Polityka fiskalna

Makroekonomia
sobota, 13 marca 2010
Deprecjacja – obniżanie, pomniejszanie, zaniżanie.
Polityka fiskalna - podatkowa
Polityka fiskalna zajmuje się:
1. ustalaniem wysokości podatków – minister finansów
2. ściąganiem należności podatkowych - US
3. kontrolowaniem poprawności płacenia podatków – US
Rodzaje podatków:
1. podatki bezpośrednie – płaci się w momencie uzyskiwania dochodu (PIT, CIT…)
2. podatki pośrednie – zawarte w cenach nabywanych dóbr i usług (VAT, akcyza….)
Podział podatków ze względu na organ pobierający podatki:
1. płacone do budżety państwa (PIT, CIT, VAT)
2. płacone do budżetów lokalnych (podatek od nieruchomości, opłaty targowe, podatek rolny)
Podatek jest to świadczenie pieniężne na rzecz podmiotu prawa publicznego jednostronnie przez
ten podmiot ustalone o charakterze przymusowym, powszechnym, bezzwrotnym i nieodpłatnym.
Dobra publiczne finansowane są z finansów publicznych/podatków.
Z podatków należy się: bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne, służby porządkowe, zapewnienie
dostępu do oświaty, dostęp do systemu opieki zdrowotnej, ustalanie norm jakościowych np. terminów
przydatności do spożycia, ochrona środowiska.
www.nbportal.pl – prezentacje do obejrzenia, testy z makroekonomii
Polityka fiskalna jest narzędziem makroekonomicznym i może mieć charakter ekspansywny
lub restrykcyjny – jest to poruszanie się po krzywej Lafera.
Ekspansywna polityka fiskalna ma zwiększyć dochód narodowy. (podatki, wpływy z prywatyzacji).
Restrykcyjna polityka fiskalna zmniejsza dochód narodowy.
Polityka fiskalna finansuje utrzymywanie systemu podatkowego.
Najważniejsze jest ustalanie wysokości podatków na takim poziomie aby kombinowanie
się nie opłacało.
1
Wykres – krzywa Lafera – wpływy budżetowe
Wysokość podatku
Dochód narodowy
Im niższe podatki tym wyższa ich ściągalność.
Utopia – bez opodatkowania, bez obowiązku pracy VIII w. Francja
Deficyt budżetowy – w skali roku
Dług publiczny – zadłużenie całkowite państwa
PKB jest to suma konsumpcji, inwestycji i wydatków rządowych.
Podwyższenie podatków powoduje spadek konsumpcji, tak samo działa kredyt zaciągnięty przez
państwo tylko, że reakcja jest opóźniona w czasie – gdy trzeba spłacać raty zmniejsza się konsumpcja.
Płatności transferowe są to pieniądze wypłacane przez skarb państwa bez oczekiwania, że w zamian
zostanie wyświadczona jakaś praca lub przekazane jakieś dobro np. są to zasiłki dla bezrobotnych,
różne formy pomocy socjalnej.
Płatności transferowe są elementem polityki fiskalnej, pomagają łagodzić skutki przebiegu cyklu
koniunkturalnego.
Automatyczne stabilizatory koniunktury są to mechanizmy łagodzące wstrząsy produktu krajowego
brutto (łagodzą przebieg cyklu gospodarczego/koniunkturalnego), do nich należą:


płatności transferowe,
podatki których wysokość można bardzo szybko zmieniać
Krańcowa skłonność do konsumpcji jest to maksymalna część dochodu przeznaczana
na konsumpcję.
W miarę wzrostu stopy podatkowej krańcowa skłonność do konsumpcji będzie coraz niższa
co wynika z faktu, że część dochodu należy przeznaczyć na obowiązkowe zapłacenie podatku.
2
Konsumpcja - C
C
C’
Wysokość podatku
PKB
Podatek liniowy jest to taki podatek który przy każdym poziomie dochodu ma stałą stopę podatkową,
kwotowo w miarę wzrostu dochodu jest on coraz wyższy.
Podatek progresywny to taki podatek w którym przy wzroście dochodu ma coraz większą stopę
podatkową np. od 2000 zł – 10%, powyżej 5000 zł – 50 %.
Mnożnik wydatków jest to współczynnik wynikający ze zwiększenia wydatków rządu o jedną
jednostkę, jego działanie wynika z faktu iż każda wydana złotówka oddziałuje na gospodarkę
wartością większą niż ta złotówka.
Przykład: jeśli rząd wydaje 1 zł na ławkę to ta zł zaczyna w gospodarce krążyć, sprzedawca musi zapłacić
wytwórcy za zrobienie tego stołu, na każdym etapie tej produkcji płaci się podatki i rząd zyskuje z powodu
procesu produkcyjnego.
Mnożnik podatków jest to wskaźnik określający o ile trzeba zwiększyć podatki aby zrównoważyć
wydatki budżety państwa.
3