Złamanie Collesa Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Złamanie Collesa Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Classification of frs. According to characteristics of causative forces: single force of signifcant magnitude, or repetitive low magnitude forces over a period of time Mechanism of injury (direct or indirect): tension, compression (bone is strongest), shear (bone is weakest) Fracture pattern: Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Classification of frs Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Eponims used in selected forearm frs Nightstick – isolated ulnar midshaft Monteggia – proximal third of ulnar shaft + dislocation of radial head Galeazzi (3xM) – distal third of radial shaft + dislocation of DRUJ (reverse Monteggia) Essex-Lopresti – radial head + dislocation of DRUJ Colles Smith Burton Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Deforming muscle forces A – abductors B – iliopsoas C – adductors D – gastrocnemicus E - resistance to medial angulation - FL Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala przemieszczenia Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Femoral fractures Structural aspects Blood supply Mechanism of injury Classification Presentation Surgical approaches Treatment Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Gustilo-Anderson classification of open fractures (modif.`84) Type I - have a clean wound less than 1 cm long. Type II - the laceration is more than 1 cm long but is without extensive soft tissue damage, skin flaps, or avulsions. Type IIIA - extensive soft tissue lacerations or flaps but maintain adequate soft tissue coverage of bone, or they result from high-energy trauma regardless of the size of the wound; includes segmental or severely comminuted fractures, even those with 1 cm lacerations. Type IIIB - extensive soft tissue loss with periosteal stripping and bony exposure; usually massively contaminated. Type IIIC - include open fractures with an arterial injury that requires repair regardless of the size of the soft tissue wound. Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Złamanie otwarte II°GA Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Złamanie otwarte III°A GA Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Gojenie złamań regeneracja i proces naprawczy polegający na odtworzeniu prawidłowej struktury tkanki kostnej bez wytworzenia blizny Fazy (etapy) zrostu Rodzaje zrostu kostnego Czynniki lokalne i ogólnoustrojowe wpływające na gojenie złamań Możliwości ingerencji w procesy gojenia kości Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Etapy gojenia złamań Reakcji zapalnej (ziarninowania) powstanie krwiaka aktywacja komórek śródbłonka uszkodzonych naczyń i wynaczynionych trombocytów – wydzielanie czynników wzrostu (gł. cytokiny: PDGF - pobudza podziały komórek mezenchymalnych, TGF-B - regulator metabolizmu kości) i chemotaktycznych dla komórek reakcji zapalnej Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Etapy gojenia złamań Rozplemowa (kostniny niezmineralizowanej) angiogeneza z zachowanych komórek śródbłonka powstawanie tkanki łącznej właściwej powstawanie tkanki chrzęstnej Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Etapy gojenia złamań Dojrzewania kostniny niezmineralizowanej powstaje kość włóknista (splotowata) o chaotycznym układzie włókien i niskiej wytrzymałości mechanicznej zrost kliniczny Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Etapy gojenia złamań Przebudowy zastępowanie kości włóknistej kością blaszkowatą przy udziale osteoklastów resorbującą kość niepełnowartościową i osteoblastów wydzielających osteoid Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Rodzaje zrostu kostnego Pierwotne połączenie korowe wymaga ścisłego kontaktu odłamów kostnych bezpośrednia resorpcja kości przez osteoklasty torujące drogę dla wnikających naczyń z towarzyszącymi komórkami mezenchymalnymi osteoblasty osteoid zespolenie sztywne np. DCP Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Rodzaje zrostu kostnego Reakcja odokostnowa (gojenie z wytworzeniem kostniny zewnętrznej) pobudzona okostna wytwarza kość na drodze apozycyjnej, kostnienia na podłożu chrzęstnym (w najbliższym otoczeniu złamania) i mezenchymalnym (w odcinkach odleglejszych) przy zachowaniu pewnej ruchomości odłamów – unieruchomienie w opatrunku gipsowym, leczenie czynnościowe Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Rodzaje zrostu kostnego Odpowiedź ze strony otaczających złamanie tkanek miękkich reakcja zapalna chemotaksja komórek niezróżnicowanych osteogeneza tkanka łączna włóknista Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Czynniki lokalne wpływające na gojenie złamań Czynniki wzrostu obecne w macierzy (w zdrowej kości w formie nieaktywnej) kostnej i receptory dla nich, o zmiennej w przebiegu gojenia ekspresji Ukrwienie Obecność zakażenia Stabilność odłamów kostnych Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Czynniki lokalne wpływające na gojenie złamań TGF-B transforming growth factor B Grupa białek wydzielanych w postaci nieaktywnego prekursora (największe stężenie w osteoidzie), aktywowane przez enzymy proteolityczne,wzrost temperatury i zakwaszenie środowiska Receptory na wszystkich komórkach organizmu (najwięcej