Laparoskopowa adrenalektomia u dzieci

Rola laparoskopowa adrenalektomii w leczeniu pacjentów z neuroblastomadoświadczenia trzech ośrodków.
Marcin Łosin1, Wojciech Korlacki2, Przemysław Mańkowski3, Maciej Murawski1, Andrzej Grabowski2,
Andrzej Gołębiewski1, Patrycja Sosnowska3, Joanna Stefanowicz4, Ewa Bień4, Elżbieta Drożyńska4,
Ewa Iżycka-Swieszewska5, Piotr Czauderna1
1.Klinika Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży, Gdański Uniwersytet Medyczny
2. Klinika Chirurgii i Traumatologii, Śląski Uniwersytet Medyczny
3. Katedra i Klinika Chirurgii, Traumatologii i Urologii Dziecięcej Poznańskiej Akademii Medycznej
4. Klinika Pediatrii, Hematologii, Onkologii i Endokrynologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
5. Zakład Patomorfologii, Szpital Copernicus, Gdańsk
● Od 1992 roku laparoskopowa adrenalektomia (LA) stopniowo stała się metodą z
wyboru w leczeniu łagodnych zmian nadnercza
●
Rola LA w leczeniu zmian złośliwych nadnerczy zyskuje obecnie na znaczeniu
●
Większość dostępnych publikacji opisuje leczenie w populacji osób dorosłych
●
Rola LA w leczeniu neuroblastoma u dzieci wciąż pozostaje niejasna
● Badanie miało charakter retrospektywny
●
Materiał nadesłano z trzech ośrodków chirurgii dziecięcej
●
Do analizy włączono 17 dzieci ( 4 dziewczynki, 13 chłopców)
●
Wiek w chwili zabiegu operacyjnego wahał się od 1 miesiąca do 8 lat
(średnio wyniósł 28 miesięcy)
●
15 jednostronnych zmian ( 7: strona lewa i 8: strona prawa) i 2 obustronne
●
LA wykonano w latach 2001-2013
neuroblastoma
I st.- 5 przypadków
II st.- 1 przypadek
III st.- 1 przypadek
IV st.- 10 przypadków
●
U 5 dzieci w I stopniu zaawansowania leczenie chirurgiczne było jedynym
postepowaniem.
●
Wszyscy pacjenci począwszy od stopnia II zaawansowania choroby otrzymali CHT.
●
W 3 przypadkach stosowano RTX.
●
W jednym przypadku zastosowano przeszczep szpiku.
● We wszystkich przypadkach zastosowano dostęp przezotrzewnowy
●
U jednego pacjenta zastosowano jednoportową technikę
●
Pierwszy trokar optyczny zakładano w pępku
●
Odma otrzewnowa CO2 10 mmHg - 12 mmHg
●
Dodatkowo założono kolejno od 2 do 5 trokarów
Typowa lokalizacja portów laparoskopowych w chwili wprowadzania metody
LA- lewostronna
LA- prawostronna
● Do wydzielenia nadnerczy używano mono- lub bipolarnego haczyka, Ligasure bądź noża
harmonicznego.
● Guzy usunięto w 11 przypadkach przez poszerzone miejsca wprowadzenia portów, w 3
przypadkach przez dodatkowe cięcie w powłokach.
● W trzech przypadkach zaistniała konieczność konwersji zabiegu do metody otwartej:
- w jednym przypadku wystąpiły problemy z poziomem CO2 w surowicy
- w jednym przypadku doszło do uszkodzenia żyły nerkowej i masywnego krwawienia
- w jednym przypadku ze względu na rozległy naciek nowotoworowy na przeponę oraz
żyłę główną dolną
● Średni czas operacyjny wyniósł około 3h (1,5-4,5h- w przypadku zmiany obustronnej)
● W bezpośrednim okresie pooperacyjnym nie obserwowano u dzieci istotnych powikłań.
●
W dalszej obserwacji wystąpił jednostronny zanik nerki po stronie operowanej zmiany
nadnercza (bez uszkodzenia śródoperacyjnego naczyń).
●
Średni czas pobytu w oddziale wyniósł 4,5 dnia ( od 1 do 14 dni ).
●
12 pacjentów żyje i pozostają w fazie remisji.
●
2 kontynuuje leczenie chemiczne.
●
3 dzieci zmarła z powodu progresji choroby (były to dzieci w IV st. zaawansowania).
●
Wszystkie zgony miały miejsce przed 2003 rokiem.
●
Czas obserwacji wynosi od 1 roku do 13 lat.
Laparoskopowa adrenalektomia jest bezpiecznym i powtarzalnym zabiegiem. Daje bardzo
dobry wgląd w operowane pole i może być z powodzeniem zastosowana nawet w
przypadkach guzów złośliwych u dzieci.
Jej rola w leczeniu dzieci w niskich stanach zaawansowania neuroblastomy wydaje się być
niepodważalna.
Otwartym pozostaje natomiast pytanie o miejsce laparoskopii w zaawansowanych
zmianach.
Do pełnej oceny potrzebna jest znacznie większa grupa pacjentów.