ujawnienia w zakresie profilu ryzyka i poziomu kapitału w
advertisement
Załącznik nr 2 do Uchwały Nr 82/2017 Zarządu Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie z dnia 12-04-2017r. UJAWNIENIA W ZAKRESIE PROFILU RYZYKA I POZIOMU KAPITAŁU W SPÓŁDZIELCZYM BANKU LUDOWYM W ZŁOTOWIE Do zamieszczenia na stronie internetowej Banku – zgodnie z art. 111a ust.5 ustawy Prawo bankowe Złotów, dnia 12.04.2017r. 1|Strona I. Informacje ogólne. 1. Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie z siedzibą w Złotowie, al. Piasta 46, przedstawia informacje o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczące adekwatności kapitałowej wg stanu na dzień 31.12.2016 roku. 2. W 2016 roku Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie prowadził działalność poprzez: Centralę Oddziały: - w Złotowie, al. Piasta 46 - w Okonku, ul. Niepodległości 25, - w Krajence, ul. Władysława Jagiełły 25, - w Mirosławcu, ul. Wolności 26, Filie - w Złotów, ul. Mickiewicza 24, - w Wałczu, ul. Tysiąclecia 9-15, Punkty Kasowe: - w Złotwie, ul. Dworzaczka 4, - w Złotowie, al. Piasta 25 (Urząd Skarbowy), - w Tarnówce, ul. Zwycięstwa 22, - w Radawnicy, ul. Młyńska 26, - w Lipce, ul. Szkolna 1, - w Zakrzewie, ul. E.J. Osmańczyka 17, - w Wałczu, ul. Budowlanych 1B (Media Expert), - w Wałczu, ul. Kościuszki 4B (Urząd Skarbowy. Działalność operacyjna Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie prowadzona była również za pośrednictwem takich usług jak: Internet banking, Home banking, SMS banking. 3. Nadwyżka bilansowa za 2016 rok podzielona została przez Zjazd Przedstawicieli następująco: zysk brutto 4 035 416,55 zł podatek dochodowy 903 834,00 zł zysk netto 3 131 582,55 zł 4. Stopa zwrotu z aktywów(ROA netto) na dzień 31.12.2016r. wyniosła 0,81 % II. Ujawnienia w zakresie celów i strategii zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. 1. Strategie i procesy zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka: Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie zarządza rodzajami ryzyka uznanymi za istotne zgodnie z obowiązującymi wewnętrznymi regulacjami w tym zakresie. Na system zarządzania każdym ryzykiem składa się: procedura opisująca zasady zarządzania ryzykiem, identyfikacja, pomiar i monitorowanie ryzyka, system limitów ograniczających ryzyko, 2|Strona system informacji zarządczej, odpowiednio dostosowana organizacja procesu zarządzania, System zarządzania ryzykiem w Spółdzielczym Banku Ludowym w Złotowie zorganizowany jest adekwatnie do charakteru, skali i złożoności prowadzonej działalności przy uwzględnieniu strategicznych celów Banku, w tym strategii zarzadzania ryzykiem uwzględniającej tolerancję na ryzyko określoną przez Bank. Do rodzajów ryzyka uznanych przez Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie za istotne w 2016 roku, podobnie jak w latach poprzednich zaliczone zostały: ryzyko kredytowe; ryzyko operacyjne; ryzyko walutowe; ryzyko koncentracji; ryzyko płynności; ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej; ryzyko kapitałowe; ryzyko braku zgodności. A. Ryzyko kredytowe, w tym ryzyko koncentracji: Ryzyko kredytowe rozumiane jest jako niewykonanie zobowiązania lub zagrożenie niewykonania zobowiązania. W ramach ryzyka kredytowego Bank wyróżnia: ryzyko koncentracji; ryzyko związane z ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie; ryzyko związane z detalicznymi ekspozycjami kredytowymi; ryzyko inwestycji. Cele strategiczne w zakresie ryzyka kredytowego obejmują: wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem kredytowym zapewniającego stabilny rozwój optymalnego jakościowo portfela kredytowego; dostarczanie Zarządowi Banku informacji o poziomie ryzyka kredytowego umożliwiających podejmowanie ostrożnościowych, zasadnych decyzji dotyczących działalności kredytowej Banku; utrzymywanie jakości portfela kredytowego Banku, wyrażonej udziałem kredytów zagrożonych w kredytach ogółem na poziomie nie wyższym od 5%. ograniczanie ryzyka utraty wartości aktywów, wynikającego z pozostałych (poza kredytami) aktywów Banku. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: stosowanie odpowiednich standardów zawartych w regulacjach kredytowych, w szczególności dotyczących oceny zdolności kredytowej klientów Banku oraz prowadzenia monitoringu kredytów; ustanawianie skutecznych i adekwatnych do ponoszonego ryzyka zabezpieczeń spłaty kredytów, w szczególności weryfikacja ich wartości i płynności, zarówno podczas oceny wniosku kredytowego, jak i w ramach prowadzonego monitoringu, ograniczanie ryzyka prawnego w procesie ustanawiania zabezpieczeń; 3|Strona inwestowanie nadwyżek zgromadzonych środków na lokatach w Banku Zrzeszającym lub za pośrednictwem Banku Zrzeszającego w papierach wartościowych Skarbu Państwa lub Narodowego Banku Polskiego; utrzymywanie w bilansie Banku tylko portfeli aktywów o charakterze bankowym; utrzymywanie aktywów obciążonych najwyższym ryzykiem kredytowym, tj. portfela kredytów podmiotów niefinansowych na poziomie 80% ich udziału w sumie bilansowej powiększonej o zobowiązania pozabilansowe udzielone dotyczące finansowania. W ramach ryzyka kredytowego Bank ujmuje ryzyko koncentracji. Cele strategiczne w zakresie ryzyka koncentracji obejmują: utrzymywanie umiarkowanie zdywersyfikowanego portfela kredytowego w zakresie uwarunkowanym terenem działania Banku; bezwzględne przestrzeganie limitów koncentracji zaangażowań określonych w ustawie Prawo bankowe. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: angażowanie się Banku w branże, w których obsłudze Bank posiada wieloletnie doświadczenie; ograniczanie ryzyka koncentracji w ten sam rodzaj zabezpieczenia w postaci hipoteki poprzez opracowanie i stosowanie odpowiednich standardów postępowania dotyczących zarządzania ryzykiem ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie. Cele strategiczne w zakresie ryzyka związanego z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie obejmują: wdrożenie, weryfikacja i aktualizacja zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z ekspozycjami zabezpieczonymi hipotecznie, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie; prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem kredytów zabezpieczonych hipotecznie mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; utrzymywanie udziału portfela kredytów zagrożonych zabezpieczonych hipotecznie na poziomie nie wyższym od 6% całego portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie; zaangażowanie się w ekspozycje kredytowe zabezpieczone hipotecznie maksymalnie do 75 % ich udziału w portfelu kredytowym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: udzielanie kredytów zabezpieczonych hipotecznie, tym klientom detalicznym w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI) kształtuje się jak w poniższej tabeli: POZIOM DOCHODÓW (NETTO) W PLN RODZAJ MIEJSCOWOŚCI WSKAŹNIK DtI WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE NIE PRZEKRACZA PRZECIĘTNEGO WYNAGRODZENIA NETTO W REGIONIE 4|Strona WIEŚ MIASTO 55% 50% PRZEKRACZA PRZECIĘTNE WYNAGRODZENIA NETTO W REGIONIE WIEŚ MIASTO 70% 65% WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE NIE PRZEKRACZA PRZECIĘTNEGO WYNAGRODZENIA NETTO W REGIONIE PRZEKRACZA PRZECIĘTNE WYNAGRODZENIA NETTO W REGIONIE WIEŚ MIASTO WIEŚ MIASTO 55% 50% 70% 65% stosowanie szczegółowych limitów LtV, na maksymalnym poziomie: a) 85% w przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych; b) 90% w przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkalnych, gdy część ekspozycji przekraczająca 85% LtV jest odpowiednio ubezpieczona; c) 75%w przypadku ekspozycji kredytowej zabezpieczonej na nieruchomości komercyjnej. kierowanie oferty kredytów hipotecznych głównie do klientów detalicznych i rolników, preferowanie zabezpieczeń hipotecznych w postaci gruntów rolnych i nieruchomości mieszkalnych, stosowanie maksymalnego okresu kredytowania 30 lat. Cele strategiczne w zakresie ryzyka detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują: wdrożenie, weryfikacja i aktualizacja zasad zarządzania ryzykiem w obszarze związanym z detalicznymi ekspozycjami kredytowymi, które będą uwzględniały w sposób adekwatny do skali prowadzonej działalności zapisy dobrych praktyk w zakresie zarządzania detalicznymi ekspozycjami kredytowymi; prowadzenie działalności w zakresie związanym z udzielaniem detalicznych ekspozycji kredytowych mającej na celu utrzymanie zaangażowania na nieistotnym poziomie; utrzymywanie udziału portfela detalicznych ekspozycji zagrożonych na poziomie nie wyższym od 2 % całego portfela detalicznych ekspozycji kredytowych; zaangażowanie się w detaliczne ekspozycje kredytowe maksymalnie do 5,6 % ich udziału w portfelu kredytowym. Bank realizuje cele strategiczne poprzez: przyjęcie maksymalnego okresu kredytowania dla detalicznych ekspozycji kredytowych na 10 lat (za wyjątkiem kredytów studenckich); udzielanie kredytów detalicznych tym klientom w przypadku których poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i innych niż kredytowe zobowiązań finansowych do dochodów tych klientów (wskaźnik DtI) kształtuje się jak w poniższej tabeli: POZIOM DOCHODÓW (NETTO) W PLN OKRES KREDYTOWANIA DO 1 ROK NIE PRZEKRACZA PRZECIĘTNEGO WYNAGRODZENIA W GOSPODARCE OD 1 ROKU DO 5 LAT POWYŻEJ 5 LAT 5|Strona RODZAJ WSKAŹNIK NIERUCHOMOŚCI WIEŚ MIASTO WIEŚ MIASTO WIEŚ MIASTO 65% 60% 60% 55% 55% 50% DO 1 ROK PRZEKRACZA PRZECIĘTNE WYNAGRODZENIE W GOSPODARCE OD 1 ROKU DO 5 LAT POWYŻEJ 5 LAT WIEŚ MIASTO WIEŚ MIASTO WIEŚ MIASTO 80% 75% 75% 70% 70% 65% Cele strategiczne w zakresie ryzyka inwestycji obejmują: stworzenie możliwości poprawy rentowności działania przy jednoczesnym zachowaniu standardów bezpieczeństwa i ograniczaniu ryzyka; stworzenie możliwości poprawy współczynników kapitałowych, poprzez obniżenie kwoty aktywów ważonych ryzykiem; ograniczanie ryzyka związanego z transakcjami w instrumenty finansowe; przeprowadzanie transakcji zakupu instrumentów finansowych wyłącznie za pośrednictwem i zgodą Banku Zrzeszającego. Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie realizuje cele strategiczne poprzez: wprowadzenie odpowiednich standardów dotyczących zarządzania ryzykiem inwestycji i ich przestrzeganie; nie dokonywanie inwestycji kapitałowych za wyjątkiem instrumentów kapitałowych Banku Zrzeszającego oraz inwestycji kapitałowych dokonywanych w wyjątkowych przypadkach za zgodą Banku Zarządzającego; (wyjątkowe sytuacje mogą dotyczyć np. udziałów w TUW itp.) przestrzeganie limitów w ograniczających ryzyko inwestycji wyznaczonych przez Bank Zrzeszający; ograniczenie łącznej kwoty inwestycji w instrumenty finansowe do poziomu 100% funduszy własnych. B. Ryzyko operacyjne Ryzyko operacyjne definiowane jest w Banku, jako ryzyko poniesienia strat powstałych w wyniku niewłaściwych lub wadliwie przebiegających procesów wewnętrznych, działań ludzi, funkcjonowania systemów, strat wynikających z przyczyn zewnętrznych. Celem strategicznym w zakresie ryzyka operacyjnego jest: optymalizacja efektywności gospodarowania poprzez zapobieganie i minimalizowanie strat operacyjnych oraz wyeliminowanie przyczyn ich powstawania, racjonalizacja kosztów, jak również zwiększenie szybkości oraz adekwatności reakcji Banku na zdarzenia od niego niezależne; wdrożenie efektywnej struktury zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym określenie ról i odpowiedzialności w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym. Ograniczanie potencjalnych negatywnych skutków zdarzeń operacyjnych w Spółdzielczym Banku Ludowym w Złotowie realizowane jest między innymi poprzez: • zawieranie umów o wykonywanie czynności należących do zakresu działania Banku przez podmioty zewnętrzne o niskim poziomie ryzyka operacyjnego; 6|Strona • zabezpieczenie prawne wierzytelności Banku wynikające z umów z klientami i kontrahentami; • ubezpieczenie na wypadek zdarzeń operacyjnych, zapewniające utrzymywanie ryzyka operacyjnego na poziomie nie zagrażającym bezpieczeństwu funkcjonowania Banku; • plany utrzymania ciągłości działania na wypadek utraty ciągłości krytycznych procesów, niezbędnych do funkcjonowania Banku. C. Ryzyko walutowe Cele strategiczne w zakresie działalności walutowej obejmują: obsługę klientów Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie w zakresie posiadanych uprawnień walutowych; zapewnienie klientom Banku kompleksowej obsługi w zakresie prowadzenia rachunków walutowych bieżących i terminowych, obsługi kasowej, realizacji przelewów otrzymywanych i wysyłanych za granicę oraz wykonywania innych czynności obrotu dewizowego za pośrednictwem banku zrzeszającego; minimalizowanie ryzyka walutowego. Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie realizuje cele strategiczne poprzez: dążenie do utrzymania domkniętych indywidualnych pozycji walutowych, tak aby pozycja walutowa całkowita nie przekroczyła 2% funduszy własnych Banku; prowadzenie transakcji wymiany walut z bankiem zrzeszającym polegających na zagospodarowywaniu nadwyżek środków walutowych oraz domykaniu otwartych pozycji walutowych Banku; transakcje walutowe nie mają charakteru spekulacyjnego; utrzymywanie relatywnie wysokiego poziomu aktywów płynnych w walutach obcych; podnoszenie kwalifikacji kadry oraz ścisłą współpracę w tym zakresie z bankiem zrzeszającym; niedokonywanie transakcji w walutach niewymienialnych; nieudzielanie kredytów w walutach obcych. D. Ryzyko płynności Ryzyko płynności definiowane jest jako zagrożenie utraty zdolności do finansowania aktywów i terminowego wykonania zobowiązań w toku normalnej działalności banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, powodujące konieczność poniesienia nieakceptowalnych strat. Cele strategiczne w zakresie ryzyka płynności obejmują: zapewnienie finansowania aktywów i terminowego wykonywania zobowiązań w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia straty; zapobieganie powstania sytuacji kryzysowej, zwłaszcza z powodu czynników wewnątrzbankowych oraz posiadanie aktualnego i skutecznego planu awaryjnego na wypadek wystąpienia takiej sytuacji; 7|Strona utrzymanie przez Bank aktywów nieobciążonych na minimalnym poziomie stanowiącym zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się scenariuszy warunków skrajnych płynności w „horyzoncie przeżycia” wynoszącym 30 dni. Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie realizuje cele strategiczne poprzez: utrzymanie dotychczasowej struktury pasywów Banku, gdzie głównym źródłem finansowania aktywów są depozyty podmiotów niefinansowych oraz instytucji rządowych i samorządowych; pozyskiwanie depozytów o możliwie długich terminach wymagalności, tak aby Bank mógł otwierać po stronie aktywnej pozycje o dłuższym horyzoncie czasowym; utrzymywanie na bezpiecznym poziomie nadzorczych miar płynności, przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów z tym związanych; utrzymywanie wg zestawienia urealnionej luki płynnościowej takiej struktury bilansu, która zapewniałaby występowanie nadwyżki skumulowanych aktywów (łącznie z zobowiązaniami pozabilansowymi otrzymanymi) nad skumulowanymi pasywami (łącznie z zobowiązaniami udzielonymi) w okresie do 1 roku oraz nadwyżki skumulowanych pasywów nad skumulowanymi aktywami w okresie powyżej 1 roku przy kumulacji od ostatniego przedziału; zapewnienie globalnej wypłacalności Banku, oznaczającej posiadanie skumulowanej luki płynności (bez uwzględnienia zobowiązań pozabilansowych udzielonych i otrzymanych) na poziomie nieujemnym; dywersyfikacja źródeł finansowania poprzez ograniczanie udziału środków dużych deponentów w bazie depozytowej; dążenie do podnoszenia stabilności źródeł finansowania głównie poprzez pozyskiwanie środków od gospodarstw domowych po akceptowalnej cenie; identyfikacja wszelkich zagrożeń związanych z ryzykiem utraty płynności w zależności od stwierdzonego charakteru zagrożenia postępowanie według procedur awaryjnych