na osteoblastach i trombocytach) Powoduje wzrost i proliferację osteoblastów, syntezę i odkładanie osteoidu, hamowanie aktywności osteoklastów Reguluje naturalną odnowę kości i gojenie złamań Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Czynniki lokalne wpływające na gojenie złamań BMP bone morphogenic proteins Białka (należące do grupy TGF-B) związane z kolagenem osteoidu Jedyne czynniki białkowe stymulujące różnicowanie komórek mezenchymalnych w kierunku chondroblastów i osteoblastów Indukcja komórek okołonaczyniowych tkanki łącznej do tworzenia kości de novo Znacząca rola w regulacji wzrostu i dojrzewaniu np. komórek układu nerwowego Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Czynniki lokalne wpływające na gojenie złamań PDGF platelet derived growth factor Silny mitogen komórek mezenchymalnych, wytwarzany przez komórki śródbłonkowe, mięśni gładkich, makrofagi Magazynowany głównie w ziarnistościach trombocytów Działanie chemotaktyczne dla komórek mezenchymalnych Znacząca rola w gojeniu ran Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Czynniki lokalne wpływające na gojenie złamań FGF fibroblast growth factor Występuje w wielu komórkach i tkankach pobudzając procesy proliferacji i migracji komórek (gł. śródbłonków) W otoczeniu uszkodzonej kości syntetyzowany i uwalniany przez aktywowane makrofagi Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Czynniki lokalne wpływające na gojenie złamań IGF insulin like growth factors Polipeptydy wytwarzane przez wiele komórek mezenchymalnych (hepatocyty, osteoblasty) Znajdują się w osteoidzie i w postaci związanej z białkami w surowicy Wytwarzanie i uwalnianie IGF z kości regulowane przez PTH i GH (mediatory działania hormonów na kość) Działają najsilniej na chrząstki wzrostowe Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Czynniki lokalne wpływające na gojenie złamań IL interleukiny Cytokiny wytwarzane w kości przez osteoblasty Stymulują powstawanie osteokastów Znacząca rola w naturalnej odnowie kości i osteoporozie (m.in. posterydowej) Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Czynniki lokalne wpływające na gojenie złamań Zakażenie bakteryjne Bakteryjny proces zapalny powoduje niekontrolowane wydzielanie mediatorów (IL, TNF A i in.) oraz enzymów bakteryjnych (kolagenaza, elastaza) – zaburzenia mineralizacji kości Martwica osteocytów i osteoblastów – nadciśnienie w kanalikach kostnych Martwica komórek śródbłonka Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Czynniki lokalne wpływające na gojenie złamań Zaburzenia ukrwienia Złamania otwarte Tętnice anatomicznie końcowe (szyjka k. udowej, szyjka k. skokowej, talia k. łódeczkowatej, granica 1/3 dalszej trzonu piszczeli, ząb obrotnika) Choroby ogólnoustrojowe (np. miażdżyca, zapalenie naczyń) Zakażenie Uszkodzenia jatrogenne – śródoperacyjna traumatyzacja tkanek miękkich Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Czynniki ogólnoustrojowe wpływające na gojenie złamań ?? Ca – hydroxyapatyt Wit. C – powstawanie prokolagenu Wit. B6 – sieciowanie kolagenu PTH - resorpcja, kalcytonina - odbudowa Prostaglandyny NLPZ Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Możliwości ingerencji w procesy gojenia kości Metody stymulacji miejscowej Osteogeneza (tworzenie nowej kości przez zróżnicowane komórki kościotwórcze niezależnie od ich pochodzenia) – autograft. Efekt osteoindukcji (różnicowanie uprzednio wielopotencjalnych komórek tkanki łącznej w osteoblasty): przeszczep kości gąbczastej, aplikacja czynników wzrostu (BMP?), fale ultradźwiękowe, zmienne pole magnetyczne, efekt piezoelektryczny Efekt osteokondukcji (nieaktywny materiał służy jako rusztowanie dla kościotworzenia – komórki tkanki łącznej i naczynia krwionośne tworzą żywą kość przez stopniową substytucję): zrąb mineralny przeszczepu kostnego, alloprzeszczep, biokoral Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Możliwości ingerencji w procesy gojenia kości Fale ultradźwiękowe o wysokiej energii i częstotliwości (ESWT)?? parametry zbliżone do ESWL, anestezja, największy wpływ na kość gąbczastą: selektywne uszkodzenie osteocytów, mikrozłamania beleczek kostnych i nieznaczne krwawienia w jamie szpikowej rozplem i wzrost aktywności osteoblastów. Fale ultradźwiękowe pulsujące o niskiej energii i wysokiej częstotliwości (LIPU) podgrzanie tkanek, pobudzenie metabolizmu komórkowego, wpływ na ekspresję genów i mikrokrążenie Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Możliwości ingerencji w procesy gojenia kości Stymulacja elektryczna: Prąd stały, pulsujące pole elektromagnetyczne (PEMF), prądy indukcyjne Fizjologicznie - obciążenia mechaniczne przepływ płynu przez naładowaną istotę pozakomórkową potencjały bioelektryczne sygnały komórkowe dla przebudowy kostnej Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Możliwości ingerencji w procesy gojenia kości Czynniki biologiczne: Wyciąg ze szpiku kostnego (z hodowlą in vitro) BMP – kluczowe w kaskadzie indukcji osteogenezy: chemotaksja, mitozy, różnicowanie. TGFβ – indukcja chondro i osteogenezy IGF – pobudza proliferację komórkową i syntezę substancji pozakomórkowej przez osteoblasty i chondrocyty Terapia genowa z użyciem nośników wirusowych? Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala Klinika Chirurgii Urazowej Paweł Grala