Walka z bezrobociem w ramach Europejskiej Strategii Zatrudnienia Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Andrzej Borowski Średnia stopa bezrobocia z lat 1996-2006 (dane wg. eurostat) 9 8,31 8 7 6 5 4,47 4,85 4 3 2 1 0 Japonia USA UE Podejmowane działania • Rok 1977 zalecenie Komisji Europejskiej - postulat wprowadzenia programów szkoleniowych dla młodych osób bezrobotnych lub zagrożonych bezrobociem. • Rok 1993 - Biała Księga Wspólnot Europejskich “Wzrost, konkurencyjność, zatrudnienie” - ustalenie kierunków działań zwalczających problem bezrobocia. • Grudzień 1993 akceptacja przez Radę Europejską propozycji Komisji Europejskiej - współpraca między państwami członkowskimi w dziedzinach edukacji, szkoleń zawodowych, wypracowanie wspólnych standardów w dziedzinie prawa pracy, zwiększenie mobilności pracowników oraz zapewnienie równych szans kobietom i mężczyznom w dostępie do rynku pracy. • Rok 1996 inicjatywa Komisji Wspólnot Europejskich tzw. pakt zaufania (Action for Emloyment in Europe: a Confidence Pact) - zmobilizowanie, do działań na rzecz wzrostu zatrudnienia, wszystkich stron (Wspólnoty, podmiotów krajowych, lokalnych, partnerów społecznych) mających wpływ na jego poziom. • Rok 1997 (po podpisaniu Traktatu amsterdamskiego, ale przed jego wejściem w życie) - szczyt Rady Europejskiej w Luksemburgu początek tzw. “procesu luksemburskiego”, czyli realizacji kompleksowej strategii Wspólnoty w dziedzinie zatrudnienia (European Employment Strategy – EES). • Europejska strategia zatrudnienia opiera się na czterech filarach: 1. Zdolność do uzyskania zatrudnienia. 2. Przedsiębiorczość 3. Zdolność adaptacyjna 4. Równość szans • Pierwszy filar - Zdolność do uzyskania zatrudnienia – dotyczy bezrobocia długoterminowego, występującego wśród młodzieży, strukturalnego oraz bezrobocia – “nowy start” dla wszystkich osób poszukującym pracy, – przejście z “pasywnych” na “aktywne” formy zwalczania bezrobocia - większe zaangażowanie w poszukiwanie pracy partnerów społecznych, instytucji rządowymi – poprawa jakości systemów kształcenia - ułatwienie wejścia na rynek pracy oraz dostosowanie edukacji do zmieniających się potrzeb rynku. • Drugi filar – Przedsiębiorczość – przedsiębiorczość jako najlepsza metoda zwalczania bezrobocia – stworzenie odpowiednich warunków rozwoju - ulgi podatkowe, kredyty na rozwój firm, upraszczanie procedur administracyjnych itp. • Trzeci filar – Zdolność adaptacyjna – przystosowanie do nowych warunków występujących na rynku pracy – dostosowanie posiadanych umiejętności do aktualnych potrzeb rynku pracy – “poziom równowagi” pomiędzy potrzebą uelastycznienia przepisów prawa pracy a poczuciem bezpieczeństwa i stabilności wśród pracowników. • Czwarty filar – Równość szans – przejaw zasady niedyskryminacji na rynku pracy ze względu na płeć potencjalnego pracownika, – wyrównanie szans kobiet i mężczyzn na znalezienie zatrudnienia - wspieranie rozwoju sektora usług opieki nad dziećmi, rozwoju szkoleń ułatwiających aktywizację zawodową kobiet, organizowanie programów ułatwiających kobietom powrót do pracy po dłuższej przerwie w zatrudnieniu, – integracja społeczna niepełnosprawnych. i zwiększenie szans na zatrudnienie dla osób Filary Europejskiej Strategii Zatrudnienia EUROPEJSKA STRATEGIA ZATRUDNIENIA Równość szans Zdolność adaptacyjna Przedsiębiorczość Zdolność do uzyskania zatrudnienia Pozostałe działania • Szczyt Unii Europejskiej w Cardiff (w czerwcu 1998 r.) oraz w Kolonii (w czerwcu 1999 r.) – rozwinięcie i skonsolidowanie wspólnej strategii zatrudnienia, – połączenie strategii z reformami makroekonomicznymi – europejski pakt na rzecz zatrudnienia (European Emloyment Pact). • Szczyt Unii Europejskiej w Lizbonie (marzec 2000) – analiza szans i zagrożeń postępu technologiczny, informatyczny i telekomunikacyjny, ich wpływ na poziom zatrudnienia, – cel strategiczny – wykorzystanie zachodzących zmian technologicznych na rzecz uzyskania przez gospodarkę europejską maksymalnej konkurencyjności i szybkiego tempa wzrostu w celu stworzenia dogodnych warunków do pełnego zatrudnienia i zwiększenia stopnia regionalnej spójności w Unii Europejskiej, • Spotkanie w Barcelonie (marzec 2002) – Rada Europejska uznaje słuszność założeń Europejskiej Strategii Zatrudnienia, – postulat wzmocnienia strategii, poprawy koordynacji, uwzględnienie wniosków z Lizbony. • Komunikat Komisji z dnia 14 stycznia 2003 r. – założenia strategii na następne lata kładące nacisk na realizację trzech podstawowych celów: 1. pełnego zatrudnienia, 2. wysokiej jakości i wydajności pracy, 3.spójnego i otwartego rynku pracy. – postulat poprawy koordynacji działań oraz monitorowania procesu realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia. Wnioski i spostrzeżenia – spadek bezrobocia na przestrzeni 10 lat, – zmiana modelu wzrostu gospodarczego na prozatrudnieniowy – rynek pracy bardziej elastyczny, szybciej dostosowujący się do zmian technologicznych, ekonomicznych i społecznych, – modyfikacja polityk zatrudnienia przez państwa członkowskie, – bardziej aktywne i zapobiegawcze służby zwalczające bezrobocie, – pozytywne zmiany w systemie edukacji.