NWAI Dom Maklerski Aleje Ujazdowskie 41 00-540 Warszawa tel: web: email: +48 22 3195790 www.nwai.pl [email protected] KRS: Regon: NIP: 0000304374 141338474 5252423576 Kapitał akcyjny: 1.500.000 zł Kapitał wpłacony: 1.500.000 zł Inwestycje na warszawskim rynku nieruchomości – jesień 2009 - raport analityczny New World Real Estate i NWAI Dom Maklerski 1. Analiza rynku Ceny na warszawskim rynku nieruchomości mieszkaniowych zostały ujednolicone. Jest to w głównej mierze efekt niekontrolowanej fali wzrostu wartości nieruchomości będącej skutkiem popytu wywołanego dynamicznym wzrostem ilości kredytów hipotecznych udzielonych w latach poprzednich. Ceny zakupu nieruchomości nie odzwierciedlały w pełni kryteriów lokalizacji, standardu inwestycji, technologii wykonania oraz jakości poszczególnych mieszkań. Powodowało to istotne przeszacowanie wartości nieruchomości mało atrakcyjnych zarówno pod względem kryteriów mieszkaniowych, jak i inwestycyjnych. Obecna sytuacja na rynku nieruchomości może doprowadzić do ponownej segmentacji rynku i wyodrębnienia lokali o perspektywie wzrostu wartości znacznie powyżej średniej. Według naszej oceny rozwarstwienie rynku spowoduje, iż pomimo dalszego spadku średnich cen mieszkań w Warszawie wyodrębni się sektor mieszkań, które w perspektywie najbliższych miesięcy powinny wejść w fazę wzrostu. Dotyczy to mieszkań małych, jedno lub dwupokojowych, które poza funkcją zaspokajania potrzeb mieszkaniowych nabywcy, mogą pełnić równoważną funkcję inwestycyjną, jako aktywa generującego stały wysoki dochód z wynajmu. Wybór mieszkania z tego segmentu rynku pozwala stać się współuczestnikiem globalnego rynku inwestycji. Warszawski rynek inwestycji w nieruchomości na tle innych miast europejskich jest zaliczany do rynku o wyższych od średnich perspektywach inwestycyjnych i rozwojowych przy ryzyku inwestycyjnym niższym od średniej. W najnowszym raporcie sporządzonym przez PricewaterhouseCoopers i Urban Land Institute przedstawiono ranking perspektyw inwestycyjnych, w którym Warszawa zajęła 13. miejsce, podczas gdy rok temu była na 16. pozycji, a dwa lata temu na 22. Z kolei w rankingu perspektyw rozwojowych (w tym samym raporcie) stolica Polski uplasowała się na siódmej 1 NWAI Dom Maklerski Aleje Ujazdowskie 41 00-540 Warszawa pozycji, tel: web: email: w +48 22 3195790 www.nwai.pl [email protected] porównaniu KRS: Regon: NIP: z 0000304374 141338474 5252423576 ósmą Kapitał akcyjny: 1.500.000 zł Kapitał wpłacony: 1.500.000 zł w roku ubiegłym. W zestawieniu oceniającym poziom ryzyka, miasto nad Wisłą znalazło się na miejscu 12., podczas gdy rok wcześniej była to 19. pozycja. Rys.1 Warszawski rynek nieruchomości Źródło: „Emerging Trends in Real Estate Europe 2009” PricewaterhouseCoopers i Urban Land Institute 2. Analiza celów inwestycyjnych Rynek warszawski jest najbardziej stabilnym rynkiem pod względem ilości transakcji i wartości transakcji sprzedaży nieruchomości mieszkaniowych, co przy spadku liczby pozwoleń na budowę oraz ilości rozpoczynanych budów (o ok. 50%) musi doprowadzić do niewystarczającej podaży nowych mieszkań w latach następnych. 2 NWAI Dom Maklerski Aleje Ujazdowskie 41 00-540 Warszawa tel: web: email: +48 22 3195790 www.nwai.pl [email protected] KRS: Regon: NIP: 0000304374 141338474 5252423576 Kapitał akcyjny: 1.500.000 zł Kapitał wpłacony: 1.500.000 zł Przy wyborze mieszkania w celach inwestycyjnych istotnym kryterium jest lokalizacja. Poza faktem, iż Warszawa charakteryzuje się największą płynnością na rynku nieruchomości (rys. 2.), mieszkanie atrakcyjne zarówno na rynku sprzedaży, jak i wynajmu, powinno być zlokalizowane w centralnych regionach Warszawy. Rys. 2. Średnio kwartalny spadek ilości transakcji sprzedaży mieszkań w głównych miastach Polski w 2009 60% 51% 50% 34% 40% 28% 30% Wrocław Poznań Kraków 20% 10% Warszawa 6% 0% 1 roku Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Kluczowe znacznie ma dobry punkt komunikacyjny umożliwiający łatwy dojazd do miejsca pracy lub uczelni. Istotne jest również sąsiedztwo elementów infrastruktury miejskiej: sklepów, restauracji, centrów rozrywki czy innych miejsc oferujących aktywnym zawodowo najemcom różne alternatywne formy spędzania wolnego czasu. Prawidłowy i selektywny wybór mieszkania daje duże prawdopodobieństwo wzrostu wartości w dłuższym okresie. Inwestycje na rynku nieruchomości są uzależnione od prawidłowego wyboru terminu rozpoczęcia inwestycji. Zazwyczaj inwestycje poczynione na zakończenie fazy recesji dają większe prawdopodobieństwo realizacji zysku poprzez uczestniczenie w kolejnej fazie wzrostu wartości nieruchomości. Potwierdza to doświadczenie osób, które