określonych w obowiązujących w Banku zasadach zarządzania ryzykiem płynności. E. Ryzyko stopy procentowej Ryzyko ogólne stóp procentowych w portfelu bankowym definiowane jest w Banku, jako ryzyko strat wynikających z niekorzystnych zmian stóp procentowych, które prowadzą do spadku przychodów odsetkowych, wzrostu kosztów odsetkowych lub zmniejszenia wartości bieżącej netto pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych (dotyczy również pozycji zabezpieczających te pozycje). Cele strategiczne w zakresie ryzyka stopy procentowej obejmują: maksymalizacje wyniku odsetkowego w warunkach zmienności rynkowych stóp procentowych; ograniczanie negatywnego wpływu zmian stóp procentowych poprzez doskonalenie narzędzi pomiaru i odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych; utrzymywanie poziomu ryzyka w ramach ustanowionych limitów opisanych w wewnętrznej procedurze dotyczącej zasad zarządzania ryzykiem stopy procentowej. 8|Strona Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie realizuje cele strategiczne poprzez: ograniczenie ryzyka stopy procentowej tylko do portfela bankowego i tylko do pozycji wynikających z produktów bilansowych; ograniczenie kwoty pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych z terminami przeszacowania powyżej 1 roku do maksymalnie 2 % sumy bilansowej; zmniejszanie ryzyka bazowego poprzez: a) stosowanie dla produktów klientowskich stóp bazowych w postaci stawek własnych Banku (w zakresie przewidzianym w przepisach prawa) zwłaszcza dla aktywów wrażliwych; b) oferowanie klientom produktów depozytowych, których oprocentowanie uzależnione byłoby od stawek rynkowych (stóp rynku międzybankowego). ograniczanie ryzyka opcji klienta poprzez stosowanie opłat za opcję, zwłaszcza dla możliwości zerwania depozytu przed umownym terminem. F. Ryzyko kapitałowe Zgodnie z przyjętą Strategią zarzadzania i planowania kapitałowego Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie opracował długoterminowe cele kapitałowe, którymi w długim okresie są: dążenie do zapewnienia odpowiedniej struktury oraz systematycznego wzrostu funduszy własnych, adekwatnych do skali i rodzaju prowadzonej działalności; ograniczenie wyznaczania łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko do rodzajów ryzyka przewidzianych przez przepisy prawa przy założeniu braku prowadzenia działalności handlowej; dążenie do osiągnięcia minimalnej wielkości łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie13,25%; posiadanie minimalnej wielkości łącznego współczynnika kapitałowego na poziomie co najmniej 12,5%; posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału Tier I na poziomie 10,25%, posiadanie minimalnej wielkości współczynnika kapitału podstawowego Tier I na poziomie 5,75%; obciążenie kapitałem wewnętrznym funduszy własnych na maksymalnym poziomie 95% tym samym posiadanie wewnętrznego współczynnika kapitałowego na minimalnym poziomie 8,42%; dążenie do takiej struktury funduszy Tier I, aby kapitał rezerwowy stanowił 85% funduszy Tier I; dywersyfikacja funduszu udziałowego poprzez uzyskanie ograniczenie pakietów udziałów do 5% funduszu udziałowego; przekazywanie na fundusze własne minimum 90% nadwyżki bilansowej; dążenie do posiadania zaangażowania kapitałowego w kapitał zakładowy Banku Zrzeszającego na poziomie minimum 0,5% sumy bilansowej Banku; ograniczenie jednostkowego zaangażowania kapitałowego w instytucjach finansowych, bankach krajowych, zakładach ubezpieczeń i zakładach reasekuracji w taki sposób, aby umniejszenie funduszy własnych Banku z tego tytułu nie stanowiło zagrożenia dla wyznaczonych współczynników kapitałowych; nie angażowanie się kapitałowe w podmioty będące Uczestnikami Systemu Ochrony, za wyjątkiem Banku Zrzeszającego. 9|Strona G. Ryzyko braku zgodności Celem strategicznym Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie w zakresie ryzyka braku zgodności jest wzmacnianie pozycji Banku jako instytucji godnej zaufania, uczciwej i rzetelnej, poprzez: zapewnienie przestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych i przyjętych przez Bank standardów postępowania; podejmowanie działań eliminujących ryzyko braku zgodności oraz przeciwdziałanie możliwości wystąpienia utraty reputacji i ryzyku wystąpienia strat finansowych lub sankcji prawnych mogących być skutkiem naruszenia przepisów i norm postępowania. Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie realizuje cele strategiczne w obszarze ryzyka braku zgodności poprzez prowadzenie polityki zgodności obejmującej: główne procesy identyfikujące ryzyko braku zgodności i umożliwiające zarządzanie ryzykiem braku zgodności, na wszystkich szczeblach organizacji Banku; dążenie do zgodności wewnętrznych aktów prawnych Banku z przepisami zewnętrznymi; dążenie i dbałość o: a) wizerunek zewnętrzny Banku, rozumianego jako instytucja zaufania publicznego; b) pozytywny odbiór Banku przez klientów; c) przejrzystość działań Banku wobec klientów; d) stworzenie kadry pracowniczej identyfikującej się z Bankiem, dobrze zorganizowanej wewnętrznie dla realizacji wspólnych celów wytyczonych przez Bank. III. Struktura i organizacja komórki monitorującej istotne rodzaje ryzyka. Zarządzanie ryzykiem w Spółdzielczym Banku Ludowym w Złotowie realizowane jest w oparciu o opracowane w