
przyjąć ten
Sakrament.
GODNE PRZYJĘCIE BIERZMOWANIA
Trzeba być w stanie łaski uświęcającej.
PRZYGOTOWANIE
Dobrze przygotować się do przyjęcia Bierzmowania to:
1. Poznać prawdy wiary i zdać egzamin.
2. Uczestniczyć w spotkaniach formacyjnych w klasie III.
3. Uczestniczyć pobożnie w niedzielnej Mszy świętej
i korzystać z comiesięcznej spowiedzi.
4. Modlić się do Ducha Świętego i prosić o Jego dary.
5. Pracować nad swoim charakterem: pokonywać wady
oraz umacniać dobre cechy.
6. Wybrać świętego Patrona.
7. Wybrać świadka Bierzmowania.
(Może nim być bierzmowany i praktykujący katolik;
najlepiej jeden z rodziców chrzestnych)
OBRZĘDY BIERZMOWANIA - I
Sakramentu Bierzmowania udziela się w czasie Mszy świętej.
1.
Obrzędy wstępu.
2.
Liturgia słowa: I Czytanie; Psalm; Ewangelia.
Po Ewangelii następuje dialog:
Kapłan: Czcigodny Ojcze, Kościół święty prosi przeze mnie o udzielenie sakramentu
bierzmowania zgromadzonej tu młodzieży.
Biskup: Czy młodzież ta wie jak wielki dar otrzymuje w tym sakramencie i czy przygotowała
się należycie do jego przyjęcia?
Kapłan: Jestem przekonany, że wszyscy przygotowali się do bierzmowania, uczestniczyli
bowiem przez szereg dni w słuchaniu słowa Bożego i wspólnej modlitwie oraz
przystąpili do sakramentu pokuty.
Biskup: Droga młodzieży, powiedzcie przed zgromadzonym tu Kościołem, jakich łask
oczekujecie od Boga w tym sakramencie?
Kandydaci: Pragniemy, aby Duch Święty, którego otrzymamy, umocnił nas do
mężnego wyznawania wiary i do postępowania według jej zasad.
Wszyscy: Amen.
3.
Kazanie.
OBRZĘDY BIERZMOWANIA - II
Po kazaniu ma miejsce odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych:
Biskup: Pytam każdego z was: Czy wyrzekasz się szatana, wszystkich jego spraw i zwodniczych obietnic?
Kandydaci: Wyrzekam się.
Biskup: Czy wierzysz w Boga Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?
Kandydaci: Wierzę.
Biskup: Czy wierzysz w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego, narodzonego z Maryi Dziewicy,
umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca?
Kandydaci: Wierzę.
Biskup: Czy wierzysz w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, którego masz dzisiaj otrzymać w sakramencie
bierzmowania, tak jak Apostołowie otrzymali Go w dzień Pięćdziesiątnicy?
Kandydaci: Wierzę.
Biskup: Czy wierzysz w święty Kościół powszechny, obcowanie Świętych, odpuszczenie grzechów,
zmartwychwstanie ciała i życie wieczne?
Kandydaci: Wierzę.
Biskup: Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą w Chrystusie
Jezusie, Panu naszym.
Wszyscy: Amen.
OBRZĘDY BIERZMOWANIA - III
Po odnowieniu przyrzeczeń chrzcielnych:
Biskup zwrócony do ludu, wzywa wszystkich do cichej modlitwy:
Najmilsi, prośmy Boga Ojca wszechmogącego, aby łaskawie zesłał Ducha Świętego na te przybrane dzieci
swoje, odrodzone już na chrzcie do życia wiecznego. Niech Duch Święty umocni je swoimi darami i przez
swoje namaszczenie upodobni do Chrystusa, Syna Bożego.
Przez chwilę wszyscy modlą się w ciszy.
Następnie biskup wyciąga ręce nad bierzmowanymi i modli się:
Boże wszechmogący,
Ojcze naszego Pana, Jezusa Chrystusa,
który odrodziłeś te sługi swoje
przez wodę i Ducha Świętego
i uwolniłeś ich od grzechu,
ześlij na nich Ducha Świętego Pocieszyciela,
daj im ducha mądrości i rozumu,
ducha rady i męstwa,
ducha umiejętności i pobożności,
napełnij ich duchem bojaźni Twojej.
Przez Chrystusa, Pana naszego.
Wszyscy: Amen.
OBRZĘDY BIERZMOWANIA - IV
UDZIELENIE SAKRAMENTU
Świadek:
kładzie prawą rękę na prawym ramieniu kandydata i wymawia głośno imię, jakie
kandydat sobie wybrał.
Na istotny obrzęd Bierzmowania składa się namaszczenie olejem Krzyżma na czole
bierzmowanego, włożenie na jego głowę ręki biskupa i słowa:
Biskup: (Imię), Przyjmij znamię daru Ducha Świętego.
Bierzmowany odpowiada: Amen.
Biskup: Pokój z tobą.
Bierzmowany: I z duchem twoim.
Po udzieleniu Bierzmowania wszystkim kandydatom ma miejsce modlitwa wiernych.
Liturgia Eucharystyczna i obrzędy zakończenia.
MODLITWA PRZED BIERZMOWANIEM
Duchu Święty już niedługo przyjmę Ciebie w
Sakramencie Bierzmowania. Otrzymam Twoje łaski i
dary abym mógł stać się dojrzałym chrześcijaninem i
odważnie iść drogą zbawienia. Pragnę, abyś przez posługę
księdza biskupa przyszedł do mnie ze swoimi darami.
Pragnę, aby dary: mądrości, rozumu, rady, umiejętności,
męstwa, pobożności i bojaźni Bożej rozwijały się w mojej
duszy i zaowocowały w dobrym życiu. Duchu
Pocieszycielu, przeniknij moją duszę, chroń mnie,
prowadź i nie daj mi zejść z drogi wiodącej ku wiecznej
chwale. Natchnij mnie swą miłością i naucz mnie być
odważnym i dobrym chrześcijaninem, który godnie
wypełni zadania apostolskie. Pomóż mi jak najlepiej i
godnie przyjąć Sakrament Bierzmowania.