zainwestowały w nieruchomości mieszkaniowe w 2004 i 2005 roku. Inwestycje te niezależnie od spadku 3 NWAI Dom Maklerski Aleje Ujazdowskie 41 00-540 Warszawa tel: web: email: +48 22 3195790 www.nwai.pl [email protected] KRS: Regon: NIP: 0000304374 141338474 5252423576 Kapitał akcyjny: 1.500.000 zł Kapitał wpłacony: 1.500.000 zł wartości nieruchomości, jaki nastąpił od drugiej połowy 2008 roku, pozwolił inwestorom zrealizować ponadprzeciętne zyski. Kolejny tak korzystny moment inwestycyjny pojawia się teraz. O nastąpieniu przełamania fazy cyklu koniunkturalnego świadczy zmiana podaży mieszkań na rynku pierwotnym. Jakkolwiek w roku 2009 zostanie oddane do użytku więcej mieszkań niż w latach poprzednich (w okresie od stycznia do maja oddano 6,5% więcej mieszkań niż w roku 2008) to wynik ten jest skutkiem kilkuletniego cyklu realizacji inwestycji budowlanych – obecnie są kończone budowy rozpoczęte w latach 2007 i 2008. Wskaźniki obrazujące podaż nowych mieszkań w kolejnych latach wskazują na istotną zmianę wzajemnej relacji popytu i podaży. Liczba rozpoczętych budów spadła w okresie od stycznia do sierpnia o blisko 25% przy czym w segmencie budownictwa wielorodzinnego spadek ten był wyższy i wynosił blisko 50%. Również liczba nowowydanych pozwoleń na budowę spadła o blisko 24% a sektorze deweloperskim o 38% (na podstawie danych GUS). Według raportu firmy REAS w Warszawie popyt na mieszkania przewyższa podaż nowych mieszkań. Powoduje to zmniejszenie puli gotowych mieszkań z oferty deweloperów. Pomimo prognozowanego wzrostu wartości cen mieszkań małych, średnia cena sprzedaży mieszkań (złoty/metr kwadratowy) w Warszawie będzie spadać (w III kwartale wynosiła 7,3 tys. złotych a w roku 2008 wynosiła 8,9 tys. zł odnotowano więc spadek o blisko 18%) gdyż wynik ten będzie obejmować głównie tanie mieszkania na obrzeżach Warszawy, na które jest największy popyt. Rynek małych mieszkań na tym tle jest znacznie bardziej stabilny: spadek cen w tym segmencie nie przekroczył 8% (rys. 3). Rys 3. Ceny najmu małych mieszkań w centralnej lokalizacji 4 NWAI Dom Maklerski Aleje Ujazdowskie 41 00-540 Warszawa tel: web: email: +48 22 3195790 www.nwai.pl [email protected] KRS: Regon: NIP: 0000304374 141338474 5252423576 Kapitał akcyjny: 1.500.000 zł Kapitał wpłacony: 1.500.000 zł Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ofertowych sprzedaży i najmu lokali mieszkalnych Spadek cen mieszkań w tym segmencie był wyższy niż spadek cen za wynajem, skutkiem czego wzrosła atrakcyjność tych mieszkań jako aktywa inwestycyjnego (rysunek 4, 5). Potwierdza to atrakcyjność inwestycji w tym segmencie rynku lokali mieszkalnych. Rys. 4,5. Rentowność małych mieszkań w centralnej lokalizacji w porównaniu ze średnią rentownością najmu na rynku warszawskim 7,9 7,4 8 7,5 średnia rentownośc najmu mieszkania 1 pokojowe w Warszawie 7,5 7 6,8 6,5 rentownośc najmu mieszkania 1 pokojowe w centralnych rejonach Warszawy średnia rentowność najmu mieszkania 2 pokojowe w Warszawie 7 6,5 6,2 6 rentownośc najmu mieszkania 2 pokojowego w centralnych rejonach Warszawy 5,5 6 1 1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ofertowych sprzedaży i najmu lokali mieszkalnych Jak wynika z powyższej analizy, najbardziej atrakcyjne pod względem inwestycyjnym aktywa w obrębie warszawskiego rynku nieruchomości to stosunkowo niewielkie mieszkania w centralnej lokalizacji, ponieważ to właśnie one charakteryzują się największą płynnością oraz stabilnością cen najmu, co pozwala na uzyskanie optymalnej rentowności inwestycji w średnim okresie czasu . 5 NWAI Dom Maklerski Aleje Ujazdowskie 41 00-540 Warszawa tel: web: email: +48 22 3195790 www.nwai.pl [email protected] KRS: Regon: NIP: 0000304374 141338474 5252423576 Kapitał akcyjny: 1.500.000 zł Kapitał wpłacony: 1.500.000 zł O NWAI Dom Maklerski NWAI Dom Maklerski to jedyny w Polsce dom maklerski łączący model działalności banku inwestycyjnego ze specjalizacją w zakresie inwestycji alternatywnych. Działalność koncentruje się w obszarze: produktów strukturyzowanych, funduszy hedge, funduszy aktywów niepublicznych, funduszy funduszów oraz inwestycji w nieruchomości, sztukę, samochody klasyczne, talenty czy schematy udziałowe. NWAI Dom Maklerski oferuje również doradztwo inwestycyjne dla osób zamożnych i instytucji oraz doradztwo strategiczne dla przedsiębiorstw w zakresie: struktury kapitałowej, źródeł finansowania, strategii przedsiębiorstw jak również usługi w zakresie łączenia, podziału oraz przejmowania firm. www.nwai.pl Więcej informacji udziela: Paweł Tomczuk Ciszewski Financial Communications sp. z o.o. kom. 600 489 609 tel. (48 22) 488 41 53 E-mail: [email protected] 6