formie pisemnej i zatwierdzone przez Zarząd oraz w niektórych przypadkach przez Radę Nadzorczą wewnętrzne strategie i procedury, które odnoszą się do identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli poszczególnych rodzajów ryzyka. Podstawowe zadania organów Spółdzielczego banku Ludowego w Złotowie w procesie zarządzania ryzykiem określa Strategia zarządzania ryzykiem w SBL w Złotowie. Zakres kompetencji wygląda następująco: Rada Nadzorcza: zatwierdza Strategię działania Banku oraz zasady ostrożnego i stabilnego zarządzania Bankiem, obejmujące m.in. możliwy do zaakceptowania ogólny poziom ryzyka Banku; zatwierdza procedury dotyczące procesów: a) szacowania kapitału wewnętrznego; b) planowania i zarządzania kapitałowego; zatwierdza strukturę organizacyjną Banku, zawartą w Regulaminie organizacyjnym, dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka; zatwierdza ogólne zasady polityki dotyczącej zmiennych składników wynagrodzeń; zatwierdza plan pozyskania i utrzymania środków obcych stabilnych; 10 | S t r o n a zatwierdza zasady przeprowadzania testów warunków skrajnych w odniesieniu do poszczególnych rodzajów ryzyka; sprawuje nadzór nad zarządzaniem ryzykiem braku zgodności rozumianym jako skutki nieprzestrzegania przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania, a także zatwierdza założenia polityki Banku w zakresie ryzyka braku zgodności, ocenia efektywność zarządzania ryzykiem braku zgodności; sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze Strategią działania i planem finansowym Banku; zapewnia wybór członków Zarządu posiadających odpowiednie kwalifikacje do sprawowania wyznaczonych im funkcji; sprawuje nadzór nad wprowadzeniem systemu zarządzania ryzykiem występującym w działalności Banku oraz ocenia adekwatność i skuteczność tego systemu, głównie poprzez zapoznawanie się z raportami i sprawozdaniami dotyczącymi oceny narażenia Banku na poszczególne rodzaje ryzyka (w tym ryzyka braku zgodności) i na ich podstawie dokonuje oceny stopnia efektywności i adekwatności zarządzania ryzykiem; ocenia, czy działania Zarządu w zakresie kontroli nad działalnością Banku są skuteczne i zgodne z polityką Rady Nadzorczej. Zarząd: odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, w tym ryzyka braku zgodności, systemu kontroli wewnętrznej, procesu szacowania kapitału wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz za nadzór nad efektywnością tych procesów; odpowiada za zorganizowanie skutecznego procesu oceny adekwatności kapitałowej i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz nadzór nad jego efektywnością, wprowadzając w razie potrzeby niezbędne korekty i udoskonalenia; wprowadza zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka; wprowadza podział zadań realizowanych w Banku, który zapewnia niezależność funkcji pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej skutkującej podejmowaniem ryzyka przez Bank; zatwierdza rodzaje limitów wewnętrznych oraz ich wysokość dostosowaną do akceptowanego przez Radę Nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka Banku; odpowiada za przejrzystość działań Banku, w szczególności za politykę informacyjną w zakresie działalności Banku, pozwalającą na ocenę skuteczności działania Rady Nadzorczej i Zarządu Banku w zakresie zarządzania Bankiem, monitorowania stanu bezpieczeństwa działalności Banku i za ocenę sytuacji finansowej Banku; zapewnia zgodność działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa; zapewnienia, że Bank prowadzi politykę służącą zarządzaniu wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka w działalności Banku i posiada procedury w tym zakresie; odpowiada za opracowanie, wprowadzenie oraz aktualizację polityki zmiennych składników wynagrodzeń; 11 | S t r o n a uwzględnia rezultaty badań prowadzonych przez komórkę audytu wewnętrznego oraz biegłych rewidentów przy podejmowaniu decyzji w ramach zarządzania Bankiem; przekazuje Radzie Nadzorczej, okresowe informacje przedstawiające w sposób rzetelny, przejrzysty i syntetyczny rodzaje i wielkość ryzyka w działalności Banku; jednym z elementów informacji zarządczej jest raport z realizacji apetytu na ryzyko. Zarządzanie ryzykiem jest zorganizowane w sposób umożliwiający zapobieganie konfliktom interesów pomiędzy pracownikami, czy też jednostkami organizacyjnymi Banku. W strukturze organizacyjnej Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie wyodrębniony został także Zespół ds. planowania, analiz i ryzyka bankowego, który odpowiedzialny jest za monitorowanie ryzyk uznanych za istotne. Zespół obejmuje 3 stanowiska, jego pracą kieruje Naczelnik Zespołu. Zespół monitoruje stopień wykorzystania ustanowionych limitów, monitoruje poziom funduszy własnych oraz identyfikuje potrzeby kapitałowe, ocenia stopień pokrycia funduszami różnych rodzajów ryzyka bankowego, wskazuje na rozwiązania zmierzające do efektywnego wykorzystania funduszy własnych, analizuje ryzyko związane ze wszystkimi zidentyfikowanymi oraz niezidentyfikowanymi w działalności bankowej ryzykami, w tym przede wszystkim bada i monitoruje ryzyka uznane za istotne. IV. Zakres i rodzaj systemów raportowania i pomiaru ryzyka. Podstawę monitorowania procesu zarządzania ryzykiem w Spółdzielczym Banku Ludowym w Złotowie stanowi formalnie ustanowiony system informacji zarządczej (SIZ). System informacji zarządczej dostarcza informacji na temat: rodzajów i wielkości ryzyka w działalności Banku; profilu ryzyka; stopnia wykorzystania limitów wewnętrznych; wyników testów warunków skrajnych; skutków decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem. Monitorowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością umożliwiającą dostarczenie informacji o zmianach profilu ryzyka Banku. Zakres oraz szczegółowość sprawozdań wewnętrznych są dostosowane do rodzaju raportowanego ryzyka oraz odbiorców informacji. Rzetelność, dokładność oraz aktualność dostarczanych informacji zapewnia wprowadzony w Banku system kontroli wewnętrznej. Szczegółowe zasady działania systemu informacji zarządczej reguluje w Banku SIZ; ponadto w regulacjach dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka bankowego został określony w sposób ogólny zakres informacji zarządczej z obszaru, którego dotyczy regulacja. V. System zarządzania w Spółdzielczym Banku Ludowym w Złotowie. Zarząd Banku na dzień 31.12.2016r. obejmował 4 stanowiska, tj. Prezes Zarządu Wiceprezes Zarządu 12 | S t r o n a Członek Zarządu/Główny Księgowy Członek Zarządu Rada Nadzorcza uwzględniając przepisy art. 30 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, Rekomendacji M Komisji Nadzoru Finansowego oraz Wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA/GL/2012/06 z 22 listopada 2012 r.) w sprawie oceny kwalifikacji członków organu zarządzającego i osób pełniących najważniejsze funkcje oraz Statutu Banku, dokonuje oceny kwalifikacji członków Zarządu, a także Zarządu działającego jako organ kolegialny. Ocena indywidualna dokonywana jest w odniesieniu do każdego członka Zarządu z osobna natomiast ocena kolegialna dokonywana jest w stosunku do całego składu osobowego Zarządu Banku. Celem oceny jest stwierdzenie, czy członkowie Zarządu dają rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania Spółdzielczym Bankiem Ludowym w Złotowie, w tym prowadzenia działalności Banku z zachowaniem bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych, a także czy posiadają wiedzę, doświadczenie i umiejętności niezbędne do realizacji zarządzania ryzykiem oraz czy ich reputacja osobista nie stwarza zagrożenia dla utraty reputacji Banku. Ocenie podlega również Zarząd jako organ kolegialny, w celu stwierdzenia iż posiada on odpowiednie doświadczenie praktyczne do zarządzania Bankiem. Ocena, o której mowa powyżej, składa się z jednego etapu, kończącego się podjęciem przez Radę Nadzorczą Uchwały o ocenie indywidualnej każdego członka Zarządu z osobna. Uchwały indywidualne podejmowane są w głosowaniu tajnym. Rada Nadzorcza dokonuje również oceny Zarządu jako organu kolegialnego poprzez podjęcie stosownej uchwały. Osobą ocenianą jest również kandydat na członka Zarządu oraz członek Zarządu Banku w trakcie pełnienia funkcji. Ocena poszczególnego członka Zarządu za rok obrotowy uwidoczniona jest w sprawozdaniu Rady Nadzorczej, przedkładanym Zebraniu Przedstawicieli w części wnioskowej o udzieleniu lub nieudzielaniu absolutorium dla danego członka Zarządu. Rada Nadzorcza wnioskuje do Zebrania Przedstawicieli o przyjęcie sprawozdania Zarządu. Osoba oceniana zobowiązana jest w trakcie pełnienia funkcji w Zarządzie do złożenia informacji w Prezydium Rady Nadzorczej, w przypadku gdy: a) kwalifikacje, a także wymogi dotyczące reputacji osobistej osoby ocenianej wymaganej przy pełnieniu funkcji w Zarządzie ulegną zmianie; b) zaistnieją fakty lub okoliczności mogące powodować wystąpienie ryzyka utraty reputacji przez Bank na skutek utraty dobrej reputacji osobistej przez członka Zarządu, mogące wywołać negatywne skutki w odbiorze wizerunku Banku przez klientów, członków, Komisję Nadzoru Finansowego, Związek Rewizyjny lub Bank Zrzeszający. W przypadku uznania przez Radę Nadzorczą, iż braki w kwalifikacjach są mniejszej wagi, Rada Nadzorcza może zobowiązać członka Zarządu do podjęcia czynności naprawczych, przez które należy rozumieć w szczególności skierowanie na kursy zawodowe, szkolenia lub inne formy podnoszenia kwalifikacji zawodowych, jak również zaniechanie mogących skutkować ewentualnymi negatywnymi skutkami w odbiorze wizerunku Banku. Wybór kandydata na członka Zarządu pełniącego funkcję Prezesa Zarządu poprzedzać musi obowiązkowo procedura indywidualnej oceny uprzedniej. Rada Nadzorcza przed podjęciem uchwały wskazującej kandydata na Prezesa Zarządu zobowiązana jest do odebrania 13 | S t r o n a od osoby aplikującej stosownych zaświadczeń i oświadczeń dokumentujących stan wykształcenia i posiadanego doświadczenia zawodowego, a także przygotowanego przez kandydata planu rozwoju Banku. Rada Nadzorcza może zobowiązać kandydata do przedłożenia również innych dokumentów, wymaganych przez Komisję Nadzoru Finansowego, niezbędnych do dokonania przez Komisję oceny kandydata na Prezesa Zarządu w celu wydania zgody na jego powołanie. Wybór kandydata na członka Zarządu niepełniącego funkcji Prezesa Zarządu obowiązkowo poprzedzać musi wniosek Prezesa Zarządu o powołanie danej osoby do składu Zarządu, a także procedura indywidualnej oceny uprzedniej. Rada Nadzorcza przed podjęciem uchwały powołującej kandydata na członka Zarządu zobowiązana jest do odebrania od osoby aplikującej stosownych zaświadczeń i oświadczeń dokumentujących stan wykształcenia i posiadanego doświadczenia zawodowego. Opis przepływu informacji na tematy ryzyk kierowanych do Zarządu Przepływ informacji na temat poszczególnych rodzajów ryzyka w działalności Banku reguluje system informacji zarządczej. Raporty dla potrzeb Zarządu opracowywane są z częstotliwością dzienną, miesięczną, kwartalną i roczną. Raporty obejmują wszystkie ryzyka uznane za istotne, dodatkowo w cyklu rocznym dokonywany jest przegląd wszystkich ryzyk mogących wystąpić w działalności Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie. Rodzaj, zakres, częstotliwość oraz adresaci informacji zarządczej uregulowany został w Zasadach sporządzania informacji zarządczej. VI. Ujawnienia w zakresie zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze. Celem wdrożenia „Polityki zmiennych składników wynagradzania osób zajmujących stanowiska kierownicze w Spółdzielczym Banku Ludowym w Złotowie” jest określenie zasad ustalania zmiennych składników wynagradzania osób zajmujących stanowiska kierownicze w Spółdzielczym Banku Ludowym w Złotowie, wspieranie prawidłowego i skutecznego zarządzania ryzykiem i nie podejmowanie nadmiernego ryzyka w działalności Banku oraz wspieranie realizacji strategii działania i ograniczanie konfliktu interesów. Spółdzielczy Bank Ludowy w Złotowie nie jest znaczącą jednostką pod względem organizacji wewnętrznej oraz rodzaju, zakresu i złożoności prowadzonej działalności. Bank z uwagi na profil działania, charakter posiadanych w ofercie produktów oraz skalę działalności na rynku bankowym przyjął, że Polityka (…) dotyczy Członków Zarządu Banku jako osób mających wpływ na profil ryzyka w Banku. W odniesieniu do pozostałych pracowników na stanowisku kierowniczym stosuje się wyłączenie i nie podlegają postanowieniom zasad polityki zmiennych (…). Częścią zmienną wynagrodzenia jest wyłącznie dodatkowa uznaniowa premia roczna, przyznawana na podstawie oceny efektów pracy każdego Członka Zarządu. Oceny dokonuje Rada Nadzorcza najpóźniej do końca II kwartału roku następującego po okresie oceny. Ocena efektów pracy Członka Zarządu Banku dokonywana jest po zakończeniu roku obrotowego i obejmuje docelowo 3 lata. Głównymi kryteriami oceny efektów pracy są kryteria finansowe: 14 | S t r o n a jakość portfela kredytowego wyrażona wskaźnikiem udziału kredytów zagrożonych (suma ekspozycji kredytowych zaklasyfikowanych do 2,3 i 4 grupy ryzyka) w obligu kredytowym sektora niefinansowego i sektora instytucji rządowych i samorządowych, wynik finansowy netto, całkowity współczynnik wypłacalności, wskaźnik ROE netto oraz kryteria niefinansowe wyznaczane na każdy kolejny rok obrachunkowy. Pozytywna ocena efektów pracy każdego Członka Zarządu uwarunkowana jest realizacją kryteriów finansowych na poziomie zaplanowanym w strategii Banku i w planie finansowym oraz zrealizowanie kryteriów niefinansowych przypisanych do poszczególnych Członków Zarządu. Decyzję o wypłacie premii rocznej podejmuje Rada Nadzorcza w formie stosownej uchwały. Do kryteriów niefinansowych za 2016r. zaliczono: wzmocnienie pozycji kapitałowej Banku poprzez przekazanie na zasilenie kapitału uznanego nie mniej niż 90% wypracowanego zysku netto; podniesienie stabilności źródeł finansowania poprzez pozyskanie środków pieniężnych osób fizycznych (przyrost depozytów w odniesieniu do stanu zaewidencjonowanego na koniec roku poprzedniego) oraz realizację wzrostu depozytów wg prognoz długoterminowego planu pozyskania i utrzymania depozytów. Łączna kwota premii uznaniowej została ustalona na poziomie nie przekraczającym 15% osiągniętego w danym roku przez Członka Zarządu łącznego wynagrodzenia zasadniczego i podlegała wypłacie jednorazowo na podstawie wykonania ww. wskaźników określonych w planie finansowym i strategii Banku z zachowaniem obowiązujących limitów i dopuszczalnych poziomów ich realizacji. Zrealizowany stosunek zmiennych składników wynagrodzenia do składników stałych łącznego wynagrodzenia nie przekroczył wymogu wynikającego z art. 94 pkt 1g Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26.06.2013r. Za 2016r. ustalona kwota zmiennego wynagrodzenia stanowiła 15% łącznego przysługującego wynagrodzenia zasadniczego Zarządu, 0,29% kapitału uznanego wykazanego na 31.12.2016r. oraz 0,27% planowanego kapitału uznanego na 2017r. i nie miała wpływu ograniczającego możliwości Banku do zwiększania jego bazy kapitałowej. Stosunek stałych składników wynagrodzenia do składników zmiennych za 2016r. wyniósł 6,67. Bank nie praktykuje przeznaczania części nadwyżki bilansowej na bonusy i premie i nie przyznaje indywidualnych odpraw emerytalnych. Członkowie Zarządu podlegają powszechnie obowiązującemu systemowi emerytalnemu. VII. Ujawnienia w zakresie informacji o spełnianiu przez Członków Rady Nadzorczej i Zarządu wymogów określonych w art. 22aa. Ustawy Prawo bankowe. Rada Nadzorcza Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie uwzględniając przepisy art. 30 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, Rekomendacji M Komisji Nadzoru Finansowego oraz Wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA/GL/2012/06 z 22 listopada 2012 r.) w sprawie oceny kwalifikacji członków organu zarządzającego i osób pełniących najważniejsze funkcje oraz Statutu Banku, dokonała oceny kwalifikacji członków Zarządu, a także Zarządu, działającego jako organ kolegialny. Ocena indywidualna dokonana została w odniesieniu do każdego członka Zarządu z osobna, ocenie 15 | S t r o n a podlegał również Zarząd jako organ kolegialny, w celu stwierdzenia, iż posiada on odpowiednie doświadczenie praktyczne do zarzadzania Bankiem. Rada Nadzorcza Spółdzielczego Banku Ludowego stwierdziła, że członkowie Zarządu Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie oraz Zarząd jako organ kolegialny dają rękojmię ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem, w tym prowadzenia działalności Banku z zachowaniem bezpieczeństwa wkładów i lokat w nim zgromadzonych a także czy posiadają wiedzę, doświadczenie i umiejętności niezbędne do realizacji zarządzania ryzykiem oraz czy ich reputacja osobista nie stwarza zagrożenia dla utraty reputacji Banku. Podobna ocena została dokonana w odniesieniu do Członków Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie jako organu kolegialnego. Zebranie Przedstawicieli Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie na podstawie § 14 ust. 22 Statutu SBL w Złotowie, oraz wytycznych w sprawie oceny kwalifikacji członków organu zarządzającego i osób pełniących najważniejsze funkcje opublikowanych w dniu 22 listopada 2012r. przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego pozytywnie oceniło kwalifikacje Członków Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie jako organu kolegialnego. VIII. Ujawnienia w zakresie funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej. Kontrola wewnętrzna sprawowana jest przez dyrektorów/kierowników jednostek i komórek organizacyjnych Banku, osoby z nimi współpracujące oraz przez wskazanych przez Zarząd pracowników Centrali sprawujących kontrolę następną i instytucjonalną. Ponadto badania audytowe wykonywane są przez audytorów wewnętrznych Spółdzielczego Systemu Ochrony SGB. W zakresie mechanizmów kontroli wewnętrznej w Banku funkcjonują w szczególności: zasady polityki, regulaminy i procedury obejmujące wszystkie obszary działalności; wraz z zasadami przyczyniające się do realizacji założeń strategii Banku; zasady, metody i techniki identyfikacji, pomiaru, monitorowania, oceny i kontrolowania poszczególnych rodzajów ryzyka; ustanowione limity ostrożnościowe ograniczające poziom ryzyka występującego w poszczególnych obszarach działania Banku, wraz z zasadami ustalania ich poziomu, monitorowania, aktualizowania, postępowania w przypadku przekroczeń; zasady funkcjonowania wewnętrznego systemu sprawozdawczości zarządczej; kontrola działalności na poszczególnych szczeblach wykonywana przez każdego pracownika oraz dodatkowo przez bezpośredniego zwierzchnika, mająca na celu weryfikację jakości i poprawności realizowanych w Banku zadań. Mechanizmy kontrolne obejmują m.in. okresowe: przeglądy, analizy i oceny sporządzane dla Zarządu i Rady Nadzorczej; sprawdzanie przestrzegania przepisów zewnętrznych, procedur i instrukcji wewnętrznych, w odniesieniu do działalności poszczególnych komórek i jednostek organizacyjnych Banku; 16 | S t r o n a badanie ograniczenia dostępu do aktywów rzeczowych (głównie gotówki oraz obszaru przetwarzania danych); sprawdzanie przestrzegania ustalonych limitów; weryfikowanie systemu zatwierdzania i autoryzacji; analizowanie systemu weryfikacji i uzgadniania. Działanie mechanizmów kontrolnych przebiega w dwóch etapach: ustanowienie wewnętrznych zasad, limitów i procedur; sprawdzanie ich przestrzegania. Oceny adekwatności i skuteczności systemu kontroli wewnętrznej dokonuje Zarząd Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie, ocena ta dokonywana jest w cyklach rocznych. Zarząd Banku monitoruje zasady i sprawność funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej na podstawie informacji uzyskanych z raportów pokontrolnych; sprawozdań cyklicznych; wydając stosowne zalecenia pokontrolne i wyznaczając terminy ich wykonania oraz zapoznając się z ustaleniami z audytu i kontroli poprzez adnotacje na raportach jak również analizując na posiedzeniach Zarządu sprawozdania z wykonania zaleceń każdego przeprowadzonego audytu oraz sprawozdania zbiorcze z przeprowadzanej kontroli wewnętrznej w Banku. Kontrola wewnętrzna w Spółdzielczym Banku Ludowym w Złotowie sprawowana była w 2016r. przez: Audytora wewnętrznego; Pracownika ds. kontroli wewnętrznej sprawującego kontrolę wewnętrzną w Centrali Banku i placówkach jej podległych (Filii w Złotowie, Filii Wałczu i w Puntach Kasowych); Dyrektorów Oddziałów: w Krajence, w Okonku i w Mirosławcu oraz Z-cę Głównego Księgowego, Kierowników poszczególnych Wydziałów i Naczelnika Zespołu w Centrali Banku. Zarząd Spółdzielczego Banku Ludowego w Złotowie na podstawie zebranych informacji nie wniósł zastrzeżeń i ocenił system kontroli wewnętrznej, w tym efektywność działania audytu jako prawidłowy i skuteczny, wspomagający proces zarządzania Bankiem. Roczna ocena funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej została przedstawiona na posiedzeniu Rady Nadzorczej, która nie wniosła uwag do sposobu i zakresu realizowanych zadań kontrolnych i pozytywnie oceniła funkcjonujący w Banku system kontroli wewnętrznej, trybu wydawania zaleceń i stopień ich realizacji. 17 | S t r o n a
